اخبار اقتصادی سریلانکا

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی سریلانکا در نیمه اول اردیبهشت 1401 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

مذاکره با چین برای تغییر ساختار بدهی

بعد از اعلام نکول موقت توسط سریلانکا، این کشور وارد مذاکره با طلبکاران برای تغییر ساختار بدهی‌ها شد. تغییر ساختار بدهی‌ها از جمله مواردی است که صندوق بین‌المللی پول نیز به آن معتقد است و به نحوی همکاری با سریلانکا را منوط به موفقیت در پایدار کردن بدهی‌های خود کرده است. اما در این بین چین به مسئله‌ای در این مسیر تبدیل شده است. آن‌گونه که رئیس بانک مرکزی سریلانکا بیان نموده است، پکن چندان تمایلی به تغییر ساختار مطالبات خود از سریلانکا ندارد و در مقابل حاضر است با پرداخت وام مجدد به این کشور برای پرداخت بدهی‌های گذشته خود کمک کند. این به معنای آن است که پکن حاضر به پرداخت یک میلیارد دلار وام جدید به سریلانکا برای پرداخت بدهی‌های قبلی این کشور به خودش است.

بررسی امکان بازپرداخت بدهی با اوراق قرضه روپیه‌ای یا نقد

ناندالال ویراسینگه، رئیس بانک مرکزی سریلانکا گفت که وام‌دهندگان داخلی و خارجی سریلانکا می‌توانند برای دریافت بازپرداخت بدهی‌های معلق به روپیه تحت یک سیاست موقت درخواست دهند. بر اساس سیاست تعلیق بدهی، سود و پرداخت‌های اصلی تا زمانی که ترتیبات تجدید ساختار نهایی شود، با نرخ بهره قابل اجرا، محاسبه خواهد شد.

طبق سیاست بدهی فعلی دولت، طلبکاران می‌توانند «معادل روپیه‌ی مبلغی را که سررسید شده است» را  دریافت کنند. ویراسینگه گفت: «هر طلبکار خارجی یا دارنده داخلی اوراق قرضه اگر روپیه را برای سرمایه‌گذاری بخواهند به‌عنوان یک گزینه قابل‌بررسی خواهد بود.» به‌عنوان‌مثال اگر یک سرمایه‌گذار خارجی بخواهد روپیه را در بازار سهام سرمایه‌گذاری کند، می‌تواند مطالبات خود را به روپیه دریافت کند.

اعلام زمان‌بندی همکاری با صندوق بین‌المللی پول

ناندالال ویراسینگه، رئیس بانک مرکزی سریلانکا اعلام کرد که سریلانکا انتظار دارد تا حدود سه ماه دیگر برنامه صندوق بین‌المللی برای کمک به سریلانکا آغاز و همچنین انتظار می‌رود در شش ماه آینده در خصوص تغییر ساختار بدهی‌ها با طلبکاران توافقاتی حاصل شود.

رئیس بانک مرکزی سریلانکا گفت: «ما برای دریافت مقداری پول از صندوق بین‌المللی پول لزوماً مجبور نیستیم با همه طلبکاران توافق کامل داشته باشیم. زمانی که اقدامات آغاز شود، صندوق بین‌المللی پول مایل است به توافقی در سطح کارشناسان برسد و سپس نظرات را به هیئت‌مدیره ببرد تا برنامه تسهیلات تمدید شده را از آن نقطه به بعد آغاز کند. لذا انتظار می‌رود که یک توافقنامه در سطح کارشناسی در حدود دو ماه نهایی شود و در ماه آینده به تصویب هیئت اجرایی صندوق بین‌المللی پول برسد و قرارداد نهایی می‌تواند در سه ماه آینده نهایی شود.»

کاهش پیش‌بینی از رشد اقتصادی سریلانکا در سال 2022

گزارش سالانه بانک مرکزی که به‌تازگی منتشر شد نشان می‌دهد که برآورد رشد اقتصادی سریلانکا در سال 2022 به شدت کاهش‌یافته و به 1 درصد رسیده و این در حالی است که پیش از این و در گزارش ماه ژانویه 2022، رشد اقتصادی مورد انتظار برای سال جاری برابر با 5.5 درصد بود.

کابرال، رئیس سابق بانک مرکزی، که در اوایل ماه جاری و هم‌زمان با استعفای کابینه، استعفا داد، پیش‌بینی کرده بود که رشد اقتصاد آشفته کشور در سال جاری حدود 5.5 درصد باشد و بهبود گردشگری نیز به آن کمک کند.

بااین‌حال، از زمان استعفای وی، ناندال ویراسینگه، رئیس‌کل بانک مرکزی جدید، نرخ‌های کلیدی سیاست پولی را تقریباً دو برابر کرده و اجازه داده است که نرخ اسناد خزانه یک‌ساله دولت بدون بهره را به بیش از 24 درصد افزایش دهد تا فشار بر بانک مرکزی کاهش یابد.

