افزایش سریع اقتصاد دیجیتال اندونزی در سال 2021

بر اساس تحقیق و مطالعه مشترکی که توسط شرکت فناوری گوگل، شرکت سرمایه گذاری دولتی سنگاپور Temasek Holdings و مشاور تجاری Bain & Co تحت عنوان "e-Conomy SEA 2021 " انجام شده است، پیش‌بینی گردیده که اقتصاد دیجیتال (الکترونیک) اندونزی در سال 2021 تقریباً 50 درصد رشد را ثبت خواهد نمود.

الف - رشد سریع اقتصاد دیجیتال اندونزی

بر اساس تحقیق و مطالعه مشترکی که توسط شرکت فناوری گوگل، شرکت سرمایه گذاری دولتی سنگاپور Temasek Holdings و مشاور تجاری Bain & Co تحت عنوان "e-Conomy SEA 2021 " انجام شده است، پیش‌بینی گردیده است که اقتصاد دیجیتال (الکترونیک) اندونزی در سال جاری میلادی (2021) تقریباً 50 درصد رشد را ثبت خواهد نمود. این رشد به دلیل توسعه فوق‌العاده سریع در بخش تجارت الکترونیک می‌باشد که حداقل تا سال 2025 ادامه خواهد داشت. گزارش منتشر شده، تخمین می زند که اقتصاد اینترنتی اندونزی-که بر اساس ارزش کالای ناخالص[1] (GMV) اندازه گیری می‌شود، در سالجاری به 70 میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. چنین رشدی نشان دهنده افزایش 49 درصدی تجارت دیجیتالی در اندونزی نسبت به 47 میلیارد دلار سال گذشته است.

طبق گزارش مذکور در سال گذشته، اقتصاد دیجیتال اندونزی حدود 18 درصد رشد کرد و به همین دلیل است که این کشور در این بخش از تجارت از انعطاف پذیری اقتصاد دیجیتال بهره برده است. در این خصوص آقای رندی جوسف، مدیرعامل گوگل اندونزی، اظهار داشت که رشد تجارت الکترونیک اندونزی در سال جاری میلادی شتاب گرفته است و به همین دلیل  ما آن را یک تجدید حیات می نامیم. با این حال، وی اضافه کرد که رشد تجارت الکترونیک در اندونزی از سال 2021 تا 2025 با توجه به سطح پایه بالاتر از نظر تعداد کاربران با سرعت کمتری پیش خواهد رفت، وی با اشاره به رشد روز افزون تعداد مصرف کنندگان و تجار آنلاین در اندونزی گفت:"ما شاهد بازبودن، تمایل و اعتماد بسیار بیشتری نسبت به پلتفرم های دیجیتال از جمله تجارت الکترونیک هستیم." اوافزود که اندونزی درطول همه گیری جهانی ویروس کووید-19 شاهد 21 میلیون نفر کاربر جدید خدمات دیجیتالی شده اند و تقریباً همه قصد دارند پس از همه گیری از پلتفرم های دیجیتال استفاده کنند. حتی بازرگانان آنلاین در کشور همچنین احتمالاً از ابزارهای دیجیتال بیشتری مانند سیستم های پرداخت دیجیتال و بازاریابی آنلاین در آینده استفاده خواهند نمود.

گزارش فوق پیش‌بینی نموده است که تجارت الکترونیک در اندونزی در سال جاری به 53 میلیارد دلار برسد، که این رقم نشان دهنده آنست که این کشور جایگاه خود را بعنوان بزرگترین بازار این نوع تجارت ازچهار بازار فعال دیگر شامل رسانه‌های آنلاین، سفرآنلاین، حمل ونقل آنلاین و غذای آنلاین حفظ خواهد نمود. این درحالی است که آن چهار بازار دیجیتالی دیگر از نظر ارزش کمتر از ده میلیارد دلار قرار دارند.

در ادامه گزارش مذکور آمده است که انتظار می رود ارزش بازار آنلاین اندونزی تا سال 2025 به بیش از 100 میلیارد دلار برسد و ارزش کلی اقتصاد دیجیتال اندونزی تا آن زمان به 146 میلیارد دلار افزایش یابد. بر اساس این گزارش، تجارت الکترونیک قرار است به مراتب بیشتر از سایر بخش‌ها باشد که تخمین زده می‌شود تا سال 2025 سالانه بین 9 تا 16 میلیارد دلار افزایش یابد.

