اخـبار اقتصادی سوئد

گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی سوئد در هفتۀ دوم آبان 1402 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

پیش‌بینی نوردیا از اقتصاد سوئد

بانک Nordea، پیش‌بینی خود از رشد اقتصادی سوئد در سال آینده را از 0.2- درصد به 0.5- درصد تغییر داد که به معنای کاهش بیشتر در تولید و فعالیت‌های اقتصادی این کشور، نسبت به پیش‌بینی قبلی است. همزمان این بانک، پیش‌بینی خود از رشد اقتصادی سال جاری سوئد را نیز از 1.3- درصد به 0.8- درصد تغییر داد که به معنای بهبود نسبی پیش‌بینی است. بانک نوردیا این موضوع را به تاثیر نرخ‌های بهره بالا نسبت می‌دهد که انتظار می‌رود همچنان بر مخارج مصرف‌کننده تاثیر منفی بگذارد. علاوه بر این، انتظار نمی‌رود که صادرات سوئد رونق داشته باشد، زیرا چشم‌انداز صادرات به دلیل کاهش طولانی‌مدت تجارت جهانی که در شاخص مدیران خرید (PMI) صنعت سوئد منعکس شده است، نامشخص است. به طور خلاصه، پیش‌بینی می‌شود کاهش تقاضای داخلی و خارجی منجر به کاهش تولید ناخالص داخلی در سه ماهه چهارم امسال شود که منجر به تعدیل نزولی پیش‌بینی سال 2024 خواهد شد.

افزایش مجدد قیمت مواد غذایی

به گفته سایت مستقل Matpriskontrollen، پس از چند ماه ثبات، قیمت مواد غذایی در ماه اکتبر نسبت به سپتامبر مجددا 0.3 درصد افزایش یافته است. Ulf Mazurnow، بنیانگذار و مدیرعامل این شرکت می‌گوید پس از بررسی بیش از 43 هزار محصول غذایی در تمام سوپرمارکت‌های زنجیره‌ای بزرگ، مشخص شده است که یک سوم محصولات غذایی دوباره گران‌تر شده است و محصولات لبنی و سبزیجات نیز که قبلا کمی ارزان‌تر شده بودند، دوباره با افزایش قیمت مواجه شده‌اند. وی معتقد است که تورم مواد غذایی در طول زمان ممکن است به هدف بانک مرکزی در حدود 2 درصد برسد، اما در آیندۀ نزدیک، چندین نوسان قیمتی خواهند داشت.

افزایش بهای خدمات در سه ماهه سوم

مرکز آمار سوئد گزارش داد که شاخص قیمت تولیدکننده خدمات (SPPI) سوئد در سه ماهه سوم سال جاری نسبت به سه ماهه دوم، 1.1 درصد افزایش یافته است و نسبت به سه ماهه سوم سال قبل نیز افزایش 3.7 درصدی داشته است. شایان ذکر است که رشد سالانۀ سه ماهه سوم، بیشتر از سه ماهه قبل بوده است. سهم قابل توجهی از رشد فصلی این شاخص در سه ماهه اخیر، مربوط به افزایش قیمت خدمات تولید فیلم، برنامه تلویزیونی، ضبط صدا و انتشار موسیقی بود که حدودا 0.2 واحد درصد در افزایش 1.1 درصدی شاخص قیمت تولیدکننده خدمات سهم داشتند. خدمات پشتیبانی برای حمل‌و‌نقل، حمل‌و‌نقل بار، خدمات مهندسی، خدمات سرو غذا و نوشیدنی نیز سایر خدماتی بودند که در این افزایش نقش داشتند. در رشد 3.7 درصدی سالانه نیز، خدمات املاک و مستغلات مهمترین نقش را داشت و 0.9 واحد درصد این شاخص را افزایش داد. خدمات اطلاعات و ارتباطات و همچنین خدمات حرفه‌ای، علمی و فنی نیز هر کدام 0.8 واحد درصد در افزایش سالانۀ شاخص قیمت تولید‌کنندۀ خدمات سهم داشته‌اند.

