اخبار اقتصادی اوکراین (هفته اول تیر)
برخی از مهمترین اخبار و تحولات اقتصادی کشور اوکراین در هفته اول تیر 1400 که در رسانههای این کشور انتشار یافته است به شرح زیر ارائه میگردد.
خبرهای اقتصادی داخلی:
رئیس دیوان محاسبات: کسری بودجه سال گذشته بزرگترین کسری بودجه در 10 سال اخیر بود
والری پاتسکان رئیس دیوان محاسبات اوکراین اعلام کرد: کسری بودجه سال 2020 بزرگترین کسری بودجه در 10 سال اخیر بود. وی گفت: ما برای جبران بخش بزرگی از این کسری، 640 میلیارد گریونا استقراض انجام دادیم اما جذب وام با شرایط ارزان هر روز سخت تر میشود و عدم کسب درآمد مطابق با برنامهها منجر به افزایش هزینهها خواهد شد. در ماههای می، نوامبر و دسامبر سال گذشته پرداخت هزینههای ضمانت نشده در بودجه با تاخیر انجام شد. تقریبا 50% هزینههای ضمانت نشده پس از 28 دسامبر سال گذشته و پس از آن که دولت توانست استقراض نمایند، صورت گرفت. در سه ماهه نخست امسال نیز از محل استقراض خارجی پولی به بودجه واریز نشد؛ در نتیجه برای تامین مالی بودجه عمومی از وجوه خزانه داری کل استفاده شد. پاتسکان یادآور شد که حجم دیون خارجی در طول سال گذشته 37% افزایش یافته و برای پرداخت اصل و بهره دیون دولتی 512 میلیارد گریونا هزینه شد که معادل ثلث بودجه دولتی است. وی افزود: عملاً هر اوکراینی 61 هزار گریونا بدهی دارد که در سال گذشته 12.3 هزار گریونا برای پرداخت اصل و بهره این دیون پرداخت کرده است.
وزیر انرژی: عمر مفید 90% واحد های تولیدی در نیروگاههای حرارتی تمام شده است
هرمان گالوشنکو وزیر نیرو اوکراین در جریان گزارشی در صحن شورایعالی اوکراین اعلام کرد: عمر کاری 90% از واحدهای تولیدی در نیروگاههای حرارتی اوکراین به پایان رسیده و این واحدها باید نوسازی شوند. وی گفت: اگرچه ظرفیت اسمی تعیین شده و قدرت تولید نیرو در اوکراین بیش از 55 گیگاوات است ( 8 گیگاوات واحدهای انرژیهای تجدید پذیر) اما توان واقعی قابل استفاده تولید نیرو در اوکراین بسیار کمتر است و ما می دانیم که 90% واحدهای تولید نیرو در نیروگاههای حرارتی عمر مفید خود را سپری کرده و نیاز به نوسازی دارند. وی افزود: از 21 گیگاوات توان اسمی نیروگاههای حرارتی تنها 13 گیگاوات توان واقعی قابل استفاده بوده و بخش انرژی کشور در وضعیت بحرانی بسر میبرد.
گالوشنکو: واردات برق از روسیه بازار را بی ثبات کرد
واردات برق از روسیه هیچ مشکلی را حل نمیکند اما وضعیت بازار را غیر پایدار می سازد. هرمان گالوشنکو وزیر نیرو در جریان ارایه گزارش به شورایعالی اوکراین با اعلام مطلب فوق افزود: این تصمیم (اجازه واردات برق از روسیه و بلاروس) توسط کمیسیون ملی موازین انرژی اتخاذ شد اما وزارت نیرو خواهان ممنوعیت واردات برق بود. ما اعلام کردیم که این تصمیم بسیار مهمی است زیرا موضوع سیاستهای راهبردی در میان است. واردات برق از روسیه اشتباه است. این اقدام هیچ یک از مسائل ما را حل نمیکند، بلکه بر عکس بازار را بی ثبات می سازد. وی تاکید نمود: یکی از مسائل کلیدی وزارت نیرو، ایجاد سامانه انرژی غیر وابسته به دیگر کشورهاست. ما باید گامهایی برداریم تا استقلال انرژی کامل کشور را تامین کنیم. شاخص ما برای این اقدام سال 2023 است، زمانی که با شبکه برق اتحادیه اروپا همخوان سازی خواهیم داشت.
