تغییرات در قوانین مالیاتی ازبکستان از ژانویه سال 2023

بنا به گزارش کمیته دولتی مالیات جمهوری ازبکستان، از آغاز سال 2023 میلادی تغییراتی در مقررات انواع مالیات شامل مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر سود، مالیات بر گردش مالی، مالیات غیر مستقیم و مالیات بر درآمد شخصی افراد اعمال خواهد شد. این کمیته در قالب گزارشی اهم تغییرات را بدین شرح اعلام نموده است:

مالیات بر ارزش افزوده

طبق این گزارش، مقررات مربوط به دسته بندی مودیان مالیاتی در این حوزه، نحوه محاسبه و پرداخت مالیات، همچنین مهلت های ارائه گزارش مالیاتی تغییر نخواهد کرد. اهم تغییرات در این حوزه به شرح زیر خواهند بود:

• نرخ مالیات بر ارزش افزوده از 15 درصد به 12 درصد کاهش خواهد یافت.
• مدت زمان انجام ممیزی مالیاتی از 60 روز به 30 روز کاهش خواهد یافت.
• از اول آوریل سال 2023 مزایا و معافیت های مالیات بر ارزش افزوده بر موارد زیر لغو خواهد شد:

الف) گردش مالی خدمات زمین شناسی ارائه شده در چارچوب برنامه‌های دولتی برای توسعه و احیای پایه مواد خام معدنی با هزینه بودجه دولتی

 ب): گردش مالی ناشی از فروش تمبر پستی، کارت پستال و پاکت نامه

ج) گردش مالی در راستای اجرای کارهای تحقیقاتی و نوآوری علمی‌که با هزینه بودجه دولتی انجام می‌شود.

دال) همچنین از اول جولای 2023، مزایای و معافیت های ارائه شده برای خدمات واحدهای گارد ملی جمهوری ازبکستان نیز لغو می‌شود.

ه)پرداخت مالیات بر ارزش افزوده توسط مقامات دولتی و نهادهای مدیریتی دولت منوط به تصمیم رئیس جمهور ازبکستان یا کابینه وزیران خواهد بود.

محاسبه مالیات بر ارزش افزوده به طور خودکار توسط مقامات مالیاتی و گمرکی انجام می‌شود. در خصوص تجار و فعالان اقتصادی که با کشورهای خارجی کار می‌کنند، پرداخت مالیات ارزش افزوده در اظهارنامه گمرکی حمل و نقل (BYD) آنان به هزینه‌های آنان اضافه و قسمت مربوطه در صورت پرداخت علامت خواهد خورد.

مالیات بر سود

با آغاز سال 2023، دسته بندی مالیات دهندگان، نرخ های مالیاتی و نحوه محاسبه و پرداخت مالیات تغییر نکرده است.

از اول نوامبر 2022، سود حاصل از فروش کالاها و خدمات صادراتی، بدون در نظر گرفتن سهم درآمد صادراتی در کل درآمد، باید با نرخ مالیات صفر درصد مالیات بندی می‌شد. تغییر این بخش این است که از اول ژانویه 2023، نرخ مالیات  صفر درصد  بر سود دریافتی از ارائه خدمات به افراد غیر مقیم جمهوری ازبکستان که از طریق دفاتر، نمایندگی و مقر های دائمی در ازبکستان فعالیت می‌کنند، اعمال نمی‌شود .

حق کاهش 50 درصدی نرخ مالیات بر سود در موارد زیر اعطا می‌شود:

• پرداخت کنندگان "مالیات بر سود" که مالیات آنها از دوره قبل ( که با دستور دولت نرخ مالیات کاهش پیدا کرده بود) به دوره جدید منتقل شده و برای اولین بار پس از 1 سپتامبر 2022 به پرداخت مالیات بر سود اقدام می‌کنند، به شرطی که کل درآمد مالیات دهندگان از 10 میلیارد صوم بیشتر نشده باشد. در این صورت، این مالیات دهندگان حق دارند پایه مالیاتی را به میزان 25 درصد از کل درآمد تعیین کنند .

لازم به توضیح است که اعمال مزایا و معافیت های مالیاتی افراد غیر مقیمی‌که از طریق یک دفتر و مقر دائمی در ازبکستان فعالیت می‌کنند، تابع مقررات موافقتنامه‌های بین المللی جمهوری ازبکستان خواهدبود.در صورتی که موافقتنامه‌های بین المللی جمهوری ازبکستان در مورد مسائل مالیات بر درآمد به صورت سود سهام چندین نرخ کاهش یافته مالیاتی را پیش بینی کرده باشد، کمترین آنها ملاک خواهد بود. 

در مواقعی که خرید، فروش تجهیزات یا ارائه خدمات نصب و راه اندازی و سایر خدمات مشابه در قالب  قرارداد تجارت خارجی با فرد غیرمقیم (خارجی) صورت می‌پذیرد، در صورتی که ارزش خدمات ارائه شده به طور جداگانه مشخص نشده باشد، درآمد مشمول مالیات آن فرد بر اساس ارزش بازاری چنین خدمات تعیین می‌شود (تا پیش از این نرخ  20٪ از کل هزینه تجهیزات ملاک اعمال می‌شده است).

• مهلت ارائه گواهی و اظهارنامه مالیاتی به سازمان مالیاتی تغییر کرد.  از اول ژانویه 2023، مالیات دهنده این حق دارد که این اطلاعات را تا پانزدهم ماه اول پس از دوره سه ماهه بعدی ارائه کند. تا پیش از این تصمیم، مالیات دهنده اظهارنامه خود را  قبل از دهم ماه سوم بر اساس میزان سود مورد انتظار دریافتی در سه ماهه جاری ارائه می‌شد. 

مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی و مالیات اجتماعی 

• در این بخش نیز دسته بندی مالیات دهندگان، نرخ مالیات، محاسبه و پرداخت مالیاتبرای هر دو نوع مالیات  تغییر نکرده است.
• از 1 آوریل 2023، معافیت بیمه درآمد بر میزان پرداختی افراد حقیقی به عنوان حق بیمه عمر لغو خواهد شد.
• برای اشخاص حقیقی که مالیات را در نرخ تعیین گردیده پرداخت می‌کنند، نرخ مالیات بر درآمد به میزان 10 درصد به عنوان جبران تورم تعیین شده است. 
• مهلت های ارائه گزارش های سالانه مالیات بر درآمد و مالیات اجتماعی تغییر کرد. مطابق با آن گزارش های مزبور بر مبنای نتایج سال 2022 حد اکثر تا 15 فوریه سال 2023 باید ارائه شود.
• برای محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی ، حداقل نرخ اجاره بها برای افراد به میزان ده درصد مشخص شد.

قانون مالیات غیر مستقیم 

• از اول فوریه 2023، نرخ مالیات غیر مستقیم بر محصولات نفتی و محصولات تولیدی الکل و تنباکو 10 درصد تعیین شد.
• از اول ژانویه 2023 مالیات غیر مستقیم بر تولید محصولات الکلی (به استثنای نوشابه) بر اساس درصد اتیل الکل بکار رفته در محصول محاسبه می‌شود. در این صورت، واحد اندازه گیری محصول الکلی تولید شده به صورت «لیتر» تعریف می‌گردد.
• از اول ژانویه 2023 نرخ مالیات غیر مستقیم برای محصولاتی مثل الکل اتیلیک تولید شده از مواد خام غذایی 5 برابر افزایش می یابد. (به ازای هر لیتر 7450 صوم)
• از اول ژانویه 2023، نرخ مالیات بر واردات الکل و محصولات دخانی 5 درصد کاهش خواهد یافت.