اخبار اقتصادی جمهوری آذربایجان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی جمهوری آذربایجان در هفته چهارم اردیبهشت 1401 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

الف) اقتصاد داخلی، عمومی، تجارت خارجی و نمایشگاهی

 اقتصاد جمهوری آذربایجان بیش از 7 درصد رشد کرده است

به گزارش کمیته دولتی گمرک آذربایجان در ژانویه تا آوریل سال 2022 این کشور 39 میلیارد و 554.8 میلیون منات تولید ناخالص داخلی داشته که 7.2 درصد بیشتر از مدت مشابه سال 2021 است. بر اساس این گزارش، ارزش افزوده بخش نفت و گاز در سال گذشته 0.2 درصد و در بخش غیرنفت‌وگاز 11.4 درصد افزایش یافته است. 54.8 درصد از تولید ناخالص داخلی در بخش صنعت، 7.7 درصد در بخش تجارت و تعمیر وسایل نقلیه،  6 درصد در حمل‌ونقل و انبارداری، 4 درصد در ساخت‌وساز، 2.4 درصد در کشاورزی و جنگلداری و شیلات، 1.4 درصد در بخش اطلاعات و ارتباطات، 1.3 درصد در بخش اقامتگاه و توریسم و 14.5 درصد در دیگر بخشها بوده است. ارزش تولید ناخالص داخلی سرانه در کشور در سال گذشته با 57.15 درصد افزایش به 3938 منات رسید.

(خبرگزاری رپورت، 26 اردیبهشت)

تجارت خارجی جمهوری آذربایجان؛ روسیه همچنان در رتبه اول است

به گزارش کمیته دولتی آمار، در ژانویه تا مارس 2022 اشخاص حقوقی و حقیقی جمهوری آذربایجان با شرکای خود در 152 کشور مبادلات تجاری انجام داده‌اند. بر اساس این گزارش، محصولات به 100 کشور صادر و از 140 کشور وارد شده است. با احتساب ارزش تخمینی آماری نفت خام و گاز طبیعی صادراتی که در گمرکات ثبت شده اما ترخیص کامل نشده است، گردش مالی تجارت خارجی کشور در ژانویه تا مارس 2022 بالغ بر 12 میلیارد و 194.2 میلیون دلار بوده است. از این مبلغ، 9 میلیارد و 267.1 میلیون دلار معادل 76.0 درصد ارزش کالاهای صادراتی و 2 میلیارد و 927.1 میلیون دلار (24.0 درصد) ارزش محصولات وارداتی بوده و به مازاد 6 میلیارد و 340 میلیون دلاری انجامیده است. در مقایسه با ژانویه تا مارس 2021، گردش مالی تجارت خارجی 1.7 برابر به صورت واقعی افزایش یافت، از جمله صادرات 16.8 درصد افزایش و واردات 3.7 درصد کاهش یافت. صادرات محصولات غیرنفت‌وگازی در ژانویه تا مارس 2022 نسبت به مدت مشابه سال قبل به طور واقعی 32.1 درصد افزایش یافت و به 727.2 میلیون دلار رسید.

بر اساس گزارش کمیته دولتی گمرک جمهوری آذربایجان، 36.3 درصد از گردش مالی تجارت خارجی کشور با ایتالیا، 13.2 درصد با ترکیه، 5.8 درصد با روسیه، 4.4 درصد با چین، 3.7 درصد با اوکراین، 3.6 درصد با پرتغال، 3.1 درصد با رژیم صهیونیستی، 2.6 درصد با یونان، 2.4 درصد با گرجستان، 2.3 درصد با تایلند، 2.2 درصد با آلمان، 1.7 درصد با قزاقستان، 1.6 درصد با انگلستان، هر کدام 1.3 درصد با رومانی و هند، هر کدام 1.1 درصد با ایران و تونس و اسپانیا و 11.2 درصد با دیگر کشورها انجام شده است.

