اخبار اقتصادی بلغارستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی بلغارستان در هفتۀ دوم آبان 1402 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

چشم‌انداز اقتصاد بلغارستان از منظر بانک مرکزی

بانک مرکزی بلغارستان (BNB) در فصلنامه منظری «بررسی اقتصادی»، پیش‌بینی می‌کند اقتصاد این کشور در پایان سال جاری و ابتدای سال آیندۀ میلادی، رشد پایینی داشته باشد. بر اساس این گزارش، انتظار می‌رود در سه ماهه چهارم سال 2023 و سه ماهه اول 2024، تولید ناخالص داخلی حقیقی بلغارستان به طور زنجیره‌ای رشد کمتری را نسبت به ماه‌های قبل به نمایش بگذارد.

در این گزارش آمده است: ما انتظار داریم که نرخ تورم سالانه به آرامی در سه ماهه آخر سال 2023 مطابق با مفروضات مرتبط با پویایی قیمت کالاهای جهانی کاهش یابد، با این حال در سه ماهه اول سال 2024 همچنان قیمت‌ها بالا خواهد ماند. انتظار می‌رود عوامل کلیدی همچنان سرعت و گستره رشد نرخ تورم را محدود کنند. بانک مرکزی بلغارستان اظهار کرده که در افق پیش رو، شرکت‌ها، قیمت‌های بین‌المللی مواد خام کشاورزی را به قیمت‌های مصرف‌کننده نهایی منتقل می‌کنند، مصرف شخصی به نسبت قوی پیش‌بینی می‌شود و هزینه‌های نیروی کار به ازای هر واحد تولید افزایش خواهد یافت.

طبق این گزارش، در 8 ماهه اول سال 2023، رشد سالانه سپرده‌های بخش غیردولتی در نظام بانکی روند کاهشی را دنبال کرده که به طور کامل با رشد کمتر سپرده‌های شرکت‌ها تطابق داشته است. در همین حال، ادامه رشد درآمد نیروی کار و تمایل مستمر خانوارها به پس‌انداز در سیستم بانکی، به حفظ رشد سالانه نسبتا بالای سپرده‌های خانوار کمک کرده است. در بخش خانوار، رشد سالانه وام‌های مسکن و وام‌های مصرفی همچنان بالا بوده است. نقدینگی قابل توجه و رقابت شدید برای سهم بازار در بخش بانکی به محدود کردن تأثیرات سیاست پولی انقباضی بانک مرکزی اروپا بر نرخ بهره وام‌های خانوارها ادامه داده و در عین حال پیش‌نیازی برای تأثیرات نسبتا محدود اقدامات بانک مرکزی بلغارستان (از جمله افزایش ذخیرۀ قانونی بانک‌ها تا 12 درصد در بازه زمانی معرفی تا اوت 2023) بوده است. رشد سالانه اعطای اعتبارات به بنگاه‌های غیرمالی نیز به دلیل کاهش تقاضا برای منابع مالی جهت تأمین سرمایه در گردش و ذخیره‌سازی، افزایش تدریجی نرخ سود وام‌های جدید به بنگاه‌ها و تشدید استانداردهای وام‌دهی بانکی به شرکت‌ها به کندی ادامه یافته است.

تا ژوئن 2023، بدهی خارجی ناخالص بلغارستان به 44.1 میلیارد یورو رسیده که نشان‌دهنده کاهش 375.6 میلیون یورویی نسبت به دسامبر 2022 است. افزایش بدهی خارجی تنها در بخش اداره دولتی و بخش بانکی مشاهده شده است. افزایش بدهی بخش عمومی دولت، منعکس کننده انتشار اوراق قرضه دولتی در بازارهای بین‌المللی در ژانویه 2023 به مبلغ 1.5 میلیارد یورو بود که تأثیر آن با سررسید انتشار بدهی دولت در ماه مارس جبران شد و در ژوئن 2023، سهم بدهی بلندمدت از کل بدهی خارجی ناخالص از 80.3 درصد در دسامبر 2022 به 81.8 درصد افزایش یافت.

https://www.economy.bg/economy/view/56610/BNB-Ochakvame-inflaciyata-da-ostane-visoka-prez-2024

تکمیل ظرفیت ذخایر گاز اروپا

تاسیسات ذخیره‌سازی زیرزمینی گاز در اروپا برای فصل گرمایش آتی با بیش از 99 درصد ظرفیت پر شده‌اند که این امر به عنوان یک نقطه عطف قابل توجه در تلاش‌های منطقه برای کاهش وابستگی به انرژی از روسیه تلقی می‌شود. با آغاز فصل گرمایش سنتی، کشورهای اروپایی به تعهدات خود بر اساس مقررات سال 2022 پای‌بند بوده‌اند و تا اول نوامبر، حداقل 90 درصد از تاسیسات ذخیره‌ گاز را پر نموده‌اند.

