بازار مراقبت‌های بهداشتی برزیل

گزارش پیش رو که نگاهی اجمالی دارد به بازار مراقبت های بهداشتی برزیل شامل آشنایی با سیستم بهداشت عمومی، ساختار و قوانین و مقررات ، وضعیت بیمارستان‌های و کلینیک ها، عملکرد بخش تجهیزات پزشکی و واردات و صادرات دارو در این کشور، به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

بازار مراقبت های بهداشتی برزیل به عنوان یکی از پربازده‌ترین و جذاب‌ترین بازارهای ذیربط در جهان شناخته می‌شود. در طی سی سال از آغاز به کار سیستم یکپارچه بهداشت برزیل، این کشور توانسته است تا نابرابری‌های بهداشتی را کاهش داده و پوشش و دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی را در این کشور به نحوی شایسته‌ای بهبود ببخشد. بررسی اجمالی حاکی از این است که برزیل بزرگترین بازار مراقبت های بهداشتی در آمریکای لاتین بوده و بیش از 9 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف مراقبت‌های بهداشتی  از جمعیت 214 میلیون نفری خود می‌نماید. از حدود 6642 بیمارستان فعال در این کشور، 63 درصد خصوصی هستند.

با توجه به افزایش قدرت خرید و ورودی‌های جدید جامعه برزیل به طبقه متوسط نوظهور در این کشور، تمایل مصرف کنندگان برزیلی به پرداخت بالاتر برای خدمات بهداشتی و درمانی مناسبتر و افزایش جمعیت سالمندان این کشور، برزیل هر ساله علاوه بر تولید داخلی بخشی از تجهیزات پزشکی مصرفی و پیشرفته مورد نیاز خود، اقدام به واردات این تجهیزات از دیگر کشورها می نماید. حجم واردات برزیل در این حوزه در سال 2021 معادل 6.7 میلیارد دلار بود و عمده واردات این کشور از آمریکا، چین و اتحادیه اروپا بوده است. این امر برزیل را به بازاری جذاب برای تجهیزات پزشکی کشورمان تبدیل می نماید.

برزیل با فروش 15 میلیارد دلاری در سال 2020 (طبق آمار رسمی اتحادیه صنعت محصولات دارویی این کشور) در بین هفت بازار برتر داروها و مکمل‌ها قرار دارد. در زمینه داروهای با ارزش افزوده بالا، ایالات متحده و اروپا صادرکنندگان اصلی به برزیل هستند، در حالی که چین، هند و ایرلند تامین کنندگان اصلی مواد خام دارویی برزیل می‌باشند.

در سال 2021، اقتصاد برزیل در سه ماهه اول تا حدودی بهبود یافت، اما در دوره‌های بعدی دچار رکود شد که نشان دهنده واکنش کمتر از حد انتظار اقتصاد در رابطه با اجرای سراسری واکسیناسیون و کنترل بیماری همه‌گیر کرونا در کشور برزیل بود. علاوه بر این، همانطور که در زمینه بین المللی شاهد آن هستیم، نرخ تورم در برزیل نیز بسیار بالا ثبت شده‌است (در حال حاضر نرخ تورم برزیل کاهش چشمگیری داشته و از بیش از ده درصد تا حدود هفت درصد پایین آمده است).

به نوبه خود، تورم بالا و پایدار چشم انداز رشد اقتصادی برزیل را برای سال 2022 کاهش داد. زیرا علاوه بر تضعیف قدرت خرید خانواده‌های برزیلی، نیاز به اتخاذ سیاست انقباض پولی قوی (از طریق افزایش نرخ بهره) از سوی بانک مرکزی برزیل را برای مهار روند تسریع افزایش قیمت‌ها ایجاد کرد.

در شاخص انباشته‌شده برای سال 2021، بخش صنعت نسبت به مدت مشابه سال قبل 3.9 درصد رشد داشته است و به این ترتیب دو سال متوالی کاهش منفی 1.1 درصدی در سال 2019 و منفی 4.5 درصدی در سال 2020 متوقف شده است. شایان ذکر است علیرغم این نتایج، اندازه بخش صنعت برزیل معادل 17.7 درصد کمتر از رکورد ثبت شده در اردیبهشت 1390 است.

