اخبار اقتصادی سریلانکا

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی سریلانکا در نیمه دوم تیر ماه 1402 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

چارچوب همکاری بلند مدت در سفر رئیس جمهوری سریلانکا به هند

در سفر رئیس جمهوری سریلانکا به هند، گفتگوهای دوجانبه بین نارندرا مودی و رانیل ویکرمسینگه بر مبنای چارچوبی برای مشارکت اقتصادی بلندمدت مبتنی بر تقویت ارتباط بین دو کشور همسایه در پنج حوزه کلیدی، انجام شد. این پنج حوزه شامل دریایی، هوایی، انرژی و نیرو، تجارت و اقتصاد و همچنین افزایش ارتباط دو ملت بود.  همچنین پیشنهادی برای ایجاد اتصال زمینی بین سریلانکا و هند برای توسعه دسترسی زمینی به بنادر ترینکومالی و کلمبو ارائه که به زودی مطالعات امکان سنجی برای آن انجام خواهد شد.

در این ملاقات رهبران دو کشور توافق کردند که رشد پایدار و سریع اقتصادی و پیشرفت فناوری هند همراه با مرحله فعلی ثبات و بهبود اقتصادی، بازسازی و رشد در سریلانکا، فرصتی منحصر به فرد برای ایجاد مشارکت اقتصادی دوجانبه نزدیک‌تر و عمیق‌تر بین دو کشور و افزایش رشد در منطقه اقیانوس هند (IOR) فراهم می‌کند.

انعقاد یادداشت تفاهم در زمینه همکاری در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، ایجاد یک شبکه برق با ظرفیت بالا بین هند و سریلانکا، همچنین در آینده در زمینه هیدروژن سبز و آمونیاک سبز از طریق استفاده از فناوری‌های نوآورانه از دیگر موضوعات مورد بحث در این سفر بود.

توسعه همکاری در منطقه ترنکومالی

یکی از موضوعات اصلی در سفر رئیس جمهوری سریلانکا به هند، بررسی زمینه‌های توسعه همکاری دو کشور در منطقه ترینکومالی بود تا بتوان این منطقه را به یک هاب انرژی در منطقه تبدیل کرد.

البته توجه هند به این منطقه از اواخر دهه 1970 آغاز شد، زمانی که رهبران هند به جایاواردانه، رئیس جمهور سابق سریلانکا به دلیل اقدامات او در تبدیل بندر استراتژیک ترینکومالی به یک پایگاه نظامی ایالات متحده در آن دوران انتقاد داشتند.

این منطقه یکی از منابع معدنی غنی ترین مناطق در سریلانکا است، شناخته شده ترین ذخایر شن و ماسه معدنی در بخش شمالی این بندر است. مودی، نخست وزیر هند اولین بار در سال 2015 در مورد ایجاد مرکز انرژی جنوب آسیا در ترینکومالی صحبت کرد، زمانی که رئیس جمهور سابق سریلانکا مایتریپالا سیریسنا به عنوان اولین دیدار خود بلافاصله پس از ریاست جمهوری از دهلی بازدید کرد. در سفر اخیر رانیل ویکرمسینگه به هند نیز، دو طرف بار دیگر به منطقه ترینکومالی توجه کرده و در مورد توسعه آن به عنوان یک مرکز انرژی با حمایت هند و همسویی با هدف سریلانکا برای تبدیل آن به مرکزی برای صنعت و فعالیت‌های اقتصادی گفتگو کردند. ساخت یک خط لوله نفتی از جنوب هند به سریلانکا برای اطمینان از تامین منابع انرژی مقرون به صرفه و قابل اعتماد برای سریلانکا نیز مورد بحث قرار گرفت که نشان دهنده برنامه جدی هند برای حضور هر چه بیشتر در این منطقه است.

هند همچنین در نظر دارد که نسبت به ساخت یک نیروگاه انرژی در منطقه ترینکومالی نیز اقدام کند و برای این منظور به دنبال مشارکت اقتصادی و توسعه قراردادهای تجارت آزاد با سریلانکا است. البته در حال حاضر نیز شرکت نفت لانکا-هند به عنوان یکی از شرکت های تابعه شرکت نفت هند، 15 مخزن ذخیره از 99 مخزن موجود در منطقه ترینکومالی را اداره می‌کند مخازنی که ظرفیت هر یک از آنها حدود 12000 تن است.

