اخبار اقتصادی ترکیه - آنکارا
گزیده اخبار و تحولات اقتصادی ترکیه در هفته آخر خرداد‌ماه 1402مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.
افزایش حداقل دستمزد در ترکیه
بنابر اعلام اردوغان رئیس جمهور ترکیه میزان خالص حداقل دستمزد در نیمه دوم سال 2023 با 34 درصد افزایش از 8500 لیر به 11 هزار و 402 لیر افزایش یافت. در اول ژانویه 2023 نیز خالص حداقل دستمزد با 64 درصد افزایش از 5500 لیر به 8500 لیر افزایش یافته بود. همچنین براساس اعلام وزیر کار و خدمات اجتماعی ترکیه، میزان حداقل دریافتی خالص در دستگاههای دولتی نیز از 11 هزار لیر به 22 هزار لیر افزایش خواهد یافت.
افزایش 6.5 درصدی نرخ بهره در ترکیه
بانک مرکزی ترکیه در جلسه شورای سیاستهای پولی خود اقدام به افزایش 6.5 درصدی نرخ بهره کرد. بر این اساس نرخ بهره از 8.5 درصد به 15 درصد افزایش یافت. با افزایش نرخ بهره، نرخ دلار در برابرلیر از 23.6 لیر به 25.4 لیر افزایش یافت. کارشناسان اقتصادی معتقدند، با افزایش نرخ بهره، بدون داشتن برنامه ساختاری امکان سامان بخشیدن به اوضاع اقتصادی این کشور در کوتاه مدت میسر نخواهد بود. در همین ارتباط، پروفسور دکتر داورن عجم اوغلو با تاکید بر اینکه افزایش ناگهانی نرخ سود می‌تواند مشکل بزرگی ایجاد کند، گفت: دو بانک در آمریکا ورشکست شدند. وی افزود، از سال 2006 تاکنون هیچ پیشرفتی در اقتصاد ترکیه مشاهده نشده است. بزرگترین مشکل ساختاری در کارایی اقتصاد ترکیه است. حتی اگر قدرت تغییر کند، من مطمئن نیستم که چگونه مشکلات ساختاری برطرف می‌شود. بهره‌وری افزایش نمی‌یابد. هیچ پیشرفتی در صادرات فناوری ترکیه وجود ندارد. دلیل این امر در درجه اول مشکلات نهادی است. رقابت کم و فساد گسترده است.
پروفسور دکتر مافی اغیلمز نیز در این باره اظهار نمود: سیاست اقتصادی اجرا شده در اقتصاد ترکیه در دو سال گذشته نمونه بارز این است که در صورت اجرای نادرست سیاست بهره، اقتصاد چگونه فرو می‌پاشد. در شرایطی که تورم روند صعودی داشت، بانک مرکزی با کاهش نرخ سود و ادامه کاهش آن، مرتکب اشتباه تاریخی شد. در نتیجه اقتصاد به بن‌بست رسید و اکنون دوباره با ضرورت افزایش نرخ سود مواجه شده است. در این مرحله پاسخ به این سوال که آیا با افزایش نرخ سود می‌توان مشکلات را حل کرد، این است که این اقدام به تنهایی می‌تواند کل نظام اقتصادی را مختل کند، اما به تنهایی نمی‌تواند کل نظام اقتصادی را اصلاح کند.
امراه آلفاجی اظهارداشت: بالاترین افزایش میزان نرخ بهره طی سالهای اخیر رقم خورد. اگرچه در مورد تورم کافی نیست، اما بنده از آن به عنوان یک شروع استقبال می‌کنم. این آغاز یک روند و اقدامی مثبت است. دکترکایا اقتصاددان و استاد دانشگاه نیز اظهار داشت: انتظار یک نرخ سود متوسط و مستمر را داشتم و این اتفاق افتاد. زیرا تعادل اقتصادی مانند گذشته به چند پارامتر بستگی ندارد. یک حباب اقتصاد انتخاباتی وجود داشت، خطرات اشتغال و رشد وجود دارد، خطر تقاضای تورمی سریع وجود دارد، تعادل ها بسیار شکننده هستند.