داده‌های ارائه شده توسط سازمان «زیرساخت گاز اروپا»، که مقر آن در بروکسل است، تأیید می‌کند که تمام کشورهای عضو این سازمان، الزامات مربوط به ذخیره‌سازی گاز را به درستی اجرا کرده‌اند و این اقدام به کاهش وابستگی منطقه به گاز طبیعی از روسیه بسیار کمک کرده است. در حالی که برخی از کشورها از حداقل سطح موردنیاز برای ذخیره‌سازی فراتر رفته‌اند، بقیه نیز به هدف اروپایی در این زمینه نزدیک هستند.

تاسیسات ذخیره‌سازی گاز «چیرن» در بلغارستان، تا تاریخ 29 اکتبر به ظرفیت 97.66 درصد رسیده که بیش از حداقل الزامی 90 درصد در ماه اوت است. در حال حاضر، امکانات ذخیره‌سازی لتونی با ظرفیت 95.7 درصد پر شده‌اند، در حالی که رومانی و پرتغال به ترتیب سطوح بیش از 105 درصد و تقریبا 106 درصد را گزارش کرده‌اند. آلمان که زمانی بزرگ‌ترین مصرف‌کننده گاز طبیعی از روسیه در اروپا بود، 99.43 درصد از ظرفیت ذخیره‌سازی گاز خود را پر کرده است. این اقدام نشان از پیشرفت قابل توجه در تنوع دادن به منابع انرژی می‌باشد.

شرکت دولتی روسیه (گازپروم)، که تامین‌کننده اصلی گاز طبیعی برای اروپا بوده است، در ماه اکتبر نسبت به سپتامبر 2.4 درصد کاهش در صادرات گاز به این قاره را تجربه کرد. این محاسبات بر اساس حجم حمل‌ونقل از طریق اوکراین و ترکیه انجام شده و نمایانگر تغییر مداوم در حجم صادرات گاز روسیه به اروپا هستند. اگر این روند تا پایان سال ادامه یابد، انتظار می‌رود که صادرات گازپروم به اروپا در سال 2023 تقریبا نصف حجم سال گذشته باشد. به گزارش رویترز، حجم واردات گاز از طریق خطوط لوله میان 28 تا 29 میلیارد متر مکعب برآورد شده است.

ایستگاه اندازه‌گیری سوجا در مرز بین روسیه و اوکراین و خط لوله ترکیش استریم که از دریای سیاه عبور می‌کند، به‌عنوان مسیر اصلی ارسال گاز از روسیه به اروپا شناخته می‌شوند. در ماه اکتبر، این خطوط لوله به طور کلی حدود 2.74 میلیارد متر مکعب گاز انتقال دادند که حجم قابل توجهی از آن (حدود 1.45 میلیارد متر مکعب یا معادل 46.6 میلیون متر مکعب در روز) از طریق خط لوله «جریان ترکیه» از بلغارستان ترانزیت شد. در سال 2022، گازپروم به طور کلی 62 میلیارد متر مکعب گاز را از طریق خطوط لوله به اروپا صادر کرد. با این حال، در ده ماه ابتدای سال جاری، حجم صادرات تقریبا 23 میلیارد متر مکعب بوده که کاهش تدریجی نقش گاز روسیه در اروپا را به تصویر کشیده است.

شایان ذکر است که مصرف گاز طبیعی مایع (LNG) روسیه در اروپا در حال افزایش است و از سطوح قبل از جنگ اوکراین فراتر رفته است. کشورهای عضو اتحادیه اروپا در طی هفت ماه ابتدای سال نسبت به دوره مشابه در سال 2021، حدود 40 درصد بیشتر گاز طبیعی مایع روسیه را وارد کرده‌اند. اسپانیا و بلژیک به عنوان دو خریدار اصلی این نوع گاز از روسیه در اروپا بوده و چین به عنوان بزرگترین مصرف‌کننده جهان در این زمینه شناخته می‌شود. تا ماه اوت، حدود 20 درصد از کل فروش گاز طبیعی مایع در جهان توسط روسیه صورت گرفته است. در حالی که اروپا در حال اتخاذ گام‌های مهمی‌به منظور کاهش وابستگی به روسیه در زمینه انرژی برداشته است، لازم است بیان شود که واردات گاز طبیعی از روسیه در حال حاضر تحت تأثیر تحریم‌های اتحادیه اروپا قرار نگرفته و این موضوع آن را از واردات نفت و زغال‌سنگ از روسیه متمایز می‌کند.