بازار مراقبت‌های بهداشتی در برزیل

بازار مراقبت‌های بهداشتی برزیل به عنوان یکی از پربازده‌ترین و جذاب‌ترین بازارهای جهان شناخته می‌شود. این کشور دارای یک بازار بزرگ مصرف کننده با رشدی سریع است که در چندین بخش به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای جهان قرار می‌گیرد. قدرت بازار داخلی آن در کالاها و خدمات مصرفی به ویژه در صنایع بهداشت و درمان و داروسازی پربازده بوده است. بر اساس شاخص‌های کلان اقتصادی و با توجه به محرک‌های رشد بازار که ذیلاً ذکر شده‌اند، چشم انداز صنعت مراقبت‌های بهداشتی برزیل نیز خوش‌بینانه ارزیابی می‌گردد:

- افزایش قدرت خرید و ورودی‌های جدید به طبقه متوسط نوظهور در کشور برزیل

- تمایل مصرف کنندگان به پرداخت برای خدمات بهداشتی و درمانی مناسبتر

- افزایش جمعیت سالمندان این کشور

- اقدامات دولت برای جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی برای توسعه بخش تولیدی تجهیزات پزشکی برزیل.

سیستم بهداشت عمومی‌برزیل

در طی بازه زمانی سی سال پس از آغاز به کار سیستم یکپارچه بهداشت[1]، برزیل نابرابری‌های بهداشتی را کاهش داده و پوشش و دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی را بهبود بخشیده‌است. 

سیستم مراقبت یکپارچه بهداشتی برزیل (SUS) ارائه دهنده اولیه خدمات بهداشتی حداقل 70 درصد از جمعیت این کشور است. علاوه بر تشخیص و درمان پزشکی، سیستم عمومی‌برای برخی از بیماری‌های مزمن داروی رایگان ارائه می‌کند و برنامه‌های واکسیناسیون ملی را که عمدتاً بر سالمندان و کودکان متمرکز است، ترویج می‌کند. علاوه بر این، وزارت بهداشت برزیل در حال تنظیم و تشویق گسترش اقدامات تکمیلی و یکپارچه در سیستم عمومی، عمدتاً در سطح شهری می‌باشد.

تغییرات جمعیتی و اپیدمیولوژیک، افزایش انتظارات جامعه و نیازهای نوظهور دوره بهبودی پس از کووید-19 به این معنی است که برای اطمینان از پایداری سیستم سلامت، به ساختاری بر مبنای اصلاحات مداوم نیاز است.

گسترش نرخ پوشش واکسیناسیون در سال 2021 باعث بازگشت به انجام اقدامات با اهداف تشخیصی در سیستم یکپارچه بهداشت دولتی برزیل شد که در این سال رشد 20.6 درصدی را در مقایسه با مدت مشابه سال 2020 نشان داد. پدیده‌ای که احتمالاً در شبکه خصوصی خدمات بهداشتی این کشور نیز رخ خواهد داد.

ساختار و مقررات

بازار خصوصی برزیل بین عوامل فردی توزیع شده است و به موجب آن گیرنده خدمات به صورت جداگانه یا جمعی از طریق گروه‌ها یا طرح‌های بیمه سلامت که توسط شرکت‌های خصوصی، تعاونی‌های سازمان‌های پزشکی بشردوستانه یا ساختارهایی با سیستم اداره‌ی خود مدیریتی، پرداخت شوند.

در طرف دیگر ارائه‌دهندگان خدمات قرار دارند (بیمارستان‌ها، کلینیک ها، آزمایشگاه‌ها، صنعت داروسازی و غیره آن). مقررات فعالیت ها برای هر عامل در این بخش متفاوت است. مدیران و برنامه‌های بیمه سلامت بسیار استاندارد شده‌اند و توسط آژانس ملی بهداشت برزیل[2] نظارت می‌گردند، در حالی که ارائه دهندگان خدمات عمدتاً توسط آژانس ملی نظارت بهداشتی (آنویزا)[3] این کشور نظارت می‌شوند.

در زمینه بهداشت عمومی، مدیریت سیستم یکپارچه بهداشت توسط وزارت بهداشت برزیل انجام گرفته و درآمدهای این بخش را به ایالت‌ها، شهرداری‌ها و بیمارستان‌های تحقیقاتی و موسسات خیریه منتقل نموده و بر فعالیت‌ها نظارت می‌نماید.

آنویزا یا همان نهاد متناظر سازمان غذا و داروی کشورمان، استفاده و واردات کلیه محصولات مرتبط با سلامت را در بازار برزیل تنظیم می‌کند. در حالی که برخی از محصولات کم خطر ممکن است از ثبت در این سازمان معاف باشند، داشتن یک واردکننده یا توزیع کننده برای مسئولیت محصول موجود در بازار برزیل الزامی است. 

