در انتظار تجدید قدرت گریونا در سال 2021
در اولین روزهای سال جدید، پول ملی اوکراین پس از کاهش ارزش تا روزهای پایانی سال 2020 به تدریج شروع به تقویت کرد. کارشناسان می‌گویند که عوامل اساسی اقتصادی برای گریونا مطلوب است و پیش بینی می‌شود که در آینده نزدیک به ثبات برسد.
پایان سال 2020، از بسیاری جهات برای پول ملی اوکراین (گریونا) بسیار ناآرام بود، اما بعد از تعطیلات سال نو اوضاع آرام و هر روز پول ملی چند کوپک تقویت شد. در ماه دسامبر، ارز ملی در محدوده یک گریونا نوسان داشت. در حالی که در اواسط دسامبر روند تقویتی را نشان می داد؛ در ابتدای ماه نرخ پول ملی در برابر دلار آمریکا به 28.63 گریونا رسید؛ پس از آن شروع به بازیابی کرد و در اواسط ماه دلار به زیر 28 گریونا کاهش و در پایین ترین سطح به 27.74 گریونا رسید اما تا پایان ماه گریونا تا حدودی ضعیف شد و سال 2020 را در سطح 28.27 گریونا به ازای هر دلار به پایان رساند.
با وجود بحران اقتصادی ناشی از اپیدمی ویروس کرونا، گریونا آزمایشات سال گذشته را با موفقیت پشت سر گذاشت. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که به طور کلی، عوامل موثر در نرخ ارز مطلوب بوده و مطلوب باقی خواهد ماند. به گفته آنها، تضمین افزایش قیمت محصولات صادراتی اوکراین در بازار جهانی و بهبود تقاضای غیرمقیمان برای اوراق قرضه داخلی ناشی از شرایط ثبات پول ملی است. علاوه بر این، در ماه دسامبر، زمان اعزام هیات صندوق بین المللی پول به اوکراین که مدتها نامعلوم بود مشخص شد تا موضوع بازبینی برنامه آماده به کار (Stand-By Arrangement) در دستور کار قرار گرفته و خود شرایط مطلوب را برای پول ملی در برابر ارزهای خارجی بیشتر فراهم کند.
عوامل مطلوب:
طبق پیش بینی‌های اقتصاددانان برجسته اوکراینی، سال آینده نویدبخش آرام بودن گریونا است؛ انتظار می رود نرخ ارز ملی در سطح فعلی 28 گریونا برای هر دلار آمریکا باقی بماند. طبق نظر اولنا بلان اقتصاددان ارشد موسسه Dragon Capital در اوایل سالجاری، انتظار می رود درآمد ارزی به دلیل رشد شدید قیمت های فولاد و غلات در ماه‌های آخر سال 2020 افزایش یابد. این امر همراه با ورود سرمایه خارجی به اوراق قرضه دولتی به تقویت گریونا کمک می‌کند. اما در نیمه دوم سال، با توجه به رشد واردات، نرخ به سطح 28 گریونا برای هر دلار باز خواهد گشت. الکساندر مارتیننکو، رئیس بخش تجزیه و تحلیل شرکت ها در گروه ICU نیز معتقد است: گریونا توسط حساب های خارجی قوی پشتیبانی می‌شود. فعالیت بالای صادرکنندگان و افزایش ورودی سرمایه خارجی به تقویت متوسط گریونا در نیمه اول سال 2021 کمک خواهد کرد. انتقال بیشتر به کسری حساب جاری فشار را بر نرخ ارز در نیمه دوم سال وارد می‌کند و باید در سال 2021 در محدوده بین 27.5 تا 28 گریونا برای یک دلار پایان یابد. لذا سال گذشته برای کل جهان و اقتصاد ملی یک شوک بود، اما برای ارز اوکراین نه.
