نقش راهبردی نروژ در توسعه جهانی خودروهای الکتریکی
کلید موفقیت برخی کشورها برای افزایش استفاده از خودروهای جدید برقی ،هیبریدی و پلاگین، اتخاذ سیاست هایی است که از پشتیبانی بلندمدت وهمه جانبه در حمایت از اقدامات و سیاست های محیط زیستی برخوردار بوده اند.
نروژ در این خصوص با نگاهی استراتژیک به سمت رهبری جهانی در انتقال خودروهای برقی گام برداشته است و تصمیم سازان این کشور اسکاندیناویایی از ابتدای امر سیاست و مسیرمشوقی متفاوتی را نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر در پیش گرفته اند که در نتیجه آن و درماه ژوئن سال جاری، شاهد بودیم که فروش خودروهای برقی سواری پلاگین جدید (PEV ) در نروژ به 90 درصد کل فروش خودروهای سواری دست اول رسید.
این استراتژی موفق نروژ چه خصوصیات ویژه ای نسبت به دیگر کشورها داشته است؟ نروژیها استراتژی گردش به سمت خودروهای الکتریکی را از سال 1990 و خیلی قبل از دیگرکشورها شروع کرده اند ، از این مقطع رویکرد افزایش استفاده از وسایل نقلیه با آلایندگی صفر، به طور فزاینده ای توسط تمامی دولتهای نروژ با هر گرایش سیاسی و حزبی، حمایت شده است. البته و در مقایسه با دیگر کشورها با این تفاوت کلیدی که نروژ یارانههای پولی خاصی را برای انتخاب خودروهای برقی به جای خودروهای موتور احتراق داخلی (ICE) به مردم ارائه نمیکرد و در عوض، تخفیفهای قابل توجهی در مالیات بر ارزش افزوده و هزینههای بیمه برای خودروهای برقی ارائه می نمود که در نتیجه، قیمت خرید یک خودروی تمام الکتریکی در نروژ برای مصرف کننده نهائی و در مجموع کمتر از نسخه هیبریدی یا موتور احتراق داخلی (ICE) همان خودرو تمام میشد. (شکل 2).
این بدان معناست که هرچند قیمت خرید وسایل نقلیه برقی در مقایسه با سایرخوردروهای موجود در بازار، همچنان گرانتر بود ولی این معضل تا حدود زیادی با اعمال سیاست های مشوق و کاهش هزینههای جاری خودروهای برقی از طریق تخفیفهای قانونی در هزینههای پارکینگ، هزینههای عوارض جاده ای، اولویت دسترسی به خطوط ویژه اتوبوسرانی و دیگر موارد مشابه، بهطور قابلتوجهی کمتر از هزینههای خودروهای با موتورهای احتراق داخلی میشد و نهایتا خرید گران خودروهای برقی را جبران می نمود.
نروژ همچنین اولین کشوری است که قانونی را برای خاتمه دادن به فروش و عرضه خودروهای جدید با سیستم احتراق داخلی از سال 2025 برای وسایل نقلیه شخصی و از سال 2035 برای وسایل نقلیه عمومی و تجاری را تصویب و اعلام نمود. شایان ذکر است که این ممنوعیت ها شامل خودروهای الکتریکی هیبریدی یعنی خودروهایی که سوکت شارژ برقی ندارند نیزمیشود.
پیامد ترکیب این سیاستها این بوده که طی 10 سال گذشته، فروش خودروهای بنزینی و دیزلی از مجموع 76 درصد کل فروش خودروهای سواری جدید، به زیر 5 درصد رسیده است. (شکل 3).
در همین حال، فروش خودروهای پلاگین جدید (PEV ) در ژوئن امسال به 90 درصد رسید، به این معنی که عملاً بازی برای فروش خودروهای سواری ICE در نروژ بسیار قبل از پایان مهلت 2025 به پایان رسیده است. (شکل4).
در کنار حمایت نروژ از گسترش استفاده ازخودروهای برقی، سیاست کلان دیگری نیز برای حمایت از توسعه جایگاههای شارژ خودروهای برقی وجود داشته است. یکی از ویژگیهای این سیاست، برنامه ملی پشتیبانی از شارژ سریع بوده که از سال 2011 در حال اجراست. بر اساس این برنامه درطول تمام جادههای اصلی کشور و در هر 50 کیلومتر حداقل دو دستگاه شارژر 50 کیلوواتی نصب میگردد. یکی از آموختههای این برنامه آن است که در مورد دستگاههای شارژعمومی و "میان نقطه" در بزرگراهها، بهتر است به قرار دادن تنها یک یا دو دستگاه شارژ در هر جایگاه اکتفاء نگردد چرا که رانندگان به دلیل احتمال شلوغی و یا خرابی این تجهیزات، معمولا از توقف در این گونه جایگاهها اجتناب میکنند. حسب این تجربه Circle K، بزرگترین ارائه دهنده شارژ DC نروژ، هم اکنون حداقل شش دستگاه شارژ را در هر جایگاهی نصب میکند.
علاوه بر این، شوراهای شهر و محلات نیز سیاست هایی را برای حمایت از نصب دستگاههای شارژ خودرو های برقی (EVSE) در آپارتمانها، فروشگاهها، شرکت های خصوصی و مراکز خرید را اجرا کرده اند. یکی از نمونهها شورای شهر اسلو است، که کمک های مالی معادل 20٪ از هزینه خرید و نصب دستگاههای EVSE را در دسترس عموم قرارداده است.
نروژ به جای یارانه دادن به خرید خودروهای برقی که در بسیاری از کشورهای دیگرانجام میشود، رویکرد « هزینه آلایندگی[1]» را در پیش گرفته است. این امر به طور موثری رانندگان را از داشتن خودروهایی با آلایندگی بالا از طریق مالیات برارزش افزوده و هزینههای ثبت خودروهای ICE و غیر پلاگین (HEV) بهعلاوه افزایش انگیزه خرید خودروهای برقی EV در مقابل با خودروهای یا سیستم احتراق داخلی (ICE) از طریق کاهش قابل توجه هزینههای جانبی استفاده و نگهداری از خودروهای برقی EV را اعمال می دارد.
همچنین، نروژ برای دستیابی به نتایج بیشترو بهینه سیاست توسعه خودروهای برقی EV ، از طریق ارائه پشتیبانی مداوم برای ایجاد زیرساخت ها و نصب جایگاههای شارژ برقی EV در موقعیت و اماکن متعدد، تلاش کرده و در مجموع نروژ در مسیری ثابت و بلندمدت در تمام سطوح دولتی که شامل جنبههای گستردهتر انتقال خودروهای الکتریکی فراتر از افزایش فروش خودروهای برقی است، گام برداشته است.
[1] polluter pays