(خبرگزاری مدرن.آذ، 26 اردیبهشت)

در نمایشگاه‌های کسپین‌آگرو و اینترفود آذربایجان 449 شرکت حضور خواهد داشت

نشست خبری پانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کشاورزی آذربایجان (کاسپین‌آگرو) و بیست‌وهفتمین نمایشگاه بین‌المللی صنایع غذایی آذربایجان (اینترفود آذربایجان) برگزار شد. در این مراسم بیان شد که این نمایشگاه‌ها در سال 2022 رکورددار شمار غرفه‌های ملی و منطقه‌ای خواهند بود.

449 شرکت از 24 کشور پیش از این مشارکت خود را تایید کرده‌اند. 294 شرکت از 19 کشور (جمهوری آذربایجان، آمریکا، آلمان، بلاروس، بلژیک، بریتانیا، چین، فنلاند، فرانسه، گرجستان، هند، اسپانیا، ایتالیا، روسیه، اسلواکی، ترکیه، ژاپن، یونان) در کاسپین‌آگرو و  155 شرکت از 12 کشور (جمهوری آذربایجان، بلاروس، بلژیک، بریتانیا، هند، ایران، ایتالیا، لیتوانی، روسیه، عربستان سعودی، سریلانکا، ترکیه) در اینترفود آذربایجان شرکت خواهند کرد.

بهروز هدایت‌زاده، مدیر اجرایی شرکت برگزارکننده این نمایشگاه گفت: «نمایشگاه کاسپین‌آگرو 2022 بخش‌هایی مانند دهکده هوشمند، هوش مصنوعی، خدمات فناوری اطلاعات و هواپیماهای بدون سرنشین را پوشش خواهد داد. در 18 ماه مه، همایش "کشاورزی هوشمند: ارتقای نوآوری در کشاورزی" برگزار می‌شود و پروژه‌های راه‌اندازی‌شده و برنامه‌ریزی شده برای اجرا در مناطق آزادشده ارائه می‌گردد.»

(خبرگزاری رپورت، 26 اردیبهشت)

نمایشگاه بین‌المللی تجاری و صنعتی CASPINDEXPO 2022 در باکو افتتاح شد

نمایشگاه بین‌المللی تجاری و صنعتی CASPINDEXPO 2022 که توسط گروه بازرگانی نمایشگاه‌های بین‌المللی و با حمایت مشترک آژانس توسعه صادرات و سرمایه‌گذاری (AZPROMO) و آژانس توسعه مشاغل کوچک و متوسط جمهوری آذربایجان برگزار می‌شود در باکو افتتاح شد.

به گزارش خبرگزاری رپورت، در این نمایشگاه نمایندگانی از سفارت جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان و اتاق بازرگانی ترکیه حضور داشتند. این نمایشگاه تا 18 ماه مه ادامه خواهد داشت. کشورهای مختلف و عمدتاً شرکت‌های ایرانی در این نمایشگاه حضور دارند.

سیدعباس موسوی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان، از سازمان توسعه مشاغل کوچک و متوسط زیرمجموعه وزارت اقتصاد این کشور برای برپایی نمایشگاه قدردانی کرد. وی با بیان این‌که محدودیت‌های ویروس کرونا در حال حاضر برداشته شده است، افزود: «بسیار خوشحال‌ام که امروز نمایشگاهی برگزار می‌کنیم که نمایندگان شرکت‌های ایرانی با ظرفیتی بالا در آن حضور دارند. سفارت ایران در جمهوری آذربایجان آماده حمایت از همه شرکت‌هاست.»

(خبرگزاری رپورت، 26 اردیبهشت)

ب) حمل‌ونقل

پروژه‌هایی برای افزایش 5 برابری باراندازی کانتینرها از بندر باکو آماده شده است

خدایار حسنلی مدیر بخش برنامه و توسعه راهبردی بندر بین‌المللی باکو در گفت‌وگو با خبرگزاری رپورت گفت: «به‌عنوان بخشی از گسترش قلمرو بندر باکو، پروژه‌هایی برای افزایش باراندازی کانتینرها به 500 هزار TEU آماده شده است. این ترافیک رقم بزرگی برای این راهگذر است. در کوتاه مدت می‌توانیم باراندازی 100 تا 150 هزار TEU کانتینر را هدف قرار دهیم. در سال 2021 حدود 13 میلیون TEU کانتینر بین اتحادیه اروپا و چین حمل شد.»

