اخبار اقتصادی سریلانکا

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی سریلانکا در نیمه اول اسفند ماه 1400 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد:

ورود اولین محموله سوخت از هند

سریلانکا اولین محموله 40,000 تنی گازوئیل را از هند و با حضور وزیر انرژی سریلانکا و سفیر هند در این کشور دریافت کرد. البته این محموله که قرار است با ارسال دو محموله دیگر با میزان مشابه ادامه یابد، متفاوت از خط اعتباری 500 میلیون دلاری هند به سریلانکا خواهد بود. محموله‌های سوختی ارسالی در قالب خط اعتباری از ماه آوریل به بعد تحویل داده خواهد شد.

بررسی احتمال افزایش قیمت سوخت

وزیر انرژی سریلانکا اشاره کرد که فرمول قیمتی جدیدی برای تعیین قیمت سوخت در کشور تهیه شده که باید به تصویب به هیئت وزیران برسد. وی گفت: قیمت سوخت در بازار جهانی همچنان در حال افزایش است و شرکت نفت در رابطه با آخرین افزایش قیمت‌ها از وزارت دارایی برای افزایش قیمت سوخت درخواست مجوز کرده است اما هنوز تصمیمی در این رابطه اتخاذ نشده است. وی در ادامه گفت: در صورت تصویب فرمول قیمت، امکان تعیین قیمت سوخت در سریلانکا بر اساس قیمت سوخت در بازار جهانی وجود خواهد داشت.

افزایش ساعات قطعی برق به دلیل کمبود سوخت

با توجه به پایان فصل بارندگی و کاهش دبی آب‌ رودخانه‌، میزان اتکا به نیروگاه‌های حرارتی برای تولید برق در سریلانکا افزایش قابل‌توجهی داشته است. از سوی دیگر با وجود مشکلات این کشور برای واردات سوخت، تولید برق نیز با کاهش همراه بوده است و همین موضوع موجب افزایش چرخه قطع برق از دو ساعت به حدود 5 ساعت در روز شده است.

 افزایش اختلافات شرکت نفت و شرکت برق سیلان

شرکت نفت سیلان به عنوان یک شرکت دولتی و بر اساس یارانه‌ اعلامی دولت، نفت و سایر فرآورده‌های سوختی را در اختیار متقاضیان از جمله شرکت برق سیلان جهت تولید برق قرار می‌دهد. از سوی دیگر شرکت برق نیز، انرژی تولیدی را با قیمت یارانه‌ای در اختیار مصرف‌کنندگان می‌گذارد. همین روند موجب ایجاد بدهی انباشته برای هر دو شرکت شده است. این موضوع اختلافاتی را بین این دو شرکت نیز ایجاد کرده است. همین مسئله موجب شد که وزیر انرژی سریلانکا در تازه‌ترین اظهارات خود اعلام کند که تنها در ازای پول نقد آماده تحویل گازوئیل به شرکت برق سیلان می‌باشد، موضوعی که بیش از پیش وضعیت تولید برق در این کشور را در بحران قرار داده است.

برنامه‌ریزی سریلانکا برای تأمین سوخت در ماه مارس

اودایا گامانپیلا، وزیر انرژی سریلانکا گفت، شرکت نفت سیلان سریلانکا می‌تواند از 3 مارس عرضه نفت کوره را برای تولید برق ثابت نگه دارد، البته این در صورتی که اعتبار اسنادی بتواند مهیا شود. در حال حاضر بسیاری از نیروگاه‌های برق سیلان که معمولاً با نفت کوره کار می‌کنند از دیزل استفاده می‌کنند که باعث کاهش عرضه دیزل برای بخش حمل‌ونقل شده است. در نتیجه هر دو بخش برق و حمل‌ونقل با مشکل مواجه شده‌اند. بر اساس گفته وزیر انرژی قرارداد اولیه تأمین 30000 تن نفت کوره برای 3 مارس منعقد شده و اگر تأمین مالی آن صورت گیرد در ماه مارس مشکلی برای تأمین برق وجود نخواهد داشت.

