اخبار اقتصادی تاجیکستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی تاجیکستان در نیمه دوم بهمن 1400 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

افتتاح چند طرح صنعتی و عمرانی در سفر رئیس‌جمهور تاجیکستان به سغد

به گزارش رادیو تاجیکی صدای خراسان، امامعلی رحمان رئیس‌جمهور تاجیکستان در شهر بوستان کارخانه تولید میخ‌های روکش دار موسوم به «نورتز» را افتتاح کرد. در این کارخانه 40 نوع میخ در اندازه‌های مختلف تولید می‌شود. این شرکت هر ماه ظرفیت تولید 300 تن میخ دارد. پارک فرهنگی و تفریحی «تیمور ملک» در شهر گلستان استان سغد از دیگر طرح‌هایی بود که با حضور رئیس‌جمهور تاجیکستان بهره‌برداری شد. این پارک در سال 1991 در ساحل «دریای تاجیک» احداث شد و سی سال است که نیاز به بازسازی دارد. مساحت این باغ 3.2 هکتار است و پس از بازسازی امکان تفریح ساکنان و میهمانان گلستان را فراهم آورده است.

رئیس‌جمهور تاجیکستان در این سفر، کارخانه تولید پروفیل و لوله‌های فولادی را نیز در شهر بوستان استان سغد افتتاح کرد. مواد خام این واحد تولیدی از روسیه و قزاقستان و چین وارد می‌شود. کارخانه فراوری جواهرات از دیگر طرح‌هایی بود که با حضور رحمان افتتاح شد. این کارخانه جواهرات، نشان، تندیس و انواع قالب‌های فلزی تولید می‌کند. تراش و فراوری سنگ‌های تزئینی از دیگر خدمات این کارخانه است.

جایگاه 147 تاجیکستان در رده‌‌بندی شاخص آزادی اقتصادی

تاجیکستان در رده‌بندی جدید بنیاد هریتیج آمریکا در مورد شاخص آزادی اقتصادی در آغاز سال 2022 مقام 147 را کسب کرد. این رتبه‌بندی در بین 177 کشور جهان انجام گرفته است.

به‌گزارش رادیو تاجیکی صدای خراسان به نقل از سامانه تاج‌ویک، تاجیکستان در این رده‌بندی در میان کشورهایی قرار گرفته است که در سال‌های اخیر آزادی اقتصادی را به‌شدت محدود کرده‌اند. از نگاه کارشناسان این بنیاد، در 5 سال اخیر سرمایه‌گذاری در اقتصاد تاجیکستان کاهش یافته و آزادی‌های فعالیت بخش خصوصی محدودتر شده است. قوانین فعالیت‌های اقتصادی و تجاری، اندازه حمایت دولت‌ها از اقتصاد، تنظیم فعالیت بخش خصوصی و آزادی فعالیت‌های تجاری از جمله معیارهای مهم در این رده‌بندی است.

کاهش 28 درصدی تولید آلومینیوم در تاجیکستان در سال 2021

به گزارش رادیو تاجیکی صدای خراسان به نقل از سامانه ریونووستی، در سال 2021 در کارخانه آلومینیوم تاجیکستان 61 هزار تن محصول تولید شد که حدود 24 هزار تن کمتر از سال 2020 است. مقامات این شرکت علت کاهش تولید را تأخیر در تأمین مواد خام و تجهیزات برای بازسازی کارخانه عنوان می‌کنند. گفته می‌شود در سال 2021 ارزش صادرات 50 هزار تن آلومینیوم به خارج از این شرکت به 119 میلیون دلار رسیده که در مقایسه با سال 2020 حدود 38 هزار تن کمتر بوده است.

شرکت رستم امامعلی رحمان در کنفرانس بین‌المللی «برابری، تنوع، فراگیری: آب ما را متحد می‌کند»

به گفته خبرگزاری خاور، در 11 فوریه 2022 به ابتکار آکادمی سلطنتی علوم و اعتماد بین‌المللی (RASIT) با همکاری چند کشور عضو سازمان ملل متحد، از جمله تاجیکستان، کنفرانس بین‌المللی «برابری، تنوع، فراگیری: آب ما را متحد می‌کند» برگزار شد. هیئت تاجیکستان به ریاست رستم امامعلی، رئیس مجلس عالی جمهوری تاجیکستان و رئیس حکومت شهر دوشنبه در این کنفرانس شرکت کرد. رستم امامعلی در سخنانی با اشاره به مشکلات حوزه آب در جهان، بر اهمیت نقش جامعه جهانی در جلوگیری از این روند و تقویت اجرای اهداف توسعه پایدار، به‌ویژه ششمین هدف آن، تأکید کرد.