بر اساس آمار وزارت تعاون و شرکت‌های کوچک و متوسط اندونزی ، تعداد ۱۵.۳ میلیون شرکت کوچک و متوسط[2](SME) تا ماه اگوست سالجاری به پلتفرم‌های دیجیتال پیوسته‌اند. البته این رقم کمتر از یک چهارم کل شرکت های کوچک و متوسط فعال در کشور را نشان می دهد.

گزارش E-Conomy نشان می‌دهد که ۲۸ درصد از بازرگانان و تجار اندونزیایی معتقدند اگر به پلتفرم‌های دیجیتال روی نمی‌آوردند کسب ‌و کارشان از همه‌گیری ویروس کووید -19 جان سالم به در نمی‌برد. این رقم کمتر از پنج کشور دیگر آسه آن است که در این مطالعه ارزیابی شده‌اند، احتمالاً به این دلیل که اقدامات مهار بیماری همه‌گیری در اندونزی ملایم‌تر از سایر کشورها بوده است.

بر اساس این مطالعه، اندونزی پس از مشارکت حدود 40 درصدی در اقتصاد دیجیتالی 174 میلیارد دلاری منطقه جنوب شرق آسیا در سال جاری، همچنان به رهبری اقتصاد اینترنتی این منطقه ادامه خواهد داد و انتظار می‌رود بازار تجارت الکترونیکی آن بزرگترین در منطقه باقی بماند.

در نهایت، این گزارش پیش‌بینی نموده است که حجم کل اقتصاد اینترنتی جنوب شرق آسیا تا سال 2025 به 363 میلیارد دلار افزایش یابـد، که نشـان‌دهنده تغییر در پیش بینی گزارش سال2020 تحــت عنوان«E-Conomy SEA 2020» می‌باشد که در آن گزارش حجم اقتصاد دیجیتالی برای سال 2025 رقم 310 میلیارد دلار پیش‌بینی‌شده بود.

در همین خصوص آقای Fock Wai Hoong، مدیر عامل پلتفرم Temasek گفت: "تجارت الکترونیک و خدمات مالی دیجیتال در آسیا گسترده خواهد شد و همچنان یک فرصت واقعی خواهد بود." وی در ادامه توضیح داد که اقتصاد دیجیتال منطقه شاهد ظهور فرعی‌های جدید در بخش خدمات مالی مانند بیمه دیجیتال، مدیریت دارایی، کیف پول الکترونیکی و خدمات پس از پرداخت خواهد بود. وی اضافه کرد که فناوری آموزشی (edutech) و فناوری بهداشتی (Health-Tech) با سرعت بخشیدن به توسعه همچنان به رشد خود ادامه خواهند داد. هر دو بخش درسال گذشته کاربران زیادی را جذب کردند زیرا کودکان و دانش آموزان برای آموزش مجازی ( از راه دور) به پلتفرم های آنلاین متوسل شدند و مردم نیز به دلیل همه گیری  ویروس کووید -19 بیشتر به پزشکی از راه دور روی آوردند. اوگفت: درحالی که فناوری سلامت به خدمات جامع از تشخیص تا تحویل داروهای تجویزی گسترش می یابد، خدمات فنآوری آموزشی نیز می‌تواند از خدمات رسانی به کاربران مسن از طریق آموزش حرفه ای بهره مند شود.

همچنین طی گزارش دیگری که از سوی وزارت تعاون و شرکت‌های کوچک و متوسط  اندونزی تهیه شده است، پیش بینی شده که تعداد کسب‌ و کارهای کوچکی که به پلتفرم‌های آنلاین می‌پیوندند در سال جاری از کمتر از نصف این رقم در سال ۲۰۲۰ به ۱۵ میلیون نفر رسیده است. دولت این کشور در نظر دارد تا سال 2024 تعداد30 میلیون کسب و کار کوچک را به دیجیتالی شدن تشویق نماید. دراین خصوص آخرین نظرسنجی که توسط موسسه تحقیقاتی SMERU  انجام شده است نشان دهنده آن است که 9 شرکت از 10 شرکت کوچک و متوسط در اندونزی از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. سهم استفاده کنندگان از فروشگاه‌های آنلاین بین دو دوره نظرسنجی با 5.19 درصد افزایش به 10.19 درصد رسید. همچنین حدود 95.48 % از شرکت های کوچک و متوسط  گزارش دادند که از سرویس پیام‌رسانی فوری متعلق به فیس‌بوک (واتس‌اپ) استفاده می‌کنند، که حدود 84.68 %  نبت به سال 2018 افزایش یافته است. آقای تیاس ایندریو، محقق موسسه تحقیقاتی SMERU، در این مورد معتقد است :" اینترنت برای بسیاری از موارد، مانند ارتباطات تجاری، مرور، خرید و فروش، قرار دادن تبلیغات، بانکداری تلفن همراه و غیره استفاده می‌شود و این روند روز بروز در حال گسترش می‌باشد. موسسه تحقیقاتی مذکور خاطرنشان می‌کند که با استفاده روزافزون از کانال‌های فروش آنلاین، تعداد بیشتری از شرکت‌های کوچک و متوسط به مهارت‌های دیجیتال و بهبود سواد دیجیتالی خود نیاز دارند. دولت همچنین باید زیرساخت اینترنت کشور را بهبود بخشد تا تعداد بیشتری از شرکت های کوچک و متوسط به پلتفرم های آنلاین دسترسی داشته باشند.