«پریوات بانک» در سال گذشته 19.4 میلیارد گریونا سود سهام پرداخت کرد
بانک دولتی «پریوات بانک» در سال گذشته بابت سود سهام در دو سال 2019 و 2020 نزدیک به 19.4 میلیارد گریونا سود سهام و عملکرد به خزانه دولت واریز کرد. در مجموع عملکرد موثر «پریوات بانک» در سه سال که از تاریخ ملی سازی آن میگذرد، برای بودجه دولتی 55.4 میلیارد گریونا درآمد داشته است. مطابق با گزارش مالی ارایه شده، این بانک در سه ماهه نخست امسال هم 2.4 میلیارد گریونا سود تحصیل کرده که در مقایسه با سه ماهه نخست سال گذشته این شاخص4.3% کاهش یافته است.
شمیگال: قیمت شاخص برای هر متر مکعب گاز طبیعی 11 گریوناست
نخست وزیر اوکراین اعلام کرد: در بازار گاز طبیعی در جهان و در داخل اوکراین نوسان قابل ملاحظه ای در قیمت ها مشاهده میشود. شمیگال گفت: در حال حاضر قیمت شاخص هر متر مکعب گاز طبیعی بیش از 11 گریوناست اما احتمال کاهش قیمت وجود دارد؛ در این صورت اوکراینیها گاز را با تعرفه ماهانه نازلتری خریداری خواهند کرد. وی تاکید کرد: هم اکنون مصرف کنندگان گاز مشترک «نفت و گاز اوکراین» با قیمت تابستانه بهای گاز را پرداخت میکنند: امروز «نفت و گاز اوکراین» بیش از 1 میلیون مشترک خانگی دارد که گاز را به قیمت سالانه 7.96 گریونا به ازای هر متر مکعب می خرند؛ اما در کنار این معاملات بازار بورس وجود دارد و هر ماه قیمت شاخص ماهانه تعیین میشود.
اوکراین در میان کشورهای با کمترین قدرت رقابت در جهان
اوکراین در رده بندی جهانی قدرت رقابت پذیری در شاخص های اقتصادی در یکی از آخرین ردهها جای گرفت. رتبه بندی مذکور توسط انستیتوی تحقیقاتی و مطالعاتی سوئیس IMD تنظیم و منتشر شده است. مطابق با این جدول اوکراین در میان 64 کشور در جایگاه 54 قرار گرفته است. خاطرنشان میشود که از نظر شاخص های اقتصادی رتبه 54، از نظر کارآیی دولت 53، از نظر کارآیی تجارت 51، از نظر زیرساخت رتبه 50 را کسب کرده است. در همین حال اوکراین در مقایسه با سال 2017، توانسته در این رتبه بندی 6 پله ترقی کند. کشورهای سوئیس، سوئد، دانمارک، هلند و سنگاپور در ردههای نخست این فهرست قرار دارند. جدول رتبه بندی مذکور با توجه به 334 شاخص قدرت رقابت پذیری تنظیم شده است.
مواد غذایی سوپ «برش» گرانتر شد
در روزهای 14 تا 20 ژوئن، قیمت سبزیجات و مواد غذایی برای طبخ سوپ برش (غذای سنتی اوکراینیها)، بخصوص قیمت سیب زمینی و هویچ افزایش یافت. بدین ترتیب در هفته گذشته هر کیلوگرم هویچ 2 گریونا گرانتر شد و به 20 گریونا و قیمت هر کیلوگرم سیب زمینی از 11 گریونا به 13 گریونا رسید. قیمت گوشت و گوجه فرنگی نیز افزایش داشته است.
میانگین دستمزد پایه به 20 هزار گریونا افزایش می یابد
میانگین حداقل دستمزدهای پایه در اوکراین تا پایان امسال به 13623 گریونا و تا پایان سال آینده به 15268 گریونا خواهد رسید. بر اساس پیش بینیهای توسعه اقتصادی و اجتماعی اوکراین در سالهای 2022 – 2024 که توسط هیات وزیران اوکراین به تایید رسیده است، دولت پیش بینی نمود که حداقل دستمزدهای پایه در سال 2023 به 17159 هزار گریونا و در سال 2024 به 19630 گریونا افزایش یابد. در همین حال نرخ بیکاری در میان جمعیت 15 تا 70 ساله از 9.2 درصد کنونی به 7.5 درصد در سال 2024 کاهش یابد. تورم اقتصادی نیز بر اساس این پیش بینی از 8.8 درصد در سالجاری به 5.2 درصد در سال 2024 تنزل یابد.
