اخبار اقتصادی گرجستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی گرجستان در هفته چهارم دی ماه 1401 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

حجم مبادلات خارجی گرجستان در سال 2022 به بیش از 19 میلیارد دلار رسید

در سال 2022، حجم تجارت خارجی گرجستان به 19 میلیارد دلار رسید که 32.8 درصد بیشتر از سال 2021 است.

طبق گزارش اداره ملی آمار گرجستان، صادرات گرجستان به 5.5 میلیارد دلار و واردات نیز با نزدیک به 32 درصد افزایش به 13.4 میلیارد دلار رسید.

رکورد واردات میوه، تره بار و خشکبار طی 9 سال اخیر

به گفته تحلیلگران موسسه  EastFruit، واردات میوه، تره بار و خشکبار در دسامبر 2022 بالاترین میزان در 9 سال گذشته بوده است. به ویژه محصولات باغی به ارزش 17 میلیون دلار به کشور وارد شده که نسبت به میانگین دسامبر 2021 و 8 سال گذشته 6 میلیون دلار بیشتر است.

 مجموع واردات میوه، خشکبار و سبزیجات در سال 2022 بالغ بر 114 میلیون دلار بوده که رکورد سال 2014 را تکرار می‌کند.

 

عوامل تاثیر گذار بر رشد اقتصادی گرجستان

در گزارش موسسه تحقیقاتی تی بی سی کاپیتال آمده است، اگر بحران روسیه و اوکراین نبود، تحرک اقتصادی گرجستان اندکی کمتر از میزان کنونی، اما همچنان بالا بود.

بر اساس این گزارش، تا سال 2022 فعالیت شرکای اقتصادی گرجستان تا حد زیادی تعیین کننده رشد اقتصاد این کشور بود. اما در سال 2022، این نسبت تحت تأثیر مهاجرت تا حد زیادی تغییر کرد.

رشد (دو رقمی) اقتصادی گرجستان در سال گذشته تا حد زیادی به دلیل احیای گردشگری سنتی بود که پس از وقایع اوکراین معتدل تر شد. تغییر نرخ مبادله یورو ـ دلار، تورم و نرخ بهره، فعالیت اعتباری و سایر شاخص های اقتصاد کلان نیز در این رشد اثرگذار بوده اند.

در سناریوی پایه، گرجستان در سال 2023 نرخ رشد تولید ناخالص داخلی واقعی 3.5٪ و در سال 2024 - 5.4٪ را دارا خواهد بود.

فرض بر این است که در سال 2023 ارزش هر دلار برابر با 2.8 لاری و سال آینده 2.7 لاری باشد. ارزش هر یورو نیز امسال 3.11 و سال آینده 3.19 لاری باشد.

در سال 2022، گردش مالی بخش مصرف کننده (غذاهای خیابانی، دارو، سوخت، پوشاک، مصالح ساختمانی، مبلمان، لوازم برقی) به دلیل تورم، مهاجرت، افزایش تحرک، بهبود گردشگری و فعالیت های اقتصادی 34 درصد افزایش یافت. همچنین در سال جاری 5 درصد از گردش مالی بخش مصرف را مهاجران تشکیل می دادند و در سال 2023 سهم مهاجران در این شاخص به 3 درصد کاهش می یابد.

بر اساس این گزارش، سهم مهاجران در مخارج به ویژه در بخش های مربوط به مسکن: لوازم خانگی، مبلمان و مصالح ساختمانی قابل توجه است. در سال 2023، رفتار مهاجران به رفتار مردم محلی نزدیک می‌شود، اما در صنایع مرتبط با خرید املاک، سهم آنها همچنان قابل توجه خواهد بود.

علاوه بر این، تحلیلگران رشد شاخص های املاک مسکونی را با مهاجرت مرتبط می دانند. بین ژانویه ـ نوامبر 2022، ارزش املاک و مستغلات 15 درصد، اجاره بها 70 درصد و فروش 24 درصد افزایش یافته است. تقاضای مهاجران عمدتاً در بازار اجاره است. برای 11 ماه سال 2022 در تفلیس، سهم آپارتمان‌های خریداری شده توسط مهاجران از کل فروش تنها 5٪ و سهم آپارتمان‌های اجاره ای 32٪ است.

به نظر تی بی سی کاپیتال، در سال 2023 سهم مهاجران در آپارتمان‌های خریداری شده 11.5٪ و در آپارتمان‌های اجاره ای - 18٪ خواهد بود. بازار املاک و مستغلات مسکونی در این سال همچنان به رشد خود ادامه خواهد داد. اگرچه از سال 2024 تأثیر مهاجرت منفی خواهد بود.

 نرخ تورم به تدریج به نرخ هدف گذاری شده 4 درصد و 3 درصد در سال 2024 باز خواهد گشت.