رئیس مجلس ملی تاجیکستان همچنین در مورد نقش زنان و دختران در جامعه جهانی و حل مشکلات جهانی صحبت کرد و اقدامات دولت تاجیکستان را در این زمینه یادآور شد. همزمان، رئیس مجلس عالی جمهوری تاجیکستان موضوع برابری جنسیتی را در چارچوب فرآیند آب دوشنبه مطرح کرد و به رابطه آب و مسائل جنسیتی توجه ویژه داشت. او از برگزاری همایش ویژه زنان و آب در چارچوب دومین کنفرانس بین‌المللی سطح عالی دهه بین‌المللی اقدام «آب برای توسعه پایدار 2028-2018» (6-9 ژوئن سال 2022 در دوشنبه) خبر داد.

در این نشست همچنین آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، عبدالله شهید، رئیس هفتادوششمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل، رؤسای جمهور اسلوونی، قبرس، پرتغال، مالت، یونان، اکوادور و نخستوزیر سن‌مارینو حضور داشتند.

تولید 16 میلیارد کیلووات ساعت برق در تاجیکستان در سال 2021

بنا بر اعلام خبرگزاری خاور، حجم برق تولیدی نیروگاه‌های برق‌آبی و شبکه‌های تولید برق وابسته به «برق تاجیک» در سال 2021 بالغ بر 15 میلیارد و 925 میلیون کیلووات ساعت بوده که 677 میلیون کیلووات ساعت بیشتر از سال 2020 است.

محمدعمر عصازاده، رئیس شرکت «برق تاجیک» با اعلام این مطلب در نشست خبری به خبرنگاران گفت: «برق تاجیک» برای تأمین برق شرکت‌های اقتصادی و جامعه، 4 میلیارد و 481 میلیون کیلووات ساعت برق به ارزش یک میلیارد و 595 میلیون سامانی خریداری کرده است. در مقایسه با سال 2020، خرید برق 143 میلیون کیلووات در ساعت یا 176 میلیون سامانی بیشتر بوده است.

به گفته وی، برق تاجیک عمدتا از سنگتوده-1، سنگتوده-2 و راغون دریافت می‌شود. حجم صادرات برق کشور در سال 2021 نسبت به سال 2020 بالغ بر 911.6 میلیون کیلووات ساعت افزایش یافت و به 2 میلیارد و 434.5 میلیون کیلووات در ساعت رسید. برق عمدتاً به افغانستان (به میزان یک میلیارد و 275.2 میلیون کیلووات در ساعت به ارزش 635.9 میلیون سامانی) و ازبکستان (به میزان یک میلیارد و 146.8 میلیون کیلووات در ساعت به ارزش 258.8 میلیون سامانی) صادر شده است.

بدهی شرکت برق تاجیک به 32 میلیارد و 320 میلیون سامانی رسید

مدیریت شرکت دولتی برق تاجیک اعلام کرد بدهی این شرکت به 32 میلیارد و 320 میلیون سامانی (معادل 2 میلیارد و 900 میلیون دلار) رسیده است. به گزارش رادیو تاجیکی صدای خراسان به نقل از دفتر مطبوعاتی شرکت دولتی برق تاجیک، این میزان بدهی در اول سال 2022 در مقایسه با سال قبل 292 میلیون دلار بیشتر شده است. بر این اساس درحال حاضر، این شرکت به وزارت مالیه تاجیکستان 24 میلیارد سامانی، نیروگاه برق آبی ستگتوده-1 حدود 2 میلیارد و 700 میلیون سامانی و به سنگتوده-2 بیش از 2 میلیارد و 100 میلیون سامانی بدهکار است. همچنین این شرکت به نیروگاه برق‌آبی راغون 630 میلیون سامنی بدهی دارد. گفته می‌شود در سال 2021 نیروگاه‌های برق‌آبی تاجیکستان نزدیک به 16 میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کرده‌اند.