سطح بیکاری بالاتر در سوئد نسبت به اتحادیه اروپا

ادارۀ آمار اتحادیۀ اروپا (Eurostat) اعلام کرد که بیکاری در اتحادیه اروپا از 6.1 درصد در سپتامبر 2022 به 6.0 درصد در سپتامبر امسال کاهش یافته است، اما بیکاری در سوئد، در همان دوره از 7.3 درصد به 7.8 درصد افزایش یافته است. این موضوع سوئد را پس از یونان و اسپانیا به عنوان سومین کشور با بالاترین سطح بیکاری در اتحادیه قرار می‌دهد. در همین ارتباط، یوهان پرسون، وزیر استخدام و ادغام در یک کنفرانس مطبوعاتی، از اصلاحات متعدد برای مقابله با وضعیت چالش‌برانگیز اقتصاد و اشتغال خبر داد. وی تصریح کرد که اقتصاد سوئد به دلیل افزایش بیکاری با رکود مواجه است که به طور رسمی نیز توسط آژانس آمار سوئد اعلام شد.

طبق آمارهای دولتی، انتظار می‌رود که 40 هزار نفر در سوئد در سال آینده شغل خود را از دست بدهند، به این معنی که بیکاری به 8.2 درصد افزایش خواهد یافت. کارگران خارجی به ویژه زنان در این زمینه آسیب‌پذیرتر هستند که به نوبه خود خطر طرد اجتماعی را افزایش می‌دهد. برای مشاغل، استخدام کارگران خارجی ماهر که می‌توانند سوئدی صحبت کنند نیز به یک مسئله مبرم تبدیل شده است. بنابراین، برای مقابله با این روند، دولت اقداماتی مانند افزایش آموزش حرفه‌ای و ایجاد مشاغل به اصطلاح «تأسیس» را پیشنهاد می‌کند. همچنین برای بیکاران طولانی‌مدت و مهاجران تازه وارد، شغل موقت فراهم می‌کند و اقداماتی نیز برای تقویت آموزش زبان برای مهاجران، هم برای بهبود چشم‌انداز شغلی آنها و هم برای کاهش خطر افزایش طرد اجتماعی در جریان است.

طبق گزارش مرکز آمار سوئد در سه ماهه سوم سال 2023، بدون اعمال تعدیلات فصلی، تعداد افراد شاغل با 56 هزار نفر افزایش نسبت به سه ماهه مشابه سال 2022 به 5 میلیون و 351 هزار نفر رسیده است. 418 هزار نفر نیز بیکار بودند که 49 هزار نفر افزایش داشته است و نرخ بیکاری را به 7.2 درصد رسانده است که افزایش 0.7 درصدی را نسبت به زمان مشابه سال قبل نشان می‌دهد. لازم به ذکر است نرخ بیکاری هموار شده با اعمال تعدیلات فصلی به 7.7 درصد رسیده است.

تاثیر هزینه مواد خام و کرون ضعیف بر قیمت سوخت

موسسه ملی تحقیقات اقتصادی (NIER)، قیمت سوخت در سوئد را در مقایسه با کشورهای همسایه (آلمان، دانمارک، فنلاند، فرانسه، لهستان و نروژ) تجزیه و تحلیل کرده است. این گزارش خاطرنشان می‌کند که قیمت سوخت در سوئد در طول سال‌های 2021 و 2022 به شدت افزایش یافته است که افزایش قیمت مواد خام و کاهش ارزش کرون، مهم‌ترین دلایل آن هستند. علاوه بر این، سوخت دیزل برای مدت طولانی گرانتر از کشورهای همسایه سوئد بوده است که به دلیل اختلاط بیشتر سوخت‌های زیستی در محصول است. با این حال، به طور کلی، این گزارش بر پیچیدگی مقایسه قیمت سوخت تأکید می‌کند، زیرا استراتژی‌های مالیاتی متفاوتی در هر کشور بر هزینه‌های کل تأثیر می‌گذارد. تحلیل بلندمدت نیز نشان می‌دهد که هزینه‌های رانندگی برای خودروهای دیزلی و بنزینی به دلیل تغییر بازده خودرو و درآمد خانوار به همان میزان افزایش نیافته است.

