وضعیت تولید دانه‌های روغنی کلزا و کاریناتا در اروگوئه

کلزا و کاریناتا دو محصول مهم قابل کشت در زمستان هستند که کشت آنها در اروگوئه همچون سایر مناطق جهان به نحو قابل ملاحظه ای افزایش یافته است.

به گزارش وزارت دامداری، کشاورزی و شیلات اروگوئه،  کشت محصولات زمستانی در این کشور طی یک سال گذشته به میزان 11 درصد رشد داشته است. در این میان، وسعت کشت دانه کلزا  و دانه کاریناتا برای سال جاری 160 هزار هکتار پیش بینی می‌شود که در مقایسه با سال 2020 رشد 40 درصدی را به خود اختصاص خواهد داد. کاریناتا محصول تقریبا جدیدی است که در اروگوئه از سوی شرکت UPM برای صادرات به اروپا و عمدتا برای تولید سوخت های زیست محیطی برای هواپیما (موسوم به بایو جت ها) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دانه کلزا (یا کانولا)

کلزا در اروگوئه پس از جو و گندم سومین محصولی به حساب می آید که در زمستان کشت می‌شود. کشت این محصول اگرچه برای نخستین بار به اوایل قرن پیش باز می‌گردد، اما از سال 2010 بصورت مستمر در دستور کار قرار گرفته و از سال 2013 سودآوری آن آغاز شد. در سال 2013 دوازده هزار هکتار زمین زیر کشت کلزا رفت و در سالهای بعد کشت آن به مراتب افزایش یافت، بطوریکه در سال های 2017 و 2018 سالانه 53 و 55 هزار هکتار زمین مورد کشت قرار گرفت. در جدول ذیل روند فزاینده کشت کلزا و کاریناتا در اروگوئه نشان داده شده است که البته سهم کاریناتا در این میان بسیار اندک است.

دفتر برنامه ریزی و سیاست گذاری وزارت دامداری، کشاورزی و شیلات اروگوئه سال 2019 اعلام کرده بود، افزایش کشت کلزا تنها به منظور پاسخ به تقاضای شرکت آلور و راهبرد تولیدی این شرکت برای تولید بیودیزل انجام نمی‌گیرد، بلکه بازیگران جدیدی نیز خارج از قراردادهای این شرکت دولتی ایفای نقش می‌کنند. برآورد می‌شود که در آن سال حدود 8 هزار هکتار از اراضی در اروگوئه از سوی شرکت یو.پی.ام برای کاشت کاریناتا اختصاص یافته باشد.

از جمله اصلی ترین شرکت هایی که به منظور صادرات کلزا، اقدام به خرید از اروگوئه می‌کنند، شرکت های چند ملیتی کارگیل (Cargill)، باراکا ارو (Barraca Erro) و کیلافن (Kilafen) هستند. این شرکت ها همچنین برای تولید بذر مناسب، اصلاح ژنتیکی و تسهیل ساز و کار تجاری به اروگوئه کمک می‌کنند.

شرکت تجارت محصولات کشاورزی دل پالاتا (ADP) نیز در زمینه تولید کنجاله کلزا برای خوراک دام فعالیت می‌کند. این شرکت دارای اراضی مختلف در استان‌های سوریانو، کلونیا، پایساندو و فلورس است.

طبق بهای مرجع در بازار پاریس، ارزش معامله هر تن کلزا اگرچه بیشتر از هر تن سویا است اما بازده آن کمتر است، بطوریکه کاشت کلزا نیازمند زمین‌های مناسب و غنی است و از هر هکتار حداکثر 2 هزار کیلو محصول برداشت می‌شود. اما سویا در فصل تابستان قابل کشت است و از هر هکتار زمین آن حداکثر 5 هزار کیلو محصول برداشت می‌شود. بهای کلزا در اروگوئه به ازای هر تن بطور متوسط 408 دلار مورد معامله قرار گرفته است. 

دانه کاریناتا:

کاریناتا یک گیاه ریشه ای دارای دانه‌های روغنی است. این محصول قابل کشت در فصل زمستان بوده و برای تولید سوخت های زیست محیطی پایدار (از طریق استخراج روغن آن) همچنین تولید کنجاله با پروتئین فراوان برای خوراک دام مورد استفاده قرار می‌گیرد. طبق آمارهای موجود در اروگوئه 48 درصد از برداشت این محصول برای تولید روغن و 52 درصد برای خوراک دام مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از جمله مهمترین شرکت هایی که در زمینه کاریناتا فعالیت می‌کند، شرکت فنلاندی UPM  است. این شرکت بصورت مشترک با تولید کنندگان در استان‌های مرزی و مرکزی اروگوئه پنجمین کمپین کشت کاریناتا را در دست انجام دارد، چرا که این محصول در حال حاضر در کشورهای توسعه یافته به عنوان یک محصول مهم برای مصارف زیست محیطی همچنین خوراک دام مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

کشت کاریناتا از طریق انعقاد قرارداد صورت می‌گیرد، بطوریکه UPM برای خرید صد در صد دانه‌ها ضمن تعیین مشخصات و کیفیت محصول، نسبت به خرید اقدام نموده و محصول را مطابق با  شرایط مورد توافق در قرارداد از زارع تحویل می‌گیرد.

مرجع خرید کاریناتا بر اساس شاخص بازار بورس یورونکست پاریس (Euronext Paris) در اروپا است که البته نحوه کاشت و کیفیت محصول نیز به قیمت نهایی اضافه می‌شود. در مجموع در برداشت سال گذشته قیمت کاریناتای پاک و خشک شده به ازای هر تن 382 دلار تا 415 دلار ارزش گذاری شد. برداشت حدود 1200 کیلو در هر هکتار می‌تواند هزینه‌های مختلف کشت کاریناتا را در اروگوئه بصورت صد در صد پوشش دهد. پیتر بوتمی Pieter Boutmy هماهنگ کننده تولید سوخت های زیست محیطی شرکت UPM در اروگوئه در مصاحبه ای درباره ارزش افزوده کاریناتا اظهار نمود: طی چهار سال اخیر حدود 30 هزار هکتار از این محصول زیر کشت رفته است. بازده متوسط هر هکتار زمین بین 1700 تا 1800 کیلوگرم در هر هکتار بوده است.

در سال زراعی 2020-2019 کانادا با 19 میلیون تن، اتحادیه اروپا با 16.8 میلیون تن، چین با 13.1 میلیون تن و هند با 7.7 میلیون تن به ترتیب چهار تولید کننده برتر کلزا در سطح جهانی بودند. اروگوئه در سال 2020 در مجموع به میزان 25 میلیون دلار کلزا به بازارهای خارجی صادر کرده است که در میان آنها انگلستان (با حدود 10 میلیون دلار)، رژیم صهیونیستی (با 6.4 میلیون دلار) و آمریکا (با بیش از 4 میلیون دلار) سه خریدار عمده دانه کلزا از اروگوئه بوده اند. محصول کلزا به بهای 352 دلار در هر تن مورد معامله قرار گرفت که این موضوع از افزایش بهای کلزا و اختصاص زمین‌های بیشتر برای تولید آن حکایت دارد.

اروگوئه در زمینه تولید محصولات اساسی ظرفیت خوبی دارد و در حال حاضر ظرفیت تولید محصولات غذایی برای 40 میلیون نفر را دارد. این کشور در سال های گذشته تلاش زیادی را در زمینه تولید دانه‌های روغنی بکار بسته است و در این عرصه به دستاوردهای خوبی دست پیدا کرده است.