وی افزود: «پتانسیل ما 100 هزار TEU کانتینر است و برنامه‌ریزی شده که باراندازی 500 هزار TEU کانتینر به‌عنوان بخشی از فاز دوم توسعه بندر باکو ایجاد شود. بسته به حجم محموله می‌توان آن را باز هم گسترش داد. چین در این زمینه پتانسیل بالایی دارد. به عنوان مثال، هم‌اکنون 98 درصد محموله‌های چین به اروپا از دریا و 2 درصد از طریق زمینی حمل می‌شود. دریافت سهم یک‌درصدی از حمل‌و‌نقل جاده‌ای، مبلغی بزرگی است.»

گفتنی است در سال 2021 حدود 35 هزار TEU کانتینر از ترمینال بار، 10 هزار TEU کانتینر از ترمینال کشتی و در مجموع 45 هزار  TEU کانتینر در بندر باکو حمل شده است.

(خبرگزاری رپورت، 26 اردیبهشت)

«کریدور اقتصادی زنگه‌زور: فرصت‌ها و خطرات» در آنکارا مورد بررسی قرار گرفت

«پلتفرم آتا» نشستی با موضوع «کریدور اقتصادی زنگه‌زور: فرصت‌ها و خطرات» در آنکارا برگزار کرد. در این دیدار بر اهمیت افتتاح کریدور زنگه‌زور، که پیش‌بینی می‌شود سهم قابل توجهی در تجارت بین‌المللی از نظر توسعه اقتصادی منطقه داشته باشد، تأکید شد. افزون بر آن، شرکت‌کنندگان در مورد ظرفیت این کریدور برای اتصال دریای خزر به دریای مدیترانه و فرصت‌های ارائه‌شده از سوی ترکیه به بخش کشتیرانی گفت‌وگو کردند.

(خبرگزاری ترند، 29 اردیبهشت)

ج) گمرکی

رویه eTIR در جمهوری آذربایجان راه‌اندازی خواهد شد

صمد قارال‌اف، معاون کنترل گمرک و تسهیل تجارت کمیته دولتی گمرک جمهوری آذربایجان در همایش «چشم‌انداز توسعه حمل‌ونقل جاده‌ای بین‌المللی در جمهوری آذربایجان» اعلام کرد رویه eTIR در این کشور راه‌اندازی خواهد شد. به گفته وی، کمیته دولتی گمرک در حال تکمیل اقدامات برای تطبیق فنی حمل‌و‌نقل الکترونیکی محموله‌های بین‌المللی است و تفاهم‌نامه‌ای بین کمیته گمرک دولتی و انجمن بین‌المللی حمل‌کنندگان جاده‌ای امضا خواهد شد: «کمیته دولتی گمرکات طبق پیش‌نویس برنامه راهبردی تا سال 2024 فعالیت‌های خود را انجام می‌دهد. این طرح انتقال به محیط دیجیتال را پیش‌بینی می‌کند. تا به امروز تقریباً به طور کامل به مدیریت الکترونیکی اسناد روی آورده‌ایم. جمهوری آذربایجان اسناد را به صورت الکترونیکی با کشورهایی مانند گرجستان، ترکیه، اوکراین، ایران و روسیه مبادله می‌کند. کار برای افزایش تعداد این کشورها در حال انجام است.»

(خبرگزاری ترند، 29 اردیبهشت)