1 درصد از جمعیت ولایت سغد بیکار هستند

به‌گزارش رادیو تاجیکی صدای خراسان به نقل از سامانه تاپ تی جی، شیرمحمد نادری در نشست خبری گفت: در 18 شهر و ناحیه ولایت سغد 8 هزار نفر در ادارات کار ثبت‌نام کرده اند که معادل 1 درصد جمعیت دارای شرایط کار شمال تاجیکستان است. وی دلیل کاهش تعداد افراد بیکار در ولایت سغد را برگزاری آزمون‌های استخدامی‌ برای جذب کارگر و مهاجرت ساکنان این منطقه به روسیه عنوان کرد. به گفته این مسئول اداره کار و مهاجرت ولایت سغد، در سال 2021 بیش از 181 هزار نفر از ساکنان این منطقه برای کار به روسیه مهاجرت کردند.

دسترسی مردم تاجیکستان به آب آشامیدنی بهداشتی تا سال 2030

دولت تاجیکستان برای تأمین آب آشامیدنی بهداشتی برای مردم این کشور در سال 2030 برنامه‌ریزی کرده است. به‌گزارش رادیو تاجیکی صدای خراسان به نقل از سامانه تاج‌ویک، تاج‌الدین اسماعیل‌اف، مسئول اداره شبکه آب تاجیکستان در نشست خبری در دوشنبه گفت در حال حاضر حدود 67 درصد ساکنان کشور از آب آشامیدنی بهداشتی بهره‌مند هستند. او تأکید کرد اکنون طرح‌های بزرگ آبرسانی در ولایت‌های سغد و ختلان به ارزش بیش از 73 میلیون دلار در دست اجراست. به گفته مسئولان این اداره، قیمت تمام‌شده تولید هر متر مکعب آب در تاجیکستان 4 سامانی و قیمت در بخش خانگی 1 سامانی و 9 درم است. با این حال، سال‌هاست قیمت آب مصرفی برای بخش خانگی تغییر نکرده، اما در این مدت بهای برق برای بخش خانگی چند بار افزایش یافته است.

افزایش 10 برابری صادرات زغال‌سنگ از تاجیکستان

در سال 2021 صادرات زغال‌سنگ از تاجیکستان به کشورهای همسایه حدود 10 برابر افزایش یافت. به گزارش رادیو تاجیکی صدای خراسان، «شوکت بابازاده» مدیر آژانس صادرات تاجیکستان گفت: در سال 2021 حدود 30 هزار تن زغال‌سنگ از تاجیکستان صادر شد که 10برابر بیشتر از سال 2020 بوده است. به گفته او، زغال‌سنگ تاجیکستان بیشتر به افغانستان، پاکستان، ازبکستان و قزاقستان صادر می‌شود. او افزود: در سال 2020 از تاجیکستان حدود 3 هزار تن زغال‌سنگ به افغانستان صادر شد. بابازاده گفت: بنا بر آمار، تولید زغال‌سنگ در 11 ماه آغازین سال 2021 بیش از 1.9 میلیون تن بوده است.

واردات 620 هزار تن سوخت به تاجیکستان در سال 2021

اداره دولتی ضد انحصار تاجیکستان از واردات 620 هزار تن سوخت به این کشور در سال 2021 خبر داد. به گزارش رادیو تاجیکی صدای خراسان به نقل از سامانه تاج‌ویک، سوخت وارداتی به تاجیکستان در سال 2021 در مقایسه با سال قبل 60 درصد افزایش یافته است. گفته می‌شود 87 درصد مواد سوختی از روسیه، 7 درصد از قزاقستان، 3 درصد از ازبکستان و حدود 2 درصد از ترکمنستان وارد شده است. همچنین قیمت هر تن سوخت وارداتی به تاجیکستان در سال 2021 به‌اندازه 667 دلار بود که در مقایسه با سال 2020 افزایش 200 دلاری را نشان می‌دهد. این در حالی است که اکنون قیمت هر لیتر بنزین از 11 سامانی و 50 تا 11 سامانی و 80 درم، قیمت گازوییل از 11 سامانی و 40 تا 11 سامانی و 70 درم و قیمت گاز مایع به7  سامانی و 80 درم رسیده که طی سال‌های استقلال تاجیکستان بی‌سابقه است.