گزارش مستقل انتقادی از صنعت فولاد بدون فسیل

اولین گزارش از مجموعه گزارش‌های مهم 3 جلدی در مورد H2 Green Steel و Hybrit منتشر شد که بر اساس نتایج آن، H2 Green Steel باید تعطیل شود و LKAB نیز باید به تولید سنتی سنگ آهن پایبند باشد. به طور خلاصه، H2 Green Steel یک شرکت خصوصی با سرمایه‌گذاری خطرپذیر است که هدف آن ساخت کارخانه فولاد بدون فسیل در BODEN است. Hybrit نیز پروژه مربوط به کربن زدایی صنعت فولاد است که توسط شرکت‌های تحت کنترل دولتی SSAB، LKAB و Vattenfall هدایت می‌شود. این گزارش که توسط محققی به نام Magnus Henrekson مدیریت می‌شود، خطرات تجاری و فنی ناشی از تغییر LKAB به تولید آهن اسفنجی به جای گلوله‌های سنگ آهن را برجسته می‌کند. این گزارش به طور خاص تأکید می‌کند که توانایی صنعت فولاد برای عاری شدن از فسیل به دلیل کمبود سنگ آهن با کیفیت بالا محدود شده است. این گزارش، H2 Green Steel را نیز حداقل از منظر جامعه «سرمایه‌گذاری بد» می‌نامد، زیرا این خطر وجود دارد که دیگر مشاغل را متاثر کند و نگرانی‌های عمده در خصوص حمل‌و‌نقل، انتشار و زنجیره تامین مرتبط با عملیات آن وجود دارد. همچنین این ترس وجود دارد که هر دو پروژه، قیمت برق را در شمال سوئد، جایی که در حال حاضر ارزان است، افزایش دهند. در نهایت، این گزارش تردید دارد که کاهش مبتنی بر هیدروژن، که هر دو پروژه در آن سرمایه‌گذاری می‌کنند، در بازار غالب شود. دو گزارش بعدی که با محوریت سودآوری پروژه‌ها و تاثیر آن بر جامعه و بازار برق خواهد بود، در ماه‌های آتی منتشر خواهد شد.

معدوم‌سازی تمام مرغ‌های بزرگترین تولید‌کننده تخم‌مرغ سوئد

شرکت CA Cedergren، بزرگترین تولید‌کننده تخم‌مرغ سوئد که در مونستراس (جنوب این کشور) واقع شده است، پس از تلاش‌های ناموفق برای ریشه‌کن کردن شیوع سالمونلا، مجبور شد تمام 1.9 میلیون مرغ خود را معدوم کند. علی‌رغم تلاش‌های متعدد بهداشتی از دسامبر سال گذشته، سالمونلا به شیوع خود ادامه داد و لذا برای جلوگیری از تداوم عفونت، تصمیم به معدوم‌سازی تمام مرغ‌ها و مواد ارگانیک در این مرکز گرفته شد. هیات کشاورزی سوئد اظهار داشت که قبلا بخش‌هایی از مزرعه به صورت دسته‌ای ضدعفونی شده بودند، اما به دلیل ناکارآمدی اقدامات قبلی، اکنون یک بازسازی کامل ضروری بود. پس از کشتار، مزرعه تحت یک ضدعفونی کامل قرار می‌گیرد و امید می‌رود که مرغ‌های جدید و تولید تخم به زودی از سر گرفته شود. پیش‌بینی می‌شود این شرکت سال آینده به تولید کامل بازگردد.