پیش بینی کاهش ارزش گریونا
یوری شولومیتسکی رئیس مرکز مدلسازی اقتصاد کلان KSE معتقد است: ارزش پول ملی اوکراین در چند هفته آینده کاهش خواهد یافت اما این کاهش به آرامی صورت خواهد گرفت. وی گفت: شخصاً انتظار نداشتم که گریونا در سطحی که در هفته گذشته تثبیت شد، یعنی حدود 27.3 گریونا در برابر یک دلار ثابت بماند؛ اما حتی اگر این هفته هم در همان سطح باقی بماند، در هفته آینده به تدریج ارزش آن کاهش می یابد. وی توضیح داد: مطابق با گزارش بانک مرکزی در حال حاضر در اوکراین مازاد ارز وجود دارد و دلیل آن خرید فعالانه اوراق قرضه دولتی اوکراین توسط اشخاص غیر مقیم است که در نتیجه منجر به تقویت گریونا شد.
بانک مرکزی: منتظر بهبود اقتصادی با سرعت پایین هستیم
بر اساس گزارش منتشره در سایت بانک مرکزی اوکراین، بهبود وضعیت اقتصادی کشور پس از بحران ناشی از شیوع بیماری کرونا با سرعت کمتری نسبت به انتظارات صورت میگیرد اما اقتصاددانان این بانک پیش بینی کرده اند که در سه ماهه دوم امسال وضعیت اصلاح شود. به اعتقاد کارشناسان تولید ناخالص داخلی در سه ماهه نخست امسال در مقیاس سالانه 2% کاهش داشت. این نتیجه با نرخ بالای بهبود تقاضای مصرفی و وضعیت مطلوب اکثر بخش های اصلی اقتصاد در تضاد است. کارشناسان اقتصادی و امور مالی معتقدند: کاهش حجم فیزیکی صادرات و رشد فزاینده واردات و همچنین کاهش میزان سرمایه گذاریها بر تغییر تولید ناخالص داخلی تاثیر منفی داشته است؛ اما بانک مرکزی پیش بینی کرده که در سه ماهه دوم تولید ناخالص داخلی رشد قابل توجهی داشته باشد. بانک مرکزی به آهنگ سریع رشد مصرف و شرایط مناسب تجاری برای صنایع تولید کننده کالاهای صادراتی نیز اشاره کرد. بنا بر برآوردهای بانک مرکزی تولید ناخالص داخلی امسال 3.8% افزایش خواهد یافت که البته کمتر از سال 2019 است.
اجرای 17 طرح در اوکراین در زمینه حمل و نقل با همکاری موسسه مالی بین المللی
دنیس شمیگال نخست وزیر اوکراین گفت: هم اکنون در بخش حمل و نقل کشور 17 طرح و پروژه مشترک با موسسه مالی بین المللی در دست اجراست که هدف آن افزایش قدرت مدیریت و توان کاری راه آهن، ارتقای ایمنی و ایجاد آسایش در جادهها و جابجایی مسافر، احداث فرودگاهها و نوسازی سامانههای ناوبری هوایی است. وی ضمن اعلام این مطلب در جریان مراسم آنلاین «اقلیم سرمایه گذاری در اوکراین پس از بحران کریونا»، تاکید کرد: دولت فهرست اولویت ها برای طرح های سرمایه گذاری در دوره زمانی تا سال 2023 را تنظیم کرده و 40% از این طرح ها با بخش های حمل و نقل و زیرساختها در ارتباط هستند. شمیگال افزود: یکی از ابزارهای جذب سرمایه گذاریهای بیشتر در کشور، مشارکت به شکل دولت- بخش خصوصی به ویژه با حمایت سازمانهای مالی بین المللی است. وی در همین راستا به طرح های موفق مشارکت دولت و بخش خصوصی در بندرهای خرسون و الویا اشاره کرد.