افزایش حجم تجارت خارجی ترکیه
سازمان آمار ترکیه، گزارش صادرات این کشور برای ماه می 2023 را منتشر کرد. بر این اساس میزان صادرات ترکیه با 14.4 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل به 21 میلیارد و 659 میلیون دلار و میزان واردات نیز با افزایش 15.5 درصدی به 34 میلیارد و 186 میلیون دلار و میزان کسری تراز تجارت خارجی ترکیه نیز به 12 میلیارد و 527 میلیون دلار رسید. نسبت صادرات به واردات که در ماه می سال گذشته 64 درصد بود، در سالجاری به 63.4 درصد کاهش یافت. همچنین بر پایه این گزارش،حجم صادرات در بازه زمانی ژانویه تا می 2023 به 102 میلیارد و 476 میلیون دلار، میزان واردات با 8.8 درصد افزایش به 158 میلیارد و 498 میلیون دلار و کسری تجارت خارجی نیز به 56.022 میلیارد دلار رسیده است.
افزایش 58 درصدی استفاده‌کنندگان از وام در ترکیه
براساس اعلام انجمن بانک های ترکیه، در دوره ژانویه تا مارس 2023، تعداد افرادی که از وام استفاده نموده اند، نسبت به مدت مشابه سال قبل، 58 درصد افزایش یافته است. در سه ماهه اول سال 2023 تعداد کل استفاده کنندگان از وام ضروری و مسکن 27 میلیون و 249 هزار نفر بوده است.در تحلیل موجودی، وام خودرو 391 درصد، وام مسکن 26 درصد و وام ضروری 57 درصد نسبت به فصل مشابه سال قبل افزایش یافته است.
افزایش واردات طلای ترکیه
براساس اعلام بانک مرکزی ترکیه ، در چهار ماهه اول سالجاری بالغ بر 11.8 میلیارد دلار طلا وارد این کشور شده است. این میزان واردات طلا سبب گردید تا کسری تجارت خارجی در دوره ژانویه تا آوریل سالجاری به میزان 43 درصد افزایش پیدا نماید. میزان واردات طلای ترکیه ازآاوریل 2022 تا پایان آوریل 2023 به 29.7 میلیارد دلار به اوج خود رسیده است.
علی‌رغم برخی اقدامات محدودکننده در خصوص واردات طلا، بررسی‌ها نشان می‌دهد واردات طلا همچنان در چهار ماهه نخست سال جاری حرکت صعودی خود را حفظ کرده است. بر اساس اطلاعات سازمان آمار ترکیه، واردات طلای این کشور در بازه زمانی ژانویه تا آوریل با 360.5 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل به 11 میلیارد و 787 میلیون دلار رسید.
اگر واردات طلا این شتاب را حفظ کند، پیش بینی می‌شود که در طول سال از 30 میلیارد دلار عبور کند. بالاترین میزان واردات طلا در سال 2020 با 25.2 میلیارد دلار و دومین سطح بالا در سال گذشته 20.4 میلیارد دلار بوده است.
اقدام دولت ترکیه در خصوص مقابله با افزایش اجاره بهای واحدهای مسکونی در ترکیه
دولت ترکیه از سال گذشته در جهت مقابله با افزایش کرایه مسکن با انتشار دستورالعملی اعلام کرده بود که سقف افزایش کرایه مسکن 25 درصد میباشد. تاریخ انقضای این بخشنامه 2 ژئن 2023 بود. اما مجددا دولت ترکیه مدت اعتبار این بخشنامه را تا یک سال دیگر یعنی 2 ژوئن 2024 تمدید نمود. بر این اساس صاحب خانه‌ها حق افزایش کرایه مسکن تا بیش از 25 درصد را نخواهند داشت.