بازگشت به رشد:
در روزهای اول سال 2021، گریونا پس از کاهش نسبی قبل از سال نو، دوباره تقویت شد. از 14 ژانویه، ارز اوکراین با نرخ رسمی هر دلار 27.97 گریونا رسید. آندری هویلوف، تحلیلگر موسسه RoboForex معتقد است تقویت فعلی به دلیل کاهش تقاضای ارز از طرف واردکنندگان و نیاز صادر کنندگان به فروش ارز در بازار بین بانکی است. اگر خرید ارز توسط بانک مرکزی در بازار بین بانکی نبود، این تقویت قویتر بود. هویلوف می‌گوید: «پس از آنکه وزارت دارایی در 12 ژانویه، تقریباً 9 میلیارد گریونا از حراج اوراق قرضه وام داخلی دولتی را جذب کرد، بدهی داخلی اوکراین از مرز یک تریلیون گریونا فراتر رفت. این رشد به دلیل تعلیق همکاری با سازمانهای مالی بین المللی در سال گذشته و نیاز به تأمین مالی از وام دهندگان داخلی ایجاد شده است. هیئت دولت این بدهی را با پول ملی پرداخت می‌کند، نرخ ارز گریونا فقط تحت تأثیر تقاضای افراد غیر مقیم برای اوراق قرضه دولتی قرار می‌گیرد. این دسته دوم برای خرید خود در بازار بین بانکی ارز می فروشند - در پایان سال گذشته، آنها خرید این ابزار را از سر گرفتند- بنابراین، ما انتظار ورود بیشتر ارز از آنها را داریم». هویلوف افزود: « اکنون وضعیت متفاوتی در مورد بدهی خارجی مشاهده می‌شود. اوکراین باید 1.6 میلیارد دلار به صندوق بین المللی پول بپردازد، در کل کشور باید 15.5 میلیارد دلار به طلبکاران بدهد. به عنوان مثال، در سپتامبر گذشته اوکراین بیش از 2 میلیارد دلار در یک فقره پرداخت کرد. اوکراین توان پرداخت این بدهی‌ها را دارد اما بدون کمک سازمانهای مالی بین المللی بسیار دشوار خواهد بود و منجر به کاهش ارزش پول ملی خواهد شد.»
اهمیت کار با صندوق بین المللی پول:
آغاز کار مأموریت بازبینی هیات صندوق در اوکراین و نتایج کار آنها در آینده نزدیک نرخ ارز گریونا در برابر یورو و دلار را تعیین می‌کند. تا پایان ژانویه، انتظار می رود نرخ دلار در برابر گریونا تا سطح 28.30 گریونا برسد. یورو نیز احتمالاً تا 34.65 گریونا تقویت شود. آندری شوچیشین، تحلیلگر Forex Club، معتقد است: در بازار، تسلط قابل توجه فروشندگان ارز همچنان پابرجاست، که منجر به تقویت قابل توجه گریونا می‌شود. واردکنندگان در بازار به دلیل قرنطینه منفعل هستند. دلالان در انتظار تقویت گریونا بوده و همزمان، غیر مقیمین هم که هدایت خرید اوراق قرضه دولتی را بر عهده دارند، نقش مهمی در بازار ایفا می‌کنند.
شروع به کار مأموریت هیات صندوق در اوکراین هم عامل مهمی در حمایت از گریوناست. امسال، اوکراین باید حدود 1.6 میلیارد دلار را به صندوق بپردازد. از این مقدار، 1.36 میلیارد دلار برای پرداخت مبلغ اصلی بدهی و 260 میلیون دلار سود آن است. با در نظر گرفتن پرداخت بدهی‌های، بدهی خصوصی و بدهی بین شرکتی، کل حجم پرداختی اوکراین به نفع افراد غیر مقیم در سال 2021 حدود 15.5 میلیارد دلار خواهد بود. پول ملی وارد مرحله ای از رشد نسبتاً فعال شده به زودی ممکن است بصورت روانی 28 گریونا در هر دلار تقویت شود. سرعت و دامنه تقویت به بانک مرکزی بستگی دارد، که تنها خریدار قوی در بازار است؛ جایی که سایر شرکت کنندگان منتظر دخالت آن در خرید هستند.
به نظر می رسد اگر مقامات اوکراینی یک سیاست اقتصادی سالم و متعادل را در مسیر بهبود از بحران اقتصادی دنبال کنند، به احتمال زیاد، سال جدید هیچ اتفاق جدی برای گریونا رخ نخواهد داد. مگر اینکه، سال 2021 شگفتی دیگری برای اوکراین داشته باشد که در آن صورت باید برای غیر منتظره ترین فاجعه آماده شود.