https://www.novinite.com/articles/222044/European+Gas+Reserves+Exceed+99+Capacity+Ahead+of+Winter+Heating+Season

افزایش قیمت گاز طبیعی بلغارستان در آستانه زمستان

در حالی که بلغارستان برای شروع فصل گرمایش آماده می‌شود، هزینه گاز طبیعی به طور چشمگیری افزایش یافته و شرکت Bulgargaz EAD اعلام کرده که قیمت گاز برای نوامبر 2023 با افزایش قابل توجهی به میزان 36 درصد همراه خواهد بود. قیمت پیشنهادی این شرکت برای نوامبر 2023 بدون در نظر گرفتن عوارض و مالیات بر ارزش افزوده، برابر با 82.12 لئو (42 یورو) در هر مگاوات ساعت است که برای مصرف‌کنندگان بلغاری بار مالی قابل توجهی را به همراه دارد. البته کمیسیون تنظیم مقررات انرژی و آب هنوز قیمت نهایی گاز طبیعی را تعیین نکرده است، اما احتمال افزایش شدید قیمت‌ها، باعث نگرانی مصرف‌کنندگان شده است.

افزایش قیمت گاز طبیعی به چندین عامل کلیدی نسبت داده می‌شود. یکی از محرک‌های اصلی این افزایش قیمت، افزایش قابل توجه قیمت گاز طبیعی در معاملات جهانی در ماه اکتبر است. این افزایش قیمت‌ها در بازارهای جهانی تأثیر آبشاری داشته و منجر به افزایش قیمت گاز طبیعی برای مصرف‌کنندگان بلغاری شده است. علاوه بر این، نزدیک شدن به فصل گرمایش، افزایش قیمت را تشدید کرده است و با آماده شدن کشور برای افزایش مصرف انرژی در ماه‌های زمستان، تقاضا برای گاز طبیعی به میزان قابل توجهی افزایش یافته است که به طور طبیعی فشار صعودی بر قیمت‌ها وارد می‌کند. البته Bulgargaz تأکید دارد که قیمت عرضه عمومی‌برای ماه جاری همچنان بیش از 10 درصد پایین‌تر از شاخص قیمت‌گذاری ماه آینده TTF در ماه نوامبر باقی مانده است. افزایش قیمت‌های بین‌المللی، که تا حدی به دلیل رویدادهای ژئوپلیتیکی است، شاخص TTF را به بالاترین سطح خود از فوریه 2023، یعنی بین 54 تا 56 یورو در هر مگاوات ساعت رسانده است.

https://www.novinite.com/articles/222067/Natural+Gas+Prices+Surge%3A+Bulgaria+Faces+a+36+Increase+Ahead+of+Winter#google_vignette

اتصال بزرگراهی یونان و رومانی از طریق بلغارستان

وی آسن واسیلوف، وزیر راه‌وترابری بلغارستان در جریان شرکت در اولین کنفرانس بین‌المللی «انجمن اتصال اروپای جنوب شرقی» اعلام کرد: پروژه اتصال بزرگراهی یونان و رومانی از طریق بلغارستان تا پنج سال آینده به اتمام می‌رسد. وی افزود: با احداث این بزرگراه، اتصال بنادر بلغارستان به دریای مدیترانه به طور کامل تکمیل می‌شود. وی تاکید کرد: این بزرگراه نقش کلیدی در زیرساخت‌های پایدار و اتصال در جنوب شرقی اروپا توسط اتصال شمال به جنوب ایفا می‌کند.جاده قدیمی اتصال کشورهای شمالی از طریق بالکان بین وین و استانبول بود و امروز نیاز به اتصال جدیدی در امتداد محور شمال به جنوب به دریای مدیترانه داریم.

واسیلوف اعلام کرد که ضمانت شش میلیارد یورویی در بودجه این کریدور جای داده شده است و انتظار می‌رود که یک کنسرسیوم پیمانکاری که مسئول ساخت آن خواهد بود، راه‌اندازی شود. وی اعلام کرد که کشورش برای جبران هزینه‌ها از اتحادیه اروپا درخواست بودجه خواهد کرد، اما اجرای پروژه را متوقف نخواهد کرد.

https://www.economy.bg/economy/view/56622/Vasilev-Do-5-godini-mozhe-da-ima-magistrala-svyrzvashta-Gyrciya-i-Rumyniya-prez-Bylgariya