اخبار اقتصادی تاجیکستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی تاجیکستان در هفته سوم اردیبهشت 1401 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

افزایش 29 درصدی تجارت خارجی تاجیکستان

حجم تجارت خارجی تاجیکستان در سه ماه نخست سال 2022 با 29 درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال گذشته به حدود 1.9 میلیارد دلار رسید. صادرات تاجیکستان در این دوره سه‌ماهه 660.3 میلیون دلار بود که نسبت به سه ماه آغازین سال پیش از آن 11 درصد افزایش داشته است. در این مدت، تاجیکستان 282.8 میلیون دلار فلزات و سنگ‌های قیمتی،  159.5 میلیون دلار سنگ معدن، 94 میلیون دلار پنبه و 46.7 میلیون دلار آلومینیوم صادر کرد.

ارزش کالاهای وارداتی به تاجیکستان نیز در این دوره 1.2 میلیارد دلار بود. تاجیکستان در این سه ماه 259 میلیون دلار نفت و دیگر منابع سوخت، 91 میلیون دلار وسایل نقلیه، 90.5 میلیون دلار فلزات آهنی، 87 میلیون دلار رآکتور و قطعات آن، 70.5 میلیون دلار گندم و 59.4 میلیون دلار ماشین‌آلات و تجهیزات الکتریکی وارد کرده است. همچنین در این مدت 50 میلیون دلار دارو، 47 میلیون دلار چوب و 42 میلیون دلار روغن نباتی به تاجیکستان وارد شده است.

سه شریک اصلی تاجیکستان روسیه (364.9 میلیون دلار) و قزاقستان (353.9 میلیون دلار) و ازبکستان (163 میلیون دلار) بوده‌اند.

استقبال از برگزاری دومین کنفرانس بین‌‌المللی آب در دوشنبه

دومین کنفرانس دوشنبه در اجرای دهه بین‌المللی اقدام در روزهای ششم تا نهم ژوئن 2022 در این شهر برگزار خواهد شد و موضوعات مختلف مربوط به آب و محیط زیست در آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت. جمهوری تاجیکستان پیشنهادکننده توسعه همکاری‌های منطقه‌ای در زمینه آب است و امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور این کشور، در سال‌های گذشته همواره توجه جامعه جهانی را به این موضوع جلب کرده است.

عزیز نظر، رئیس اداره همکاری اقتصادی خارجی وزارت امور خارجه تاجیکستان در گفت‌وگو با بنگاه ملی اطلاعاتی این کشور (خاور) درباره اهداف این کنفرانس و نقش آن در روند آماده‌سازی کنفرانس سال آینده سازمان ملل متحد در خصوص بررسی میان‌مدت دهه دوم آب گفت: «کنفرانس 2023 پس از گذشت نزدیک به 50 سال از اولین کنفرانس آب سازمان ملل متحد که در سال 1977 برگزار شد، به ریاست جمهوری تاجیکستان و پادشاهی هلند در نیویورک برگزار می‌شود.» وی افزود: «در این چارچوب، کنفرانس دوم دوشنبه پیش از هر چیز بر مشارکت دولت‌ها، سازمان ملل متحد و آژانس‌های وابسته به آن، سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، نهادهای مالی بین‌المللی، بخش خصوصی، جامعه مدنی، نهادها، جوامع محلی و دیگر ذی‌نفعان تمرکز خواهد کرد.»

نظر خاطرنشان کرد که کنفرانس آب در دوشنبه با در نظر گرفتن توسعه منابع آب به عنوان عاملی کلیدی در سازگاری با تغییرات اقلیمی و کاهش پیامدهای آن، بر ادغام منابع آب و تغییرات اقلیمی متمرکز خواهد بود. این رویداد همچنین فرصتی برای بحث در مورد دستاوردها و چالش‌های اجرای دهه بین‌المللی اقدام در زمینه آب فراهم می‌کند.

تلاش تاجیکستان برای کاهش صادرات پنبه

اداره دولتی گمرک تاجیکستان از صادرات 78 میلیون و 700 هزار دلار پنبه از این کشور در سه ماه نخست سال 2022 خبر داد که در مقایسه با دوره مشابه سال 2021  نزدیک به 16 میلیون دلار بیشتر است. کارشناسان از این‌که 75 درصد پنبه تاجیکستان به شکل خام به خارج صادر می‌شود ابراز نگرانی می‌کنند، زیرا تاجیکستان پوشاک ساخته‌شده از پنبه صادراتی خود را سه‌برابر گران‌تر وارد می‌‌کند.