در ماه نوامبر 2022 روند ثابت رشد درآمدهای گردشگری بین المللی ادامه یافت و در مجموع درآمدها نسبت به 11 ماه سال 2019، چهار درصد افزایش یافت.

طبق گزارش  این موسسه، در ژانویه ـ نوامبر سال گذشته، اشغال هتل ها 51 درصد بوده که از میانگین سال 2019 چهار درصد فراتر رفت و این به دلیل احیای بازدیدهای توریستی و افزایش مدت اقامت در گرجستان (از 4 به 6 شب) و گردشگری فعال داخلی بوده است.

برای 11 ماه سال 2022، میانگین قیمت هر شب در هتل های بزرگ 111 دلار بود که 10 درصد کمتر از هزینه سال 2019 می‌باشد.  متوسط هزینه روزانه اقامت در هتل های بزرگ در سال 2023 برابر با 124 دلار است.

 

نیروگاه بادی جدیدی در شرق گرجستان ساخته می‌شود

به گزارش سرویس مطبوعاتی دولت، دومین نیروگاه بادی با ظرفیت 20.7 مگاوات در شهرداری گوری (منطقه شیدا کارتلی) ساخته می‌شود. انتظار می رود 85.23 میلیون کیلووات ساعت برق توسط این نیروگاه تولید شود.حجم سرمایه گذاری در این پروژه 23.3 میلیون دلار برآورد شده است.

هم اینک نیروگاه بادی "کارتلی" با ظرفیت 20 مگاوات در گرجستان در نزدیکی شهر گوری (گرجستان شرقی) در حال فعالیت است. گذار به منابع انرژی جایگزین روندی است که در سراسر جهان مشاهده می‌شود. این یک اولویت مهم برای دولت گرجستان است. این کشور قصد دارد بهره برداری از انرژی خورشیدی و بادی را در شبکه انرژی افزایش دهد.

 با رشد سالانه مصرف برق، کارشناسان بر این باورند که تا سال 2030 گرجستان ممکن است با کمبود جدی انرژی مواجه شود. بر اساس گزارش اپراتور بازار برق گرجستان (ESCO)، از ژانویه ـ نوامبر 2022، بیش از 13.1 میلیارد کیلووات ساعت برق در گرجستان تولید شده است که افزایش 14.6 درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته نشان می دهد. سهم بزرگی از انرژی تولید شده  متعلق به نیروگاه‌های برق آبی - 10.4 میلیارد کیلووات ساعت، ایستگاه‌های حرارتی حدود 2.7 میلیارد کیلووات ساعت و نیروگاه بادی کارتلی به نزدیک به 80  میلیون کیلووات ساعت است.

 برای 11 ماه سال 2022، حدود 13.5 میلیارد کیلووات ساعت برق در گرجستان مصرف شده است که در مقایسه با ژانویه ـ نوامبر 2021، 4.8 درصد بیشتر است.

 

درآمد کشاورزان در گرجستان از فروش سیب

آژانس توسعه روستایی گرجستان گزارش می دهد که کشاورزان گرجستان از فروش سیب های غیر استاندارد بیش از 17.7 میلیون لاری (6.6 میلیون دلار) درآمد کسب کرده اند.  سیب در کنار هلو، انگور و نارنگی یکی از اقلام اصلی صادراتی محصولات کشاورزی گرجستان است. برداشت سیب در گرجستان از اوایل سپتامبر آغاز شد. امسال برداشت فراوانی حدود 120 هزار تن که تا 50 هزار تن آن غیر استاندارد است پیش بینی می‌شود.

بر اساس آخرین داده‌ها، شرکت های فرآوری بیش از 73000 تن سیب غیر استاندارد خریداری نموده اند.  به منظور ایجاد تحرک درخرید سیب های غیراستاندارد، دولت از سپتامبر 2022 برنامه اعطای یارانه خرید سیب را اجرا می‌کند که تاکنون بیش از 10 میلیون لاری پرداخت شده است. به منظور سازماندهی برداشت و تحویل محصول، ستاد هماهنگی ویژه چندین ماه است در گوری (منطقه شیدا کارتلی) فعالیت خود را آغاز نموده است.

شرکت های فرآوری که تا 15 دسامبر 2022، اقدام به خرید سیب غیراستاندارد از باغداران به قیمت 24 تتری برای هر کیلوگرم نموده اند به ازای هر کیلو 10 تتری یارانه دریافت می‌کنند.

 این برنامه به باغداران کمک می‌کند با فروش سیبهای کم کیفیت به کارخانه‌های فرآوری درآمد بیشتری داشته باشند. کنسانتره به دست آمده از فرآوری سیب های غیر استاندارد عمدتاً به بازارهای اتحادیه اروپا صادر می‌شود.

 

سرمایه گذاری در گرجستان به رشد خود ادامه می دهد

طبق گزارش اداره ملی آمار، سرمایه گذاری مستقیم در گرجستان طی سه ماهه سوم سال 2022 به 1.7 میلیارد دلار رسید.