د) انرژی

سلطان‌اف: انتشار گازهای گلخانه‌ای را تا بیش از 40 درصد کاهش خواهیم داد

النور سلطان‌اف معاون وزیر انرژی در مجمع تجاری جمهوری آذربایجان و اتحادیه اروپا در باکو گفت: «بر اساس برآوردهای آغازین، جمهوری آذربایجان تا سال 2050 انتشار دی‌اکسید‌کربن را تا 40 درصد کاهش خواهد داد، اما نتیجه عملی ممکن است بلندپروازانه‌تر هم باشد. کشور ما تا سال 2050 سرزمین‌های آزادشده را به فضای انرژی کاملاً سبز تبدیل خواهد کرد. در حال حاضر این کشور 16.5 درصد تولید انرژی‌های تجدیدپذیر دارد. با این حال، ما قصد داریم تا سال 2030 این ظرفیت را به 30 درصد افزایش دهیم که به‌معنای 1.5 گیگاوات منابع انرژی تجدیدپذیر است. ما فکر می‌کنیم این رقم حتی بیشتر هم خواهد شد. هم‌اکنون ظرفیت 3 هزار مگاوات تولید انرژی بادی در جمهوری آذربایجان در حال ارزیابی است. در آینده این توان به 8 هزار مگاوات افزایش خواهد یافت. افزون بر آن، تخمین زده می‌شود که این کشور 23 هزار مگاوات انرژی خورشیدی و 380 مگاوات پتانسیل انرژی زیستی داشته باشد. پتانسیل زیادی برای ساخت نیروگاه‌های برق‌آبی در مناطق آزادشده وجود دارد. علاوه بر آن، پتانسیل منابع انرژی تجدیدپذیر در بخش آذربایجانی دریای خزر 157 گیگاوات ساعت است که 35 گیگاوات آن را می‌توان روی سکوهای ثابت ساخت که ارزان‌تر از سکوهای شناور است. برای اجرای استراتژی تعیین‌شده توسط رئیس‌جمهور آذربایجان، ابتدا باید چارچوب قانونی و نظارتی فراهم شود. قانون "بهره‌وری انرژی" پیش از این تصویب شده است. پیش‌نویس قانون انرژی‌های تجدیدپذیر در حال آماده‌سازی است. وزارت نیرو هم بر روی مقررات کار می‌کند. پس از تدوین این مقررات، مردم می‌توانند پنل‌های خورشیدی را بر روی پشت‌بام خانه‌های خود نصب کنند. برای این کار باید سازوکارهای زیادی فراهم شود. راه‌‍‌حل همچنان به قیمت برق مربوط است، زیرا قیمت برق در جمهوری آذربایجان نسبتاً پایین است و نیاز به تنظیم بسیار دقیق دارد. اما جمهوری آذربایجان از نظر انرژی فقیر نیست، بلکه کشوری غنی از انرژی است. اولین مزایده انرژی تا پایان سال 2022 در جمهوری آذربایجان برگزار می‌شود.»

(خبرگزاری رپورت، 28 اردیبهشت)

اتحادیه اروپا و جمهوری آذربایجان در مورد افزایش صادرات گاز دریای خزر گفت‌وگو کردند

در 13 مه 2022 مقامات ارشد کمیسیون اروپا و نمایندگان دولت جمهوری آذربایجان برای بررسی مسائل انرژی بر اساس یادداشت تفاهم پیشین در زمینه انرژی دیدار کردند. به‌گزارش خبرگزاری ترند به نقل از کمیسیون اروپا، خاطرنشان شد که این نشست به بررسی همکاری‌های بخش انرژی و چشم‌انداز افزایش صادرات گاز جمهوری آذربایجان به اتحادیه اروپا اختصاص داشت.

(خبرگزاری ترند، 26 اردیبهشت)

 

ه) همکاری‌های اقتصادی دوجانبه با جمهوری اسلامی ایران

رئیس‌جمهور ایران شاهین مصطفی‌اف را به حضور پذیرفت

شاهین مصطفی‌یف معاون نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان که به جمهوری اسلامی ایران سفر کرده است، در روز 19 ماه مه با سیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور ایران دیدار و گفت‌وگو کرد. معاون نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان بر توسعه روابط دو کشور با اراده و توجه رهبران تأکید کرد. در این دیدار بر اهمیت توسعه بیشتر همکاری‌های دوجانبه سودمند بین دو کشور و تداوم اجرای پروژه‌های مشترک تأکید شد. سیدابراهیم رئیسی نیز در این دیدار خاطرنشان کرد که ایران برای توسعه روابط با جمهوری آذربایجان اهمیتی ویژه قائل است.