در برزیل، بازار مراقبت های بهداشتی ارزش محور است و محصولاتی که در کشور تولید می‌شوند دارای مزیت قیمتی متمایزی نسبت به نمونه‌های خارجی هستند. کیفیت نیز مهم است و شرکت‌ها باید تمام الزامات ثبت بهداشتی را برای فروش به دولت برزیل رعایت کنند. شرکت‌های خارجی باید معیارهای صرفه‌جویی در هزینه‌های تولیدی را در نظر بگیرند و مزایای محصول خود را از منظر فناوری‌های جدید به کارگرفته شده در بازاریابی و تبلیغات تجهیزات کاملاً تبیین نمایند.

بیمارستان‌ها، کلینیک ها و آزمایشگاه‌های برزیل

حوزه دیگری که هم اکنون نشانه‌هایی از تغییرات مهم را نشان می‌دهد، ارائه خدمات به ویژه در بیمارستان‌ها است. در برزیل، هیچ گروه بیمارستانی پوشش ملی نداشته و همه بیمارستان‌های خصوصی فقط به صورت منطقه‌ای عمل می‌کنند. بزرگترین دلیل تکه تکه شدن این بازار این است که هیچ بیمارستان خصوصی برزیلی حتی یک درصد از سهم بازار را بر اساس تعداد تخت در اختیار ندارد. بزرگترین بیمارستان‌های خصوصی در کشور برزیل به صورت خیریه و یا غیرانتفاعی اداره می‌شوند. در این بخش تقاضای زیادی برای سرمایه گذاری جدید وجود دارد، اما قوانین برزیل سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی در بیمارستان‌ها را محدود نموده‌است.

بررسی اجمالی حاکی از این است که برزیل بزرگترین بازار مراقبت‌های بهداشتی در آمریکای لاتین بوده و 9.1 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف مراقبت‌های بهداشتی از جمعیت بیش از 214 میلیون نفری خود می‌نماید. از حدود 6642 بیمارستان فعال در این کشور، 63 درصد خصوصی هستند. آمار رسمی در پایان سال 2021 نشانگر وجود بیش از 532 هزار تخت بیمارستانی (21 هزار تخت فقط برای بیماران کرونا)، 88 هزار خدمات تکمیلی مراقبت‌های بهداشتی، فعالیت 502 هزار پزشک، 331 هزار دندانپزشک و 89 هزار داروخانه می‌باشد.

عملکرد بخش تجهیزات پزشکی برزیل

با توجه به سناریوی فعلی کشور برزیل، تولید داخلی «ابزار و مواد مصرفی پزشکی، دندانپزشکی و وابسته به بینایی» افزایش 6.8 درصدی را تجربه نمود. به صورت کلی در مقایسه ماه دسامبر 2021 با دسامبر 2020 شاهد رشد 6.9 درصدی در مصرف داخلی این بخش و تراز مثبت 13068 نیروی استخدامی در فعالیت‌های مرتبط با تولید تجهیزات پزشکی برزیل هستیم.

از ژانویه تا دسامبر 2021، واردات تجهیزات پزشکی با رشد 7.3 درصدی نسبت به مدت مشابه سال 2020 به 6.7 میلیارد دلار رسید. صادرات تجهیزات پزشکی به نوبه خود به 761 میلیون دلار رسید که نشان دهنده رشد 4.8 درصدی است. تراز تجاری 5.9 میلیارد دلار کسری داشت که نشان دهنده این است که پاندمی‌کووید-19 باعث افزایش 7.6 درصدی کسری تراز تجاری این بخش نسبت به مدت مشابه سال گذشته شده است.

مبداء واردات تجهیزات پزشکی

اندازه بازار تجهیزات پزشکی برزیل به گفته اتحادیه برزیلی صنعت بهداشت نوآورانه[4] تقریباً 11.1 میلیارد دلار است و در سال 2020، برزیل واردات تجهیزات پزشکی را به میزان 12.9 درصد افزایش داد و به 6.2 میلیارد دلار رساند. تجهیزات پزشکی وارداتی 80 درصد از بازار برزیل را شامل می‌شود و ایالات متحده 16.9 درصد از این سهم این بازار را به خود اختصاص داده است. برزیل چهاردهمین بازار بزرگ تجهیزات پزشکی ایالات متحده و دومین بازار آمریکای لاتین پس از مکزیک است. در سال 2020، صادرات تجهیزات پزشکی ایالات متحده به برزیل به 947 میلیون دلار رسید. از ژانویه تا دسامبر 2021 کشورهای صادرکننده این تجهیزات به برزیل شامل کشورهای ذیل هستند:

1- ایالات متحده اصلی ترین کشور مبداء واردات تجهیزات پزشکی برزیل بود. برزیل 1.3 میلیارد دلار از آن کشور خریداری کرد (معادل 19 درصد تجهیزات پزشکی وارداتی برزیل).

2- چین (14درصد)

3- آلمان (13 درصد)

4- سوئیس (7 درصد)

5- ژاپن (5 درصد).