همکاری در حوزه انرژی میان هند و سریلانکا

در سفر راینل ویکرمسینگه به هند، وزیر نیرو و انرژی این کشور نیز رئیس جمهوری سریلانکا را همراهی کرد. در این سفر موضوعات متعدد در حوزه همکاری دو کشور در بخش انرژی صورت گرفت. از جمله چندین توافقنامه و مجوزهای اساسی برای تقویت بخش انرژی‌های تجدیدپذیر سریلانکا به امضا رسید که یکی از آنها تفاهم‌نامه‌های همکاری در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر و توسعه‌هاب انرژی ترینکومالی بود. همچنین مجوز آغاز پروژه خورشیدی سامپور نیز در این سفر صادر شد. پارک خورشیدی سامپور یک سرمایه گذاری مشترک بین هیئت برق سیلان (CEB) و NTPC (شرکت ملی برق حرارتی) هند است.

همچنین شرکت آدانی نیز در خصوص آخرین وضعیت پروژه نیروگاه 500 مگاواتی خورشیدی و بادی شمال سریلانکا تعهد خود را برای راه‌اندازی این نیروگاه و ارائه برق به شبکه سراسری تا ژانویه 2025 را اعلام نموده است. این پروژه پس از عملیاتی شدن، کمک قابل توجهی به پایداری شبکه توزیع برق این کشور خواهد کرد.

علاوه بر این، در گفتگو با نخست وزیر هند، نارندرا مودی و سایر مقامات ارشد دولتی و سرمایه‌گذاران، چندین موضوع مهم از جمله اتصال شبکه هند و سریلانکا، طرح های هیدروژن سبز، اتصال خط لوله نفت و سرمایه گذاری در بخش دیگری انرژی نیز مورد بررسی قرار گرفت.

استفاده از روپیه هند برای تبادلات داخلی در سریلانکا

بر اساس اخبار منتشر شده سریلانکا در مسیر تلاش برای تقویت ذخایر خارجی خود در حال بررسی امکان استفاده از روپیه هند برای معاملات داخلی است.

در همین زمینه علی صبری، وزیر امور خارجه سریلانکا اعلام کرد که این مکانیسم «گردشگران و دیگر مردم هند را قادر می‌سازد تا مستقیماً از روپیه هند در اینجا (سریلانکا) استفاده کنند بدون اینکه دچار دردسر تبدیل ارزهای متعدد شوند.»

این اقدام از این منظر حائز اهمیت است که سریلانکا اقلام زیادی از هند به عنوان بزرگترین شریک تجاری خود، از جمله مواد غذایی، دارویی، مصالح ساختمانی، خودرو، کود و مواد شیمیایی وارد می‌کند. بر اساس آمارهای رسمی، تجارت بین دو کشور در سال 2021 به 5.45 میلیارد دلار رسید.

در همین زمینه وزیر خارجه سریلانکا اعلام کرد که پذیرش روپیه هند به عنوان یک مزیت برای سریلانکا محسوب می‌شود زیرا تراز تجاری بین دو کشور به نفع هند است. در واقع با توجه به ورود گردشگران هندی به عنوان اولین بازار گردشگری سریلانکا، تزریق روپیه هند، این کشور را قادر می‌سازد که بخشی از نیازهای خود با بدون نیز به دلار از هند وارد کند.

ادامه روند کاهش تورم در سریلانکا

تورم در سریلانکا با ادامه روند کاهشی خود در ماه ژوئن به پایین‌ترین سطح در دو سال گذشته کاهش یافت. بر اساس اعلام بانک مرکزی سریلانکا تورم این کشور در دوازده ماه منتهی به ژوئن 2023 به میزان 10.8 درصد افزایش یافت که به میزان قابل توجهی نسبت به 22.1 درصد در ماه قبل کاهش یافته است. در واقع این میزان از تورم کمترین میزان از اکتبر 2021 بود که تورم در این کشور 8.3 درصد ثبت شد.

بر همین اساس قیمت مواد غذایی در 12 ماه منتهی به ژوئن 2.5 درصد افزایش یافت. قیمت‌های غیرخوراکی از 27.6 درصد در ماه قبل به 18.3 درصد در ژوئن کاهش یافت.

برگزاری سومین دور مذاکرات تجاری سریلانکا و استرالیا

سومین جلسه کمیته مشترک تجارت و سرمایه گذاری (JTICM) تحت ترتیبات چارچوب تجاری و سرمایه گذاری سریلانکا - استرالیا (TIFA) در نیمه اول جولای در سریلانکا برگزار شد.

در این نشست دو طرف با اذعان به اینکه ترتیبات چارچوب تجارت و سرمایه گذاری سریلانکا – استرالیا یک پلت فرم مهم برای همکاری‌های دوجانبه است، توافق کردند که با بررسی فرصت ها در زمینه‌های کشاورزی، تولید، نیرو و انرژی، آموزش، گردشگری، فناوری اطلاعات و معدن، برای تقویت روابط تجاری و سرمایه گذاری با یکدیگر همکاری کنند.