ب - خطرات افزایش تجارت دیجیتالی

علیرغم مزایای زیاد تجارت دیجیتالی برای اقتصاد اندونزی، ولی همزمان حملات سایبری توسط هکرها نگرانی‌های زیادی را در این خصوص ایجاد کرده است بطوریکه این حملات علیه شرکت های بزرگ و موسسات دولتی در اندونزی در ماه‌های اخیر خبرساز شده است. مجرمان سایبری حتی شرکت‌های کوچک و متوسط را هدف قرار می‌دهند که اغلب موجب ضررهای ویرانگر از نظر درآمدی ویا بخطر انداختن شهرت و اعتبار آن‌ها می‌شوند. در این خصوص مطالعه جدید شرکت فناوری سیسکو نشان می دهد که یک سوم شرکت های کوچک و متوسط اندونزی در 12 ماه گذشته ازحملات سایبری رنج برده اند. درمیان افرادی که حملات سایبری را تجربه کردند، 43 درصد گفتند که حداقل 500,000 دلار درآمد و هزینه برای بازیابی از دست داده اند، در حالی که 12 درصد گفتند که بیش از یک میلیون دلار از دست داده اند. مدیر سیسکو اندونزی در این مورد گفت که مجرمان سایبری معمولاً با استفاده از بدافزارها، فیشینگ و تکنیک‌های انکار خدمات (DoS) به داده‌های مشتری، کارمند یا مالی کسب‌وکارها دسترسی دارند. در حالی که بدافزار و فیشینگ به طور کلی برای سرقت داده‌های شرکت استفاده می‌شد، حملات DoS برای ایجاد اختلال در خدمات تجاری به طور عمدی مورد استفاده قرار گرفت.

مدیر امنیت سایبری اتحادیه  ASEAN نیز اظهار داشت: نگرانی فزاینده شرکت های کوچک و متوسط در مورد حملات آنلاین به دلیل دیجیتالی شدن روزافزون  می‌باشد و این واقعیت است که این نوع شرکت ها  به عنوان اهداف ضعیف تری در امنیت سایبری نسبت به سازمانهای بزرگتر تلقی می‌شوند. او با اشاره به بانک ها و ارگان‌های دولتی که با SME اینگونه شرکت ها شراکت دارند، گفت: «هکرها اکنون تمرکز زیادی روی این شرکت ها دارند، زیرا می‌توانند از آنها به عنوان سکوی راه اندازی برای سایر محیط های حیاتی استفاده کنند.

آقای اینگراتوبون، رئیس انجمن شرکت‌های کوچک و متوسط اندونزی نیز گفت: «حملات سایبری می‌تواند باعث کاهش درآمد شرکت‌های کوچک و متوسط، ناتوانی در فروش محصولات و همچنین شهرت بد آنها را بهمراه داشته باشد ».

آژانس ملی سایبری و رمزگذاری (BSSN)  اندونزی نیز خاطرنشان کرد که اندونزی 888 میلیون حمله سایبری را در دوره ژانویه تا آگوست 2021 ثبت کرده است که نسبت به 189 میلیون حمله به دوره مشابه درسال گذشته افزایش تصاعدی داشته است.

لام به ذکر است که طبق آمار وزارت تعاون  اندونزی  تا سپتامبر سالجاری میلادی تعداد 15.9 میلیون شرکت های کوچک و متوسط به پلتفرم‌های دیجیتال پیوسته‌اند که این رقم در سال 2020 تنها 10 میلیون بود. انتظار می‌رود تقریباً نیمی از این شرکت ها و یا بعبارتی تعداد 30 میلیون از آنها تا سال 2024 دیجیتال شوند.

[1] - Gross Merchandise Value (GMV).

[2] - Small and Medium Enterprises (SME).