طرح دولت هند برای بهینه سازی اجرای نظام پرداخت یارانه
دولت هند طرحی ملی "یک ملت، یک کارت یارانه " را با هدف افزایش امنیت غذایی در جامعه و بهینه سازی سازو کار پرداخت و توزیع یارانه‌ها به مرحله اجرا نهاده است. این طرح جامع به افراد و خانواده‌های دارنده کارت یارانه امکان می دهد تا اقلام جیره ماهانه خود را با قیمت یارانه ای از فروشگاه‌ها و شبکه‌های توزیعی در سراسر کشور دریافت نمایند.
دولت هند طرح جامع و ملی "یک ملت، یک کارت یارانه[1] " را با هدف امنیت غذایی در جامعه و بهینه سازی سازوکار پرداخت و توزیع یارانه‌ها به اجرا در آورده است. این طرح جامع که در چارچوب قانون ملی امنیت غذایی (2013) به اجرا در آمده است ، ضوابط توزیع یارانه غذایی میان جمعیت مشمول را تعیین می‌کند و به افراد و خانواده‌های دارنده کارت یارانه امکان می دهد تا اقلام جیره ماهانه خود را با قیمت یارانه ای از فروشگاه‌ها و شبکه‌های توزیعی در سراسر کشور دریافت نمایند.
هرچند قانون امنیت غذایی و برخی طرح های اجرایی از سال 2013 در دستور کار قرار گرفت اما نحوه ارسال این تسهیلات میان ایالت ها از مشکلات جدی در اجرای قانون بود. با هدف بهبود اجرای این قانون، طرح ملی یک ملت، یک کارت یارانه تدوین و از آگوست 2019 به صورت آزمایشی در 4 ایالت به اجرا درآمد تا مشکلات ساختاری قانون یارانه را مرتفع سازد. عملاً تبادلات از طریق این سامانه از ژانویه 2020 آغاز شد و به تدریج در ایالات مختلف توسعه یافت. دادگاه عالی کشور طی حکمی‌کلیه ایالات را موظف کرد تا پایان ماه جولای 2021 این ساختار را اجرایی نمایند و در این راستا 34 ایالت/حوزه بدین سیستم ملحق شده اند.
بر اساس این طرح، اطلاعات کارت یارانه افراد به صورت دیجیتال با داده‌های کارت هویتی افراد(Aadhaar) و سامانه پرداخت در فروشگاه‌های ارزان فروشی (FPS) در سراسر کشور مرتبط می‌شوند و دارنده کارت یارانه می‌تواند ارزاق یارانه را از فروشگاه‌های ارزان فروشی نزدیک خود در سراسر کشور دریافت نماید. یکی از مهمترین مزیتهای این طرح، دسترسی کارگران مهاجر در سطح کشور به ارزاق و یارانه خود میباشد. به ویژه آنکه در طول قرنطینه‌های ناشی از ایام کرونا، امکان جابجایی افراد میان شهرها و ایالات محدود شده بود و مشکلات زیادی برای کارگران شاغل در ایالت ها ایجاد نموده بود. همچنین در چارچوب این طرح یارانه بگیران غیرضروری شناسایی و حذف خواهند شد.
شایان ذکر است طبق آمار بانک جهانی، درآمد سرانه در هند 1877 دلار و هند از حیث این شاخص در رتبه 142 جهان قرار دارد. حدود دو سوم از جمعیت هند مشمول قانون امنیت غذایی و پوشش یارانه ای قرار دارند.
همچنین قابل ذکر است که نیروی کار مهاجر نقش بارزی در اقتصاد و بازار کار هند و جهتگیری سیاست های حمایتی دولت دارد. ساماندهی این افراد به لحاظ سکونت، خدمات یارانه ای، امکانات تردد بین ایالتی و اخیراً قرنطینه در ایام کرونا، به چالشی مهم در روند سیاستگذاری دولت تبدیل شده است. ازجمله بر اساس مطالعات انجام گرفته در چارچوب اجرای طرح "یک ملت، یک کارت یارانه"، درحال حاضر دهلی بیشترین تراکنش های کارت یارانه را دارد و هاریانا، ماهاراشترا و گجرات در رتبه‌های بعدی قرار دارند. البته 87% تراکنش های بین ایالتی توسط این کارتهای یارانه طی ماه جولای 2021، مربوط به دارندگان کارت از ایالتهای اوتارپرادش و بیهار بوده است. حتی در ایالت ماهاراشترا 66% تراکنش بین ایالتی از اوتارپرادش و 30% از بیهار بوده است. این آمار به خوبی بیانگر شمار قابل توجه نیروی کار مهاجر از برخی ایالات شمالی در میان سایر ایالات است. بنابراین اجرای موفق این طرح توزیع یارانه، علاوه بر کمک به امنیت غذایی قشر یارانه بگیر و آسیب پذیر و حذف موارد غیرضروری، می‌تواند بانک اطلاعاتی مناسبی درخصوص ترددها و تمرکزهای جمعیت کارگر و مهاجر کشور ارائه نماید.
[1]- One Nation One Ration Card