پتانسیل رشد اقتصادی پاکستان

عامل جمعیت در پاکستان برای رشد و توسعه اقتصادی این کشور می تواند یک فرصت باشد و اگر پاکستان بتواند ضمن مقابله با چالش ها، از مزیت جمعیتی خود استفاده کند، این پتانسیل را دارد که به کشوری موفق و مترقی تبدیل شود.

پاکستان دارای موقعیت استراتژیک، منابع فراوان و جمعیتی جوان است. اداره آمار پاکستان در سال 2023 جمعیتی را 241.5 میلیون نفر تخمین زد و پاکستان را به عنوان چهارمین کشور پرجمعیت جهان رتبه بندی کرده است. این کشور نرخ رشد سالانه 2.1 درصدی را در مقایسه با نرخ رشد جهانی تنها 1.0 درصدی ثبت کرده است. بنابراین، انتظار می رود تا سال 2030، جمعیت پاکستان به 311.5 میلیون نفر، معادل 70 میلیون نفر دیگر افزایش یابد. این افزایش گسترده جمعیت منابع کمیاب را تحت فشار قرار می دهد و تقاضا برای خدمات ضروری مانند ایمنی اجتماعی، مراقبت های بهداشتی و آموزش را افزایش می دهد.

از نظر جمعیتی، میانگین سنی در پاکستان 22 سال است، به این معنی که بیش از 50 درصد جمعیت زیر 25 سال هستند. اگر این کشور آموزش، مهارت ها و مشاغل با کیفیت را برای جوانان خود فراهم کند، این فرصتی برای افزایش سطح رشد اقتصادی کشور و کاهش فقر خواهد بود. تا سال 2040، سهم جمعیت در سن کار (15 تا 64 سال) حدود 68 درصد خواهد بود که تا سال 2060 به 62 درصد کاهش می یابد. نسبت سالمندان بالای 65 سال از 4 درصد بین سال های 2020 تا 2060 به 15 درصد افزایش می یابد. این مستلزم آن است که پاکستان در آینده امنیت اجتماعی و مراقبت های بهداشتی را برای جمعیت سالخورده فراهم کند و در عین حال رشد اقتصادی و پایداری مالی خود را حفظ کند. جمعیت پاکستان هم امکانات و هم مشکلاتی را برای رشد و توسعه اقتصادی این کشور به همراه دارد. مسیر و احتمالات آینده پاکستان با نحوه برخورد با چالش های جمعیتی خود تعیین خواهد شد. اگر پاکستان بتواند ضمن تنظیم چالش های خود، از مزیت جمعیتی خود استفاده کند، این پتانسیل را دارد که به کشوری موفق و مترقی تبدیل شود.

شهرنشینی موتور رشد بسیاری از کشورهای در حال توسعه بوده است، زیرا نزدیکی فیزیکی و دسترسی به خدمات اولیه را افزایش می دهد. از سوی دیگر، عدم مدیریت موثر شهرنشینی ممکن است منجر به کلان شهرهای بزرگ و پر از آلودگی، جنایت و نابرابری شود. پاکستان باید یک استراتژی یکپارچه برای رسیدگی به مشکل جمعیت برای رفاه شهروندان خود طراحی کند. این امر مستلزم تلاش های هماهنگ دولت، بخش خصوصی، جامعه مدنی و جامعه بین المللی در زمینه‌های زیر است:

سیاست جمعیتی: رشد جمعیت پاکستان مشکل بزرگی برای توسعه ایجاد می‌کند. سیاست جمعیتی پاکستان باید نحوه برخورد این کشور با مسائل مربوط به الگوهای رشد و توزیع جمعیت را مشخص کند. این سیاست باید بر کاهش نرخ بالای باروری که هنوز 3.6 فرزند به ازای هر زن است، از طریق بهبود استفاده از تنظیم خانواده، به ویژه در میان زنان روستایی متمرکز شود.

توسعه انسانی: پاکستان با بحران سرمایه انسانی مواجه است، زیرا در مقیاس HDI (شاخص توسعه انسانی) رتبه پایینی دارد و نرخ بالایی از فقر و سوء تغذیه در میان جمعیت خود، به ویژه کودکان دارد. بر اساس گزارش سازمان ملل، پاکستان در رتبه 154 از 189 کشور در HDI 2021 قرار دارد که تقریباً 24.3 درصد از جمعیت آن در فقر زندگی می‌کنند و 40.2 درصد از کودکان آن از سوء تغذیه رنج می‌برند. به همین ترتیب، طبق گزارش ملی توسعه انسانی پاکستان، پاکستان دومین کشوری است که 32 درصد از کودکان 5 تا 16 ساله در آن از تحصیل بازمانده اند. برای پرداختن به این موضوع، سرمایه گذاری بیشتری در سرمایه انسانی با بازنگری در سیاست های آموزشی، بهداشتی و تامین اجتماعی مورد نیاز است که می‌تواند مهارت ها، سلامت و رفاه مردم را بهبود بخشد و نابرابری را کاهش دهد.

توسعه اقتصادی: اقتصاد پاکستان از رشد پایین، فقر و بیکاری رنج می‌برد. طبق گزارش بانک جهانی، تولید ناخالص داخلی پاکستان در سال مالی 23 0.6 درصد کاهش یافت و نرخ کلی فقر در این کشور به 24.3 درصد رسید. اداره آمار پاکستان نشان داد که نرخ بیکاری پاکستان در سال مالی 2021، 8.9 درصد و رشد صادرات منفی 6.8 درصد در سال مالی 2020 بوده است. در این راستا، ایجاد فرصت های شغلی بیشتر و بهتر، به ویژه در بافت شهری، برای توسعه کشور ضروری است اقتصاد این کشور همچنین باید بر افزایش بهره وری و رقابت پذیری خود تمرکز کند که منجر به افزایش صادرات و سرمایه گذاری خارجی شود.

توسعه شهری: شهرنشینی یک چالش بزرگ برای پاکستان است، زیرا این کشور دارای بالاترین نرخ در منطقه و جمعیت شهری زیاد و رو به رشد است. گزارش توسعه انسانی سازمان ملل متحد نشان می دهد که پاکستان در شهرنشینی در منطقه پیشتاز است و بیش از یک سوم شهروندان آن در سال 2017، در شهرها زندگی می‌کنند. سازمان ملل پیش بینی می‌کند که تا سال 2025، تقریباً 40 درصد از جمعیت این کشور در مناطق شهری زندگی می‌کنند. برای مدیریت این امر، پاکستان، یک سیاست شهری ملی را دنبال می‌کند که می‌تواند برنامه‌ریزی و حکمرانی شهری را بهبود بخشد، ارائه خدمات و زیرساخت‌های دولت محلی را تقویت کند و توسعه فراگیر و پایدار را برای همه ساکنان شهری ترویج کند.

 https://www.pakistantoday.com.pk/2024/01/07/pakistans-economic-growth-potential