در نتیجه بی‌ثباتی کلان اقتصادی در اقتصاد، ناشی از افزایش آسیب‌پذیری در فضای خارجی و مالی، افزایش ناآرامی‌های اجتماعی و بی‌ثباتی سیاسی، اثرات همه‌گیری، بحران انرژی داخلی و افزایش قیمت کالاها در سطح جهانی و داخلی، انتظار می‌رود چشم‌انداز رشد در سال 2022 به‌طور قابل‌توجهی کاهش یابد و اثرات طولانی‌مدت در آینده نزدیک به کاهش رشد بیانجامد.

کسری بودجه سریلانکا در سال 2022

داده‌های رسمی‌بانک مرکزی نشان می‌دهد که سریلانکا کسری بودجه 12.2 درصدی نسبت به تولید ناخالص داخلی را در سال 2021 به ثبت رسانده است که منجر به چاپ 1225 میلیارد روپیه در این سال شده است. از سوی دیگر نسبت بدهی با تضمین‌های خزانه‌داری و خالص بدهی خارجی بانک مرکزی به 115.9 درصد از تولید ناخالص داخلی افزایش‌یافته بود.

بر اساس داده‌های مالی منتشرشده، سریلانکا 1457 میلیارد روپیه درآمد در سال 2021 یا 8.7 درصد درآمد نسبت به تولید ناخالص داخلی داشته است که نسبت به درآمد 9.1 درصدی از تولید ناخالص داخلی یا 1373.3 میلیارد روپیه نسبت به سال 2020 کمتر بوده است.

افزایش تورم در ماه آوریل

تورم سریلانکا در پایتخت کلمبو در 12 ماهه منتهی به آوریل 2022 به 29.8 درصد رسید که نشان از افزایش بسیار شدید آن نسبت به تورم 18.7 درصد در ماه مارس است. شاخص قیمت مصرف‌کننده کلمبو در ماه آوریل 9.3 درصد رشد کرد و از 164.9 به 180.2 واحد رسید که دلیل اصلی آن می‌تواند ناشی از کاهش برابری ارزی روپیه از 203 به حدود 360 روپیه باشد. لازم به ذکر است که سریلانکا در حال حاضر با بدترین بی‌ثباتی پولی ایجادشده توسط بانک مرکزی در تاریخ 72 ساله بعد از استقلال خود مواجه است.

کاهش شدید ذخایر ارزی سریلانکا

علی صبری وزیر دارایی سریلانکا گفت که ذخایر خارجی قابل‌استفاده سریلانکا به 50 میلیون دلار کاهش‌یافته است و ممکن است شش ماه طول بکشد تا توافق با صندوق بین‌المللی پول نهایی شود. علی صبری، وزیر جدید دارایی سریلانکا در سخنان خود در پارلمان این کشور گفت: «مردم باید این را بدانند. سریلانکا با بدترین بحران اقتصادی تاریخ مواجه است و ممکن است سه سال طول بکشد تا از این بحران خارج شود.»

مذاکرات سریلانکا با روسیه برای واردات نفت

یکی از مهم‌ترین مشکلات سریلانکا که تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر ناآرامی‌های اجتماعی داشت، بحران سوخت در این کشور بود که روز به روز نیز در حال تعمیق است. به دلیل ناتوانی دولت در واردات، تنها پالایشگاه این کشور بیش از یک ماه است که تعطیل می‌باشد. بر همین اساس تلاش‌های متعددی برای واردات نفت انجام شده است که عمدتاً به دلیل ناتوانی سریلانکا در تأمین مالی با مشکل مواجه شدند.

در آخرین تلاش‌ها بر کانچانا ویجسکرا، وزیر نیرو و انرژی سریلانکا اعلام کرد که سریلانکا با بسیاری از کشورها از جمله روسیه برای واردات نفت گفتگو کرده است زیرا این کشور از کمبود ارز رنج می‌برد.

اعمال محدودیت سوخت‌گیری به دلیل کمبود آن

با توجه به کمبود شدید بنزین در کشور و تعطیلی بسیاری از پمپ‌بنزین‌ها، جایگاه‌های دولتی و جایگا‌ه‌های متعلق به شرکت نفت هند-لانکا، محدودیت سوخت‌گیری را اعمال خواهند کرد. بر این اساس برای موتورسیکلت‌ها تنها 2 هزار روپیه حد مجاز دریافت بنزین خواهد بود و برای سه‌چرخه‌ها و خودرو‌ها نیز به ترتیب 3 و 8 هزار روپیه تعیین‌شده است.

ادامه بحران کمبود LPG

با توجه به کمبود شدید LPG، واردکنندگان این محصول برای یافتن تأمین‌کنندگانی از هند برای استفاده از بودجه تخصیص‌یافته از طریق خط اعتباری هند (LOC) تلاش می‌کنند. هرچند تا زمانی که خط اعتباری تأمین‌کنندگان هندی برای واردکنندگان گاز دولتی و خصوصی کشور نهایی نشود، واردکنندگان نمی‌توانند از این وجوه استفاده کرد. از سوی دیگر در این میان، 90 میلیون دلار دیگر از سوی بانک جهانی برای واردات LPG پیش بینی شده است.