برنامه‌ریزی برای صادرات 1.4 میلیارد کیلووات ساعت برق به ازبکستان در سال 2022

بنا به اعلام شرکت دولتی برق تاجیک، در فصل‌های بهار و تابستان سال 2022 نزدیک به 1 میلیارد و 400 میلیون کیلووات ساعت برق از تاجیکستان به ازبکستان صادر خواهد شد.

به‌گزارش رادیو تاجیکی صدای خراسان به نقل از شرکت دولتی برق تاجیک، اخیراً شرکت‌های برق دو کشور توافق‌نامه صادرات 1 میلیارد و 400 میلیون کیلووات ساعت برق در فصل‌های بهار و تابستان از تاجیکستان به ازبکستان را امضا کردند. قیمت هر کیلووات ساعت برق صادراتی تاجیکستان به ازبکستان 2 سنت اعلام شده است. ازبکستان نیز برای فعالیت مرکز تولید برق و آب گرم شهر دوشنبه، گاز طبیعی ارزان صادر می‌کند و از این رو میان دو کشور معاوضه برق با گاز وجود دارد.

تمدید یک‌ساله مهلت ثبت سیم‌کارت‌ها در تاجیکستان

به گزارش رادیو تاجیکی صدای خراسان به نقل از سامانه تاج‌ویک، به دلیل پایان مهلت قبلی ثبت دوباره سیم‌کارت‌های تلفن همراه این کشور در 15 فوریه 2022، این مهلت تا یک سال دیگر تمدید شد. بر اساس تصمیم قبلی دولت تاجیکستان، مالکان سیم‌کارت‌های تلفن همراه این کشور که تا 15 فوریه سال 2022 شناسنامه قدیمی سال 1999 خود را با کارت‌های ملی سال 2014 تعویض نکرده‌اند، باید از خدمات تلفن همراه محروم می‌شدند. اما کارشناسان تأکید داشتند که در این صورت، دولت بر اثر پرداخت‌نشدن مالیات شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات تلفن همراه، درآمد مالیاتی به اندازه 500 میلیون سامانی را از دست خواهند داد.

افزایش صادرات محصولات صنعتی و کشاورزی تاجیکستان در سال 2021

مدیر آژانس دولتی صادرات تاجیکستان از افزایش صادرات محصولات صنعتی و کشاورزی این کشور درسال 2021 خبر داد. به گزارش رادیو تاجیکی صدای خراسان به نقل از سامانه اوستا، شوکت بابازاده در نشست خبری در دوشنبه گفت که در سال 2021 برای نخستین‌بار حجم صادرات تاجیکستان به 2 میلیارد و 17 میلیون دلار رسید که در مقایسه با سال قبل حدود 51 درصد بیشتر است. به گفته وی، بیش از 41 درصد حجم محصولات صادراتی تاجیکستان را در سال 2021 فلزات رنگی و گوهرسنگ‌ها تشکیل داده است. همچنین صادرات نخ پنبه، سیمان و آلومینیوم در سال 2021 افزایش یافته است. از سوی دیگر، صادرات محصولات کشاورزی در سال 2021 به بیش از 208 هزار تن معادل 36 میلیون دلار رسید که در مقایسه با سال 2020 افزایش 80 درصدی را نشان می‌دهد.

بیکاری 20 هزار فعال بخش خصوصی تاجیکستان در سال 2021

مقام ارشد کمیته دولتی سرمایه‌گذاری و مدیریت اموال تاجیکستان از بیکاری نزدیک به 20 هزار نفر از فعالان بخش خصوصی این کشور در سال 2021 خبر داد. به گزارش رادیو تاجیکی صدای خراسان به نقل از سامانه تاپ‌تی‌جی، ثمرالدین شمسی محمدزاده گفت که این تعداد نزدیک به 4 هزار نفر بیشتر از سال 2020 است. وی دلیل توقف فعالیت این تعداد از فعالان بخش خصوصی را ناتوانی در رقابت در بازار داخلی، عدم شناخت مقررات تجارت، ناآشنایی با قوانین مالیات و بدهی مالی عنوان کرد. با این حال، فاضل‌جان فتح‌الله‌اف، اقتصاددان تاجیک معتقد است یکی از دلایل عمده توقف فعالیت این افراد مالیات سنگین و تحقیق و تفحص نهادهای نظارتی است. همچنین نرخ بالای بهره تسهیلات بانکی موجب ورشکستگی فعالان بخش خصوصی می‌شود. کمیته دولتی مالیات تاجیکستان از ثبت‌نام 338 هزار نفر در تاجیکستان به عنوان فعال بخش خصوصی خبر داده است.

