تأثیرات افزایش قیمت مواد اولیه بر وضعیت شرکت های اسپانیایی
افزایش قیمت مواد اولیه به عنوان عامل مهم و تأثیر گذار دیگری در کنار بیماری کووید 19، بر تداوم شرایط رکود فعالیت های اقتصادی و کندی سرعت ترمیم و بهبود اوضاع اقتصادی اسپانیا اثر گذار بوده است. در این میان، کاهش قابل ملاحظه میزان تقاضا در کشورهای اروپایی و از جمله اسپانیا، باعث شده است که نتوانند افزایش قیمت مواد اولیه را در قیمت کالای مصرفی لحاظ کنند و ادامه این وضعیت می‌تواند موجب ورشکستگی شرکت ها، افت سرمایه گذاری و کاهش روند ترمیم اقتصادی شود.
روزنامه اکسپانسیون اسپانیا که اخبار و گزارشات آن عمدتاً متمرکز بر موضوعات اقتصادی است، طی گزارشی به افزایش قیمت مواد اولیه به عنوان عامل مهم و تأثیر گذار دیگری در کنار بیماری کووید 19 بر وضعیت تداوم رکود فعالیت های اقتصادی و روند کند ترمیم و بهبود اوضاع اقتصادی اسپانیا اشاره نموده است. در این گزارش آمده است:
پس از ضربه اقتصادی همه گیری کووید19 در سال 2020، بدترین اتفاق ممکن در سال 2021 رکود فعالیت و ترمیم کندی است که در حال حاضر در اسپانیا شاهد آن هستیم. این در حالی است که در دیگر مناطق جهان وضعیت متفاوت بوده و رشد اقتصادی پر قدرتی در آن‌ها به چشم می خورد. همین رشد اقتصادی پر قدرت موجب بالا رفتن تقاضا و قیمت های مواد اولیه شده و سود اندک شرکت های اسپانیایی را به خطر انداخته است، چرا که این شرکت ها به دلیل افزایش هزینه‌های مالی خود و فعالیت محدود به دلیل همه گیری، به خودی خود برای سوددهی دچار مشکل هستند.
طی یک سال اخیر قیمت های شمار قابل توجهی از مواد اولیه در بخش های صنعت، کشاورزی و حمل و نقل افزایش یافته و همین موضوع باعث بالا رفتن شدید و رکورد هزینه‌های شرکت های اسپانیایی شده است. در این میان، کالای اولیه ای که بیشترین افزایش قیمت را داشته نفت است که در سال گذشته در همین تاریخ در حداقل تاریخی قرار داشت، اما امروز همین کالا 176% بالاتر از ارقام ماه مارس سال 2020 به فروش می رسد. افزایش قیمت نفت به طور مستقیم موجب بالا رفتن هزینه تولید کالای پلاستیکی یعنی لازمه اصلی برای بخش های وسیعی در صنعت، کالای دارویی، مواد شیمیایی و مواد غذایی است. کلیه ظروف مورد استفاده در این بخش ها از ماده اولیه نفت ساخته می‌شود. نفت همچنین لازمه تولید در بخش کود و سموم است که برای کشاورزی نقشی حیاتی ایفا می‌کنند.
اما چرا قیمت مواد اولیه تا این اندازه بالا رفته است؟ دلیل اصلی این امر آن است که بسیاری از کشورها به خصوص در جنوب شرق آسیا، در حال ترمیم اقتصاد خود در پی بحران کروناویروس هستند. چین با آن که خود منشا کووید19 بود، توانست در سال گذشته تولید ناخالص داخلی اش را افزایش دهد. حرکت چین برای رشد اقتصادی موجب شد که بسیاری از کشورهای صادر کننده مواد اولیه مقصد خود را به سوی این کشور تغییر دهند. تولید کنندگان بزرگ نفت نیز بیشتر بر احتمال بروز موج های جدید همه گیری متمرکز هستند تا ترمیم تقاضا و به همین دلیل عرضه خود را نسبت به تقاضا پایین تر آورده اند. انجمن Polymers for Europe Alliance در این باره هشدار می دهد که در حال حاضر بسیاری از کارخانه‌های این بخش فاقد مواد اولیه برای تولید هستند. افزایش قیمت نفت به طور غیر مستقیم بر کالاهای دیگر نیز تاثیر داشته زیرا باعث بالا رفتن هزینه‌های حمل و نقل سایر مواد اولیه و کالاهای دیگر شده است.