 کاهش شدید حواله‌های ارزی کارگران

حواله‌های کارگران در ماه ژانویه به پایین‌ترین سطح و به رقم 259 میلیون دلاری رسید که آغاز چالش‌برانگیز سال جدید را برای بانک مرکزی که اقدامات متعددی را برای جذب جریان‌های ورودی از طریق کانال‌های رسمی انجام داده است، نشان می‌دهد. رقم 259.2 میلیون دلار در ژانویه نسبت به سال گذشته نزدیک به 62 درصد کاهش‌یافته و کمترین میزان در 13 سال گذشته است. کمترین مقدار قبلی 261.6 میلیون دلار در نوامبر 2009 بود.

عملکرد ژانویه همچنین ثابت کرد که افزایش ماهانه در جریان ورودی در دسامبر موقتی بوده است. با این حال، کارگران مهاجر از طریق کانال‌های غیررسمی‌پول ارسال می‌کنند تا نرخ ارز بالاتر و واقعی را برخلاف سقف روپیه بانک مرکزی به دست آورند. و این نشان می‌دهد که رقم 203 در هر دلار و با وجود 10 روپیه مشوق بانک مرکزی، تأثیری در جذب کارگران نداشته است.

لازم به ذکر است که حواله‌های کارگران در سال 2021 به کمترین میزان در 10 سال گذشته یعنی 5.5 میلیارد دلار کاهش یافت که نسبت به سال 2020، 23 درصد کاهش را نشان داد.

 برنامه‌ بانک مرکزی برای مقابله با فعالان غیرمجاز بازار ارز

بانک مرکزی سریلانکا از مردم خواسته است که به دلیل تشدید بحران ارزی ناشی از چاپ پول، به مقامات در مورد معاملات بازار خاکستری ارزهای خارجی گزارش دهند.

این مقام بانک مرکزی گفت: «اجازه خرید، فروش و مبادله ارز در سریلانکا فقط به نمایندگی‌های مجاز (یعنی بانک‌های دارای مجوز) و صرافان منصوب شده توسط بانک مرکزی سریلانکا اعطا می‌شود. بنابراین خرید، فروش یا مبادله ارز فقط از طریق نمایندگی مجاز یا صرافی مجاز انجام می‌شود. بانک مرکزی شماره تلفن و آدرس ایمیل را برای این موضوع نیز منتشر کرده است.

 برنامه جدید بانک مرکزی برای حفظ فارکس و جریان ورودی ارز

در شرایط تشدید بحران ارزی، بانک مرکزی مجموعه‌ای از اقدامات را با هدف حفظ ارز از جمله افزایش عوارض واردات کالاهای غیرضروری و چندین اقدام دیگر را پیشنهاد کرده است.

بانک مرکزی به عنوان یکی از مخالفین درخواست کمک از صندوق بین‌المللی پول (IMF) در تلاش برای جذب جریان‌های جدید ارزی و حفظ منابع ارزی موجود در داخل کشور، علاوه بر اقداماتی که در حال حاضر وجود دارد، هفت اقدام را به دولت پیشنهاد کرده است. بر این اساس، بانک مرکزی به دولت پیشنهاد کرده است که برای کاهش تقاضا و افزایش درآمد دولت، برای حدود 700 کالای وارداتی که «غیرضروری» در نظر گرفته می‌شوند، عوارض بیشتری وضع کند. در بحبوحه افزایش قیمت جهانی نفت، بانک مرکزی از دولت خواسته است تا قیمت سوخت را افزایش دهد و به این نکته اشاره کرده است که این کار تقاضای نفت را کاهش می‌دهد که منجر به کاهش هزینه ارز برای واردات سوخت می‌شود. علاوه بر این، بانک مرکزی معتقد است که این اقدام باعث تضمین نقدینگی بانک‌های دولتی و کاهش زیان شرکت نفت سیلان (CPC) خواهد ‌شد.

به عنوان تلاش دیگری برای کاهش هزینه‌های انرژی و به عنوان راه‌حلی برای کمبود سوخت، بانک مرکزی به دولت توصیه کرده است که طرح جدیدی از ساعات کار داوطلبانه انعطاف‌پذیر و اقدامات کار از خانه را برای دفاتر معرفی کند.

علاوه بر این، بانک مرکزی بر اهمیت پروژه‌های انرژی خورشیدی و بادی با اجرای سریع تأکید کرده است که منجر به واردات سوخت کمتر برای تولید برق می‌شود و درعین‌حال سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جدید و ایجاد اشتغال را در پی دارد. در زمینه جذب جریان‌های ارزی جدید به کشور، بانک مرکزی به دولت پیشنهاد کرده است تا اجازه واردات خودروهایی را بدهد که می‌توانند با حواله‌های داخلی از جمله حقوق ورودی و سایر هزینه‌ها تأمین مالی شوند.

