کنگو دومین مخزن بزرگ فلز نیوبیوم Niobium در جهان

جمهوری دموکراتیک کنگو دارای دومین مخزن بزرگ نیوبیوم در جهان پس از برزیل (6.6 میلیون تن) می باشد.

نیوبیوم که به عنوان کلمبیوم نیز شناخته می‌شود، به وفور در منطقه کیوو و به نسبت های خاص در کاتانگا شمالی، به دو شکل یافت می‌شود: کلمبو-تانتالیت، معروف به کلتان و پیروکلر. کلتان یک سنگ معدنی مخلوط از نیوبیم و تانتالیوم است.در مورد پیروکلر، بیشتر ذخایر شناخته شده، حداقل 270 هزار تن کلمبیت، در کانسار Lueshe در کیووی شمالی وجود دارد. این ذخایر، جمهوری دموکراتیک کنگو را به دومین مخزن بزرگ کلمبیوم (نیوبیوم) در جهان تبدیل می‌کند.

معرفی عنصر نیوبیوم(Niobium):

• عنصر نیوبیوم (Niobium) با نماد شیمیایی Nb، یکی از عناصر شیمیایی جدول تناوبی است که عدد اتمی آن ۴۱ است. این عنصر در حقیقت چهل و یکمین عنصر جدول تناوبی بوده که در گروه VB و دوره پنجم جدول تناوبی قرار دارد. در واقع عنصر نیوبیوم یک فلز واسطه (Transition Metals) نرم به رنگ خاکستری روشن است. لازم به ذکر است که این عنصر با نام کلمبیم یا کلمبیوم (Columbium) با نماد شیمیایی Cb،  نیز شناخته می ‌شود. این فلز با عناصر وانادیم (V)، تانتالم (Ta) و دوبنیم (Db) در گروه پنج واسطه جدول تناوبی قرار گرفته است.
• عنصر نیوبیوم یک فلز نادر است که در طبیعت به عنوان یک عنصر آزاد پیدا نمی‌شود. در واقع عنصر نیوبیم در ترکیب با دیگر عناصر موجود در مواد معدنی می‌باشد. این عنصر در حقیقت سی و چهارمین عنصر رایج در پوسته زمین می‌باشد. بنابراین منبع اصلی این فلز، سنگ های معدنی است. از جمله کانی‌های اصلی آن می‌توان به کانی‌های کلمبیت، نیوبیت، تانتالیت- نیوبیت، یوزنیت و پاروکلر اشاره کرد. لازم به ذکر است که معادن بزرگ عنصر نیوبیم در واقع در سنگ های آذرین کربناتیت ها که خود از اجزا تشکیل دهنده کانی پاروکلر می‌باشند پیدا می‌شوند. توجه داشته باشید که کانی‌های معدنی که دارای عنصر نیوبیوم هستند، معمولا دارای عنصر تانتالیم نیز می‌باشند. برای استخراج به صورت تجاری، فلز نیوبیوم را با تشکیل اولین اکسید (Nb۲O۵) استخراج می‌کنند. سپس اکسید مربوطه را با استفاده از کربن یا هیدروژن کاهش می دهند. ذکر این نکته خالی از لطف نیست که ذخایر بزرگ عنصر نیوبیم در کشور های کانادا، برزیل، نیجریه، کنگو و روسیه یافت می‌شود.
• فلز نیوبیوم در تولیدآلیاژ های مغناطیسی ابر رسانا، موشک ‌ها، جت ها، راکت ‌ها و وسایل سرما زایی کاربرد گسترده ای دارد. به عنوان مثال، آلیاژ های نیوبیوم-تیتانیم و همچنین آلیاژ نیوبیوم- قلع جهت ساخت کابل های مغناطیسی ابرهادی که در حقیقت حالت مغناطیسی بالایی را تولید می‌ کنند، بکار می روند. علاوه بر آن، این آلیاژ های ابررسانا در آهنربا های ابر رسانای اسکنر هایMRI ، دستگاه‌های رزونانس مغناطیسی هسته ای و شتاب دهنده‌های ذرات نیز استفاده می‌شوند. به همین دلایل می‌توان گفت که عنصر نیوبیوم یکی از مهمترین عناصر در جهان است. اگر از مقدار قابل توجهی از فلز نیوبیوم به ‌صورت خالص در نیکل، کبالت و آهن جهت ساخت آلیاژ های سنگین بهره ببرند؛ آلیاژ بدست آمده در اجزای موشک ها، موتور های جت و دیگر تجهیزاتی که به مقاومت بالا در مقابل گرما احتیاج دارند، استفاده می‌شود. به عنوان مثال در سیستم های پیشرفته ساختار فضایی، از این عنصر استفاده می‌ کنند. عنصر نیوبیم در سایر آلیاژ ها نیز می‌تواند استفاده ‌شود. در واقع در فلزات ضد زنگ و به ‌عنوان آلیاژ فلزات غیر آهنی کاربرد دارد. این آلیاژ ها بسیار قوی می‌باشند. بنابراین اغلب جهت ساخت فلزات استیل مخصوص، خطوط لوله و اتصالات جوش خورده محکم بکار می روند. همچنین به عنوان عنصر پایدار کننده کاربید در فولاد های ضد زنگ و یا به عنوان عنصر استحکام زا در آلیاژ های پایه نیکل و کبالت در دما های بالا در نظر گرفته می‌شود.
•  این عنصر می‌تواند به ‌عنوان آلیاژ در صنعت طلا و جواهرسازی استفاده شود. همچنین، در سایر جواهرات نیز به عنوان جایگزین ضد آلرژی برای عنصر نیکل بکار گرفته می ‌شود. از طرفی دیگر، این فلز مقطع عرضی پایینی در برابر نوترون‌های گرمایی دارد. پس در صنایع هسته ‌ای نیز کاربرد خواهد داشت. همچنین از آن می‌توان جهت جوشکاری طاق ها، میله‌ های ضد زنگ و یا جوشکاری‌های قوسی به منظور تثبیت درجه فولاد زنگ نزن نیز استفاده کرد. نیوبیوم به عنوان یک جایگزین مناسب برای باطری ‌ها و خازن‌ ها کاربرد دارد. همچنین می‌توان این عنصر را به شیشه اضافه نمود تا یک ضریب شکست بیشتری را بدست آورد. در این صورت امکان داشتن شیشه‌های نازک ‌تر و سبک‌ تر را خواهید داشت. از دیگر کاربرد های نیوبیوم می‌ توان به الکترونیک (مثلا هارد دیسک ‌های جدید)، اپتیک، راکتورهای اتمی، ساخت دستگاه‌های موج آکوستیکی سطحی، تلفن ‌های همراه، مدولاتور های نوری، فرآیند سکه ‌شناسی، ابزار برش، ساخت سیم های ولتاژ بالا، در سیستم های حفاظتی کاتدی در برخی از مخازن آب، ریل های جوش خوردنی و به عنوان یکی از مواد اصلی و مهم تشکیل دهنده کاتالیزور های ناهمگن با عملکرد بالا اشاره کرد.

 

https://www.mediacongo.net/article-actualite-136460_agression_rwandaise_guerre_mondiale_du_niobium_a_30_km_de_goma.html

https://www.jahaneshimi.com/22284/%D8%B9%D9%86%D8%B5%D8%B1-%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%85/