داروها و مکمل های غذایی

برزیل با فروش 15.02 میلیارد دلاری شامل مالیات در سال2020 (طبق آمار رسمی اتحادیه صنعت محصولات دارویی در ایالت سان‌پائولو[5]) در بین هفت بازار برتر داروها و مکمل‌های جهان قرار دارد. علیرغم افزایش فروش 11.5 درصدی به ارز رئال برزیل،  با محاسبه دلاری بازار در این سال 12 درصد کوچک شد. با این حال، در سال 2021 و 2022 به دلیل افزایش ارزش ارز محلی برزیل، به نظر می رسد بهبودی بیشتری حاصل شده باشد. (توجه: ارزش رئال برزیل بیش از 30 درصد در سال 2020 کاهش یافت که منجر به کاهش فروش محصولات به نرخ دلار شد. در سال 2021 نرخ ارز تا حد زیادی ثابت بوده و در سال 2022 نیز رئال برزیل تقویت شده است).

در سال 2020، واردات دارو و مواد خام برزیل 3.26 درصد کاهش یافت و در مجموع به 7.06 میلیارد دلار رسید. برای داروهای با ارزش افزوده بالا، ایالات متحده و اروپا صادرکنندگان اصلی به برزیل هستند، در حالی که چین، هند و ایرلند تامین کنندگان اصلی مواد خام دارویی برزیل هستند. ایالات متحده 14 درصد از کل صادرات دارویی به برزیل را تشکیل می‌دهد. مقررات برزیل فروش دارو و تجهیزات پزشکی در خارج از فروشگاه ‌ها یا داروخانه‌های تخصصی پزشکی را ممنوع می‌کند.

برزیلی‌ها عموماً برندهای آمریکایی را به‌عنوان معرف استانداردهای باکیفیت می‌شناسند و عملاً محصولاتی با شهرت بهتر، برای خریدار داری جذابیت بیشتر هستند. مکمل‌ها در دسته مواد غذایی طبقه بندی می‌شوند و نیاز به نسب برچسب‌های خاص به زبان پرتغالی دارند. هرگونه تعارض قانونی نیز توسط آنویزا مورد پیگیری قرار خواهد گرفت. زیربخش های پیشرو در عرصه داروها و مکمل های غذایی برزیل مشتمل بر مواردی چون بیماری‌های مزمن (فشار خون، دیابت، قلب و عروق)، داروهای ضدبارداری، بیماری‌های نادر، داروهای ژنریک، بیماری‌های عفونی (HIV و هپاتیت C)، کاهش وزن، ویتامین‌ها و تغذیه ورزشی هستند.

فرصت برای شرکت‌های خارجی

دولت برزیل خریدار اصلی محصولات بهداشتی برای تامین سیستم مراقبت‌های بهداشتی عمومی است. شرکت‌های خارجی تا زمانی که دارای نمایندگی محلی باشند، به استثنای برخی موارد می‌توانند در مناقصه‌ها شرکت کنند. همچنین امکان حضور در طرح مشارکت توسعه تولیدی (PDP) برزیل نیز برای ایشان وجود دارد. این مشارکت‌ها به گونه ای طراحی شده اند که به شرکت‌های بین‌المللی اجازه دهند تا با آزمایشگاه‌های محلی برای تامین سیستم عمومی‌برای مدت حداکثر پنج سال با سهم بازار محفوظ و با هدف انتقال فناوری در پایان قرارداد، شریک شوند. شرکت‌ها باید به خوبی آماده باشند و قبل از تعهد به PDP، همه شرایط را به طور کامل بررسی کنند.

برزیل به عنوان بخشی از برنامه نظارتی واحد بر تجهیزات پزشکی (MDSAP)[6] در ارتباط با ایالات متحده، ژاپن، کانادا و استرالیا برای پذیرش یک برنامه ارزیابی بین المللی که توسط یک شرکت ثالث انجام می‌شود، به رسمیت شناخته‌شده است. این امر به نوعی می‌تواند فرآیندهای تأیید واردات محصولات که دارای گواهی از سوی کشورهای ذکر شده هستند را در برزیل تسهیل نماید. اگرچه علاوه بر هزینه‌های MDSAP، برای ارائه تأییدیه واردات محصولات، آنویزا نیز هزینه جداگانه دریافت خواهد کرد.

 پاورقی‌ها:

[1] Sistema Único de Saúde, or SUS

[2] ANS

[3] ANVISA

[4] Aliança Brasileira da Indústria Inovadora em Saúde (ABIIS)

[5] The Pharmaceutical Products Industry Union in the State of São Paulo (Sindusfarma)

[6] The Medical Devices Single Audit Program (MDSAP)