هیئت سرمایه گذاری سریلانکا ضمن ارائه توضیحاتی در خصوص فرصت های سرمایه گذاری در این کشور اعلام کرد که مایل به تعامل با استرالیا در پروژه‌های مربوط به آموزش، گردشگری و توسعه صنایع کوچک و متوسط است. دو طرف همچنین در مورد تعدادی دیگر از زمینه‌های همکاری بالقوه از جمله رسیدگی به مسائل دسترسی به بازار مربوط به گواهینامه‌ها و مسائل قرنطینه و فرصت‌های دسترسی به بازار برای تنوع بخشیدن به بازارها و محصولات صادراتی بحث و تبادل نظر کردند. هر دو طرف بر اهمیت ادامه گفت‌وگوهای سازنده در آینده در بررسی فرصت‌های تجاری، تعامل بیشتر با جامعه تجاری، حل و فصل مسائل مرتبط با تجارت و سرمایه‌گذاری و ایجاد فضای مساعد برای تقویت روابط اقتصادی دوجانبه در آینده تاکید کردند.

لازم به ذکر است که سریلانکا و استرالیا توافقنامه چارچوب تجارت و سرمایه گذاری (TIFA) را در نوامبر 2017 در کلمبو با چشم انداز تقویت و تسهیل روابط تجاری و سرمایه گذاری دوجانبه بین دو کشور امضا کردند. در همین زمینه باید اشاره کرد که استرالیا یازدهمین شریک صادراتی سریلانکا و پنجمین منبع ورود گردشگران به سریلانکا به حساب می‌آید. همچنین کل گردش مالی بین سریلانکا و استرالیا 438.14 میلیون دلار است و محصولات اصلی صادراتی پوشاک، چای و لاستیک هستند.

برگزاری شورای تجاری سریلانکا و پاکستان

شورای بازرگانی سریلانکا - پاکستان (SLPBC) اینبار به میزبانی سریلانکا برگزار شد. در این نشست که بر مبنای جلسات B2B برگزار می‌شود کشف و گسترش فرصت ها برای تجارت و سرمایه گذاری دوجانبه موضوع اصلی گفت‌وگوها است.

در این نشست هیأت پاکستانی علاقه خود را برای واردات نخ الیاف، کوکوپیت، غذا و نوشیدنی، نارگیل، ادویه جات، ترشی جات، لاستیک طبیعی ابراز کرده است. در مقابل، صادرات میوه و سبزیجات تازه و همچنین محصولات لبنی، منسوجات، ماشین‌آلات سنگین و تجهیزات مسئله مورد علاقه برای صادرات به سریلانکا بود.

در حال حاضر به دلیل مشکلات اقتصادی دو کشور و ممنوعیت واردات در سریلانکا، روابط تجاری دو کشور با کاهش همراه بوده است.  البته اخیراً دولت پاکستان ممنوعیت اقلام عمده سریلانکا مانند نارگیل و محصولات وابسته، محصولات مراقبت شخصی، تمر هندی از سریلانکا را لغو کرده است در نتیجه صادرات این اقلام از سریلانکا از سر گرفته شده است.

کاهش ممنوعیت واردات

با توجه به بهبود وضعیت اقتصادی و به منظور بازگردادن تجارت خارجی به شرایط عادی، رئیس بانک مرکزی پیشنهاد لغو ممنوعیت واردات عمده محصولات که شامل 900 قلم کالای دیگر به غیر خودرو می‌شود را ارائه داده است. در صورت تصویب این پیشنهاد و با توجه به لغو ممنوعیت برخی دیگر از اقلام در گذشته، 300 قلم کالای دیگر از جمله وسایل نقیله شخصی همچنان با ممنوعیت واردات مواجه خواهد بود.

وزیر مشاور در امور دارایی در همین زمینه اشاره کرد که روند ممنوعیت واردات در بیش از یک سال گذشته موجب صرفه‌جویی بیش از 526 میلیارد روپیه‌ای برای سریلانکا شده است.

 تایید کابینه برای افزایش قیمت آب

در راستای حذف یارانه‌‌های اعطایی دولت سریلانکا در ادامه اصلاحات اقتصادی، غیر از هزینه آب سایر خدمات از جمله برق با افزایش قیمت همراه بود. اکنون در آخرین اقدام بر اساس تصمیم کابینه مصوب شد که قیمت آب نیز بدون پرداخت یارانه در اختیار مصرف‌کنندگان قرار گیرد.

