اخبار اقتصادی صربستان

گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی صربستان در هفتۀ دوم آبان 1402 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

آخرین آمار تولید و تجارت صربستان

بر اساس برآوردهای اداره آمار صربستان (RZS)، اقتصاد این کشور در سه ماهۀ سوم سال جاری، 3.5 درصد رشد سالانه (نسبت به سه ماهه سوم سال قبل) داشته است. همچنین تولیدات صنعتی در ماه سپتامبر 2023 نسبت به سپتامبر 2022 در حدود 3 درصد بیشتر شده است. تولیدات صنعتی از ژانویه تا سپتامبر 2023 نسبت به مدت مشابه سال 2022 نیز حدود 2.4 درصد افزایش یافته است. این شاخص با اعمال تعدیل فصلی برای سپتامبر 2023، نسبت به آگوست 2023، کاهش 1.1 درصدی را برای کل صنعت و رشد 1.0 درصدی را برای صنعت تولیدی نشان می‌دهد. همچنین در بخش‌های مختلف در بازۀ زمانی سپتامبر 2023 نسبت به سپتامبر 2022، بخش معدن 1.1 درصد، تولیدات صنعتی 3.0 درصد و صنعت برق، تأمین گاز، بخار و تهویه مطبوع 3.9 درصد رشد داشته‌اند.

بر اساس داده‌های منتشر شده، صادرات صربستان در ماه سپتامبر، 2.4 میلیارد یورو بود که کاهش 5.7 درصدی نسبت به ماه مشابه سال گذشته را نشان می‌دهد، در حالی که واردات برابر با 2.98 میلیارد یورو بود که نسبت به سال گذشته 10.5 درصد کاهش داشته است. مجموع تجارت خارجی کالاهای صربستان در دوره ژانویه تا سپتامبر 2023 بالغ بر 48.7 میلیارد یورو بوده و نسبت به مدت مشابه سال گذشته 1.3 درصد کاهش را نشان می‌دهد. صادرات کالا در مدت مشابه 21.5 میلیارد یورو بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 5.6 درصد افزایش داشته است. واردات نیز 27.2 میلیارد یورو بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 6.1 درصد کاهش داشته است. کسری تجاری نیز به 5.7 میلیارد یورو رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل 33.9 درصد کاهش داشته است. نسبت پوشش صادرات با واردات 79.0 درصد بود که نسبت به سال گذشته 70.1 درصد افزایش داشت.

پنج محصول برتر صادراتی صربستان در ماه سپتامبر، تجهیزات کنترلی هواپیما، وسایل نقلیه و کشتی (161 میلیون دلار)، برق (86 میلیون دلار)، سنگ معدن و کنسانتره مس (77 میلیون دلار)، مس تصفیه شده (65 میلیون دلار) و قطعات و لوازم جانبی وسایل نقلیه موتوری (52 میلیون دلار) بودند. پنج محصول اصلی وارداتی نیز نفت خام (197 میلیون دلار)، دارو (92 میلیون دلار)، گاز طبیعی (52 میلیون دلار)، برق (50 میلیون دلار) و رسانا‌های الکتریکی (39 میلیون دلار) بودند.

https://bif.rs/2023/11/srpska-ekonomija-belezi-pad-uvoza-ali-i-pad-izvoza

افزایش بدهی عمومی صربستان

بدهی عمومی صربستان در ماه سپتامبر 250.7 میلیون یورو افزایش یافت و در پایان اکتبر به 35.5 میلیارد یورو رسید. بنابراین سهم بدهی دولت صربستان در تولید ناخالص داخلی این کشور به 51.3 درصد در پایان سپتامبر 2023 رسید. بر اساس داده‌های اداره بدهی عمومی صربستان، در فهرست بزرگترین طلبکاران صربستان، خریداران اوراق قرضه یورویی در رتبه اول قرار دارند که دولت صربستان در مجموع 8.9 میلیارد یورو به آنها بدهکار است.

