همکاری پرتغال و اسپانیا در تولید مشترک لیتیوم

پرتغال در طرح بازیابی اقتصادی و انعطاف پذیری خود (RRP)، پروژه ای فرامرزی با اسپانیا را به منظور استخراج لیتیوم برای کمک به ساخت و بازیافت باتری‌های ماشین‌های الکتریکی از طریق بودجه کمکی اتحادیه اروپا برای دوره ی پسا-بحران پاندمی‌کووید-19 تعریف کرده است.

یک هدف اصلی برای این پروژه مد نظر است: "تولید صنعتی" لیتیوم و ساخت باتری در مناطق مرزی بین پرتغال و اسپانیا. در نسخه به روز شده ی برنامه بازیابی و تاب آوری پرتغال (PRR) که هفته ی گذشته (16 فوریه) از سوی دولت منتشر شد و برای اطلاع عمومی منتشر شده است، به این پروژه اشاره شده است. 147 صفحه از این سند تنها خلاصه ای از صدها صفحه ای است که با نسخه نهایی RRP که جزئیات بیشتری در مورد این همکاری‌ها در آن وجود دارد، به کمیسیون اروپا ارسال خواهد شد.

در برنامه بازیابی و تاب آوری پرتغال – طرحی که چگونگی سرمایه گذاری یارانه اروپایی را برای مقابله با بحران پاندمی مشخص می‌کند ، از "یک پروژه استراتژیک فرامرزی" صحبت شده است که پرتغال و اسپانیا را در ایجاد و  توسعه ی "یک زنجیره ی کامل صنعتی و نوآوری فرآیندها و تولیدات درکنار یکدیگر قرار خواهد داد و اجازه ی استفاده مناسب از تکنیکهای سبز برای استخراج لیتیوم موجود بین دو کشور و ایجاد پروژه فرامرزی برای ساخت و بازیافت باتری‌های خودروهای الکتریکی را خواهد داد.

کار بر روی این پروژه از زمان آخرین اجلاس ایبریا، در نوامبر سال 2020 آغاز شد، که طی آن آنتونیو کوشتا گفت که پرتغال و اسپانیا نباید خود را (تنها) به استخراج لیتیوم محدود کنند، بلکه "به گسترش ظرفیت صنعتی خود نیز بپردازند تا محصولات با ارزش افزوده ای که می‌توان از طریق این منبع طبیعی ایجاد نمود، "در شبه جزیره ایبری و ترجیحاً در یک منطقه مرزی" دارای یک پایگاه صنعتی باشد تا بتوانیم در کنار هم پیشرفت کنیم و سود ببریم."

ماتیوش فرناندش وزیر محیط زیست و اقدامات اقلیمی‌ پرتغال نیز تأکید کرده است که داشتن پالایشگاه لیتیوم برای کشور از اهمیت بالایی برخوردار است و وی برای تحقق این سرمایه گذاری هر اقدامی انجام خواهد داد. وی به تازگی گفته است: "پرتغال تنها یک برنامه محدود برای استخراج لیتیوم ندارد، بلکه یک پروژه کامل دارد که می خواهیم آن را با اسپانیا توسعه دهیم"، وی در ادامه افزود: "فراوانی این فلز اجازه داشتن پنج مرحله لازم: استخراج، تصفیه، تبدیل به سلول، تولید باتری و بازیافت و استفاده مجدد از باتری را امکان پذیر خواهد کرد."

در ماه آوریل، ارزیابی زیست محیطی که اواخر امسال برای کاوش و تحقیقات لیتیوم وارد مناقصه می‌شود  در هشت سایت (شامل Serra d'Arga; Barro/Alvão; Seixo/Vieira; Almendra; Barca d'Alva/Canhão; Guarda; Segura and Maçoeira) و نیز در سه سایت دیگر (شامل Serra da Argemela, Montalegre, Covas do Barroso/Boticas ) که مرتبط با قرارداد های این پروژه هستند، اطلاع رسانی شده است .

در حال حاضر شرکت Galp تمایل خود برای ورود به زنجیره ارزش باتری لیتیوم اعلام کرده است و برای این کار، حدود 5.3 میلیون یورو برای خرید 10٪ از معدن Barroso ، از شرکت Savannah Resources  اختصاص داده است. ژواو گالامبا معاون انرژیِ وزیر محیط زیست و اقدامات اقلیمی‌پرتغال در این خصوص گفته است:  سرمایه گذاری این شرکت بر روی لیتیوم "برای پرتغال و اسپانیا برای هدفمند نگاه داشتن صنعت خودرو" راهبردی است.

بدلیل اینکه "کانسارهای اصلی لیتیوم" به عنوان مثال Montalegre و Boticas در نزدیکی مرز پرتغال و اسپانیا قرار دارند و نیز"پرتغال توانایی جذب فن آوری و شرکت های علاقه مند به تصفیه آنرا دارد" مرز بین دو کشور دارای موقعیت مکانی ایده آلی برای هدف تولید می‌باشد. با این وجود، یک مرحله "میانی" بین تصفیه و تولید باتری وجود دارد که هنوز در مرحله پیشرفت علمی است، یعنی  ساخت سلولهای لیتیوم. مدیر اجرایی INL (موسسه ایبری فناوری نانو (متعلق به هر دو کشور) اطمینان داده است که این موسسه در حال پیشبرد پروژه‌هایی برای ایجاد سلول های نسل بعدی است که ممکن است به زودی وارد مرحله آزمایش شوند.

البته این پروژه مخالفانی در داخل این کشور دارد که آن را ناسازگار با محیط زیست می دانند. اما منابع این ماده در پرتغال چنان است که چشم پوشی از این منبع انرژی را علیرغم مخالفتها جذاب می سازد. لذا پرتغال ماهها است که در صدد است تا این پروژه به نوعی عملی شود و بنظر می رسدکه مشارکت با اسپانیا در یک منطقه مرزی، شاید بتواند بخشی از مخالفت ها  را مرتفع کرده و توجیه لازم را برای تولید فراهم نماید.