چشم‌انداز حوزه انرژی‌های بادی و وضعیت کشور پرتغال

پرتغال، بریتانیا، نروژ، چین و ژاپن در حال حاضر پنج بازار برتر از نظر تاسیسات بادی شناور می‌باشند که در حال حاضر فعال هستند.

در جدیدترین گزارش شورای جهانی انرژی بادی (GWEC) پرتغال با داشتن فناوری‌های نوظهور، یکی از پنج کشوری معرفی شده است که بازار انرژی بادی شناور در دنیا را رهبری می‌کنند و از سوی دیگر نیز در بلوک کشورهایی حضور دارد که تا پایان دهه، بیشترین سهم را در این بخش خواهند داشت. این موسسه اشاره می‌کند که پرتغال، بریتانیا، نروژ، چین و ژاپن در حال حاضر پنج بازار برتر از نظر تاسیسات بادی شناور می‌باشند که در حال حاضر فعال هستند. در این گزارش همچنین آمده است که تا پایان سال 2030، کره‌جنوبی احتمالا جایگزین ژاپن در بین پنج کشور برتر خواهد شد.

در سال 2022، بیش از 66 مگاوات (MW) انرژی بادی شناور جدید در سراسر جهان نصب شد که 60.2 مگاوات آن در نروژ و 6.2 مگاوات در چین قرار داشت. با این افزوده‌های جدید، در سال گذشته، حدود 187.8 مگاوات توربین‌های بادی شناور وجود داشت که در سطح جهان انرژی تولید می‌کردند. در این راستا، پرتغال 25 مگاوات از این توان کل را به لطف پارک Windfloat اقیانوس اطلس که در سال 2020 در نزدیکی ویانا دو کاشتلو نصب شد، به خود اختصاص داده است که پرتغال را در این حوزه وارد می‌کند. بریتانیا با 78 مگاوات، نروژ با 66 مگاوات، چین با 11 مگاوات و ژاپن با 2 مگاوات، سایر پیشتازان عرصۀ تولید انرژی بادی شناور بودند.

بر اساس گزارش GLOBAL OFFSHORE WIND REPORT 2023، اگرچه تجربه هر یک از این کشورها برای کسانی که تصمیم به سرمایه‌گذاری در این فناوری دارند، درس‌هایی ارائه می‌دهد، اما «همه در تضمین زیرساخت‌های بندری و زنجیره تأمینی که بتواند نیازهای بزرگ این بخش را برآورده کند، مشکل خواهند داشت». حضور پرتغال در این بازار نوظهور در زمانی است که شورای جهانی انرژی بادی انتظار دارد انرژی باد شناور دریایی تا پایان دهه به طور کامل تجاری‌سازی شود. در آن زمان، انتظار می‌رود که قدرت توربین‌های شناور جهانی 26 گیگاوات باشد که قاره اروپا 66 درصد از موارد جدید را تشکیل می‌دهد، در حالی که آسیا و آمریکای شمالی به ترتیب 32 و 6 درصد سهم خواهند داشت.

علاوه بر توربین‌های بادی شناور که در مکان‌هایی دورتر از ساحل قرار دارند، سازه‌هایی نیز وجود دارند که روی بستر دریا ثابت شده‌اند، یعنی توربین‌هایی که به بستر دریا ثابت شده‌اند، اما نزدیک‌تر به ساحل قرار دارند. در این زمینه، بازار جهانی باد فراساحلی هر سال در دهه گذشته حدود 21 درصد رشد داشته است. شورای جهانی انرژی بادی عنوان می‌کند که تنها در سال 2022، ظرفیت کل تاسیسات به 64.3 گیگاوات رسید که نشان دهنده 7 درصد از ظرفیت بادی جهانی در پایان آن سال بود، که دومین بالاترین درصدی است که تا کنون وجود داشته است. تا سال گذشته، بلوک اروپا پیشرو در این نوع تاسیسات بود، اما منطقه آسیا-اقیانوسیه، به طور خاص چین، در بازار مزارع بادی فراساحلی از اروپا پیشی گرفت که دلیل اصلی آن، افزایش هزینه‌ها و اختلالات زنجیره تامین، ناشی از جنگ اوکراین است. برای مثال، ماه گذشته رویترز گزارش داد که توسعه ‌دهنده سوئدی Vattenfall برنامه‌های یک مزرعه بادی دریایی جدید در سواحل شرقی انگلیس را به دلیل افزایش هزینه‌ها به حالت تعلیق درآورده است.

طبق این گزارش، چین تقریبا 49 درصد از کل تاسیسات جدید بادی فراساحلی را در اختیار دارد و پس از آن بریتانیا با 21 درصد و آلمان با 12.5 درصد قرار دارند. این تحلیل، پیش‌بینی می‌کند که قاره کهن بین سال‌های 2023 تا 2027 در مجموع 34.9 گیگاوات به ظرفیت بادی فراساحلی اضافه کند که کمتر از 40.8 گیگاواتی است که در گزارش سال گذشته پیش‌بینی شده بود. انتظار می‌رود که منطقه آسیا و اقیانوسیه در مدت مشابه 76.1 گیگاوات سهم داشته باشد که توسط چین رهبری شده و با 84 درصد افزایش همراه خواهد بود. بنابراین این گزارش، «بعید» می‌داند که اروپا در 10 سال آینده موقعیت خود را بازیابی کند.

حداقل تا سال 2032، بیش از 380 گیگاوات ظرفیت جدید بادی فراساحلی در سرتاسر جهان نصب می‌شود که ظرفیت کل را به 447 گیگاوات برساند. اما برای دستیابی به اهداف کربن خنثی و محدود کردن گرمایش جهانی، هم آژانس بین‌المللی انرژی و هم آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر تخمین می‌زنند که ظرفیت بادی فراساحلی تا سال 2050 باید از 2000 گیگاوات فراتر رود.

شایان ذکر است که انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر پرتغال (APREN) گزارش داده است که از ژانویه تا آوریل 2021، بیش از 75 درصد از انرژی تجدیدپذیر تولید شده در پرتغال از منابع بادی بوده است. بنابراین، اداره کل انرژی و زمین شناسی (DGEG) نقش مهم انرژی باد را در فعالیت‌های مدل‌سازی انرژی آینده‌نگر خود به طور جدی در نظر دارد. پرتغال با تولید بالای انرژی به لطف پارک Windfloat اقیانوس اطلس که در سال 2020 در نزدیکی ویانا دو کاشتلو بالاتر از شهر پورتو نصب شد و نیز پایگاه‌های دیگر انرژی بادی در سطح کشور، در بین چند کشور اول بازار انرژی بادی قرار گرفته است.

گزارش کامل شورای جهانی انرژی بادی (GWEC) در فایل پیوست ارائه شده است.

منابع:

https://eco.sapo.pt/2023/08/29/portugal-entre-os-cinco-paises-que-vai-liderar-mercado-eolico-flutuante-em-2030-preve-gwec/

https://www.dgeg.gov.pt/pt/a-dgeg/missao-competencias

https://goldenergy.pt/blog/energia-verde/energia-eolica-em-portugal