بر اساس برنامه دولت تاجیکستان، صادارت پنبه از این کشور باید در 3 سال آینده به اندازه 20 هزار تن کاهش یابد، چرا که در داخل این کشور هم‌اکنون کارخانه‌های جدیدی ساخته می‌شود که زمینه تبدیل پنبه به پوشاک را فراهم می‌سازد. اکنون در تاجیکستان امکان فراوری و تولید پوشاک از 70 هزار تن نخ پنبه وجود دارد، اما به علت صادرات این محصول تنها 20 هزار تن آن در داخل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کمبود نیروی متخصص در بخش شیلات تاجیکستان

مدیر انجمن شیلات تاجیکستان از کمبود 410 متخصص در 372 شرکت پرورش ماهی در این کشور خبر داد. به گفته میرعلی نعیم‌اف، با وجود افزایش تولید ماهی در تاجیکستان در سال‌های گذشته، این بخش از این لحاظ همچنان به وضعیت مطلوب دست نیافته است، زیرا با وجود فارغ‌التحصیلی 15 تا 20 دانشجو در سال در این رشته از دانشگاه دولتی کشاورزی تاجیکستان، بیشتر این افراد به دلیل پایین‌بودن دستمزد در این بخش فعالیت نمی‌کنند. در سال 2019 در این کشور 2 هزار و 479 تن ماهی تولید شد و در سال 2021 به بیش از 4 هزار تن رسید. در 3 ماه نخست سال 2022 این کشور 600 تن ماهی تولید کرده است.

پنجمین اجلاس مشترک کنسولی ایران و تاجیکستان برگزار شد

پنجمین اجلاس مشترک کنسولی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری تاجیکستان، با حضور علیرضا بیکدلی، معاون کنسولی و مجلس و ایرانیان وزارت امور خارجه ایران و شرف شیرعلی‌زاده، معاون اقتصادی و کنسولی وزارت امور خارجه تاجیکستان و کارشناسان کنسولی دو کشور در دوشنبه برگزار شد.

در این اجلاس، دو طرف درباره امور کنسولی از جمله روانسازی صدور روادیدهای گردشگری و بازرگانی و سرمایه‌گذاری، حل مشکلات دانشجویی، گسترش همکاری‌های قضایی و کنسولی، حمایت از حقوق اتباع و شرکت‌های ایرانی فعال در تاجیکستان، همکاری درباره مهاجرت‌های غیرقانونی و قاچاق انسان و مبارزه با تروریسم و همچنین تابعیت مذاکره کردند.

طرف تاجیکستانی اعلام کرد با پایان‌یافتن وضعیت کرونایی و عادی‌شدن تردد، صدور روادید الکترونیک برای شهروندان ایران را آغاز کرده است. طرف ایرانی نیز خواستار روانسازی و حذف واسطه و کاهش تشریفات صدور روادید شد.

1.2 میلیارد دلار تجارت تاجیکستان با اعضای سازمان همکاری شانگهای

حجم تجارت جمهوری تاجیکستان با کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای از ابتدای سال 2022 بیش از 1 میلیارد و 228 میلیون دلار برآورد شده است. بر اساس آمار اداره گمرک این کشور، حجم تجارت تاجیکستان با 3 عضو سازمان همکاری شانگهای (قرقیزستان و هند و پاکستان) در سه ماه نخست 2022 کاهش و تجارت آن با کشورهای قزاقستان، روسیه، چین و ازبکستان افزایش یافته است. حجم مبادلات تجاری تاجیکستان با دیگر کشورهای عضو این سازمان در این دوره بیش از 1.2 میلیارد دلار بوده که 909.1 میلیون دلار آن واردات از این کشورها بوده است.

شرکای اصلی تجاری تاجیکستان در سازمان همکاری شانگهای روسیه و چین و ازبکستان بوده‌اند که مبادلات تجاری با آن‌ها در دوره گزارش یک میلیارد و 63 میلیون دلار بوده است. خالص مبادله تجاری تاجیکستان با دیگر اعضای این سازمان در این دوره منفی بوده است.

دیدار وزیر کشاورزی تاجیکستان با نماینده بانک جهانی

سعدی کریم‌زاده در دیار با تکلو تسفایه، نماینده بانک جهانی، راه‌های توسعه روابط در زمینه کاشت بذر و نهال، تهیه بذرهای مرغوب محلی و مقاوم به اقلیم، ایجاد مراکز کشت‌وصنعت، افزایش رقابت‌پذیری محصولات کشاورزی و دسترسی به بازارهای جهانی را بررسی کرد. دو طرف همچنین از همکاری در چارچوب پروژه «بهبود پایدار کشاورزی در تاجیکستان» ابراز رضایت کردند. موافقتنامه تأمین مالی این پروژه با کمک مالی 58 میلیون دلاری بانک جهانی در 21 ژوئن سال 2021 امضا شده بود.