اخبار اقتصادی سوئد

بخش دوم از گزیده اخبار و تحولات اقتصادی سوئد در هفته دوم دی ماه 1401 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد:

اجرایی شدن قوانین جدید از ابتدای سال 2023

 خبرگزاری DN، در گزارشی به موضوع قوانین و مقررات جدیدی که از ابتدای سال به اجرا در می‌آیند پرداخته است. از اول ژانویه 2023، سن بازنشستگی افزایش یافته است. حداقل سن برای دریافت مستمری بازنشستگی مبتنی بر درآمد، اکنون از 62 سال به 63 سال و سقف بازنشستگی تضمینی از 65 سال به 66 سال افزایش یافته است. کسر مالیات اشتغال نیز برای افرادی که در پایان سال 65 ساله شده‌اند، بهبود یافته است. همچنین مالیات بر بنزین و گازوئیل در سه سال آینده، به میزان 0.8 کرون در هر لیتر کاهش می‌یابد. طبق قوانین جدید، با افزایش نرخ یارانه برای نصب سلول‌های خورشیدی از 15 به 20 درصد، نصب سلول‌های خورشیدی ارزان‌تر خواهد بود. مالیات بر تنباکو برای اولین بار از سال 2015 به میزان 3 درصد افزایش می‌یابد. در بازار کار، تسهیلات موقتی قوانین صندوق تامین اجتماعی که در طول همه‌گیری کووید-19 وضع شده بود، تمدید شده است. هزینه خدمات عمومی‌ نیز کاهش می‌یابد و از آغاز سال 2023، حداکثر 1300 کرون (116 یورو) برای هر نفر در سال خواهد بود.

بالاترین تعداد ورشکستگی‌ها در پاییز امسال نسبت به ده سال گذشته

خبرگزاری DN گزارش داد با توجه به بهبود شرایط بازارها پس از همه‌گیری کرونا، تعداد ورشکستگی‌ها در سال 2021 به پایین‌ترین حد خود رسیده بود، اما جنگ در اوکراین، تورم و قیمت بالای برق در سال 2022 منجر به ثبت بالاترین میزان ورشکستگی در ده سال گذشته در پاییز 2022 گردید. بر اساس این گزارش، تعداد کل ورشکستگی‌ها در سال 2022 نسبت به سال قبل از آن، 5 درصد افزایش داشته است، اما در شش ماهه دوم 2022، نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد تعداد ورشکستگی‌ها، 22 درصد بوده است. یوهانا بلومه، اقتصاددان UC (آژانس معتبر تجاری و اعتباری سوئد) در این خصوص گفت: تضادها بین ماه‌های اول سال 2022 و جایگاهی که امروز ایستاده‌ایم بسیار زیاد است. اگر این وضعیت، منجر به موجی از تعدیل نیرو شود و حمایت انرژی از شرکت‌ها در طول زمستان نیز به طور کامل وجود نداشته باشد، خطر ورشکستگی برای شرکت‌های سوئدی حتی بیشتر نیز خواهد شد. لازم به ذکر است بر اساس آمارهای جدید اداره ثبت شرکت‌های سوئدی، بحران اقتصادی سال 2022 بر کارآفرینی سوئد نیز تأثیر گذاشته است و تعداد شرکت‌های تازه تاسیس نسبت به سال 2021 حدود 6 درصد کاهش یافته است.

کمک مالی صندوق نوآوری اتحادیه اروپا به چندین شرکت سوئدی

«صندوق نوآوری اتحادیه اروپا برای اقدامات اقلیمی»، یکی از بزرگترین برنامه‌های مالی جهان برای فناوری‌های نوآورانه کم‌کربن است که تاکنون به شرکت‌های سوئدی، 6 میلیارد کرون (540 میلیون یورو) از این صندوق اعطا شده است. مجموع بودجۀ اتحادیه اروپا برای این منظور به حدود 38 میلیارد یورو می‌رسد که قرار است از هم اکنون تا سال 2030 بین شرکت‌هایی توزیع شود که نشان دهند فعالانه برای آینده‌ای بدون آلایندگی کار می‌کنند. به گزارش DI، شرکت‌های سوئدی 12 درصد از شرکت‌های اروپایی را که مشمول دور اول توزیع وجوه هستند، تشکیل می‌دهند.