اوکراین ایمنی تاسیسات اتمی خود را ارتقا می دهد
هیات وزیران اوکراین پیش نویس لایحه باز تعریف مدیریت مجموعه تاسیسات هسته ای، واحدهای تولید اورانیوم و دیگر واحدهای غنی سازی و کار با پسماندهای رادیواکتیو را تصویب کرد. لایحه مذکور توسط وزارت نیرو تهیه شده و در صورت تصویب اصلاحاتی در قانون اوکراین تحت عنوان «بهره برداری از انرژی هسته ای و ایمنی در برابر تابش» انجام خواهد شد. هدف اصلی از تنظیم این لایحه، اطمینان از ایمنی تاسیسات انرژی هسته ای و محدود سازی تاثیرات منفی آنها بر جمعیت و محیط زیست بر اساس الزامات آژانس بین المللی انرژی هسته ای میباشد.
از 48 پارک صنعتی ثبت شده در اوکراین تنها 7 پارک فعال است
ویکتور اسکاشوسکی معاون اتحادیه صنعتگران و کارآفرینان اوکراین از موانع تشویق و ایجاد انگیزه برای تاسیس پارکهای صنعتی نام برد. وی گفت: قانون پارکهای صنعتی در اوکراین مدتها پیش تصویب شده اما در این قانون بندهای تشویقی و ایجاد انگیزه پیش بینی نشده است؛ در نتیجه علاقمندی برای توسعه این پارکها وجود ندارد. وی افزود: از 48 پارک صنعتی ثبت و تاسیس شده در کشور، تنها 7 پارک فعال هستند و سهم آنها در اقتصاد اوکراین ناچیز است؛ بنابراین نمایندگان پارلمان طرحی را در این باره تنظیم کرده اند. بر اساس این طرح مشوق هایی برای ایجاد پارکهای صنعتی دیده شده است. این طرح در شور نخست تایید شده و دو طرح دیگر نیز ارایه شده اند که بر اساس آنها مشوق های مالیاتی و گمرکی ارایه خواهند شد که در مرحله بررسی قرار دارد. بدون تصویب این سه طرح، پارکهای صنعتی با تمام توان خود کار نخواهند کرد. بر اساس طرح نخست 50% هزینههای اتصال به شبکههای برق برای صاحبان صنایع جبران خواهد شد.
خبرهای اقتصادی روابط خارجی:
تحلیلگر: پرداخت هزینه بیشتر برای دیون دولتی درصورت عدم توافق با صندوق بین المللی پول:
تاراس کوتوویچ تحلیلگر مالی ارشد گروه ICU معتقد است: عدم وجود پیشرفت در اجرای برنامه همکاری با صندوق بین المللی پول توسط اوکراین، منجر به رشد نرخ بهره وام های بین المللی دریافتی میشود. وی گفت: به اعتقاد ما، هم اکنون اوکراین به دلیل اجرای ضعیف برنامه همکاری با صندوق بین المللی پول بهای سنگینی پرداخت میکند زیرا میزان انتشار اوراق قرضه اروپایی اوکراین نسبت به معیار واقعی آنها نزدیک به 500 واحد پایه تفاوت دارد؛ بنابراین ما بر این اعتقادیم که بدون دریافت بخش دوم وام صندوق بین المللی پول، اوکراین باید بهره بیشتری به سرمایه گذاران پرداخت نماید. در همین حال وزارت دارایی اوکراین اعلام کرد: سطح قیمت انتشار اوراق قرضه اروپایی اوکراین به وضعیت بازار و روحیه سرمایه گذاران برای خرید یا فروش اوراق بستگی دارد. چنانچه به اطلاعات بین المللی رجوع کنیم، به سختی میتوان تاثیر اخبار مثبت درباره برنامه همکاری با صندوق بر میزان انتشار اوراق قرضه به معیار واقعی آنها را بررسی کنیم؛ زیرا انتظارات بازار نسبت به تحولات احتمالی بعدی در تعاملات میان اوکراین و صندوق، در حال حاضر در قیمت اوراق قرضه گنجانده شده است.
