تأثیر انسداد مرز چمن- اسپین بولدک بر صادرات انار افغانستان

تولید انار از جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد کشاورزی افغانستان برخوردار بوده، به‌گونه‌ای که هزاران نفر در این کشور از طریق آن امرارمعاش می‌کنند. برخی از گیاه شناسان برجسته دنیا، افغانستان به‌ویژه ولایت قندهار را زادگاه و گهواره تولید انار می‌دانند.

انار یکی از اقلام صادراتی افغانستان در بخش میوه‌های تازه است که اکثر آن به کشورهای پاکستان، هند، بحرین، امارات متحده عربی به‌ویژه دبی، قطر، روسیه، آلمان و انگلیس صادر می‌شود. تولید انار از جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد کشاورزی افغانستان برخوردار بوده، به‌گونه‌ای که هزاران نفر در این کشور از طریق آن امرارمعاش می‌کنند. برخی از گیاه شناسان برجسته دنیا، افغانستان به‌ویژه ولایت قندهار را زادگاه و گهواره تولید انار می‌دانند، کشوری که بیش از هرجای جهان انواع مختلفی از این محصول را دارا است. گفته می‌شود که در این کشور 48 نوع انار وجود دارد که بهترین نوع آن انار قندهار است که دارای رنگ سرخ یاقوتی است. این محصول در این ولایت به‌خصوص در ولسوالی ارغنداب تولید می‌شود و همچنین باغ‌های زیادی در ولسوالی تگاب کاپیسا و تاشغرخان وجود دارد. در قندهار بیش از 40 هزار هکتار و در کاپیسا مجموعاً 21 هزار هکتار زمین به باغ‌های انار اختصاص داده‌شده است. درگذشته بازارهای جهانی برای خرید انار افغانستان رو به افزایش بود، به‌گونه‌ای که در 11 سال قبل دولت افغانستان برای شرکت فرانسوی کارفور مستقر در دبی انار صادر می‌کرد و رقبای خارجی ، خود را در رقابتی نابرابر با این کشور یافتند؛ زیرا انارهای افغانستان درشت‌تر، سرخ‌تر و آب دارتر از انارهای آنان بود.

به‌زعم تعدادی از کارشناسان اقتصادی افزایش تولیدات میوه به‌ویژه انار در افغانستان، ابزار مهمی‌برای مبارزه با کشت خشخاش و مواد مخدر بوده است. تولید انار در ولایت‌های جنوبی ازجمله قندهار به فرصتی برای دهقانان تبدیل‌شده تا آنان دست از کشت مواد مخدر برداشته و به تولید محصولات بیشتر روی‌آورند.

 هرساله در فصل پاییز جشن و برداشت انار در این کشور آغاز می‌شود؛ اما امسال هزاران تن میوه قرمز آبدار در معرض فساد و خرابی قرار دارد، زیرا کامیون‌های حامل این محصول به دلیل انسداد مکرر مرز چمن – اسپین بولدک قادر به ورود به پاکستان نبوده، لذا هزاران تن از کارگران انار چین در آستانه بیکاری می‌باشند. از سوی دیگر افغانستان از دو ماه پیش و پس از تسلط طالبان با درگیری‌ها، با اختلافات و مشکلات متعددی مواجه بوده که این امور به ضرر مردم به‌ویژه زارعان و کشاورزان تمام می‌شود.

 حاجی نانی آغا رئیس اتحادیه میوه‌های تازه در قندهار اخیراً در گفتگو با خبرگزاری فرانسه گفت: ما 15 هزار کارگر انار چین‌ داریم که در باغ‌های این شهر مشغول به کار بوده و به دلیل انسداد مرز تجارت فلج شده و این محصول درحال فاسدشدن است. در باغ‌های ما انارهایی به‌اندازه ملون و خربزه وجود داشته که در کارتن‌ها و جعبه‌های چوبی قرار داده‌شده و پس از بارگیری در کامیون‌ها، روانه این مرز مسدود شده می‌گردد، اما آنها مدت‌ها در مرز متوقف‌شده و محصول ما به‌تدریج از بین می‌رود.

صادرکنندگان و باغداران امیدوار به فروش محصول خود هستند، زیرا هفته‌های متمادی در تابستان گرم و سوزان مشغول فعالیت بوده‌اند.این‌یک فاجعه برای افغانستان به شمار می رود، چون تمام تجارت ما از این مرز صورت می‌گیرد. به‌طور متوسط سالانه بین 40 تا 50 هزار تن از این نقطه مرزی انار به پاکستان، هند و کشورهای خلیج‌فارس صادر می‌شود. این در حالی است که در سال جاری بنا به گفته عبد الباقی بینا یکی از اعضاء اتاق بازرگانی قندهار تاکنون تنها 4 هزار و 490 تن انار صادرشده است. به‌زعم وی این محصولات منتظر فروش هستند، اما هرچقدر که مدت توقف کامیون‌ها بیشتر طول بکشد، کیفیت آنها پایین آمده و باقیمت نازل‌تری به فروش می‌رسد که این امر به ضرر باغداران است.