اهمیت و نقش صنعت شیلات در اقتصاد نروژ 2022

بیش از 5 دهه از آغاز عصر طلایی صنعت شیلات نروژ می‌گذرد، در نیم قرن گذشته آبزی پروری به یک صنعت بزرگ در مناطق ساحلی نروژ تبدیل شده و بخصوص پرورش تجاری ماهی سالمون اقیانوس اطلس بسیار رونق گرفته و یکی از اصلی ترین کالاهای صادراتی نروژ محسوب می‌شود. شیلات و صنایع وابسته به آن، سهم قابل توجهی در اقتصاد غیر نفتی نروژ دارند و تداوم این رویه در سال گذشته (2021) منجر به صادرات بیش از 3.1 میلیون تن انواع محصولات غذایی دریایی به ارزش120.8 میلیارد کرون گردیده است. این مقدار به لحاظ ارزشی، 14.3 درصد نسبت به سال 2020 افزایش داشته است و با این عملکرد نروژ توانسته است که در سال های اخیر و پس از چین در جایگاه دومین صادر کننده بزرگ محصولات شیلاتی در جهان قرار گیرد.

جایگاه اقتصادی صنایع شیلاتی نروژ

صنعت ماهی و غذاهای دریایی در نروژ از اهمیت بالایی برخوردار است، این کشور با خط ساحلی طولانی خود بهترین شرایط طبیعی را برای ماهیگیری داخلی در اختیار دارد و با توسعه بهره برداری از آن، در سال های اخیر درآمدهای حاصل از این صنعت  در نروژ و در مقایسه با دیگر کشورهای اسکاندیناوی افزایش قابل ملاحظه ای یافته است.

نروژ در سال 2021 با صادرات 3.1 میلیون تن (MT) محصولات غذایی دریایی به ارزش 120.8 میلیارد کرون  (معادل 13.7  میلیارد دلار، 12.1 میلیارد یورو) به بالاترین حجم و ارزش تجارت غذاهای دریایی در دوران پسا کرونا رسید. این رکورد  به لحاط وزنی 13 درصد  و به لحاظ ارزشی و در  مقایسه با سال 2020،  رشدی معادل 14.3 درصدی در صادرات را ثبت کرده است . این مقدار در سال 2020  برابر با 105.7 میلیارد کرون ، 10.7 میلیارد دلار و  10.5 میلیارد یورو  و در سال 2019  معادل  107.2 میلیارد کرون (12.2 میلیارد دلار، 10.8 میلیارد یورو) بوده است. این در حالی است که در یک دهه قبل  در سال 2012  کل تجارت محصولات دریایی نروژ برابر با 47.7 میلیارد کرون ( 5.4 میلیارد دلار، 4.8 میلیارد یورو) بوده است.[1] با توسعه فعالیت های شیلاتی در نروژ این کشور طی سال های اخیر به لحاظ حجم صادرات محصولات شیلاتی همواره پس از چین رتبه دوم جهانی را برای خود حفظ کرده است[2].

95 درصد از کل تولیدات آبزی پروری نروژ به بیش از 130 کشور مختلف جهان صادر می‌شود. اتحادیه اروپا مهمترین بازار این‌گونه صادرات نروژ است و در این میان دانمارک و فرانسه سهم عمده ای دارند، بازارهای روسیه و سایر بازارهای اروپای شرقی نیز در سال های اخیر و قبل از جنگ اوکراین، شاهد گسترش و رشد چشمگیری بود. ولی همچنان ماهی سالمون در حال حاضر یکی از اصلی ترین کالاهای صادراتی نروژ به حساب می آید و آبزی پروری و صنایع وابسته سهم قابل توجهی در اقتصاد این کشور دارند و اعتقاد بر این است که هنوز پتانسیل زیادی برای رشد این فعالیت در آینده وجود دارد. بزرگترین چالش برای این فعالیت، توسعه صنعت آبزی پروری مبتنی بر گونه‌هایی غیر از ماهی قزل آلا و ایجاد تامین پایدار مواد اولیه برای تغذیه صنعتی آن می‌باشد.[3]  

اشتغال زائی صنایع شیلات نروژ

 بر اساس جدید ترین آمار، تعداد شرکت های فعال در زمینه  تولید، فرآوری، نگهداری ماهی و صنایع غذاهای دریایی  نروژ  449 شرکت و تعداد نیروی کار شاغل در صنایع  فرآوری، نگهداری ماهی و صنایع غذاهای دریایی در نروژ به 10,370 نفر  رسیده است.[4]

 با توجه به هزینه بالای نیروی کار در نروژ، تمام عملیات اجرایی در صنایع آبزی پروری سازماندهی و حتی الامکان مکانیزه  شده است. با این  وجود سطح  اشتغال در مزارع پرورش ماهی و صنایع جانبی آن افزایش یافته است و این صنعت و همچنین زنجیره تامین  کننده و خدمات و لوازم جانبی آن سهمی عمده در ایجاد اشتغال در نروژ داشته است.    

[1]https://en.seafood.no/news-and-media/news-archive/record-high-norwegian-seafood-exports-in-2021/

[2] - https://www.worldatlas.com/articles/top-fish-and-seafood-exporting-countries.html  

[3] https://www.statista.com/statistics

[4]   https://www.statista.com/statistics/745733/number-of-employees-in-fish-and-seafood-processing-and-preserving-in-norway/