رشد خرید سهام شرکتهای گرجی و سرمایه گذاری مجدد از جمله دلایل اصلی افزایش حجم سرمایه گذاری خارجی بوده است.

رکورد تاریخی انتقال الکترونیکی ارز به گرجستان

حجم انتقال الکترونیکی ارز به گرجستان توسط بانک های تجاری در سال 2022 نسبت به سال 2021 ، به بیش از 4.372 میلیارد دلار رسید .

آمار انتقال الکترونیکی ارز به گرجستان توسط سیستم بانکی در سال 2022

ـ روسیه با 402 درصد افزایش ـ 2.68 میلیارد دلار، 47.3 درصد کل انتقال ارز به گرجستان

ـ ایتالیا با 12 درصد افزایش ـ 432 میلیون دلار

ـ امریکا با 15 درصد افزایش ـ 327 میلیون دلار

ـ یونان با 2.5 درصد کاهش ـ 224 میلیون دلار

از نظر حجم انتقال پول به گرجستان، روسیه پیشتاز است که برای چندین ماه در سال 2021 از ایتالیا پایین تر بود.

در دسامبر 2022 هفت برابر بیشتر از مدت مشابه سال گذشته از روسیه به گرجستان (317 میلیون دلار) انتقال الکترونیکی ارز صورت گرفته است که نزدیک به 60 درصد کل انتقال ارز را تشکیل می دهد.

مجموع انتقال ارز به گرجستان در این ماه با 133 درصد افزایش نسبت به سال 2021 به بیش از 535 میلیون دلار رسید.

همزمان در ماه پایانی سال گذشته نزدیک به 44 میلیون دلار از طریق سیستم الکترونیکی بانکی به خارج ارسال شده است که 1.5 درصد بیشتر از مدت مشابه سال 2021 است.

در سال گذشته 343.5 میلیون دلار از همین طریق به خارج انتقال یافته است که نشان دهنده 8.4 درصد افزایش نسبت به سال 2021 می‌باشد.

خط لوله باکو ـ تفلیس ـ جیحان طی 16 سال چقدر نفت انتقال داده است

در سال‌های 2006 تا 2022، بیش از 4 میلیارد بشکه نفت از طریق خط لوله باکو - تفلیس - جیحان به بازارهای بین‌المللی تحویل شد. ترانزیت نفت از بندر جیحان توسط 5250 تانکر صورت گرفت.

این خط لوله در سال 2021 بیش از 200 میلیون بشکه نفت خام به بازار جهانی نفت عرضه کرد و در سال 2022 حدود 224.4 میلیون بشکه نفت خام منتقل شد.

طول کل خط لوله نفت باکو - تفلیس - جیحان 1768 کیلومتر است که 443 کیلومتر آن از خاک آذربایجان، 249 کیلومتر از گرجستان و 1076 کیلومتر از طریق ترکیه می‌گذرد. ساخت این خط لوله در آوریل 2003 آغاز شد، اولین انتقال نفت از طریق آن در 18 می 2005 ارسال شد.

گرجستان و بانک اروپا قرارداد وام نوسازی متروی تفلیس را امضا کردند

وزارت دارایی گرجستان در بیانیه ای اعلام کرد که نمایندگان وزارت دارایی گرجستان و بانک توسعه و بازسازی اروپا سندی را در مورد تخصیص بودجه توسط این بانک بین المللی جهت بازسازی ایستگاه‌های مترو تفلیس امضا کرده اند.

طرح اختصاص 50.6 میلیون یورو وام برای تعمیر ایستگاه‌های مترو در 11 ژانویه 2023 امضا گردید. همچنین صندوق اقلیم سبز با کمک مالی 5 میلیون یورویی در این طرح مشارکت خواهند نمود.

با اجرای این طرح 12 ایستگاه متروی تفلیس تعمیر و بازسازی خواهد شد.  این پروژه بخشی از یک برنامه گسترده تر برای کمک به اصلاح سیستم حمل و نقل عمومی‌با ارتقاء سیستم های اتوبوس و مترو و بازسازی شبکه راه‌ها است.

شرکت حمل و نقل تفلیس این وام را در دو مرحله دریافت خواهد نمود. اولین تراکنش 30.3 میلیون یورو و تراکنش دوم 20.3 میلیون یورو خواهد بود.

هم اینک متروی تفلیس دارای 23 ایستگاه و دو خط است. طول کل خطوط مترو 57 کیلومتر است: طول خط اول 40 کیلومتر و خط دوم 17 کیلومتر است.

بانک بازسازی و توسعه اروپا طی 30 سال از آغاز به کار خود در گرجستان، بیش از پنج میلیارد یورو در 270 پروژه سرمایه گذاری کرده است.