اخبار اقتصادی صربستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی صربستان در هفته سوم خرداد 1402 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

افزایش مجدد نرخ بهره معیار توسط بانک مرکزی صربستان

هیات اجرایی بانک مرکزی صربستان، نرخ بهره معیار را 0.25 واحد درصد افزایش داد و به 6.25 درصد رساند. هیأت اجرایی در اتخاذ این تصمیم برآورد نمود که به منظور جلوگیری از افزایش انتظارات تورمی و اطمینان از ادامه روند نزولی تورم و بازگشت نرخ تورم به دامنۀ هدف، همچنان لازم است سیاست‌های پولی انقباضی ادامه یابد. جلسه بعدی این هیات در 13 جولای 2023 برگزار خواهد شد.

https://bif.rs/2023/06/u-srbiji-ponovo-povecana-referentna-kamatna-stopa/

کسری بودجه صربستان در چهار ماه اول سال جاری

وزارت دارایی صربستان اعلام کرد که از ژانویه تا پایان آوریل سال 2023، کسری بودجه دولت 34 میلیارد دینار (معادل 290 میلیون یورو) بوده است که 55.7 میلیارد دینار کمتر از برنامه بودجه است، زیرا پیش‌بینی می‌شد کسری بودجه در این بازۀ زمانی، برابر با 89.7 میلیارد دینار باشد. از ژانویه تا پایان آوریل، درآمدهای بودجه 562.4 میلیارد دینار و هزینه‌ها 596.4 میلیارد دینار بوده است و لذا کسری بودجۀ 34 میلیارد دیناری وجود داشته است.

بر مبنای این گزارش، درآمدهای بودجه در ماه آوریل برابر با 140.4 میلیارد دینار بوده که از این میزان، درآمد مالیاتی به میزان 126.1 میلیارد دینار بوده است. بیشترین بخش درآمدهای مالیاتی از محل وصول مالیات بر ارزش افزوده به میزان 66.7 میلیارد دینار و عوارض مالیاتی به میزان 26.8 میلیارد دینار بوده است. درآمدهای غیرمالیاتی 13.9 میلیارد دینار و کمک‌های مالی در ماه آوریل نیز 400 میلیون دینار بوده است. در ماه آوریل، هزینه‌های بودجه 145.8 میلیارد دینار بوده که در مقایسه با درآمدهای این ماه، کسری 5.4 میلیارد دیناری را نشان می‌دهد.

همچنین وزارت دارایی اعلام کرد که بدهی عمومی صربستان در پایان آوریل سال جاری به حدود 34.94 میلیارد یورو رسیده است که 50.6 درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) است. در انتهای ماه مارس، بدهی عمومی صربستان، 35.25 میلیارد یورو یا 51 درصد از تولید ناخالص داخلی و در پایان سال 2022 نیز، 33.33 میلیارد یورو یا 55.1 درصد از تولید ناخالص داخلی بود.

https://bif.rs/2023/06/u-prva-cetiri-meseca-deficit-budzeta-srbije-557-milijardi-dinara/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=u-prva-cetiri-meseca-deficit-budzeta-srbije-557-milijardi-dinara

دریافت 300 میلیون یورو وام از هشت بانک بین‌المللی

بر اساس اسناد منتشر شده در وب سایت پارلمان صربستان، این پارلمان با دریافت وام 300 میلیون یورویی توسط دولت صربستان از هشت بانک بین‌المللی برای تامین مالی پروژه‌های عمرانی و یارانه‌های گاز و برق موافقت کرده است. این وام به صورت دو بخشی خواهد بود که بخش اول برای تامین مالی پروژه‌های عمرانی از جمله ساخت بزرگراه روما-لوزنیسا و راه‌آهن سریع‌السیر باچکی برگ-کیکیندا در نظر گرفته شده است. بخش دوم، مجموعاً 170 میلیون یورو می‌باشد و برای تأمین مالی یارانه‌های خرید گاز طبیعی و برق توسط شرکت صنعت برق صربستان و شرکت گاز صربستان در نظر گرفته شده است.