در همین راستا باید اشاره کرد که توندامون، وزیر منابع آبی سریلانکا اعلام کرد که به دلیل پرداخت یارانه‌های در این بخش، صنعت آب با زیان سالانه 34 میلیارد روپیه مواجه است. این زیاد امکان سرمایه‌گذاری برای توسعه این بخش را نیز مختل کرده است. البته باید اشاره کرد که بانک توسعه آسیایی موافقت خود برای پرداخت وام برای انجام پروژه‌های زیربنایی در این بخش را نیز منوط به واقعی‌سازی قیمت‌ها کرده است.

ورود اولین محموله نفت شرکت سینوپک

بر اساس اخبار منتشر شده و بر مبنای قرارداد منعقده بین سریلانکا و شرکت سینوپک اولین محموله سوخت از چین در اوایل ماه اوت وارد سریلانکا خواهد شد. از سوی دیگر برای ایجاد رقابت قرار است دولت حداکثر قیمت خرده فروشی سوخت در جایگاه‌ها را اعلام کند و شرکت‌ها اجازه خواهند داشت تا با ارائه قیمت های دلخواه خود در محدوده تعیین شده رقابت کنند. البته هنوز در خصوص نحوه سهمیه‌بندی سوخت بر اساس سیستم QR کد برای سایر شرکت‌ها تصمیم‌گیری نشده است.

سریلانکا امیدوار است که با ورود شرکت‌های دیگر به بازار خرده‌فروشی سوخت علاوه بر اطمینان و ثبات از عرضه سوخت به دلیل ایجاد رقابت بین این شرکت‌ها، شاهد کاهش قیمت نیز باشد.

کمک 15 میلیون دلاری اتحادیه اروپا

کابینه وزیران سریلانکا موافقت خود را با امضای توافقنامه‌ی کمک مالی اتحادیه اروپا به میزان 15 میلیون یورویی در مسیر بهبود بخش مواد غذایی کشور موافقت کرد.

این کمک تحت برنامه «شاخص چند ساله سریلانکا 2021-2027» اجرا خواهد شد و در واقع بخشی از برنامه استراتژیک اتحادیه اروپا برای سریلانکا است که حدود60 میلیون یورویی برای دوره 2021-2024 به سریلانکا اختصاص یافته است. از این کمک مالی، 15 میلیون یورو به پروژه پیشنهادی اختصاص داده خواهد شد که به دنبال تقویت اقتصادی در بخش مواد غذایی است.

سفر معاون بانک جهانی به سریلانکا

مارتین رایزر، معاون بانک جهانی در منطقه آسیای جنوبی در سفر به سریلانکا با مقامات این کشور از جمله رانیل ویکرمسینگه، رئیس جمهور سریلانکا ملاقات کرد. او در این سفر ضمن بررسی آخرین وضعیت اقتصادی این کشور، اقدامات انجام شده در راستای همکاری سریلانکا و بانک جهانی را نیز مورد بررسی قرار داد و ادامه حمایت‌های بانک جهانی از سریلانکا را تضمین کرد. معاون بانک جهانی در این سفر از اقدامات انجام شده در سریلانکا به ویژه در خصوص نحوه مدیریت تغییر ساختار بدهی‌های این کشور قدردانی کرد.

حمایت وزیر دارایی آمریکا از تغییر ساختار بدهی‌های سریلانکا

جانت یلن، وزیر خزانه داری ایالات متحده، اعلام کرد که مایل است با چین در زمینه‌های مورد علاقه مشترک، از جمله تجدید ساختار بدهی برای کشورهای فقیرتر همکاری کند.

وزیر خزانه‌داریی آمریکا در همین زمینه گفت که دو طرف باید اصول مشترکی را که در مورد زامبیا با آن موافقت کردند را در موارد دیگر کشورها نیز مورد استفاده قرار دهند و نباید مذاکرات در مورد سایر کشورها را هر بار از صفر شروع کرد. او اظهار امیدواری کرد که تغییر ساختار بدهی‌های سریلانکا و غنا به سرعت نهایی شود تا صندوق بین‌المللی پول بتواند در پاییز امسال برنامه وام اولیه را بررسی کند.

افزایش قابل توجه درآمدهای مالیاتی

کل درآمد مالیاتی جمع آوری شده توسط اداره درآمد داخلی (IRD) برای نیمه اول سال 2023، برابر با 696,946 میلیون روپیه (2,233 میلیون دلار) بوده است. رقمی‌که رشد قابل توجهی را نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد. بر اساس گزارش ادار درآمد داخلی درآمد‌های مالیاتی در شش ماه اول سال 2022 برابر با  361.832 میلیون روپیه (1.159 میلیون دلار) بوده است که این موضوع نشان دهنده افزایش 93 درصدی رشد درآمدهای مالیاتی است. دلایل این افزایش تغییرات را به طور حتم باید در اصلاح سیاست مالیاتی، بهبود تدریجی وضعیت اقتصادی کشور جست‌وجو کرد.

