روند سالانه حواله ارز به ارمنستان

گزیده گزارش منتشر شده در تارنمای هِتک درباره روند سالانه حواله ارز به ارمنستان و رسیدن آن به رکورد بیش از 5 میلیارد دلار در سال 2022، به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

در سال گذشته، 5.2 میلیارد دلار ارز از خارج به ارمنستان و 2.6 میلیارد دلار از ارمنستان به خارج از این کشور منتقل شده است. در سال 2022، افراد حقیقی 5 میلیارد و 190 میلیون دلار از خارج از کشور از طریق بانک‌ها به ارمنستان ارسال کرده‌اند. بانک مرکزی ارمنستان، آمار سالانه حواله‌ها را منتشر کرده که بر اساس آن تنها از روسیه 3 میلیارد و 598 میلیون دلار واریز شده است. در مقایسه با سال 2021، نقل و انتقالات 2.5 برابر شده و پول ارسالی از روسیه به تنهایی چهار برابر شده است.

این هجوم حواله‌ها برای ارمنستان بی‌سابقه است. تا سال 2022، بیشترین حواله در سال 2013 با 2.3 میلیارد دلار انجام شده بود. پس از آن، نوسان داشت، کاهش و افزایش یافت، اما حتی به رقم سال 2022 نزدیک نشد. همانطور که داده‌ها نشان می‌دهد، منبع 70 درصد از نقل و انتقالات در سال 2022 روسیه بوده است.

علت این امر روس‌هایی هستند که در نتیجه جنگ روسیه و اوکراین وارد ارمنستان شده‌اند. برخی از روس‌هایی که به دلیل جنگ روسیه و اوکراین به ارمنستان آمده‌اند، سرمایه خود را به این کشور منتقل می‌کنند. علاوه بر اهداف تجاری، روس‌ها در ارمنستان برای تفریح، سرگرمی، اجاره خانه و سایر مقاصد پول خرج می‌کنند.

این وجوه از یک سو به اقتصاد ارمنستان جان تازه‌ای بخشید و از سوی دیگر به یکی از دلایل تورم بالا، تبدیل شده‌اند.

(حواله‌های ورودی به ارمنستان برای اشخاص حقیقی طی سال‌ها 2022-2013 به ترتیب برای روسیه، آمریکا و سایر کشورها)

نکته قابل توجه این است که بانک مرکزی در آمار حواله‌ها توضیح مختصری نیز ارائه کرده است؛ اقدامی‌که معمولاً انجام نمی‌دهد. تأکید می‌شود که هم پول‌هایی که از خارج به ارمنستان وارد و هم پول‌هایی که از ارمنستان خارج شده‌اند، شامل جریان‌های مختلفی با ماهیت غیرتجاری و تجاری بوده‌اند.

در توضیح بانک مرکزی آمده است: منحصراً شاخص ورودی و خروجی وجوه تجاری در ماه‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است. نقل و انتقالات با ماهیت تجاری مربوط به صادرات و واردات کالا و خدمات، سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار، دریافت و اعطای وام و سایر عملیات مشابه است.

به عبارت دیگر، این مبالغ نه تنها نقل و انتقالات ارامنه مقیم خارج از کشور است که دریافت‌کنندگان آن اقوام ساکن ارمنستان هستند، بلکه حواله‌هایی است که برای خرید کالا و اهداف تجاری توسط افراد حقیقی انجام می‌شود. حال این که چه مقدار از آن متعلق به انتقالات غیرتجاری است، مشخص نیست.

در هر صورت، توضیحات بانک مرکزی می‌تواند این اطلاعات را تائید کند که پس از تحریم‌های غرب علیه روسیه، زمانی که آمریکا و کشورهای اروپایی از واردات یا صادرات کالا از روسیه خودداری کردند، ارمنستان به عنوان کشور ترانزیتی برای حمل همان کالاها به روسیه عمل کرد. این نه تنها از طریق اشخاص حقوقی، بلکه از طریق اشخاص حقیقی نیز انجام می‌شد.

حواله‌های خروجی از ارمنستان دو برابر شده است

در سال 2022، افراد حقیقی 2 میلیارد و 607 میلیون دلار از ارمنستان از طریق بانک‌ها به خارج از کشور منتقل کردند. این میزان نسبت به سال قبل 2.1 برابر یا 1 میلیارد و 381 میلیون دلار افزایش داشته است.

اگر در مورد ورود پول مشخص است که به دلیل نقل‌و‌انتقالات از روسیه افزایش یافته‌است، در مورد خروج هنوز مشخص نیست که این اتفاق به حساب کدام کشورها رخ داده است. بانک‌مرکزی در آمار حواله‌ها فقط آمریکا و روسیه را مشخص‌کرده‌است، طبق‌روال گزارش سایر کشورها بعداً در بولتن عمومی منتشر می‌شود. تنها پس از انتشار، حرکت خروجی پول به تفکیک کشورها قابل مشاهده خواهد بود.

با توجه به داده‌های موجود در حال حاضر، تنها می‌توان دید که روسیه و آمریکا نقش مهمی در افزایش خروج پول ندارند. در سال گذشته، 453 میلیون دلار از ارمنستان به روسیه جابجا شده که نسبت به سال قبل 51 میلیون دلار افزایش داشته و 328 میلیون دلار به آمریکا منتقل شده که 139 میلیون دلار نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.

(حواله‌های خروجی از ارمنستان توسط اشخاص حقیقی طی سال‌ها 2022-2013 به ترتیب برای روسیه، آمریکا و سایر کشورها)

ورودی خالص سه برابر شده است

از آنجایی که پول‌های دریافتی از روسیه چهار برابر شده و پول ارسالی از ارمنستان به روسیه تا حدودی افزایش یافته است، در نتیجه خالص ورودی حواله‌ها، تفاوت پول دریافتی و خروجی سه‌برابر شده‌است. در سال 2022، تفاوت حواله‌های ارسالی به ارمنستان و حواله‌های خارجی از ارمنستان یا صرفاً جریان خالص حواله‌ها، بالغ بر 2 میلیارد و 584 میلیون دلار بوده که نسبت به سال قبل سه برابر شده است.

منبع:

https://hetq.am/hy/article/152720