تجزیه و تحلیل بدهی عمومی صربستان نشان می‌دهد که دولت این کشور به خریداران اوراق بهادار دولتی بلندمدت (دینار) 6.8 میلیارد یورو بدهکار است، در رتبه دوم و در رتبه سوم وام‌هایی هستند که دولت صربستان از دولت‌های خارجی دریافت کرده است (بدهی صربستان 3.4 میلیارد یورو است). در رتبه چهارم، بانک صادرات و واردات چین (EXIM) قرار دارد که صربستان حدود 2.5 میلیارد یورو از آن وام گرفته است و سپس وام‌هایی که توسط بانک‌های تجاری به دولت صربستان داده شده است به مبلغ 2.5 میلیارد یورو می‌باشد.

صندوق بین المللی پول (IMF) نیز در جایگاه ششم قرار دارد که صربستان به آن 2.4 میلیارد یورو بدهکار است. بعد از آن بانک بین المللی بازسازی و توسعه (IBRD) است که صربستان 2.2 میلیارد یورو به آن بدهکار است و پس از آن بدهی‌های اوراق بهادار بلندمدت دولتی به یورو (1.9 میلیارد یورو) قرار دارد. همچنین صربستان 1.8 میلیارد یورو به بانک سرمایه‌گذاری اروپا (EIB) بدهکار است.

دولت 572 میلیون یورو به بانک توسعه شورای اروپا و 565 میلیون یورو به بانک بازسازی و توسعه اروپا (EBRD) بدهکار است و بدهی به باشگاه طلبکاران پاریس نیز بالغ بر 417 میلیون یورو می‌باشد. لازم به ذکر است سهم بدهی عمومی در تولید ناخالص داخلی صربستان به یورو 58.1 درصد و به دلار آمریکا 13.8 درصد است.

https://bif.rs/2023/11/javni-dug-srbije-u-septembru-dostigao-355-milijardi-evra

بدهی مردم صربستان به بانک‌ها

انجمن بانک‌های صربستان گزارش داد که در پایان ماه اکتبر 2023، مردم صربستان بیش از 1495 میلیارد دینار (12.75 میلیارد یورو) به بانک‌ها بدهکار بودند که از این میزان، 698 میلیارد دینار مربوط به وام نقدی، 660 میلیارد دینار وام مسکن و نوسازی مسکن و 90 میلیارد دینار نیز مربوط به وام کشاورزی بود. همچنین، 2.8 درصد از کل وام‌های بانکی و 2.5 درصد از وام‌های مسکن به موقع پرداخت نمی‌شود.

همچنین طبق این گزارش، تعداد حساب‌های جاری و کاربران آن‌ها نسبت به سال قبل، 5.1 درصد افزایش یافته و در 31 اکتبر 2023 به 8 میلیون و 916 هزار و 591 حساب رسیده است که سال قبل از آن، 8 میلیون و 480 هزار و 83 حساب بوده است. تعداد کارت‌های اعتباری نیز از اکتبر سال گذشته تا آپریل 2023 از یک میلیون و 206 هزار و 193 فقره به یک میلیون و 167 هزار و 898 فقره کاهش یافته است.

https://nova.rs/vesti/biznis/gradjani-se-najvise-zaduzuju-za-kes-za-gotovinske-kredite-bankama-duguju-skoro-700-milijardi-dinara/

حقوق کارمندان دولتی صربستان در بخش‌های مختلف

آمارهای رسمی نشان می‌دهد که در مجموع 609609 نفر در بخش‌های دولتی در صربستان کار می‌کنند که میانگین حقوقشان در ماه اگوست در حدود 88592 دینار (750 یورو) بوده است. با این حال، متوسط حقوق برای معلمان مدارس کمتر از میانگین حقوق کشوری می‌باشد.