تولید کنندگان اوکراینی قرارداد فروش 10 میلیون تن ذرت را امضا کردند
اوکراین امسال نزدیک به 21 میلیون تن گندم، 5.5 میلیون تن جو و 30 میلیون تن ذرت به بازار های خارجی صادر خواهد کرد. الگ لوچنکو مدیر مرکزBlack Sea Trading اعلام کرد: به اعتقاد او محصول جو اوکراین امسال در سطح 9.7 میلیون تن و محصول ذرت در سطح 36 میلیون تن خواهد بود. برای تعیین نهایی محصول ذرت امسال، نزدیک به دو ماه بحرانی هنوز باید طی شود، خطرات جدی برای محصول ذرت در دوره گرده افشانی (10 تا30 جولای) شدیدتر است. وی گفت: در حال حاضر قیمت هر تن ذرت بین 235 تا 238 دلار تحت شرایط سی پی تی با تقبل ریسک حمل نقل توسط خریدار، قیمت هر تن جو در بنادر 228 تا 229 دلار و قیمت گندم بین 232 تا 235 دلار است. قیمت گندم در ماههای آگوست و سپتامبر( در فصل برداشت) به احتمال بسیار کاهش خواهد یافت اما من فکر میکنم که قیمت ها در آینده با توجه به توازن میان عرضه و تقاضا کمی افزایش یابند زیرا در کشورهای ایران، الجزایر، ترکیه و مصر خشکسالی شدیدی حاکم است. وی تاکید کرد: هم اکنون شرکت های اوکراینی بین 9 تا 10 میلیون تن ذرت محصول امسال را پیش فروش کرده و قراردادهای مربوطه را منعقد کرده اند.
ویترنکو: اوکراین بابت ترانزیت گاز روسیه حتی در صورت توقف آن پول خواهد گرفت
یوری ویترنکو رئیس شرکت ملی سهامی «نفت و گاز اوکراین» اعلام کرد: حتی اگر روسیه خط لوله انتقال گاز «جریان شمالی 2» را تکمیل نماید و حمل و نقل گاز از طریق اوکراین دیگر صورت نگیرد، اوکراین مطابق با قرارداد همچنان بهای ترانزیت گاز را از روسیه دریافت خواهد کرد. وی خاطرنشان ساخت که قرارداد حمل و نقل و ترانزیت گاز روسیه از طریق اوکراین با ضمانت «پمپاژ کن یا پول بده» تنظیم شده است. وی گفت: به عبارت دیگر اوکراین در هر صورت بابت ترانزیت گاز روسیه پول دریافت خواهد کرد، حتی اگر حمل و نقل آن از طریق اوکراین انجام نشود.
اوکراین و ترکیه منطقه تجارت آزاد ایجاد میکنند
دمیتری کولبا وزیر امور خارجه اعلام کرد: تنظیم توافقنامه تجارت آزاد میان اوکراین و ترکیه در مراحل پایانی قرار دارد. وی گفت: ما یک مرحله تا پایان مذاکرات درباره توافقنامه تجارت آزاد با ترکیه داریم، اما من صادقانه اعلام میکنم که این دشوارترین مرحله است زیرا ما باید در مورد بندهای تجاری زیادی به توافق برسیم. کولبا افزود: توافق تنها از طریق راه حل های مرضی الطرفینی کسب میشود که برای هر دو طرف به یک اندازه قابل قبول باشند. هر دو کشور باید امتیاز بدهند. ما برای کسب توافق تلاش میکنیم زیرا نتایج توافقنامه تجارت آزاد پس از اجرا، امتیازات داده شده را جبران میکند، هیات تجاری ما آماده سفر به آنکاراست و ما از نظر سیاسی متعهد به انتقاد این توافقنامه هستیم هر چند منافع خود را به خطر نخواهیم انداخت.
حجم ذخایر موقت گاز طبیعی اوکراین به 16 میلیارد متر مکعب رسید
ذخایر گاز طبیعی در مخازن زیر زمینی اوکراین از مرز 16 میلیارد متر مکعب فراتر رفت. اطلاعات ارایه شده از سوی شرکت سهامی «اوکرترانس گاز» حاکی از آن است که تا 21 ژوئن ذخایر موقت گاز طبیعی در تاسیسات مخازن زیرزمینی به میزان 4.9% یا 749 میلیون متر مکعب افزایش داشت و به رقم 16 میلیارد و 39 میلیون متر مکعب رسید. بدین ترتیب از اول ژوئن تا 21 همین ماه روزانه بطور متوسط 18.9 میلیون متر مکعب گاز به این مخازن تزریق شده که 1.7% از میانگین گاز تزریقی روزانه در ماه می امسال بیشتر است.
