طرح اصلاح نظام مالیاتی در برزیل
طرح اصلاح نظام مالیاتی حوزه کالا و خدمات در برزیل به تصویب نهایی نمایندگان مجلس نمایندگان این کشور رسید.
مجلس نمایندگان برزیل روز چهارشنبه 29 آذر 1402 به تأیید نهایی طرح اصلاح نظام مالیاتی در حوزه کالاها و خدمات پرداخت. رئیس جمهور لولا داسیلوا نیز به همین مناسبت در جلسه مذکور در مجلس سنا شرکت کرده بود. به گفته وی با وجود این همه تنوع در آراء و احزاب در کنگره ملی، خوشبختانه با هنر مذاکره و همدلی همه نمایندگان برای بهبود شرایط، طرح اصلاح مالیاتی تصویب شد. با اینکه این طرح به تنهایی نمی‌تواند مشکلات نظام مالی کشور را حل کند اما گام مهمی‌برای حل مشکلات مردم فقیر است.» پاشکو، رئیس سنا نیز گفت که با این طرح افزایش جذب سرمایه گذاری، کاهش نابرابری و تغییری عمیق برای کشور اتفاق خواهد افتاد.
طرح اصلاح مالیاتی در دولتها و ادوار مختلف قانونگذاری برزیل در دست مطالعه و بررسی بوده و نظام پیچیده مالیاتی فعلی را پس از حدود 60 سال تغییر می دهد. طرح مذکور جزء برنامه‌های کلان دولت برای اصلاح نظام مالی بوده و در قالب اصلاحیه قانون اساسی (PEC) قرار می‌گیرد. بر همین اساس دو سوم نمایندگان کنگره می‌بایست به آن رأی مثبت می دادند. پیشتر مجلس نمایندگان در تیرماه 1402 طرح را تصویب کرده و به سنا ارجاع داده بود اما با اصلاحیه‌های سنا و درخواستهای دولت، روند تصویب تا آذرماه طول کشید. سنا در 24 آذر نظر نهایی خود را به مجلس نمایندگان اعلام کرده بود و جلسه 29 آذر به صورت نمادین تشکیل شد.
در حال حاضر در برزیل 5 مالیات در حوزه کالاها و خدمات در سطوح مختلف فدرال، ایالتی و شهرداری‌ها اخذ می‌شود که با اصلاح انجام شده، این تعداد به 2 مورد کاهش خواهد یافت و تنها یکی مالیاتهای مشارکت در کالاها و خدمات (CBS) توسط دولت فدارل و دیگری مالیات بر کالاها و خدمات (IBS) توسط ایالات و شهرداری‌ها اخذ خواهد شد. با این اصلاح برزیل به 174 کشور دیگر اخذ کننده مالیات بر ارزش افزوده خواهد پیوست.
باید توجه داشت که مصوبه کنگره در کلیات نظام مالیاتی و مربوط به اصلاحیه قانون اساسی است. برای جزئیات آن، دولت می‌بایست طی 90 روز به ارسال لوایح مدنظر خود بپردازد. پیش بینی می‌شود از ماه فوریه سال آینده، حداقل سه لایحه در این باره به کنگره ارسال شده و با چانه زنی‌های معمول در کنگره، تصویب آنها مدت زمان زیادی به طول انجامد. از همین رو کنگره، آغاز آزمایشی طرح را در سال 2026 لحاظ کرده است. از سال 2027 به صورت سراسری اجرایی خواهد شد و تا سال 2032 در شکل نهایی خود و حذف مالیاتهای قدیمی تکمیل می‌گردد.
با اجرای طرح جدید، درآمد مالیاتی دولت فدرال از کالاها و خدمات افزایش یافته و با ایجاد شفافیت بیشتر اقتصادی، راه برای سرمایه گذاری‌های کلان تر داخلی و خارجی و افزایش تولید ناخالص داخلی هموار خواهد شد. از دیگر محاسن طرح جدید مالیاتی، پایان دادن به اثر آبشاری مالیات و اخذ چندباره آن از کالاها و خدمات است. در این طرح پیش بینی شده که نرخ مالیاتهای CBS و IBS تنها توسط سنا تعیین شده و دولت های فدرال، ایالتی و شهرداری‌ها در تعیین ارقام آن نقشی نداشته باشند. در حال حاضر مالیاتهای پرداختی به ایالات و شهرداری‌ها در نقاط مختلف برزیل دارای تفاوتهای نسبتا زیادی است. همچنین پیش بینی شده است به محصولات اساسی غذایی و بهداشتی و حتی حمل و نقل عمومی و آموزش مالیات تعلق نگیرد.
در طرح جدید، اعطای معافیت های مالیاتی در همه ایالات یکسان شده و در اختیار سنا قرار خواهد گرفت. همچنین دولت فدرال بخشی از مالیاتهای پرداخت شده خانواده‌های فقیر به ویژه در بخش انرژی را عودت خواهد داد. تعیین مالیات بر فعالیتهای مضر برای سلامتی از جمله سیگار و تنباکو و تخریبگر محیط زیست نیز از پیش بینی‌های دیگر طرح است.
برای جبران کاهش منابع مالیاتی ایالات و شهرداری‌ها نیز دولت صندوقی ویژه ایجاد کرده و به تدریج تا 32 میلیارد رئال به صورت سالانه به آن اختصاص خواهد داد. ایجاد صندوق توسعه منطقه ای (FNDR) نیز دیگر قابلیت این طرح است که توسط دولت فدرال ایجاد شده و تا سالانه 60 میلیارد رئال به آن تزریق خواهد کرد. منابع این صندوق جهت سرمایه گذاری در زیرساختهای ایالات مختلف استفاده خواهد شد. با توجه به سطوح مختلف توسعه یافتگی ایالات برزیل، نحوه تخصیص و میزان بهره مندی هر کدام از ایالات و شهرداری‌ها از منابع این دو صندوق از چالشهای مهم دولت فدرال و کنگره خواهد بود.
پیش بینی می‌شود با تکمیل قانونگذاری و اجرایی شدن طرح جدید مالیاتی، 10 درصد تولید ناخالص داخلی برزیل به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده اختصاص یابد. همچنین حذف معافیت های مالیاتی در اختیار ایالات و شهرداری باعث مالیات ستانی از صاحبان قدرتمند کالاها و خدمات شده و با منطقی شدن مالیات پرداختی برای مردم عادی و مشاغل و خدمات کوچکتر و حتی بازگشت قسمتی از مالیات پرداختی افراد فقیر جامعه، شعار عدالت اجتماعی مدنظر لولا تحقق بیشتری یابد. پیش بینی می‌شود در مراحل بعدی نظم بخشیدن به منابع مالیاتی، دولت ضابطه‌مند کردن مالیات بر درآمدها و افزایش پلکانی مالیات درآمدهای بالا را مدنظر قرار دهد.