اخبار اقتصادی کلمبیا و پاناما (هفته اول اسفند ماه 1399)

اخبار تحولات و رویدادهای اقتصادی مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های کلمبیا و پاناما طی هفته اول اسفند ماه 1399 به شرح زیر می‌باشد:

کلمبیا

رئیس‌جمهور دوکه: تصمیم تاریخی کلمبیا جهت اعطای اقامت به بیش از 1 میلیون مهاجر ونزوئلایی  

ایوان دوکه مارکز، رئیس‌جمهور کلمبیا در نشست خبری مشترک با فیلیپو گراندی، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد[1] اعلام نمود که دولت کلمبیا تصمیم گرفته به منظور ساماندهی وضعیت بیش از 1 میلیون مهاجر ونزوئلایی در کشور، به آن‌ها اقامت 10 ساله تحت عنوان قانون حمایت موقت از مهاجرین ونزوئلایی[2] دهد.

وی در تبیین این تصمیم بیان داشت که در حال حاضر بیش از 6 میلیون ونزوئلایی از کشور خود خارج شده و تحت عنوان آواره، پناهجو، مهاجر و ... در سایر کشورها حضور دارند. حدود یک سوم از این تعداد مهاجر ونزوئلایی یعنی 2 میلیون نفر در شهرهای مختلف کلمبیا از جمله بوگوتا در حال تردد هستند که بیش از 1 میلیون نفر از آن‌ها فاقد هرگونه مدرک اقامتی یا مسافرتی معتبر می‌باشند؛ به همین دلیل دولت کلمبیا با اتخاذ یک تصمیم تاریخی، قصد دارد به این افراد اقامت 10 ساله اعطا نماید.

اعلام این تصمیم، با واکنش‌های متفاوتی در داخل و خارج از کلمبیا مواجه شده است؛ منتقدان از جمله احزاب مخالف دولت با اشاره به درگیر بودن کشور در مناقشات مسلحانه داخلی طی شش دهه گذشته و خروج بیش از 1 میلیون کلمبیایی از کشور بدلیل عدم امنیت جانی و مالی، این تصمیم را مقطعی، سیاسی، به دور از آینده‌نگری وشکست‌خورده دانستند. از سوی دیگر، برخی با استناد به هزینه‌های بالای ساماندهی مهاجرین ونزوئلایی بویژه در دوره شیوع کرونا ویروس، رکود اقتصادی کشور طی یک‌سال اخیر و تعهدات قانونی ناشی از اعطای اقامت به این افراد، خواستار بازنگری دولت در این تصمیم شدند.

شایان ذکر است، دولت کلمبیا در تیرماه سال جاری در جریان کنفرانس مجازی مهاجرین و پناهندگان هزینه رسیدگی (اقامت و خدمات‌دهی) به 2 میلیون ونزوئلایی مقیم را بالغ بر 1 میلیارد دلار و معادل نیم درصد تولید ناخالص داخلی کشور اعلام کرده بود.

صندوق بین‌المللی پول: پیش‌بینی رشد اقتصادی 4.6% کلمبیا و 4.1% منطقه آمریکای‌لاتین در سال 2021

صندوق بین‌المللی پول[3] بدلیل همه‌گیری کووید 19، پیش‌بینی کرده بود که اقتصاد کلمبیا در سال 2020 در مقایسه با سال قبل از آن به میزان 7.9%کوچک‌تر شود ولی طبق جدیدترین آماری، این رقم در پایان سال 2020 نزدیک به 8.2%رسید. در عین حال، این نهاد مالی بین‌المللی انتظار دارد که میزان رشد اقتصادی کلمبیا در سال جاری به 4.6% برسد که 0.9% از برآوردهای قبلی بالاتر است؛ به عبارت دیگر، تا پیش از این، ارزیابی صندوق بین‌المللی پول از رشد اقتصادی کلمبیا در سال 2021، در حد 3.7% بوده است.

