صادرات ماشین آلات ترکیه در 2 ماه نخست سال جاری میلادی

بر اساس اعلام اتحادیه صادرکنندگان ماشین‌آلات ترکیه (MAİB)، کل صادرات ماشین‌آلات این کشور با احتساب صادرات از مناطق آزاد، در پایان 2 ماهه اول سال جاری میلادی 4.4 میلیارد دلار بوده است. صادرات ماشین آلات ترکیه در مدت مشابه سال گذشته نیز نسبت به سال قبل از آن 20 درصد افزایش داشت.

در 2 ماه نخست سال جاری، صادرات ماشین آلات ساختمانی، معدن، نساجی و پوشاک و صنایع غذایی، از نظر کمیت 29 درصد و از نظر ارزش صادرات 22 درصد افزایش یافته است.

در این مدت، صادرات انواع موتورهای برقی، انواع ژنراتور و انواع ابزار آلات از نظر کمیت 28 درصد و از نظر ارزش 25 درصد کاهش داشته است. صادرات ماشین آلات ترکیه به روسیه به دلیل تحریم های غرب علیه این کشور تا پایان فوریه سال جاری میلادی 130 میلیون دلار کاهش یافت و این سیر نزولی صادرات به این کشور همچنان ادامه دارد. صادرات ماشین آلات این کشور در 2 ماه نخست سال جاری میلادی با احتساب مناطق آزاد به آلمان و آمریکا با 21.5 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل به 950 میلیون دلار رسید.

تحریم های غرب علیه روسیه به ویژه در خصوص تحریم ماشین آلات چند منظوره و همچنین تحریم های بانکی سبب شده تا صادرات انواع ماشین آلات ترکیه در دو ماه نخست سال جاری، 37 درصد کاهش یابد. فعالان این حوزه معتقدند که ادامه روند کاهش صادرات این بخش به روسیه میزان ضرر و زیان صادراتی تا پایان سال جاری میلادی را به 1 میلیارد دلار خواهد رساند.

بر اساس آمار و ارقام ارائه شده از سوی سازمان تجارت جهانی، حجم تجارت در جهان در سال 2023 میلادی 5 درصد و تولید انواع ماشین آلات در کشورهای اروپایی 1.4 درصد کاهش یافته است. مشکلات موجود در زمینه تامین منابع مالی و درگیری‌های منطقه ای سبب شده تا ریسک پذیری در کشورهای توسعه یافته به تدریج کاهش یابد. البته نبایستی فراموش کرد که صنعت تولید ماشین آلات در هر کشوری تحت تاثیر شرایط فوق قرار نمی‌گیرد. به طور مثال در ماه گذشته سال جاری شاخص PMI ( Purchasing Manager’s İndex ) در منطقه یورو 46.5 درصد کاهش یافت در حالیکه این شاخص در کشورهایی مانند مکزیک و برزیل در بخش تولید ماشین آلات که از رقبای اصلی ترکیه محسوب می‌شوند، افزایش یافت. در بین سال های 2019 الی 2023 میلادی میزان سرمایه گذاری در بخش تولید ماشین آلات و تجهیزات در جهان 12 درصد افزایش یافت. این در حالیست که میزان سرمایه گذاری در این بخش در ترکیه 70 درصد افزایش یافت و سالانه به 168 میلیارد دلار رسید و سهم این کشور را در سرمایه گذاری در بخش ماشین آلات در جهان به 3 درصد رساند. در سال 2023 میلادی و در حالی که افرایش تولید انواع ماشین آلات در بازارهای جهانی 12 درصد بود،  این میزان در ترکیه به 65 درصد رسید و در 4 سال گذشته، میزان سرمایه گذاری در این بخش از مرز 5 تریلیون لیر گذشته است. استفاده از تکنولوژی‌های نوین و پیشرفته در ماشین آلات سبب شده تا این بخش  سهم قابل توجهی در تجارت جهانی را به خود اختصاص دهد. تنوع قیمت، کیفیت و استفاده از فناوری، توانسته است ماشین آلات ساخت ترکیه را به عنوان جایگزین مناسبی در بین رقبای غربی خود معرفی نماید.

هر چند روند تولید انواع ماشین آلات در ترکیه رو به افزایش می‌باشد، اما میزان واردات ماشین آلات از سوی صنعتگران این کشور 12 میلیارد دلار بود که سبب افزایش کسری تجارت خارجی گردیده و این کسری به 17 میلیارد دلار رسیده است. بررسی خرید ماشین آلات داخلی در پروژه‌های سرمایه گذاری‌های مختلف با ارائه مشوق های لازم از سوی دولت در 4 ماه نخست سال گذشته میلادی نشان می دهد که این میزان در بخش انرژی 89 درصد، خدمات 67 درصد، معدن 71 درصد و در بخش کشاورزی 96 درصد بوده است اما در صنعت تولیدی تنها 39.6 درصد است. در سال 2023 میلادی مجوز استفاده از مشوق های مالی برای سرمایه گذاری به ارزش 1.25 تریلیون لیر از سوی دولت  صادر شد که از این میزان، سهم ماشین آلات بدون پرداخت تعرفه گمرکی و مالیات ارزش افزوده 18 میلیارد دلار بود. میزان واردات ماشین آلات از سوی ترکیه در ژانویه سال جاری میلادی 3.3 میلیارد دلار بود و تولیدات این بخش پس از پاندمی‌ کرونا برای نخستین بار با کاهش قابل توجه 5.5 درصدی روبرو شد. تحریم های غرب بر علیه روسیه به عنوان یکی از بازارهای اصلی ترکیه و افزایش روند واردات ماشین آلات به داخل کشور، پس از 4 سال رونق تجاری به تهدیدی برای فعالان این بخش تبدیل شده است.  

منبع:  اتحادیه صادر کنندگان ماشین آلات ترکیه (MAİB)