https://bif.rs/2023/06/za-300-miliona-evra-srbija-se-zaduzuje-zbog-izgranje-puteva-pruga-ali-i-za-subvencije/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=za-300-miliona-evra-srbija-se-zaduzuje-zbog-izgranje-puteva-pruga-ali-i-za-subvencije

وضعیت بازار کار صربستان

بر اساس نظرسنجی نیروی کار، صربستان در سه‌ماهه اول سال جاری، 2 میلیون و 835 هزار و 900 نیروی کار داشته و نرخ اشتغال 49.6 درصد بوده است. اداره آمار صربستان اعلام کرده است که بیشترین نرخ اشتغال در منطقه بلگراد (با 54.9 درصد) و کمترین آن در جنوب و شرق صربستان (با 43.9) درصد بوده است. بر مبنای این داده‌ها، در سه‌ماهۀ اول سال جاری، صربستان نزدیک به 318 هزار نفر بیکار داشته و نرخ بیکاری این کشور 10.1 درصد بوده است. بالاترین نرخ بیکاری در صربستان در مناطق جنوبی و شرقی (با 14.9 درصد)، شومادیا و غرب صربستان (با 10.2 درصد) و ویوودینا (با 8.8 درصد) ثبت شده است. بلگراد نیز با 7.6 درصد کمترین نرخ بیکاری را داشته است.

نرخ اشتغال زنان در سه ماهه اول 43.2 درصد بوده که نسبت به سال قبل 1.9 درصد افزایش داشته است و در مورد مردان، نرخ اشتغال 56.5 درصد بوده که 0.3 درصد بیشتر شده است. افزایش تعداد افراد شاغل در صنایع تبدیلی محسوس بود، در حالی که تعداد افراد شاغل در بخش‌های کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری کاهش داشته است.

https://www.blic.rs/biznis/privreda-i-finansije/zaposlenost-u-srbiji-radi-2835900-ljudi-najvise-se-zaposljava-u-bepgradu-najmanje-u/nnh5cgn

درخواست دولت برای بازگرداندن پیش‌نویس قانون مدیریت شرکت‌های دولتی

آنا برنابیچ، نخست‌وزیر صربستان گفته است که دولت صربستان به درخواست الکساندار ووچیچ، رئیس‌جمهور این کشور، پیش‌نویس قانون مدیریت شرکت‌های دولتی را از بحث پارلمان خارج خواهد کرد. وی افزود که اطلاعات نادرست زیادی در مورد این قانون وجود دارد و هیچ بحثی در مورد فروش شرکت‌های دولتی مانند Srbijašume (جنگل‌های صربستان)، Srbijavoda (آب صربستان) و پارک‌های ملی وجود ندارد. وی اعلام کرد که دولت جلسه‌ای برگزار می‌کند که در آن تصمیم به پس گرفتن این قانون از بحث علنی در پارلمان خواهد شد و از پارلمان می‌خواهد که این طرح را به دولت بازگرداند. برنابیچ خاطرنشان کرد هدف این قانون، حفاظت بهتر از منافع ملی و استراتژیک از طریق انتصاب مدیریت حرفه‌ای‌تر در شرکت‌های دولتی است.

https://biznis.rs/vesti/srbija/vlada-povlaci-predlog-zakona-o-upravljanju-javnim-preduzecima-iz-skupstinske-procedure/

تحلیل روند فعالیت‌های اعتباری

شهروندان صربستانی در استقراض پول از بانک‌ها محتاط‌تر شده‌اند و همین موضوع در مورد مشاغل نیز صدق می‌کند. بر اساس تجزیه و تحلیل روند فعالیت‌های اعتباری در این دوره که توسط بانک مرکزی صربستان (NBS) انجام شده است، فعالیت اعتباری بانک‌ها در سه ماهه اول سال جاری، به کندی ادامه دارد. بانک مرکزی صربستان خاطرنشان می‌کند که این روند متاثر از پایه پولی بالای سال قبل، سررسید وام‌های حاصل از طرح‌های تضمینی و نرخ سود بالاتر در شرایط سیاست‌های پولی محدودکننده بانک مرکزی و بانک مرکزی اروپا بوده است.