کاهش همزمان مصرف و پس‌انداز خانوارهای سوئدی

طبق نظرسنجی SEB Sparkollen، خانوارهای سوئدی هم در زمینۀ پس‌انداز و هم در زمینۀ مصرف، محتاط‌تر از قبل شده‌اند. بر اساس این نظرسنجی، در طول سه ماهه چهارم 2022، میانگین پس‌انداز ماهانه خانوارهای سوئدی به 5377 کرون (480 یورو) کاهش یافته است، در حالی که در سه ماهه سوم 2022، این میزان 5814 کرون (520 یورو) بود. همچنین 48 درصد از خانوارها اعلام کردند که قصد دارند در 6 ماه آینده کمتر مصرف کنند. آمریکو فرناندز، اقتصاددان SEB، اظهار داشت که با توجه به اینکه کاهش قدرت خرید سوئدی‌ها تا چند سال آینده ادامه خواهد داشت، این نتایج عجیب نیست.

ادامۀ کاهش مصرف برق

طبق آمار ارائه شده توسط شرکت برق Eon از مصرف برق مشترکین این شرکت، مصرف خانوارها و مشاغل کوچک در ماه دسامبر نسبت به ماه مشابه سال قبل، 18 درصد کاهش داشته است که در ماه نوامبر، این کاهش 15 درصد بود. البته این ارقام با لحاظ تعدیل تفاوت دمایی برآورد شده است. بدین ترتیب، مشترکین این شرکت، چهار ماه متوالی در مصرف انرژی صرفه‌جویی کرده‌اند. در مورد شرکت‌های بزرگتر، کاهش 12 درصدی در دسامبر و 9 درصدی در نوامبر رخ داده است.

پیشنهاد جدید اپراتور شبکۀ برق سوئد برای یارانۀ برق شرکت‌ها

اپراتور دولتی شبکه برق سوئد (Svenska kraftnät)، دومین پیشنهاد خود را برای یارانۀ برق شرکت‌ها ارائه کرد. پیشنهاد قبلی این اپراتور، به دلیل نقض مقررات اتحادیه اروپا در مورد کمک‌های دولتی، توسط دولت کنار گذاشته شد. در پیشنهاد جدید، سقف یارانۀ 2 میلیون یورویی برای هر شرکت در نظر گرفته شده است که توسط اتحادیه اروپا تایید شده است. مالین استرید از مقامات اپراتور دولتی شبکه برق سوئد معتقد است که نحوه حمایت از شرکت‌هایی که یارانۀ آنها از سقف 2 میلیون یورو فراتر می‌رود، یک چالش برای دولت است. وی تصریح کرد: ما در حال حاضر وظیفه خود را انجام داده‌ایم و سایر جزئیات باید توسط دولت تنظیم شود. به گفتۀ وی، سطح غرامت بر اساس میانگین قیمت در منطقه خواهد بود و بر این اساس، همان‌طور که برای خانوارها نیز صادق است، فقط مناطق 3 و 4 (در مرکز و جنوب سوئد) قادر به دریافت حمایت مالی خواهند بود. البته  مشخص نیست چه زمانی می‌توان این یارانه را پرداخت کرد که این موضوع، بسیاری از مشاغل کوچکتر را در معرض خطر قرار می‌دهد.

 رقابت شرکت‌های سوئدی و فنلاندی برای احداث نیروگاه‌های بادی در خلیج بوتنیا

افزایش تقاضا برای برق در مناطق شمالی باعث شده است که شرکت‌های برق بادی، توجه خود را به خلیج بوتنیا که بین سوئد و فنلاند واقع شده است، معطوف نمایند. به گزارش DN، از آنجایی که این منطقه، یک منطقه اقتصادی مشترک است، شرکت‌های هر دو کشور در حال رقابت هستند تا برنامه‌های خود را قبل از یکدیگر به تایید دولت‌های مربوطه برسانند. فنلاند در حال برنامه‌ریزی سه پروژۀ بزرگ در نزدیکی منطقه اقتصادی سوئد است و شرکت‌های سوئدی Njordr و Polargrund نیز در حال برنامه‌ریزی دو پروژه هستند. ظرف دو دهه، بخش صنعت در شمال به حدود 70 تراوات ساعت برق نیاز خواهد داشت که بیش از نیمی از مصرف برق سالانه فعلی سوئد است. احداث نیروگاه‌های بادی در مناطق شمالی، قبلا به عنوان راه‌حل تامین برق این مناطق، توسط بازیگرانی از جمله شرکت دولتی معدن LKAB پیشنهاد شده بود، اما DN قبلا گزارش داده بود که چگونه چالش‌ها و محدودیت‌ها در خصوص زمین در شمال سوئد ممکن است برنامه‌های توسعه را به خطر بیندازند. لذا برای جلوگیری از مشکلات احتمالی، اکنون شرکت‌ها توجه خود را به دریا معطوف کرده‌اند و چندین مزرعه بادی بزرگ فراساحلی برای فنلاند و منطقه اقتصادی سوئد در خلیج بوتنیا در نظر گرفته‌اند.