بانک مرکزی معتقد است که این امر به دولت این امکان را می‌دهد تا در شرایطی که در میان شکاف گسترده بین نرخ رسمی ارز و نرخ‌های بازار خاکستری، به کانال‌های غیررسمی متوسل می‌شوند، حواله‌های داخلی همچنان کاهش می‌یابد، دولت را قادر می‌سازد تا مقدار زیادی از درآمد را در فارکس جمع‌آوری کند. همچنین، بانک مرکزی به دولت توصیه کرده است که طرح EPF[1] را برای کارگران خارج از کشور گسترش دهد تا پس‌اندازهای جدید را از طریق فارکس به کشور جذب کند. این نهاد همچنین در تصمیمات خود را برای فروش دارایی‌های دولتی که غیراستراتژیک و کم استفاده تشخیص داده‌شده‌اند، تجدید کرده است. با واگذاری چنین دارایی‌هایی، بانک مرکزی انتظار دارد که مسیری برای جریان‌های ورودی فارکس بدون بدهی جدید ایجاد کند و درعین‌حال فعالیت‌های اقتصادی را تقویت کند.

لازم به ذکر است که ذخایر خارجی رسمی سریلانکا تا پایان ژانویه امسال از 3.14 میلیارد دلار در پایان دسامبر 2021 به 2.36 میلیارد دلار کاهش یافت، زیرا دولت وام‌های ارزی را تسویه کرد و واردات ضروری را تأمین کرد. در همین حال، انتظار می‌رود که بانک مرکزی از یک نقشه راه نه‌ماهه جدید تا پایان ماه مارس رونمایی کند، زیرا نقشه راه شش‌ماهه فعلی به پایان می‌رسد.

هزینه 967 میلیون دلاری سریلانکا از ذخایر ارزی برای واردات

داده‌های رسمی نشان می‌دهد سریلانکا 967 میلیون دلار آمریکا را برای «ذخیره‌ای برای واردات» در چهار ماه گذشته هزینه کرده است. در شرایط عادی معمولاً بانک‌های مرکزی از ذخیره‌ی ارزی برای واردات استفاده نمی‌کنند.

در نه‌ماهه منتهی به سپتامبر، بانک مرکزی حدود 228 میلیون دلار خالص از مبادلات با بانک‌های تجاری خریداری کرد، هرچند که کل ذخایر به دلیل بازپرداخت بدهی‌ها همچنان در سطح نرخ بهره و سطح اعتبارات داخلی کاهش یافت. بااین‌حال، با دستورات سختگیرانه به بانک‌ها مبنی بر عدم تسهیل چنین معاملاتی، بانک مرکزی مجبور شد «ذخایر بیشتری برای واردات» بدهد. از اکتبر تا ژانویه، بانک مرکزی 967 میلیون دلار به‌صورت خالص به بانک‌های تجاری «ذخایر برای واردات» داده است.

 عدم نیاز به آزمایش PCR در صورت پرواز با خطوط هواپیمایی سریلانکا

خطوط هوایی سریلانکا دیروز اعلام کرد که مسافران کاملاً واکسینه شده می‌توانند از اول مارس 2022 بدون هیچ‌گونه آزمایش کووید-19 قبل از پرواز، سوار بر هر پرواز خطوط هوایی سریلانکا که به مقصد سریلانکا حرکت می‌کند، شوند.

این استاندارد جدید مربوط به مسافران کاملاً واکسینه شده که برای پرواز به سریلانکا رزرو شده‌اند، با توجه به آخرین دستورالعمل‌های سفر صادرشده توسط وزارت بهداشت در این کشور است. حذف نیاز به PCR یا آزمایش آنتی‌ژن سریع قبل از حرکت، سفر به سریلانکا را در زمانی که سفرهای بین‌المللی به دلیل دستورالعمل‌های مختلف سفر به عنوان یک ناراحتی تلقی می‌شود، آسان‌تر می‌کند.