بازدید حدود 300 هزار گردشگر خارجی از تاجیکستان در سال 2021

در سال 2021 علی‌رغم همه‌گیری ویروس کرونا حدود 300 هزار گردشگر خارجی از مناطق گردشگری تاجیکستان دیدن نمودند. رسانه‌های خبری از تاج‌الدین جوره‌زاده، رئیس کمیته توسعه گردشگری تاجیکستان، نقل کردند که در سال 2021 نزدیک به 296 هزار گردشگر خارجی به کشور سفر کرده‌اند. وی افزود: در تاجیکستان برای بهبود ارائه خدمات در بخش گردشگری 290 واحد خدمات گردشگری فعالیت می‌کند. این کمیته در سال 2021 برای معرفی فرصت های گردشگری کشور در داخل و خارج ایجاد شد و برای احیا و توسعه هنرهای مردمی، بهبود فضای گردشگری کشور در عرصه بین‌المللی و جلب سرمایه به توسعه زیرساخت‌های این بخش، 40 برنامه مختلف در سطح ملی و بین‌المللی برگزار کرد. کمیته توسعه گردشگری تاجیکستان، همکاری بین‌المللی را با مقامات گردشگری کشورهای خارجی توسعه داده و اسناد همکاری به امضا رسانده است که در توسعه بخش گردشگری این کشور نقشی مهم خواهد داشت.

دیدار وزیر توسعه اقتصاد و بازرگانی تاجیکستان با سفیر فوق‌العاده جمهوری  اسلامی ایران

ذوقی ذوقی‌زاده، وزیر توسعه اقتصاد و تجارت جمهوری تاجیکستان در 9 فوریه سال 2022 با محمدتقی صابری، سفیر فوق‌العاده و نماینده تام‌الاختیار جمهوری اسلامی ایران ملاقات نمود. در این دیدار که در فضای دوستانه برگزار شد، توسعه و گسترش همکاری‌های اقتصادی و تجاری دو کشور مورد بررسی قرار گرفت.

ذوقی‌زاده گفت با توجه به سیاست عاقلانه و خردمندانه رؤسای دو کشور، مناسبات ایران و تاجیکستان وارد مرحله‌ای جدید شده است. با اجرای دستورات سران دو کشور، حجم روابط تجاری تاجیکستان و ایران در سال 2021 تا 121 میلیون دلار آمریکا (2 برابر سال 2020) افزایش یافت.

طرفین برای استفاده کامل از فرصت‌ها و ظرفیت‌های موجود در جهت تهیه نقشه راه افزایش گردش کالا میان دو کشور  تا 500 میلیون دلار و تأسیس کارخانه‌های مشترک در مناطق آزاد اقتصادی جمهوری تاجیکستان اعلام آمادگی نمودند. محمدتقی صابری از وزیر توسعه اقتصاد و بازرگانی جمهوری تاجیکستان دعوت کرد برای آشنایی با ظرفیت‌های جمهوری اسلامی ایران در زمینه مناطق آزاد اقتصادی، از چابهار و شهرک‌های صنعتی در استان‌های قزوین و خراسان رضوی بازدید نماید. در طرف در پایان دیدار برای گسترش همکاری‌های متقابل سودمند و اجرای توافقات اعلام آمادگی نمودند.

