وام‌های تجاری آینده

بلغارستان تا سال 2027 مبلغ 29 میلیارد یورو از اتحادیه اروپا برای برنامه‌های کمک مالی و ابزارهای مالی دریافت خواهد کرد. بیش از 30 درصد از این بودجه به اقداماتی برای مقابله با تغییرات آب و هوایی و بیش از 20 درصد نیز به نوآوری و دیجیتالی شدن اختصاص خواهد یافت.

نرخ‌های بهره پایین‌تر، الزامات وثیقه‌ای راحت‌تر و مدت بازپرداخت طولانی‌تر؛ اینها ویژگی‌های ابزارهای مالی‌ هستند که منابع مالی اروپا را از طریق بانک‌ها به کسب‌وکارها می‌رساند. این عناوین و ویژگی‌های جذاب که به زبان کارآفرین‌های معمولی ترجمه شده است، در پس اصطلاح نسبتا مبهم «ابزار مالی» پنهان شده است. با این حال، این وام‌ها، آینده تامین مالی اروپا هستند و راه رسیدن منابع مالی به کسب و کارها از طریق بانک‌ها است.

بخشی از موسسات اعتباری بلغارستان -نه تنها بانک‌های بزرگ، بلکه حتی برخی از بانک‌های کوچک‌تر- در حال حاضر، تجربه طولانیِ مشارکت در برنامه‌های تضمینی اروپایی و ملی را دارند که وام‌های بدون بهره یا با بهرۀ پایین‌تر از بازار (Soft Loans)، بخش مهمی از سبد تجاری آنها را تشکیل می‌دهند. در آینده، انتظار می‌رود که این خط حمایت از رقابت‌پذیری اقتصاد، بیش از پیش توسعه یابد و به تدریج نخستین ابزارهای مالی ترکیبی، در قالب وام‌های بدون بهره یا کم بهره‌ای ظاهر شود که 10 تا 20 درصد از مبلغ وام نیز از طریق برنامه‌های اروپایی، به شکل اعطایی (Grant) بوده و بخشوده شود.

بلغارستان تا سال 2027 مبلغ 29 میلیارد یورو از اتحادیه اروپا برای برنامه‌های کمک مالی و ابزارهای مالی دریافت خواهد کرد. بیش از 30 درصد از این بودجه به اقداماتی برای مقابله با تغییرات آب و هوایی و بیش از 20 درصد نیز به نوآوری و دیجیتالی شدن اختصاص خواهد یافت. این برنامه‌ها هم برای شرکت‌های کوچک و متوسط و هم برای شرکت‌های واسطۀ مالی بزرگتر اعمال خواهد شد.

نظرسنجی BGLOBAL در بین موسسات اعتباری نشان می‌دهد که سهم ابزارهای مالی تضمین‌شده در سبد بانک‌ها به طور متوسط بین 10 تا 30 درصد است. ویژگی بارز این خطوط اعتباری این است که هدف آنها شرکت‌های کوچک و متوسط است که عموما با مشکلاتی در مورد تامین وثیقه وام مواجه هستند. استراتژی برخی بانک‌ها هدایت این وام‌های تضمین شده به پروژه‌های خاص مرتبط با تحول کسب و کار در جهت اقتصاد چرخشی (Circular Economy)، بهره‌وری انرژی و استقلال انرژی است.

از جمله شرکای اصلی بانک‌های تجاری در سطح اروپایی و ملی در این برنامه‌های تضمینی، صندوق سرمایه‌گذاری اروپا (EIF)، بانک سرمایه‌گذاری اروپا (EIB)، بانک اروپایی بازسازی و توسعه (EBRD)، برنامه اروپا برای بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط (COSME و COSME+)، صندوق ضمانت ملی و ... می‌باشند. برای نمونه، در نتیجه همکاری بلندمدت بانک پرو کردیت با این مؤسسات، نزدیک به 30 درصد از پرتفوی بانک را وام‌های فعال تحت برنامه‌های مختلف تضمینی تشکیل می‌دهد. پروژه‌هایی که این بانک در سال‌های اخیر حمایت کرده است، عمدتا سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوآورانه و سبز، گسترش کسب‌وکار یا توسعه خطوط کسب‌وکار جدید، ماشین‌آلات و تجهیزات کارآمدتر و همچنین حمایت از سرمایه در گردش برای شرکت‌های آسیب‌دیده از همه‌گیری کووید است.

این برنامه‌ها وام دادن با نیازهای وثیقه بسیار کوچک‌تر و اقدامات بازیابی کووید-۱۹ را حتی بدون وثیقه ممکن می‌سازد. خانم تسوتلینا بوریسلاووا، رئیس هیات نظارت بانک اعتباری بلغاری-آمریکایی (BACB) در این خصوص معتقد است: این ابزارها برای غلبه بر عواقب کووید-19 بسیار مهم بودند و هدف ما هدایت آنها به بخش قابل دوام مشتریان تجاری و دادن فرصتی برای مقاومت در برابر این شوک بود. ذینفع اصلی این گونه خطوط اعتباری و ضمانتی، بنگاه‌های کوچک و متوسط هستند و تا انتهای سپتامبر 2022، پرتفوی BACB در این ابزارها، 36.44 درصد از کل کسب‌وکارهای این دسته را تشکیل می‌دهد.

گئورگی زمانوف، مدیر عامل بانک آلیانز نیز می‌گوید که این خطوط در جایی استفاده می‌شوند که شرکت‌ها و واحدهای اقتصادی کوچک به یک گام رو به جلو برای نوسازی فناوری و بهره‌وری انرژی نیاز دارند. معمولا شرکت‌های کوچک و متوسط، دفاتر و پایگاه‌های تولیدی بزرگی برای ارائه وثیقه ندارند، اما نیاز به تجدید فناوری دارند. امکان استفاده از این برنامه‌ها برای آن‌ها ضروری است، زیرا ریسک را با بانک وام‌دهنده سهیم می‌کنند. وی افزود که هدف از این تامین مالی این است که شرکت‌های کوچک و متوسط خوبی که می‌خواهند بیشتر تولید کنند، کارآمدتر و رقابتی‌تر شوند.

بزرگترین بانک بلغاری، UniCredit Bulbank، اخیرا ضمانتی را با گروه بانک سرمایه‌گذاری اروپا در قالب اوراق بهادار ترکیبی (Synthetic Securitisation) امضا کرده است که زیان‌های اولیه در یک سبد وام که به شرکت‌های کوچک و متوسط اعطا شده است را پوشش می‌دهد. ارزش ضمانت‌نامه برای یک سبد یک میلیارد یورویی، 90 میلیون یورو است. با حمایت صندوق ضمانت پاناروپایی (EGF)، انتظار می‌رود این عملیات، باعث گشایش اعتباری به ارزش بیش از 1.2 میلیارد لوا (حدود 600 میلیون یورو) برای وام‌دهی با شرایط مطلوب‌تر به شرکت‌های کوچک و متوسط متاثر از پیامدهای اقتصادی همه‌گیری و در معرض بی‌ثباتی به دلیل جنگ اوکراین گردد.

منبع:

 https://bglobal.bg/107545-%D0%91%D0%B8%D0%B7%D0%BD%D0%B5%D1%81-%D0%BA%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%82%D0%B8-%D0%BD%D0%B0-%D0%B1%D1%8A%D0%B4%D0%B5%D1%89%D0%B5%D1%82%D0%BE