در این رابطه، آلخاندرو ورنر، مدیر بخش قاره آمریکای صندوق بین‌المللی پول[4] برخی دیگر از برآوردهای صندوق در خصوص وضعیت اقتصادی منطقه آمریکای‌لاتین طی سال 2021 را اعلان نمود:

• متوسط رشد اقتصادی منطقه آمریکای‌لاتین و حوزه کارائیب: 4.1% .
• برآورد رشد اقتصادی پرو: 9%؛ این در حالی است که تا پیش از این، صندوق بین‌المللی پول، پیش‌بینی خود از رشد اقتصادی پرو در سال 2021 را 7.3% اعلام کرده بود.
• برآورد رشد اقتصادی شیلی: 5.8%؛ آخرین پیش‌بینی صندوق5% اعلام شده بود.
• برآورد رشد اقتصادی آرژانتین: 4.5%؛ تخمین قبلی صندوق9%بوده است.
• میزان رشد اقتصادی مکزیک: 4.3% .
• میزان رشد اقتصادی برزیل: 3.6%.
• برای بازگشت میزان تولید ناخالص داخلی منطقه آمریکای‌لاتین و حوزه کارائیب به دوره پیش از شیوع کرونا ویروس، به حداقل 2 سال زمان نیاز است؛ یعنی عملیاتی ساختن این هدف تا سال 2023 امکان‌پذیر نخواهد بود.
• دستیابی کشورهای منطقه به سطح سرانه تولید ناخالص داخلی پیش از بحران کرونا تا سال 2025 به طول خواهد انجامید که از این لحاظ، دیرترین احیا را در میان تمامی مناطق جهان خواهد داشت.
• یکی از تبعات جدی همه‌گیری کووید 19، «عمیق‌تر شدن شکاف شغلی در منطقه آمریکای‌لاتین و حوزه کارائیب» بویژه در میان زنان، جوانان، کارگران غیررسمی و افراد دارای مهارت‌های کاری کمتر بوده است.

تعلیق پروازهای کانادا به کلمبیا    

مقامات خطوط هواپیمایی ملی کانادا موسوم به ایر کانادا[5] اعلام نموده‌اند با هدف مقابله مؤثر با موج جدید و جهش‌یافته ویروس کرونا، کلیه پروازهای این شرکت در 17 مسیر بین‌المللی از تاریخ 30 بهمن به حالت تعلیق درخواهد آورد. طبق این اطلاعیه، از تاریخ مزبور کلیه پروازهای این شرکت از مبدأ تورنتو، مونترال و ونکوور به 8 مقصد در ایالات متحده متوقف می‌شوند. در ادامه اجرای این تمهیدات، توقف پرواز به بوگوتا، دوبلین، سان پائولو، دبی، هنگ‌کنگ و تل‌آویو نیز آورده شده است. این محدودیت‌ها تا تاریخ 10 اردیبهشت‌ماه 1400 اعتبار خواهند داشت.

شایان ذکر است، خطوط هواپیمایی ملی کانادا با آغاز همه‌گیری کووید 19، اقدام به فسخ یک‌طرفه قرارداد با 1900 کارمند خود کرده بود و سیاست جدید ایر کانادا بیکاری 1500 کارمند دیگر را نیز به همراه خواهد داشت. در اواخر دی‌ماه نیز چهار شرکت بزرگ هواپیمایی کانادا، تمامی‌پروازهای خود به مقصد مکزیک و کشورهای حوزه کارائیب را تا 10 اردیبهشت‌ماه سال آتی لغو کردند.   

پنج شرکت مسئول تولید روزانه 85% از نفت خام کلمبیا

نفت به عنوان یکی از اقلام صادراتی و پیشران‌های ارزآوری در اقتصاد کلمبیا محسوب می‌شود؛ جایگاه این صنعت حتی بالاتر از قهوه به عنوان یکی از محصولات صادراتی سنتی این کشور آمریکای جنوبی قلمداد می‌گردد (کلمبیا به لحاظ در اختیار داشتن بازار صادراتی قهوه در جهان، پس از برزیل و ویتنام در رده سوم جهانی قرار می‌گیرد، ولی قهوه کلمبیا به لحاظ طعم و کیفیت در جهان اول است). ذخایر اثبات شده نفت کلمبیا در حدود 1.5 میلیارد بشکه می‌باشد که حدود 0.14% از ذخایر اثبات شده نفت دنیا را در قلمرو خود داشته و از این لحاظ در رتبه 35 جهانی قرار می‌گیرد (رتبه اول جهانی در اختیار ونزوئلاست که دارای 303 میلیارد بشکه ذخایر اثبات شده می‌باشد و به عبارتی دارای بیش از 21% کل ذخایر جهانی است).

بر اساس آمار اعلام شده توسط آژانس ملی هیدروکربن‌ها[6]، در حال حاضر 22 شرکت ملی و بین‌المللی در زمینه استخراج نفت در کلمبیا فعال هستند و میزان تولید نفت روزانه کلمبیا طی دو سال گذشته بین 700 هزار تا 900 هزار بشکه در نوسان بوده است. شرایط ناشی از گسترش بیماری کووید 19، کاهش مصرف و اُفت شدید قیمت این سوخت فسیلی باعث شده تا از ماه آوریل 2020 تا پایان ژانویه 2021 تولید نفت کلمبیا از 700 هزار بشکه فراتر نرود.

