شرکت تات نفت جمهوری تاتارستان

شرکت سهامی عام «تات نفت به نام والنتین شاشین » یکی از بزرگترین شرکتهای نفتی روسیه است که در حوزه‌های استخراج نفت و گاز، پالایش نفت، پتروشیمی، تولید تایر و لاستیک، مهندسی قدرت، طراحی و تولید تجهیزات برای صنایع نفت و گاز فعالیت می‌کند و همچنین، شبکه جایگاه سوخت، شرکت های خدمات نفتی و بانک انتفاعی در ترکیب خود دارد. دفتر مرکزی آن در شهر آلمیتیوسک در جنوب شرق جمهوری تاتارستان قرار دارد. همچنین، تات نفت یکی از بزرگترین شرکت های سهامی عام روسیه می‌باشد. در آخر سال 2019، ارزش آن بیش از 28 میلیارد دلار بود. بیش از 60 هزار نفر در تات نفت و شرکت های متبوعش مشغول به کار هستند.

استخراج صنعتی نفت در تاتارستان از سال 1943 آغاز گردید. بعد از حمله آلمان نازی و متحدینش به شوروی در سال 1941، یکی از طرح های هیتلر برای پیروزی در جنگ، اشغال میادین نفت در جمهوری آذربایجان بود. در آن زمان بیش از 80 درصد نفت شوروی در حومه شهر باکو استخراج می‌شد. در سال 1942 آلمانی‌ها توانستند تا قفقاز شمالی جلو بروند. در این وضعیت، مقامات شوروی تصمیمی در خصوص اکتشاف میادین نفتی جدید در شرق کشور اتخاذ نمودند که منجر به اکتشاف میادین بزرگ نفت در جنوب شرق جمهوری خودگردان تاتارستان شوروی گردید. میادین نفت تاتارستان به عنوان «باکوی دوم» نامیده شد. در سال 1948 در 70 کیلومتری از شهر آلمیتیوسک تاتارستان، میدان نفتی «روماشکینو» که بزرگترین میدان نفت منطقه ولگا-اورال و یکی از بزرگترین میدان نفت جهان محسوب می‌شود، کشف شد. در سال 1950 با دستور شورای وُزراء شوروی، اتحادیه «تات نفت» تشکیل شد. رشد استخراج نفت در تاتارستان بسیار سریع بود. به عنوان نمونه، اتحادیه «تات نفت» در سال 1950 867 هزار تن نفت را استخراج کرد. در سال 1960 خط لوله انتقال نفت «دروژبا» (دوستی) از شهر آلمیتیوسک تا کشورهای اروپایی شرقی کشیده شد و در دهه 1970 این خط لوله تا میادین نفت شمال روسیه (به ویژه میدان نفت ساموتلور) امتداد پیدا کرد. در سال 1975 علام شد که در تاتارستان از زمان شروع تا کنون بیش از 2 میلیارد تن نفت استخراج شده است. در عین حال، تلاش برای استخراج هر چه سریع تر و بیشتر نفت منجر به کاهش استخراج نفت شد و از سال 1976 استخراج نفت در تاتارستان هر سال رو به کاهش گذاشت. به منظور افزایش استخراج نفت، «تات نفت» از فناوریهای جدید برای ازدیاد نفت استفاده کرد. بعد از فروپاشی شوروی و امضاء توافقنامه مرزبندی بین اختیارات فدراسیون روسیه و جمهوری تاتارستان، اکثریت سهام «تات نفت» به دولت جمهوری تاتارستان واگذاری شد و اتحادیه «تات نفت» به شرکت سهامی عام «تات نفت» تبدیل شد.

 

تا تاریخ اول آوریل 2021 میلادی ،  32.38 درصد از سهام تات نفت متعلق به شرکت سهامی عام Svyazinvestneftekhim1 می‌باشد. همچنین، جمهوری تاتارستان دارنده سهام طلایی تات نفت می‌باشد. بر اساس همین سهام طلایی رئیس جمهور تاتارستان سمت رئیس هیئت مدیره شرکت تات نفت را دارا می‌باشد. همچنین، با توجه به سهم 34 درصدی اشخاص حقوقی متعلق به جمهوری تاتارستان، وزیر مالی جمهوری تاتارستان، وزیر امور زمینی ودارایی جمهوری تاتارستان و مدیرعامل شرکت سهامی عام «Svyazinvestneftekhim» و رئیس اداره حقوقی دفتر ریاست جمهوری تاتارستان از جمله اعضای هیئت مدیره تات نفت می‌باشند.

علاوه بر این، شرکت تات نفت اعلام کرد که هیچ سهامدار دیگری که بیش از 5 درصد از سهام تات نفت در اختیار آن باشد وجود ندارد.