بر اساس این تصمیم مسافرانی که کاملاً واکسینه شده‌اند به افرادی اطلاق می‌شوند که سن آن‌ها بالای 18 سال باشد و دوز توصیه‌شده نوع خاصی از واکسن کووید-19 را حداقل دو هفته قبل از تاریخ برنامه‌ریزی شده خود برای عزیمت به سریلانکا تکمیل کرده باشند. کودکانی که 18 سال یا کمتر داشته باشند و حداقل یک دوز از یک واکسن شناخته شده را دو هفته قبل از تاریخ عزیمت دریافت کرده باشند نیز به عنوان واکسینه کامل در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، مسافرانی که این معیار را برآورده نمی‌کنند، همچنان باید قبل از حرکت، یک گزارش تست COVID-19 منفی ارائه کنند.

گزارش تورم ژانویه 2022

تورم سریلانکا در پایتخت کلمبو پس از دو سال چاپ پول، از 14.2 درصد در دسامبر به 15.1 درصد در ژانویه 2022 افزایش یافت که بالاترین رقم در 13 سال گذشته است. در ماه ژانویه 2022، شاخص قیمت مصرف کننده کلمبو، پس از افزایش 2.4 درصدی در ماه قبل، با 1.1 درصد افزایش به 160.1 واحد رسید.

سریلانکا از فوریه 2020، پس از افزایش کسری بودجه با کاهش مالیات، اقدام به چاپ پول کرد که همین موضوع موجب شد این کشور 1.2 تریلیون روپیه در سال 2021 چاپ کند که بخشی از آن برای بازپرداخت ذخایر خرید بدهی از بانک مرکزی مورد استفاده قرار گرفت.

لازم به ذکر است که ذخایر رسمی و ارزی ناخالص در ژانویه به 2.3 میلیارد دلار کاهش یافت و واردات دسامبر به 2.2 میلیارد دلار رسید.

 احتمال کاهش 30 درصدی تولید برنج

اطلاعات منتشر شده نشان می‌دهد که پس از اعمال ممنوعیت کودهای شیمیایی در بخش کشاورزی سریلانکا ممکن است این کشور شاهد کاهش 30 درصدی در تولید محصول اصلی فصل برداشت برنج باشد.

توان تولید شلتوک برنج سریلانکا در فصل ماها (در مارس/آوریل) حدود 3.2 میلیون متریک تن برآورد می‌شود هر چند در سال‌های خشک‌سالی به حدود 1.5 میلیون تن کاهش‌یافته است. اما با توجه به محدودیت کود، انتظار می‌روند حدود 70 درصد از مقدار پیش‌بینی‌شده برداشت شود و این رقم حدود 2.3 میلیون متریک تن خواهد بود. همین مسئله باعث شده است که قیمت برنج داخلی از حدود 100 روپیه به حدود 160 و حتی 200 روپیه طی چند ماه گذشته به دلیل ممنوعیت واردات و انتظار برداشت ناکافی افزایش یافت.

 گزارش آمار گردشگری در ماه فوریه

داده‌های دولتی سریلانکا نشان می‌دهد که سریلانکا در فوریه 2022 پذیرای 96,507 گردشگر بوده است که نسبت به 82327 گردشگر ژانویه افزایش‌یافته است. البته باید اشاره کرد که سریلانکا در ماه فوریه قبل از بحران کرونا میزبان بیش از 200000 گردشگر بود.

بر اساس آمار منتشرشده در ماه فوریه، روسیه با 15,340 گردشگر، هند با 12,744، انگلیس 10,642، آلمان 7,740 و اوکراین 5,620 بیشترین گردشگران ورودی به سریلانکا بودند. در دو ماه اول سال نیز، روسیه با 28,818 بازدیدکننده و اوکراین 13,062 بازدیدکننده سهم قابل‌توجهی از گردشگران ورودی به سریلانکا داشتند.

البته انتظار می‌رود با توجه به بحران موجود در اوکراین، گردشگران ورودی از روسیه و به‌ویژه اوکراین در ماه‌های آتی با کاهش همراه باشد. در همین رابطه رئیس انجمن هتل‌های سریلانکا  گفت: «تضاد اوکراین و روسیه فاجعه بزرگی خواهد بود زیرا مردم سفر نخواهند کرد، و بازار توریستی سریلانکا که تا حد زیادی اروپایی است با مشکل مواجه خواهد شد»

[1] . Employees' Provident Fund