نگاهی به وضعیت شرکت های استارت آپ در پاکستان

کووید-19 کاتالیزوری برای چشم‌انداز استارت‌آپ‌ها در پاکستان بود که باعث افزایش سرمایه‌گذاری‌ها از 65 میلیون دلار در سال 2020 به 350 میلیون دلار در سال 2021 شد . طبق آمار منتشر شده در سال 2021، تعداد 83 شرکت استارت آپ پاکستانی مبلغ 350 میلیون دلار جمع آوری کردند و در سه ماهه سال جاری نیز این بخش 136 میلیون دلار جذب کرده است.

کووید-19 کاتالیزوری برای چشم‌انداز استارت‌آپ‌ها در پاکستان بود که باعث افزایش سرمایه‌گذاری‌ها از 65 میلیون دلار در سال 2020 به 350 میلیون دلار در سال 2021  شد . قرنطینه‌های طولانی فرصتی را برای کارآفرینان فراهم کرد تا محصولات دیجیتالی ایجاد کنند.  طبق آمار منتشر شده در سال 2021، تعداد 83 شرکت استارت آپ پاکستانی مبلغ 350 میلیون دلار جمع آوری کردند و در سه ماهه سال جاری  نیز ، این بخش 136 میلیون دلار جذب کرده است.

از سال 2015 به علت ارزانی اینترنت و دسترسی افراد به گوشی‌های هوشمند ارزان قیمت ( تعداد کاربران 184 میلیون نفر ) ،  پاکستان شاهد رشد 250 شرکت استارت آپی بود  و باید گفت  این کشور یکی از معدود بازارهای دست نخورده برای سرمایه گذاران و شرکت های استارت آپ نسبت به سایر مناطق جهان است .

فیصل آفتاب، مدیر عامل یک صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر به نام Zayn Capital،  و یکی از سرمایه گذاران اصلی در چشم انداز استارت آپی پاکستان، تخمین می زند که ارزش استارت آپ های پاکستانی تا سال 2030 به 50 میلیارد دلار خواهد رسید.

 به گفته وی «امروز این رقم به 1.8 میلیارد دلار رسیده است، اگر سایت های دراز (یک پلتفرم تجارت الکترونیک، است  و اکنون خدمات خود را در چندین کشور ارائه می‌کند) و فودپاندا (پلتفرم تجارت بین‌المللی تحویل غذا ) را هم حساب کنیم آنگاه به 3 تا 4 میلیارد دلار می‌رسیم.

باید به این نکته توجه داشت که سرمایه گذاری اولیه بیشتر استارت آپ های پاکستان به جای سرمایه گذاری از طریق صندوق های خطرپذیر، از طریق افراد ثروتمند خصوصی در خارج از کشور صورت می‌پذیرد.  به گفته برخی منابع  11 سرمایه گذار خصوصی  داخلی  در سال 2021  در شش معامله به مبلغ 6.9 میلیون دلار سرمایه گذاری مشترک کردند اما سرمایه گذاران بین المللی 14 معامله به ارزش 147 میلیون دلار انجام دادند.

  پنج شرکت مهم که در سال 2021 بیشترین تامین مالی را داشتند عبارتند از Airlift (85 میلیون دلار)، Bazaar (30 میلیون دلار)، Tajir (17 میلیون دلار)، Qisstpay (15 میلیون دلار) و TAG (12 میلیون دلار).

در عرصه فین تک ها نیز پیشرفت هایی در سرمایه پذیری دیده می‌شود . دانمارکی لاکانی، بنیانگذار پلت فرم کیف پول دیجیتالی به نام  NayaPay، پس از آزمایش و بازرسی 9 ماهه توسط بانک دولتی پاکستان مجوز عرضه به بازار انبوه را دریافت کرد. NayaPay در ماه فوریه 13 میلیون دلار از سرمایه گذاران داخلی و خارجی جمع آوری کرد و بزرگترین سرمایه برای فین تک در پاکستان است.

در حالی که تزریق پول به اقتصاد در حال مبارزه پاکستان نوید خوبی برای صحنه استارت‌آپ دارد، اما همچنان با چالش‌هایی مانند کمبود سرمایه‌گذاران محلی، کارگران ماهر محدود، و شکاف جنسیتی در بنیان‌گذاران و کارگران مواجه است.

کارکنان ماهر کافی برای پست های ارشد یا نیروی کار آموزش دیده برای پاسخگویی به نیازهای استارتاپ های مختلف وجود ندارد. در دسترس بودن کارکنان فنی با کیفیت، مانند مهندسان نرم افزار و دانشمندان داده، محدود است.

بر اساس گزارش کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (UNCTAD)  پاکستان از بین 158 کشور، رتبه 146 را از نظر فناوری و توسعه دارد. اغلب، استارت‌آپ‌های رقابتی، دارای مجموعه یکسانی از کارگران و مدیران هستند که در همان صنعت در حال گردش هستند. دانشگاه‌ها به برنامه‌های درسی مجهز نیستند که بتواند برای کسب‌وکارهای جدید مفید باشند.

در خصوص شکاف جنسیتی  هم باید گفت که زنان به علت وظایف و فرهنگی که در این کشور غالب است جذب محیط کار نمی‌شوند.

طبق گزارش Invest2Innovate، نابرابری‌های جنسیتی در اکوسیستم استارت‌آپ‌ها شایع است و مانع از دستیابی استارت‌آپ‌های تحت رهبری زنان به پتانسیل کامل خود می‌شود. تنها 1.4 درصد از کل سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده طی هفت سال گذشته در پاکستان توسط استارت‌آپ‌های زنانه بوده است.

یک شرکت سرمایه‌گذاری مستقر در امارات، می‌گوید استارت‌آپ‌ها در پاکستان هیجان‌انگیز هستند، زیرا اگر بتوان آن‌ها را برای ورود به عربستان سعودی و مصر بزرگ کرد، آن‌جاست که ارزش شرکت‌ها به چندین میلیارد دلار می رسد. «پاکستان در آستانه پذیرش سرمایه‌های جهانی از ایالات متحده و آسیا قرار دارد و این یک پدیده بسیار نادر است»