افزایش درآمدهای کمک قابل توجهی در بازسازی اقتصادی سریلانکا است زیرا بر اساس برنامه این صندوق در همکاری با سریلانکا، افزایش درآمدها یکی از مهم‌ترین مبنای برنامه صندوق بین‌المللی پول برای سریلانکا به حساب می‌آید.

آغاز برنامه DIGIECON از اکتبر

کاناکا هرات، وزیر فناوری سریلانکا اعلام کرد که برنامه DIGIECON 2030 با هدف تسریع اقتصاد سریلانکا به سمت یک اقتصاد دیجیتال فراگیر با استفاده از راه حل های پیشرفته مبتنی بر فناوری است. DIGIECON 2030 شامل یک طرح جامع دیجیتال و چارچوب سیاست نظارتی، همراه با مجموعه ای از رویدادهای سالانه است که جهت و نشانی از تعهد دولت در جهت تسهیل یک اکوسیستم دیجیتالی است.

به عنوان اولین نقطه عطف، "DIGIECON 2023" از اکتبر تا نوامبر 2023 برگزار می‌شود، که طرح جامع دیجیتال و چارچوب سیاست نظارتی را برای کشور تا سال 2030 همراه با مجموعه ای از کنفرانس ها، سمپوزیوم‌ها و نمایشگاه‌های بین المللی که تحول دیجیتال را تسریع کرده و به «اقتصاد دیجیتالی» کمک می زند، رونمایی می‌کند.

وزیر فناوری اعلام کرد در همین حال، روند همکاری مشترک هند و سریلانکا برای پروژه هویت دیجیتال منحصر به فرد سریلانکا آغاز شده است. این پروژه با امضای تفاهم نامه بین سریلانکا و هند در سال گذشته آغاز شد. دولت هند موافقت کرده است که 300 میلیون روپیه هند برای این هدف کمک کند. در نتیجه، سیستم‌های بیومتریک خودکار و سایر سیستم‌های نرم‌افزاری با نظارت و مشاوره کامل آژانس فناوری اطلاعات و ارتباطات سریلانکا (ICTA) نصب خواهند شد.

در همین حال، با کمک وزارت آموزش و پرورش، وزارت فناوری در نظر دارد یک دوره شش ماهه فناوری اطلاعات را برای دانشجویانی که علاقه‌مند به این موضوع هستند و می خواهند خلاء موجود در حوزه فناوری اطلاعات را پر کنند، راه اندازی کند. برنامه درسی مطابق با پیشنهادات ارائه شده توسط متخصصان موضوع ایجاد خواهد شد.

اختصاص 10 میلیون دلار برای پروژه برق خورشیدی معابد بودایی

کابینه وزرای سریلانکا پیشنهادی را برای اصلاح توافقنامه بین سریلانکا و هند تصویب کرد تا 10 میلیون دلار از کمک 15 میلیون دلاری را برای تأمین امکانات برق خورشیدی به معابد و مدارس بودایی اختصاص دهد. یادداشت تفاهم اولیه بین دو کشور در مارس 2022 برای اجرای پروژه‌های تحت این کمک مالی برای تقویت روابط دوجانبه مبتنی بر بودیسم امضا شد.

لازم به ذکر است که بعد از افزایش قیمت برق، گفت‌وگوهای فراوانی در فضای رسانه‌ای سریلانکا در خصوص یارانه‌های پرداختی به معابد مطرح شده بود و اجرای این پروژه که با کمک هند انجام می‌شود در راستای کمک به معابد برای کاهش هزینه‌های برق خواهد بود.

معرفی 10 برند اول سریلانکا

بر اساس مطالعات منتشر شده 10 برند اول سریلانکا در سال جاری معرفی شدند. بر اساس این گزارش شرکت مخابراتی دیالوگ با ارزش 52 میلیارد روپیه در راس یان فهرست قرار دارد. بعد از آن شش بانک   BOC، کامرشیال، مردم، سمپات، HNB و NSB قرار دارند. در رتبه هشتم نستله سریلانکا با ارزش 20.6 میلیارد روپیه و دو خرده فروشی زنجیره‌ای فودسیتی و کیلز نیز با ارزش 19 و 17.7 میلیارد روپیه در رتبه نهم و دهم قرار دارند.