بازسازی 50 درصدی تونل استقلال

به گزارش رادیو تاجیکی صدای خراسان به نقل از اسپوتنیک، عظیم ابراهیم وزیر نقلیات تاجیکستان در نشست خبری گفت: 50 درصد طرح مشترک بازسازی و تجهیز تونل استقلال توسط جمهوری اسلامی ایران اجرا شده است. مرحله دوم طرح بازسازی تونل که شامل نصب سامانه‌های روشنایی، آتش‌نشانی و تهویه هوای داخل آن می‌شود، در حال اجراست. وی تأکید کرد تاجیکستان و ایران، هر یک، به این امر 5.5 میلیون دلار اختصاص داده‌اند. تونل استقلال با کمک 31 میلیون دلاری ایران که 10 میلیون دلار آن رایگان بوده است و با سهم 7.8 میلیون دلاری تاجیکستان در سال 2006 به همت شرکت ایرانی صابر ساخته شد، ولی اکنون نیاز به بازسازی تجهیزاتی دارد. این تونل به طول 5 هزار و 200 متر در 80 کیلومتری شمال شهر دوشنبه حفر شده است و زمینه ارتباط جاده‌ای میان مرکز و شمال تاجیکستان را در تمام فصل‌های سال فراهم می‌کند.

سرمایه‌گذاری 210 میلیون دلاری چین در اقتصاد تاجیکستان در سال 2021

رئیس کمیته دولتی سرمایه‌گذاری و مدیریت اموال دولتی تاجیکستان، چین را بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار خارجی در اقتصاد این کشور در سال 2021 اعلام کرد.

سعدی قادر‌زاده، رئیس کمیته دولتی سرمایه‌گذاری و مدیریت اموال دولتی تاجیکستان در نشست مطبوعاتی در مورد سرمایه‌گذاری خارجی در اقتصاد این کشور گزارش داد. به گفته وی، چین با سرمایه‌گذاری 210 میلیون دلاری عمده‌ترین سرمایه‌گذار خارجی در تاجیکستان در سال 2021 بوده است. کشورهای ترکیه (25 میلیون دلار)، سوییس (21 میلیون دلار)، فرانسه (19 میلیون دلار)، قبرس (10 میلیون دلار) و بریتانیا (6 میلیون دلار) در رتبه‌های بعد قرار دارند.

به گفته قادرزاده، سرمایه‌گذاری‌های خارجی در اقتصاد تاجیکستان 1.7 برابر افزایش داشته و به 700 میلیون دلار رسیده است که نسبت به سال 2020 به مبلغ 280 میلیون دلار بیشتر شده است. وی ادامه داد: حجم سرمایه‌گذاری‌های مستقیم 56.9 درصد برای استخراج معادن، 9.9 درصد صنعت، 2.1 درصد ساختمان و 31.1 درصد سایر حوزه‌ها را شامل می‌شود به گفته وی، در حال حاضر 78 پروژه سرمایه‌گذاری به ارزش 42 میلیارد سامانی (بیش از 3.7 میلیارد دلار) در حال اجراست که تاکنون 5 میلیارد سامانی از آن مصرف شده است.

به طور خاص، سرمایه‌گذاری 160 میلیون دلاری با هدف تولید تجهیزات انرژی، گلخانه‌های نوآورانه، تولید گوشت و فرآوری مواد معدنی انجام شده است. این مقام تاجیک ادامه داد: 6 پروژه دیگر شامل تأسیس شرکت‌های تولید کودهای معدنی، نساجی و مصالح ساختمانی است که اجرای آن‌ها ایجاد 3500 شغل جدید را تضمین می‌کند. وی عنوان کرد: در سال 2021 برای اجرای طرح‌های اولویت‌دار با شرکا توافقاتی به مبلغ بیش از 6 میلیارد سامانی به امضا رسیده که 80 درصد آن را کمک‌های بلاعوض تشکیل می‌دهد.

ملاقات مدیر منطقه ای شرکت مالی بین‌المللی گروه بانک جهانی با معاون اقتصادی وزارت خارجه تاجیکستان

شرف شیرعلی‌زاده معاون وزیر امور خارجه تاجیکستان با کاساندرا کولبر، مدیر منطقه‌ای شرکت مالی بین‌المللی گروه بانک جهانی دیدار و در مورد فعالیت این شرکت در تاجیکستان، روند اجرای طرح‌های مشترک، گسترش همکاری‌ در زمینه‌های گردشگری، نساجی، جلب سرمایه خارجی و دیگر مسائل مورد اهتمام دو طرف بحث و تبادل نظر کردند.