همچنین دولت تا قطعی شدن این موارد، مجوز خریدLPG از شرکت سیام گاز مستقر در تایلند را برای مدت یک سال صادر کرده است و به دلیل 9 دلار ارزان‌تر بودن پیشنهاد شرکت تایلندی نسبت به شرکت عمانی، دولت به دنبال فسخ قرارداد با شرکت عمانی است. بر اساس این قرارداد و در صورت قطعی شدن آن، شرکت مذکور 70 درصد از ال‌پی‌جی مورد نیاز سریلانکا را در سال تأمین خواهد کرد.

سقوط بازار سهام کلمبو

شاخص اصلی سهام سریلانکا برای سومین جلسه متوالی و این بار حدود 2 درصد سقوط کرد. شاخص اصلی قیمت تمام سهام (ASPI) با 1.85 درصد یا 140.07 واحد کاهش به 7427.48 رسید.

ابهامات سیاسی به‌شدت موجب نگرانی سرمایه‌گذاران شده است زیرا به نظر می‌رسد هیچ راه حلی از سوی مجلس ارائه نشده است که این نشان می‌دهد که چشم‌اندازی برای بهبود اقتصادی وجود ندارد.

به گفته تحلیلگر، این وضعیت اعتماد سرمایه‌گذاران را بیشتر کاهش می‌دهد و روند نزولی را ادامه خواهد داشت.سرمایه‌گذاران همچنین نگران سقوط شدید روپیه هستند که از زمان شناور شدن نرخ ارز در 7 مارس بیش از 80 درصد کاهش‌یافته است.

کاهش 40 درصدی ورود گردشگران در ماه آوریل

یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی سریلانکا و مهم‌ترین منبع ورودی جریان نقدی ارزهای خارجی به این کشور است. بعد از خوش‌بینی‌های ناشی از پایان سال 2021 و اوایل سال 2022، گویا گردشگری سریلانکا به دلایل مختلف از جمله بحران اقتصادی و ناآرامی‌های سیاسی، قصد بازیابی ندارد.

آمارهای رسمی نشان می‌دهد که ورودی‌های گردشگری سریلانکا در آوریل 40 درصد نسبت به ماه مارس کاهش‌یافته است. بر اساس داده‌های سازمان توسعه گردشگری سریلانکا، تنها 62980 گردشگر در ماه آوریل واردشده‌اند درحالی‌که این تعداد در ماه قبل 106500 بوده است. ماه مارس همچنین ماهی بود که سریلانکا بیشترین تعداد مسافر را از اوت 2021 پذیرفته بود.

برنامه 13.3 میلیارد روپیه‌ای برای اقشار آسیب‌دیده از محل اعتبار بانک جهانی

وزیر تجارت سریلانکا اعلام کرد که این کشور در نظر دارد به 3.34 میلیون خانوار در قالب طرح امدادی موسوم به ساموردی[1] از محل اعتبار 167 میلیون دلاری بانک جهانی، کمک کند. در این طرح پرداخت‌های بین 5000 تا 7500 روپیه به اکثر دریافت‌کنندگان تحت طرح حمایت و کسانی که در لیست انتظار به مدت سه ماه هستند، پرداخت می‌شود.

کمک 100 میلیون دلاری بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا

وزارت دارایی اعلام کرد که بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا (AIIB) در حال بررسی اعطای 100 میلیون دلار به سریلانکا است. این را رئیس سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا آقای جین لیقون در نشست مجازی با علی صبری وزیر دارایی این موضوع را بیان کرد.

در مورد حمایت میان‌مدت و بلندمدت از سریلانکا گفت‌وگوهایی بین دو طرف برگزار شد. علی صبری به نیاز حمایتی نقدینگی ارزی از بانک های دولتی سریلانکا اشاره کرد و درخواست کرد که آیا این حمایت توسط سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا انجام شود. رئیس این بانک نیز به همکاری با سریلانکا و حمایت از این کشور در مسیر غلبه بر مشکلات فعلی خود اطمینان داد.

کمبود مواد شیمیایی برای مبارزه با پشه دنگی

کمبود دارو و نیازهای پزشکی به یکی از مشکلات عدیده‌ی این کشور تبدیل شده است. در این بین کمبود مواد شیمیایی برای مبارزه با پشه‌ دنگی نیز فشار مضاعفی را بر ساختار درمانی این کشور وارد کرده است.

مسئولان بهداشتی اعلام کرده‌اند که با توجه به اتمام مواد شیمیایی که برای کنترل جمعیت دنگی (پشه) استفاده می‌شود افزایش احتمالی موارد ابتلا به تب دنگی و تلفات ناشی از آن محتمل به نظر می‌رسد. بر اساس آمار منتشر شده مجموع موارد ابتلا به تب دنگی در سه ماه اول سال 2022 به 17123 افزایش‌یافته است، که این میزان تقریباً نیمی از 35924 مورد ابتلایی است که کل سال 2021 ثبت‌شده بود.

 

[1]. Samurdhi