ساختار گروه تات نفت

پالایش نفت و گاز و فروش نفت و فرآورده‌های نفتی:

• اداره فروش نفت و فراورده‌های نفتی
• اداره پالایش نفت و گاز تات نفت
• شرکت سهامی عام «Taneko». شرکت پالایشگاه نفتی و تولیدکننده بنزین اکتان 92، 95، 98 و 100، دیزل استاندارد یورو 5 که از نظر عدد ستان بهترین دیزل روسیه است، سوخت جت و نفت سفید می‌باشد. فاز اول Taneko در سال 2010 مورد بهره برداری گردید و تا کنون این پالایشگاه بیش از 65 میلیون تن نفت خام را پالایش کرده است.
• شرکت با مسئولیت محدود تات نفت-جایگاه سوخت- مرکز (مقر در شهر آلمیتیوسک تاتارستان)
• شرکت با مسئولیت محدود تات نفت-جایگاه سوخت- غرب (مقر در شهر مسکو)
• شرکت با مسئولیت محدود تات نفت-جایگاه سوخت- اوکراین (93 جایگاه سوخت در استان پولتاوا و خارکیف اوکراین)
• شرکت با مسئولیت محدود تات نفت-جایگاه سوخت- تاشکند (ازبکستان)
• Tatneft Europe AG (سوئیس) شرکت تجارتی است که در روسیه فقط نفت شرکت تات نفت را می خرد و آن را به کشورهای اروپایی مانند لهستان، مجارستان، جمهوری چک، اسلواکی، بلغارستان، ترکیه، هلند، فنلاند، آلمان، ایتالیا می فروشد.
• شرکت با مسئولیت محدود «تات نفت ترانس». این شرکت در حوزه حمل و نقل نفت و فراورده‌های نفتی من جمله تایر با راه آهن داخل و خروج از روسیه.
• شرکت خارجی با مسئولیت محدود «Tatbelnefteproduct» (فراورده‌های نفتی تاتارستان و بلاروس). 18 جایگاه سوخت در بلاروس.
• شرکت با مسئولیت محدود «تات نفت - خدمات هوایی». فروش سوخت جت در فرودگاه بین المللی قازان.

استخراج نفت و گاز

• اداره استخراج نفت و گاز شهر آزناکایوو (تاتارستان)
• اداره استخراج نفت و گاز شهر آلمیتیوسک (تاتارستان)
• اداره استخراج نفت و گاز شهرک جلیل (تاتارستان)
• اداره استخراج نفت و گاز شهر باولی (تاتارستان)
• اداره استخراج نفت و گاز میدان نفتی یلخوف (تاتارستان)
• اداره استخراج نفت و گاز شهر لنینوگورسک (تاتارستان)
• اداره استخراج نفت و گاز شهر نورلات (تاتارستان)
• اداره استخراج نفت و گاز منطقه کاما (شهر یلابوگا تاتارستان)
• اداره استخراج نفت و گاز میدان نفتی یاماشنسکی (ذخایر نفتی سخت قابل بازیابی و نفت فوق سنگین)
• شرکت با مسئولیت محدود تات نفت - سامارا (استان سامارا، استان ارتبورگ و استان اولیانوفسک روسیه)
• شرکت سهامی عام «شرت نفت و گاز قالموقستان» (جمهوری قالموقستان روسیه)
• شرکت با مسئولیت محدود «تات نفت - ناحیه‌ خودگردان ننتسیا» (تاحیه خودگردان ننتسیا روسیه)
• شرکت سهامی خاص «قالم - تات نفت» (جمهوری قالموقستان روسیه)
• شرکت سهامی خاص «Yambol Oil» (میدان نفتی نووابارسکایا استان ارنبورگ)

 پتروشیمی

• شرکت با مسئولیت محدود «شرکت مدیریتی «Tatneft-Neftekhim». این شرکت مدیریت بر کسب و کار تایری تات نفت بر عهده دارد.
• شرکت سهامی عام «Nizhnekamskshina». تولیدکننده تایر و لاستیک برای خودرو های سبک و تجاری با نام تجاری Kama و Viatti
• شرکت با مسئولیت محدود «کارخانه تولید لاستیک برای خودرو های باری شهر نیژنکامسک». تولیدکننده لاستیک های ترکیبی و solid steel cord برای خودروهای باری (مثلاً کامیون‌های کاماز)
• شرکت سهامی عام «Nizhnekamsktekhuglerod». تولید کربن و صادرات آن به کانادا، لهستان، بلغارستان، هند، مجارستان و ترکیه.
• شرکت سهامی عام «کارخانه مکانیکی نیژنکامسک». تولیدکننده محصولات ماشین سازی برای کسب و کار تایری گروه تات نفت
• شرکت سهامی خاص «YARPOLIMERMASH-TATNEFT». تولید کننده مصحولات ماشین سازی برای نیاز های صنایع پتروشیمی و تولید تایر
• شرکت با مسئولیت محدود «خانه تجارت کاما». نماینده رسمی تایرهای تولید شده در شرکت های متبوع تات نفت. آن شرکت به 45 کشور جهان تایرها را صادر می‌کند.
• شرکت با مسئولیت محدود «Tatneft-Presscomposite». تولیدکننده مواد کامپوزیت
• شرکت با مسئولیت محدود «تولیاتی کائوچو». تولیدکننده کائوچو مصنوعی
• ТОО «KamaTyresKZ». تولیدکننده تایر در قزاقستان