طبق جدیدترین آمار منتشره، 5 شرکت بزرگ فعال در صنعت نفت کلمبیا حدود 85% تولید روزانه نفت در این کشور آمریکای جنوبی را برعهده دارند، که در جدول ذیل نام شرکت، متوسط تولید روزانه آن‌ها و درصد تولیدی در مقایسه با کل استخراج ذکر شده است:

 

شیوع ویروس کرونا و افزایش بیکاری و فقر در میان زنان آمریکای‌لاتین  

کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای منطقه آمریکای‌لاتین و حوزه کارائیب موسوم به سپال[8] گزارش جدیدی را با عنوان پیامدهای همه‌گیری کووید 19 بر زنان در منطقه منتشر کرده است:

• مشارکت زنان در بازار کار در سال 2020 به رقم 46% از کل زنان جامعه رسید، در حالی که این آمار در سال 2019 بیش از 52% بوده است. این در حالی است که آمار مردان شاغل در سال 2020 نسبت به کل جمعیت مردان 69% بوده ولی بنا به آمار رسمی در سال 2019 رقمی در حدود 73.6% از کل مردان بوده است.
• عامل اصلی بیکاری زنان در سال گذشته میلادی، اعمال محدودیت‌های بهداشتی در قالب قرنطینه عمومی و اجباری بوده، که بخش قابل ملاحظه‌ای از زنان در بخش خانگی مشغول به کار بوده‌اند.
• همه‌گیری کووید 19 در سال گذشته منجر به کاهش 7.7% تولید ناخالص داخلی کشورهای منطقه آمریکای‌لاتین و حوزه کارائیب شد که بخش عمده تأثیر آن متوجه اشتغال گردید. تا پایان سال 2020 بالغ بر 118 میلیون زن در منطقه در شرایط فقر بسر بردند که از مقایسه آمار با سال 2019، افزایش 23 میلیون نفر زنان فقر در آمریکای‌لاتین را شاهد هستیم.
• نقش زنان در مبارزه علیه ویروس کرونا بی‌بدلیل و بسیار حائز اهمیت است. مصداق این ادعا، اشتغال 73.2%  زنان نسبت به کل جمعیت شاغلین در بخش بهداشت و سلامت منطقه می‌باشد.

پاناما

دریافت وام 6 میلیارد و 838 میلیون دلاری دولت پاناما در سال 2020 برای مقابله با ویروس کرونا

هکتور الکساندر، وزیر اقتصاد و دارایی[9] پاناما اعلام نموده است که دولت لائورنتینو کورتیسو در سال 2020 مبلغ 6 میلیارد و 838 میلیون دلار از نهادهای مالی منطقه‌ای و بین‌المللی جهت مقابله با همه‌گیری کووید 19 و پیامدهای اقتصادی آن استقراض کرده است. وی در توضیح علت دریافت کمک‌های مالی مذکور تصریح نموده که از این میزان وام، مبلغ 1 میلیارد و 405 میلیون و 300 هزار دلار آن، کمی‌بیش از 20% کل وام‌های دریافتی به صورت مستقیم صرف خرید وسایل و تجهیزات پزشکی، افزایش مراکز درمانی و رسیدگی به بیماران مبتلا به کووید 19 شده است.

الکساندر یادآوری نموده است که بخشی از این منابع مالی صرف خرید واکسن شده و خواهد شد تا از طریق هماهنگی با وزارت بهداشت پاناما بتوانیم در هدف‌گذاری خود جهت واکسیناسیون روزانه 58 هزار نفر شهروند پانامایی موفق شویم. وی ابراز امیدواری کرده است تا بتواند جمعیت 4 میلیون و 250 هزار نفری پاناما را کمتر از 100 روز واکسینه نمود.

وزیر اقتصاد و دارایی پاناما، بخش عمده‌ی کمک‌های اعطایی را از طریق نهادها و مؤسسات مالی ذیل بیان کرد:

• بانک توسعه بین‌آمریکایی (بید)[10]: 3 میلیارد و 195 میلیون دلار.
• بانک توسعه آمریکای‌لاتین (کاف)[11]: 1 میلیارد و 821 میلیون دلار.
• بانک بین‌المللی بازسازی و توسعه وابسته به بانک جهانی[12]: 1 میلیارد و 256 میلیون دلار.