 قیمت برق، چالش جدید پروژۀ ESS

خبرگزاری DN گزارش داد که قیمت‌های بالای برق در سوئد، اکنون در خطر آسیب رساندن به پروژۀ ساخت یک مرکز تحقیقاتی بزرگ اروپا برای مطالعات مواد پیشرفته، موسوم به ESS است که در نزدیکی لوند در جنوب سوئد ساخته می‌شود. این مرکز، قدرتمندترین منبع نوترون جهان را در خود جای خواهد داد و در حال حاضر انتظار می‌رود تا پایان سال 2027 آماده شود، اما اکنون در خصوص بهره‌برداری از این مرکز، قیمت بالای برق نیز مورد توجه قرار گرفته است. انتظار می‌رود این مرکز در زمان بهره‌برداری کامل، سالانه 180 گیگاوات ساعت برق مصرف کند که معادل 8 درصد مصرف برق در کل شهرداری لوند است. این پروژه از سال 2014 در جریان است، اما به دلایل مختلف، از جمله چالش‌های فنی، همه‌گیری کرونا و عدم ثبات در تامین بودجۀ پروژه به تعویق افتاده است. سوئد و دانمارک کشورهای میزبان ESS هستند، اما 13 کشور اروپایی نیز جزئی از کنسرسیوم سازنده این تجهیزات هستند. انتظار می‌رود که با راه‌اندازی این مرکز، امکان اکتشافاتی در زمینه‌هایی مانند نانوتکنولوژی، علوم زیستی، داروسازی، علم مواد و فیزیک تجربی فراهم گردد.

رکورد خرید ژنراتورهای بنزینی و دیزلی

به گفته کانال رادیویی محلی P4 Örebro/Sveriges Radio، اخیرا تقاضا برای ژنراتورهای کوچک بنزین‌سوز و گازوئیل‌سوز آنقدر زیاد بوده است که این کالاها در بسیاری از فروشگاه‌ها تمام شده‌اند. به گفته یکی از صاحبان مغازه‌ای که با آنها مصاحبه شده است، فروش وی در سال 2022 نسبت به سال قبل 88 درصد افزایش یافته است. هشدارهای اخیر در مورد امکان قطع برق و همچنین نگرانی‌های عمومی در مورد ناامنی به عنوان دلایل افزایش تقاضا ذکر شده است.

شرایط سخت پیش روی صنعت خودرو

به گزارش TT/Omni، به رغم کاهش خرید خودرو در سال 2022 نسبت به سال‌های گذشته، تعداد خودروهای الکتریکی خریداری شده همچنان در حال افزایش است، به طوری که در سال 2022، تعداد خودروهای الکتریکی ثبت‌ شده در سوئد از 19 درصد به 33 درصد از کل خودروهای ثبت‌شده رسید. همه‌گیری کرونا، جنگ در اوکراین و بحران اقتصادی فعلی، به شدت صنعت خودروسازی را در سال 2022 تحت تاثیر قرار داد و در مقایسه با سال 2021، خرید خودرو حدود 4 درصد کاهش یافت که پایین‌ترین سطح از سال 2013 است. علاوه بر این، خریداران خودرو در سال 2023 احتمالا باید تا یک سال در صف انتظار دریافت مدل مورد نظر خود باشند که بخشی از آن به دلیل کمبود قطعات خودرو است. DN نیز در گزارشی به این موضوع پرداخت که فشار زیادی بر بازار خودروهای دست دوم، از جمله خودروهایی که با سوخت فسیلی کار می‌کنند، وجود دارد.