در مورد وام‌های مشاغل خرد، رشد سالانه این وام‌ها از 6.3 درصد در پایان سال 2022 به 4.4 درصد در ماه مارس کاهش یافته است. به صورت اسمی، وام‌های مشاغل خرد اعطا شده در ماه مارس بالغ بر 1448.3 میلیارد دینار (حدود 12.4 میلیارد یورو) بوده است که 46.8 درصد از مطالبات اعتباری بانک‌ها از بخش غیرپولی یا 19.8 درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) را تشکیل می‌دهد.

از سوی دیگر، میزان وام‌های اعطایی مسکن 1.4 میلیارد دینار افزایش یافته و رشد سالانه آن‌ها در ماه مارس، 8 درصد بوده است، بنابراین سهم وام مسکن از کل وام‌های خانوار در سه ماهه اول، 0.1 واحد درصد افزایش یافته و به 40.4 درصد در ماه مارس رسیده است. سهم وام نقدی نیز 43.7 درصد بود که در پایان سال 2022 هم همین مقدار بوده است.

وام‌های اعطایی شرکت‌ها نیز در مجموع سه ماه اول 12.5 میلیارد دینار یا 0.8 درصد کاهش یافت. وام‌های سرمایه‌گذاری در سه ماهه اول با 6.5 میلیارد دینار بیشترین کاهش را داشته و پس از آن وام نقدینگی و سرمایه در گردش و وام‌های طبقه بندی نشده هر کدام با 3.6 میلیارد دینار کاهش در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.

https://www.dnevnik.rs/ekonomija/naslovi/smanena-kreditna-aktivnost-banaka-gradani-sve-opreznije-pozajmluju-pare-08-06

ایجاد خطوط ارتباطی جدید تحت ابتکار بالکان باز

تومیسلاو مومیروویچ، وزیر تجارت داخلی و خارجی صربستان در دومین اجلاس اقتصادی بالکان باز گفت: تمرکز ابتکار بالکان باز در حال حاضر بر بازار کار، پیوستگی بیشتر ارتباطات حمل‌و‌نقلی و همچنین بر ایجاد یک خط ارتباطی ویژه برای شهروندان سه کشور در ماه‌های آینده است. این طرح به این گونه است که در ماه جولای، یک شماره شناسایی منحصر به افرادی که در بازار کار سه کشور شرکت دارند، داده خواهد شد و شهروندان آلبانی و مقدونیه شمالی و صربستان می‌توانند آزادانه در هریک از این کشور‌ها کار پیدا کنند. مومیروویچ افزود: همان طور که وقتی به اتحادیه اروپا می‌روید، یک خط ویژه برای شهروندان اتحادیه اروپا دارید، می‌خواهیم یک خط ویژه برای شهروندان مقدونیه، آلبانی و صربستان داشته باشیم. به گفته مومیروویچ، ابتکار بالکان باز منجر به لغو تعداد زیادی از مالیات‌ها و موانع در کوتاه‌مدت و همچنین هزینه‌های کمتر برای شرکت‌ها و ساده‌سازی مراحل مرزی در مرزهای صربستان، مقدونیه شمالی و آلبانی خواهد شد.

تانیا میشچویچ، وزیر امور همگرایی اروپایی نیز گفت که تحلیل‌های انجام شده توسط جامعه حمل‌و‌نقل جنوب‌شرقی اروپا نشان می‌دهد که سالانه 300 هزار کامیون از مرزهای این منطقه عبور می‌کنند. اگر یک سیستم جامع بدون پست‌های بازرسی مرزی داخلی در سه کشور بالکان باز ایجاد شود، این امر منجر به افزایش 1 درصدی در تولید ناخالص داخلی هر یک از کشورها خواهد شد. اگر چنین سیستمی‌برای کل بالکان غربی ایجاد شود، منجر به رشد 3.5 درصدی تولید ناخالص داخلی خواهد شد.

https://novaekonomija.rs/vesti-iz-zemlje/otvoreni-balkan-uskoro-uspostavljanje-posebne-linije-komunikacije-za-gradjane-tri-drzave