پاناما در میان پنج کشور برتر آمریکای‌لاتین به لحاظ قابلیت جذب سرمایه‌های خارجی

بر اساس مطالعه انجام شده توسط مؤسسه میلکن[13] تحت عنوان شاخص‌ فرصت‌های جهانی در سال 2021[14]، پاناما به لحاظ میزان جذابیت جهت ورود سرمایه‌های خارجی در منطقه آمریکای‌لاتین پس از کشورهای شیلی، اروگوئه، کاستاریکا و مکزیک در رده پنجم قرار می‌گیرد. این بررسی در میان 145 کشور جهان با در نظر گرفتن 96 متغیر از جمله چشم‌انداز اقتصاد کلان، ظرفیت‌های نوآوری و رشد و توسعه در آینده، میزان دسترسی به خدمات مالی و میزان مطابقت با قواعد پولی، مالی و بانکی بین‌المللی صورت گرفته است.

گزارش مزبور، برتری کشورهای منطقه آمریکای‌لاتین را نسبت به سایر کشورهای نوپدید اقتصادی و در حال توسعه در دو حوزه ترسیم نموده است:

1) برخورداری از نیروی کار دانش‌آموخته و تحصیلکرده در مقاطع بالای دانشگاهی و متنوع؛

2) گستردگی و توسعه بالای نظام مالی و بانکی.

مؤسسه میلکن، منابع داده‌ها و اطلاعات خود جهت تهیه گزارش را بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول عنوان کرده است.           

سؤال نمایندگان مجلس پاناما از وزرای خارجه، اقتصاد و بهداشت در خصوص خرید واکسن کووید 19

اعطای وام 7 میلیارد دلاری توسط نهادهای مالی منطقه‌ای و بین‌المللی به دولت لائورنتینو کورتیسو، رئیس‌جمهور پاناما برای مقابله با بحران شیوع ویروس کرونا، در محافل رسانه‌ای و نزد افکار عمومی مردم بحث برانگیز شده است، چرا که با وجود ورود چنین حجمی از پول، هنوز هیچ‌گونه واکسنی به این کشور آمریکای مرکزی وارد نشده و وعده‌های نهادهای مسئول برای واکسیناسیون عمومی نیز عملیاتی نشده است.

در این رابطه، مجلس نمایندگان پاناما 21 بهمن از سه تن از وزرای کابینه یعنی وزرای روابط خارجی، اقتصاد و بهداشت دعوت کرد تا در جلسه پرسش و پاسخ با نمایندگان حضور یابند. در این نشست، نمایندگان مجلس نسبت به موضوع نحوه مدیریت بحران توسط دولت لائورنتینو کورتیسو انتقادات فراوانی را مطرح کردند و با اشاره به تبدیل شدن پاناما به کانون کووید 19 در منطقه آمریکای مرکزی و داشتن بالاترین میزان مبتلا و فوتی، خواستار استعفای مقامات مسئول یا برکناری آن‌ها از سوی رئیس‌جمهور شدند.      

در نشست پرتنش مجلس، وزرای بهداشت، اقتصاد و خارجه با دفاع  از عملکرد دولت، از اختصاص بودجه 1 میلیارد و 500 میلیون دلاری جهت خرید تجهیزات و لوازم پزشکی خبر داده و اضافه نمودند که مابقی وام‌های دریافتی نیز به منظور خرید واکسن، پرداخت حقوق کارکنان بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، اجرای طرح‌های حمایتی از خانوارها و اقشار کم درآمد و اعطای وام به بنگاه‌های اقتصادی خُرد، کوچک و متوسط هزینه شده یا خواهد شد. جلسه مزبور که از ساعت 10:00 صبح شروع شده بود، پس از 11 ساعت بحث و جدل نمایندگان با وزرا در ساعت 21:00 خاتمه پیدا کرد.

پی نوشت :

 

[1]. Flippo Grandi, el Alto Comisionado de Naciones Unidas para los Refugiados (ACNUR)

[2]. Estatuto de Protección Temporal para Migrantes Venezolanos (ETPV)

[3]. Fondo Monetario Internacional (FMI)

[4]. Alejandro Werner, director para las Américas del FMI

[5].Air Canada 

[6]. Agencia Nacional de Hidrocarburos (ANH)

[7]. Índice de Oportunidad Global

[8].Comisión Económica para América Latina y el Caribe (CEPAL)

[9].Héctor Alexander, Ministro de Economía y Finanzas

[10].Banco Interamericano de Desarrollo (BID)

[11].Banco de Desarrollo de América Latina (CAF)

[12]. Banco Internacional de Reconstrucción y Fomento (BRIF) del Banco Mundial 

[13].Milken Institute

[14] Índice de Oportunidad Global