(خبرگزاری آذرتاج، 30 اردیبهشت)

دیدار شاهین مصطفی‌یف با مقامات جمهوری اسلامی ایران

شاهین مصطفی‌یف معاون نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان در سفر به ایران با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه دیدار کرد. به گزارش رپورت به نقل از سفارت جمهوری آذربایجان در ایران، در این دیدار دو طرف با ابراز خرسندی از سطح بالای روابط دوجانبه و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور، بر اهمیت اجرای توافق‌های به‌دست‌آمده در پانزدهمین نشست کمیسیون مشترک و یادداشت تفاهم در مورد ایجاد ارتباطات جدید بین منطقه اقتصادی زنگه‌زور و جمهوری خودمختار نخجوان در اسرع وقت تأکید کردند. موضوعات مهم همکاری‌های دوجانبه نیز در این دیدار مورد بررسی قرار گرفت و دو طرف از همکاری‌های اقتصادی، تجاری، حمل‌ونقلی و بشردوستانه بین دو کشور ابراز رضایت کردند.

همچنین مصطفی‌یف که رئیس آذربایجانی کمیسیون دولتی امور اقتصادی و بازرگانی و بشردوستانه دو کشور نیز هست با علی‌اکبر محرابیان وزیر نیروی ایران دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدار ادامه پروژه‌های انرژی موجود و افزایش همکاری‌ها و اجرای کارهای مربوط به بخش انرژی در یادداشت تفاهم ایجاد ارتباط جدید بین منطقه اقتصادی زنگه‌زور شرقی و جمهوری خودمختار نخجوان از طریق خاک ایران مورد بررسی قرار گرفت. دو طرف در مورد تکمیل ساخت و بهره‌برداری از نیروگاه‌های برق‌آبی خداآفرین و قیز‌قلعه‌سی و نیروگاه‌های برق‌آبی در رودخانه ارس و همچنین پیشرفت کار در زمینه انرژی و منابع آبی گفت‌وگو کردند. پروژه‌های همکاری سه‌جانبه و دیگر موضوعات مورد علاقه دوجانبه از موضوعات مورد بررسی در این دیدار بود.

(خبرگزاری رپورت، 30 اردیبهشت)

سفیر ایران در جمهوری آذربایجان: برق تولیدشده در قره‌باغ از طریق ایران صادر خواهد شد

سیدعباس موسوی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان، گفت برق تولید‌شده در قره‌باغ از طریق ایران به نخجوان و ترکیه و کشورهای اروپایی صادر خواهد شد. وی با بیان این‌که ایران نیز از این برق استفاده خواهد کرد، گفت: انتظار می‌رود در آینده شرکت‌های ایرانی در ساخت نیروگاه‌ و مجتمع‌های آموزشی و بیمارستانی در قره‌باغ مشارکت کنند.

گفتنی است در 2 ژوییه 1994 «تفاهم‌نامه همکاری جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران در زمینه برق‌آبی و برق» به امضا رسیده و در آن با آغاز ساخت سدهای خدآافرین و قیزقلعه‌سی موافقت شده بود. در پی مذاکرات طولانی در مورد اجرای این پروژه، در 23 فوریه سال 2016 موافقتنامه همکاری بین دولت دو کشور در زمینه ساخت، بهره‌برداری، منابع انرژی و آب نیروگاه‌های برق‌آبی خداآفرین و قیزقلعه‌سی بر روی رودخانه ارس امضا شد.

ظرفیت مخزن خداآفرین 1.612 میلیارد متر مکعب و حداقل حجم آن 117 میلیون متر مکعب است. کار روی این مخزن به پایان رسیده است. ظرفیت آب سد قیزقلعه‌سی نیز 56.75 میلیون متر مکعب و حداقل حجم آن 7.5 میلیون متر مکعب است. کار روی مخزن 95 درصد پیشرفت داشته است.

تاکنون 9 نیروگاه با ظرفیت 4000 مگاوات در قره‌باغ افتتاح شده و علاوه بر آن، پنج نیروگاه برق‌آبی نیز در دست ساخت است که احتمالاً در سال 2022 تکمیل خواهند شد. همچنین ساخت نیروگاه بادی ۱۰۰ مگاواتی در لاچین و کلبجر و همچنین ساخت نیروگاه خورشیدی ۵۰ مگاواتی در نظر گرفته شده است.