 انرژی گرمایی و برق

• نیروگاه برق و گرمایی شهر نیژنکامسک
• شرکت با مسئولیت محدود «تات نفت - فروش انرژی». تمام جریان انتقال برق برای شرکت های گروه تات نفت را بر عهده دارد.

شعبه‌ها و نمایندگی‌ها

• نمایندگی در مسکو
• نمایندگی در اوکراین (شهر کییف)
• نمایندگی در لیبی (شهر طرابلس) . از سال 2014 به خاطر وضعیت داخلی در این کشور انجام قراردادها تحت تاثیر قرار گرفته و تاکنون تنها لرزه نگاری سه بعدی در فاز 4/82 انجام شده است.
• شعبه در ترکمنستان (شهر بلخان آباد)
• شعبه در ازبکستان (شهر نورافشون)

 تامین تولیدات  اصلی

• اداره پشتیبانی مادی و فنی شرکت های گروه تات نفت
• اداره زمین شناسی و اکتشاف تاتاری
• اداره تعمیر زیرزمینی چاه‌های نفتی
• اداره ساخت و ساز
• کارخانه مکانیکی شهر بوگولما (تجهیزات مخصوص استخراج، پالایش نفت، پتروشیمی و غیره).
• اداره حمل و نقل
• اداره تغذیه
• اداره تهیه مایع فنی برای حفظ فشار داخل صخره
• شرکت با مسئولیت محدود «خانه تجارت و فن تات نفت». فروشنده فناوریها، تجهیزات و مواد که توسط شرکت های گروه تات نفت تولید شدند. حوزه فعالیت آن کشورهای مانند بلاروس، قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان، کوبا و استونی در بر می‌گیرد.
• کارخانه ماشین سازی تجربی-آزمایشی «TAPART». تولید کننده تجهیزات برای استخراج نفت.

حوزه علمی-فنی و آموزشی

• انستیتوی علمی-تحقیقاتی و طراحی نفت تاتاری
• مرکز توسعه فناوری
• مرکز خدمات کسب و کار
• مرکز علمی-فناوری تات نفت (در مرکز نوآوری اسکولکوو مسکو)
• مرکز علمی فناوری «فناوریهای نفت و گاز»
• انستیتوی علمی-تحقیقاتی و طراحی ماشین سازی نفتی
• شرکت سهامی عام «پروژه‌های پتروشیمی»
• TatITneft (شهر اینوپولیس تاتارستان). فناوری‌های اطلاعات و نرم افزار
• موسسه آموزش حرفه ای تکمیلی «مرکز آموزش کادر های تات نفت»
• VNIIUS یا انستیتوی علمی-تحقیقاتی مواد خام هیدروکربن منطقه ولگا (شهر قازان). دارای سابقه بیش از 20 ساله همکاری با پژوهشگاه صنعت نفت ایران (RIPI) می‌باشد. بعنوان نمونه، فناوریهای که توسط VNIIUS و RIPI طراحی شدند در نصب تجهیزات حساس به نشت گاز (Odorant) در عسلویه توسط شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی در سال 2019 و راه اندازی 2 دستگاه پالایش بوتان و جداسازی پنتان از ترکیبات گوگردی در پالایشگاه بیدبلند به کار گرفته شدند.

حوزه مالی

• شرکت سهامی عام «بانک زنیت». این بانک دارای 130 شعبه در 25 استان روسیه می‌باشد و از نظر میزان دارایی‌ها در بین بانک های روسیه مقام 35 دارد.

در فایل پیوست گزیده ای از آمارهای اقتصادی مبروط به این شرکت آمده است.

پی نوشت :

[1] این شرکت سهامی عام توسط دولت جمهوری تاتارستان تاسیس شد و دارای سهام کارخانه‌ها و شرکت های بزرگ تاتارستان می‌باشد از قبیل 34 درصد از سهام تات نفت، 19 درصد از سهام بانک «آک بارس»، 2.7 درصد از سهام کاماز، 100 درصد از سهام فرودگاه بین المللی قازان و غیره. سود سهام آن شرکت ها نیز قبل از اینکه به بودجه جمهوری تاتارستان واریز شود، به حساب این شرکت واریز می‌گردد.