بر اساس هشدار انجمن آهن و فولاد به نام Unesid، افزایش قیمت مواد اولیه به دلیل بالا رفتن تقاضا در چین، نتایج گسترده تری از آن چه تاکنون به آن پرداختیم دارد و شامل کلیه کالای اولیه از نفت گرفته تا مس، از مواد معدنی گرفته تا آهن و از قراضه آهن گرفته تا فولاد می‌شود. قیمت آهن با 90% افزایش نسبت به سال گذشته در صدر افزایش قیمت فلزات دیگر قرار دارد. افزایش قیمت مس 88%، نقره 82%، پلاتین 57% و پالادیوم 18% نسبت به سال گذشته بوده است. این وضعیت برای بخش متالورژی و دیگر فعالیت های مرتبط مانند تولید کالای تجهیزاتی و ماشین آلات، تولید خودرو یا ساخت و ساز تاثیر منفی داشته است. با وجود تاکید Unesid بر وجود این پدیده در سطح جهانی، باید توجه داشت که اسپانیا تقریبا کلیه مواد اولیه مورد نیاز خود را از خارج از این کشور وارد می‌کند. علاوه بر این، افزایش ارزش مواد اولیه عملا موجب بالا رفتن قیمت نیمه‌هادی‌ها مانند سیلیسیم یا سیلیکون با نقش کلیدی در بخش های صنعت و الکترونیک شده تا جایی که شرکت های کلان جهانی مانند سامسونگ در باره عدم دسترسی خود به این ماده اولیه در ماه‌های آینده هشدار داده اند.
تاثیر منفی کمبود مواد اولیه کشاورزی تنها در بخش مواد غذایی کشاورزی نبوده و به طور مثال افزایش 188 درصدی قیمت چوب بر صنایع مبل سازی، کاغذ و کارتن نیز تاثیر گذار بوده و افزایش 65 درصدی قیمت پنبه تاثیر عمیقی بر صنعت منسوجات گذاشته است. در این ارتباط، شرکت بیمه Euler Hermes اعلام کرد که منسوجات خود یکی از بزرگ ترین قربانیان همه گیری کووید19بودند و بر خسارات آن‌ها به دلیل این بحران، افزایش قیمت مواد اولیه نیز افزوده شده است. افزایش قیمت مواد اولیه دیگر در بخش کشاورزی شامل مواردی مانند سویا 60%، گوشت خوک 52%، ذرت 51% و شکر 42% می‌شود زیرا واردات این کالا توسط چین در سال 2020 رشدی 67 درصدی داشته و به نظر می رسد که در سال جاری نیز همین روند استمرار می یابد.
در این میان، مشکل بزرگ کشورهای اروپایی آن است که میزان تقاضا در این کشورها بسیار پایین آمده و نمی‌توانند افزایش قیمت مواد اولیه را در قیمت کالای مصرفی لحاظ کنند. تورم سالانه در اسپانیا 0% و در منطقه یورو 0.9% بوده که نشان دهنده عدم امکان بالا بردن سوددهی در آن‌ها است. این وضعیت می‌تواند موجب ورشکستگی شرکت ها، افت سرمایه گذاری و کاهش روند ترمیم اقتصادی شود. اما برخی از کارشناسان معتقدند که در ماه‌های آینده کاهش عرضه به دلیل ورشکستگی شرکت ها و افزایش تقاضا به دلیل طرح های مشوق اقتصادی، کاهش محدودیت های کرونایی و ورود پس اندازهای سال آینده به بازار می‌توانند وضعیت را تغییر دهند زیرا تنها در این صورت است که شرکت ها می‌توانند قیمت ها را بالا ببرند.