اوکراین یکی از بزرگترین مجتمع های تولید تیتانیوم در جهان را می فروشد
کمیسیون حراج موسسه معدن و شرکت شیمیایی PJSC United تاریخ مزایده این موسسه که یکی از بزرگترین تولید کنندگان تیتانیوم در جهان است را 31 آگوست امسال تعیین نمود. قیمت آغازین مزایده 3.7 میلیارد گریونا تعیین شده است. دیمیتری سنیچنکو رئیس کمیسیون مذکور اعلام کرد: این موسسه محصولات خود را به 30 کشور جهان صادر میکند و یکی از بزرگترین تولید کنندگان مواد اولیه تیتانیوم در جهان بوده و 4% از بازار جهانی این محصول را به خود اختصاص داده است. از جمله شروط خصوصی سازی سرمایه گذاری حداقل 400 میلیون گریونایی برای نوسازی این شرکت است. همچنین اعلام شد خریداران بالقوه ای از کشورهای هند، ترکیه، آمریکا، ژاپن، استرالیا و سنگاپور موافقت نامههای مربوطه برای شرکت در مزایده مذکور را امضا کرده اند.
صادرات غله محصول 2021 از بنادر اوکراین آغاز شد
بندر نیکا ترا در استان نیکولایف بارگیری و صادرات غله محصول امسال اوکراین را آغاز کرد. نخستین محموله جو امسال از طریق این بندر در تاریخ 21 ژوئن بارگیری شد. بندر نیکا ترا اعلام کرد: با داشتن هشت اسکله و چهار دستگاه بارگیری با ظرفیت حداقل 1.5 هزار تن در ساعت آمادگی کامل برای بارگیری و صادرات محصولات کشاورزی اوکراین را دارد.
توضیحات دفتر ریاست جمهوری درباره ادامه همکاری با صندوق بین المللی پول
دفتر ریاست جمهوری اعلام کرد: اوکراین عضو کامل صندوق بین المللی پول است و همکاری با صندوق را پایان نمی دهد. اولگ اوستنکو مشاور رئیس جمهور در امور اقتصادی تاکید نمود: همکاریهای اوکراین با صندوق، حتی اگر بحران کنونی حل نشود، ادامه خواهد یافت؛ بنابراین طرح این مطلب که ما از همکاری امتناع خواهیم کرد به معنای پایان مطلق نیست زیرا ما همچنان سهامدار صندوق بین المللی پول و عضو کامل آن هستیم. وی گفت: سیاستمداران در اوکراین درک نمیکنند که مسائل مربوط به دیون و کار با صندوق و امکان ورود به بازارهای استقراضی خارجی برای دریافت وام و سرمایه، ابعاد اقتصادی دارد اما احزاب سیاسی تلاش دارند با استفاده از این موضوع وجهه و سرمایه سیاسی خود را افزایش دهند. امکان امتناع از همکاری با صندوق، در وهله نخست به چارچوب برنامه همکاری کنونی با صندوق بر میگردد و این کاملا امکان پذیر است.
اوکراین از یکی دیگر از توافقنامههای کشورهای مشترک المنافع خارج شد
هیات وزیران اوکراین در جلسه اخیر خود خروج از توافقنامه کشورهای مشترک المنافع در زمینه همکاری در بخش گردشگری را تایید کرد. این توافقنامه توسط کشورهای اوکراین، روسیه، آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان، مولداوی، تاجیکستان و ازبکستان امضا شده بود. کشورهای امضا کننده در چارچوب این توافقنامه از طریق سازمانهای دولتی، اتحادیههای گردشگری ملی و منطقه ای، موسسات همکاریهای متقابل و متناسب خود در زمینه گردشگری را تقویت میکردند. این کشورها همچنین حمایت همه جانبه از گردشگری در میان کشورهای امضا کننده به عمل می آورند. بر اساس تحلیلهای انجام شده درباره معادلات بین المللی اوکراین و این توافقنامه و میزان همخوانی آنها با منافع ملی اوکراین، هیات دولت اوکراین توافقنامه همکاری در زمینه گردشگری که در تاریخ 23 دسامبر 1993 در عشق آباد امضا شد را نامناسب دانست و از آن خارج شد.