همچنین بر اساس آخرین اطلاعات منتشر شده از اداره آمار صربستان، متوسط حقوق در کل صربستان در ماه اگوست برابر با 86112 دینار بوده است. کارمندان در بخش آموزش و فرهنگ، 5448 دینار کمتر از میانگین دریافت کرده‌اند و پس از آن کارکنان شرکت‌های دولتی محلی و ادارات محلی قرار دارند. حقوق کارکنان بخش بهداشت و درمان و مددکاری اجتماعی نیز 88 دینار از میانگین بیشتر است.

https://bif.rs/2023/11/gde-su-nastavnici-a-gde-radnici-javnih-preduzeca-po-visini-plata

افزایش درآمد شرکت‌ها در صربستان

بر اساس آمار رسمی آژانس ثبت مشاغل صربستان (APR) در مجموع 135490 شرکت در سال گذشته در صربستان فعال بودند که از این تعداد 112070 شرکت گزارش مالی منظم سالانه را ارائه کرده‌اند. مجموع درآمدهای شرکت‌های داخلی بالغ بر 17.77 هزار میلیارد دینار (151 میلیارد یورو) و 19.2 درصد بیشتر از سال گذشته است و مجموع هزینه‌ها نیز 16.72 هزار میلیارد دینار (143 میلیارد یورو) بوده است که با 18.8 درصد افزایش گزارش شده است. در این گزارش آمده است که اقتصاد صربستان برای هشتمین سال متوالی سودآور بوده و به نتیجه خالص مثبت 864 میلیارد دینار دست یافته است که 26.3 درصد بیشتر از سال قبل است.

همۀ بخش‌های مختلف اقتصادی صربستان، به جز بخش برق، گاز، بخار و تهویه مطبوع سودآور عمل کرده‌اند. بخش عمده‌فروشی و خرده‌فروشی بهترین نتیجه را به دست آورده است که با 26.4 درصد افزایش نسبت به سال قبل، 215 میلیارد دینار سود به ثبت رساند. در ابتدای سال 2023، در مجموع 435257 شرکت و کسب و کار کوچک در صربستان به ثبت رسیده است که اکثر آنها برای عمده‌فروشی و خرده‌فروشی و همچنین مشاوره بازرگانی، تاسیسات پذیرایی و شرکت‌های توسعه نرم‌افزار ثبت شده‌اند، در حالی که سودآورترین آنها بانک‌ها، بیمه، شرکت‌های معدنی و شرکت‌های نفت و گاز بوده‌اند.

https://biznis.rs/vesti/srbija/svi-zele-da-budu-konsultanti-ugostitelji-ili-programeri-a-najbolje-posluju-banke-i-rudarsko-energetska-preduzeca/

رشد صنعت بازی صربستان

نیکولا میتیچ، مدیر شرکت Playstudios اروپا گفت: در 15 سال گذشته، با ظهور تلفن‌های همراه، صنعت بازی توسعه یافته است و سال به سال به طور مداوم در حال رشد است. میتیچ افزود در سال گذشته، درآمد جهانی حاصل از بازی به 220 میلیارد دلار رسید. همچنین فرصت‌های شغلی برای طراحان و برنامه نویسان بسیار بالا می‌باشد. صنعت بازی در صربستان به طور مداوم در حال رشد است. سانیا ژوگیچ از Playstudios اروپا و انجمن بازی‌های صربستان (SGA)، اشاره کرد در حال حاضر بیش از 140 شرکت عضو SGA هستند که بیش از 2500 نفر را استخدام خود دارند. همچنین از نظر تعداد زنان شاغل در صنعت بازی‌های ویدیویی، صربستان از میانگین اروپا جلوتر است.

از کل کارمندان صنعت بازی در اروپا، 22 درصد زن هستند، در حالی که در صربستان، زنان 30 درصد هستند. ژوگیچ گفت در Playstudios اروپا، 33 درصد از کل کارمندان زن هستند و 50 درصد از پست‌های مدیریتی را نیز در دست دارند. وی افزود صربستان در حال حاضر دارای 10 استودیوی بزرگ بازی سازی، 50 استودیوی متوسط و 60 استودیوی کوچک است.

https://bif.rs/2023/11/gejming-industrija-raste-kontinuirano-iz-godine-u-godinu