موسوی همچنین به خبرگزاری رپورت اعلام کرد که در سفر شاهین مصطفی‌یف معاون نخست‌وزیر جمهوری آذربایجان به ایران، اجرای پروژه‌های جدید و ساخت ارتباطات با نخجوان از طریق خاک ایران مورد بررسی قرار گرفت. وی با تأکید بر این‌که پتانسیل ترانزیتی دو کشور بسیار زیاد است، خاطرنشان کرد: «نقش جمهوری آذربایجان و ایران در این زمینه باید افزایش یابد.» به گفته وی، چهار پاسگاه مرزی آستارا، جلفا، بیله‌سوار و شاه‌تختی بین دو کشور وجود دارد که تردد هم‌اکنون از آن‌ها انجام می‌گیرد و دو پاسگاه مرزی خداآفرین و پارس‌آباد نیز در آینده بین دو کشور افتتاح خواهد شد.

گفتنی است که حجم مبادلات تجاری ایران و جمهوری آذربایجان در سال 2021 بالغ بر 440 میلیون و 810 هزار دلار بوده است. صادرات جمهوری آذربایجان به ایران 43 میلیون و 287 هزار دلار و واردات از آن 397 میلیون و 523 هزار دلار بوده است. اندازه مجموع مبادلات تجاری دو کشور در چهار ماه نخست سال 2022 بالغ بر 165 میلیون و 718 هزار دلار آمریکا که 15 میلیون و 631 هزار دلار صادرات جمهوری آذربایجان به ایران و 150 میلیون و 087 هزار دلار واردات از ایران بوده است.

(خبرگزاری رپورت، 29 اردیبهشت)

صادرات محصولات پتروشیمی‌ ایران به جمهوری آذربایجان افزایش می‌یابد

مرتضی شه‌میرزایی، مدیرکل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، در گفت‌وگو با خبرگزاری آپا در تهران گفت کشورش قصد دارد صادرات محصولات پتروشیمی‌ را به جمهوری آذربایجان افزایش دهد. وی افزود: «روابط جمهوری اسلامی ایران با این کشور دوست و همسایه در سطح مطلوبی است و اشتراکات تاریخی و اجتماعی و فرهنگی زیادی با هم داریم.» به گفته شه‌میرزایی، بیشتر محصولات پتروشیمی در ایران برای صادرات تولید می‌شود. در سال 2021 حدود 14.5 میلیارد دلار محصولات پتروشیمی از کشور صادر شده که نقشی مهم در ثبات اقتصاد داشته است.

(خبرگزاری آپا، 27 اردیبهشت)

ایران خواهان گسترش همکاری‌های نفتی با جمهوری آذربایجان است

محسن خجسته، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، به خبرگزاری آپا در تهران گفت: «ما در حال مذاکره با طرف آذربایجانی برای توسعه همکاری‌ها، به‌ویژه در میادین نفتی دریای خزر هستیم. مبادله گاز بین ترکمنستان و جمهوری آذربایجان از طریق ایران گامی راهبردی و ارزشمند است. این نشان‌دهنده جایگاه ژئوپلیتیکی و ظرفیت ترانزیتی ایران است.»

(خبرگزاری آپا، 26 اردیبهشت)

 پل مرزی ایران و جمهوری آذربایجان تا 6 ماه آینده افتتاح خواهد شد

رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران، اعلام کرد که پل مرزی دو کشور تا 6 ماه آینده افتتاح خواهد شد. وی درباره کاهش عوارض ورود کامیون‌های ایرانی به جمهوری آذربایجان نیز گفت مذاکرات کارشناسی بین دو طرف در این زمینه در حال انجام است. به گفته قاسمی، ایران برای توسعه روابط اقتصادی با جمهوری آذربایجان اهمیت زیادی قائل است و ایجاد ارتباطات جدید بین منطقه اقتصادی زنگه‌زور و جمهوری خودمختار نخجوان از طریق خاک ایران تأثیری مطلوب بر توسعه منطقه خواهد گذاشت.

(خبرگزاری رپورت، 29 اردیبهشت)