اخبار و تحولات اقتصادی ترکیه (هفته دوم آذر ماه 1399)

اهم اخبار و تحولات اقتصادی داخلی و خارجی ترکیه در هفته دوم آذر ماه 1399 که در رسانه های این کشور منتشر شده است به شرح ذیل می‌باشد؛

سازمان آمار ترکیه: نرخ تورم ترکیه 14 درصد است

سازمان آمار ترکیه نرخ تورم این کشور برای ماه نوامبر را اعلام کرد. بر اساس این گزارش نرخ تورم این کشور در ماه نوامبر سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل با 2.3 درصد افزایش به 14.03 درصد رسید.

لطفی الوان، وزیر دارایی و خزانه‌داری ترکیه در خصوص افزایش نرخ تورم گفت، افزایش قیمت محصولات کشاورزی و مواد غذایی، افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی و افزایش نرخ دلار از دلائل اصلی افزایش نرخ تورم در ترکیه می‌باشند.

اعلام خط فقر و مرز گرسنگی در ترکیه

سندیکای ترک – ایش طی گزارشی خط فقر و مرز گرسنگی را اعلام کرد. بر اساس گزارش این سندیکا، میزان خط فقر برای یک خانواده چهار نفره 8 هزار و 197 لیر و مرز گرسنگی نیز 2516 لیر تعیین شد.

در همین ارتباط، تمل کاراملااوغلو، رهبر حزب سعادت نیز ضمن اشاره به میزان خط فقر در ترکیه گفت، مبنای تعیین حداقل دستمزد در کشور باید میزان خط فقر باشد. وی گفت، تعیین 2324 لیر به عنوان حداقل دستمزد در ترکیه در چنین شرایط اقتصادی امکان‌پذیر نبوده و غیر قابل قبول است.

اعلام رشد اقتصادی و میزان حجم روابط تجاری ترکیه

سازمان آمار ترکیه میزان نرخ رشد این کشور برای سه ماهه سوم سال جاری را 6.7 درصد اعلام کرد. در همین ارتباط رخسار پکجان، وزیر تجارت ترکیه گفت، ترکیه جزء معدود کشور عضو گروه جی 20 می‌باشد که این میزان رشد اقتصادی را تجربه کرده است. وی همچنین ضمن اشاره به آمار حجم تجارت ترکیه در ماه نوامبر سال جاری گفت، میزان صادرات کشور در ماه نوامبر سال جاری با 95 صدم درصد کاهش به 16 میلیارد و 88 میلیون دلار و میزان واردات نیز با 16 درصد افزایش به 21 میلیارد و 158 میلیون دلار رسیده است. بدین ترتیب میزان حجم روابط تجاری ترکیه در ماه نوامبر 37 میلیارد و 246 میلیون دلار می‌باشد. در ماه نوامبر بیشترین میزان صادرات ترکیه به ترتیب به کشورهای آلمان، انگلیس و عراق و بیشترین میزان واردات نیز از کشورهای آلمان، چین و روسیه انجام گرفته است. بر پایه این گزارش، میزان صادرات ترکیه در یازده ماه سال 2020 با 8.3 درصد کاهش به 151 میلیارد و 704 میلیون دلار و میزان واردات نیز با 3.55 درصد افزایش به 197 میلیارد و 47 میلیون دلار و میزان حجم تجارت خارجی نیز به 348 میلیارد و 761 میلیون دلار رسید. کسری تراز تجاری نیز با 82.5 درصد افزایش 45 میلیارد و 343 میلیون دلار گردید.

خبر خوش برای بدهکاران بانکی در ترکیه

اردوغان، رئیس جمهور ترکیه به تیم اقتصادی دولت دستور داده تا در جهت حمایت از شهروندان ترکیه‌ای در دوران شیوع ویروس کرونا، بازپرداخت اقساط تسهیلات بانکی مشتریان مورد بازبینی قرار گیرد. اردوغان از مدیران بانک‌ها خواسته تا نسبت به افزایش مدت بازپرداخت اقساط بانکی تمهیدات لازم را اتخاذ نمایند.   

آیا بازگشایی مدارس در ترکیه تصمیم اشتباهی بود؟
با افزایش میزان مبتلایان و فوتی‌های ناشی از پاندمی ویروس کووید 19 در ترکیه، شماری از محدودیت‌های ناشی از این همه‌گیری احیا شدند. این محدودیت‌ها غالبا در خصوص رفت و آمد شهروندان و کاهش ساعات فعالیت مراکز خدمات عمومی و بنگاه‌های اقتصادی، به سیاق آنچه که در ماه‌های آوریل و می 2020 از طرف دولت اعمال می‌شد، هستند.

در این راستا، موضوع آموزش و نحوه مدیریت کلاس‌های درسی در مدارس این کشور، به یکی از حوزه‌های مناقشه برانگیز تبدیل شده است، به طوری که نظرات مختلف و گاها متناقضی در این خصوص مشاهده می‌شود. علی‌رغم اینکه، برخی از مدارس به والدین گفته‌اند که از آوردن دانش‌آموزان به مدرسه تا پایان سال جاری (2020) خودداری کنند، اما همچنان تصمیم قطعی از جانب دولت مبنی بر تداوم یا خاتمه دادن به آموزش حضوری اتخاذ نشده است.

ترکیه نیز مانند بسیاری از کشورهای جهان به دنبال ظهور پاندمی ‌کرونا، آموزش حضوری در مدارس این کشور را در تاریخ 16 مارس 2020 (26 اسفند 1398) متوقف کرد. طبق تصمیم نهاد وزارت آموزش ملی ترکیه، کلیه مدارس این کشور برای سال تحصیلی 2020-2019، مجددا بازگشایی نشد و سال تحصیلی گذشته برای مدارس خاتمه یافته تلقی گردید. اما، سال تحصیلی جاری (2021-2020) در تاریخ 21 سپتامبر (31 شهریور) آغاز به کار نمود. به دنبال هراس برخی از والدین از سلامتی فرزندانشان، وزارت مذکور مقداری عقب‌نشینی نمود و حضور دانش آموزان در مدارس ترکیه همانند کشورمان (ایران)، به اختیار و صلاحدید اولیا گذاشته شد. اما چون آمار اعلامی روزانه مبتلایان و فوتی‌های کرونا پایین بود و یا تعمدا کمتر اعلام می‌شد! جمع کثیری از والدین، آموزش حضوری را انتخاب کردند و سرویس‌های ایاب و ذهاب مدارس، همچون سال‌های گذشته رونق یافت. با وجود این، اینک با انتشار آمار رسمی‌ به صورت روزانه که تعداد مبتلایان به بیش از 6 هزار نفر و فوت‌شدگان به مرز 200 نفر رسیده است، این پرسش حیاتی مطرح شده است که آیا بازگشایی مدارس در ماه سپتامبر تصمیم اشتباهی بود؟

برخی از کارشناسان بر این باورند، بعد از بازگشایی هتل‌ها در ماه ژوئن (خردادماه) به علت نیاز ترکیه به پذیرش گردشگران خارجی، بازگشایی مدارس را می‌توان به عنوان دومین عامل تسهیل‌گر در تشدید شیوع ویروس کرونا در ترکیه دانست. چرا که در بازگشایی مدارس نباید صرفا به دانش‌آموزان و مربیان توجه نمود، بلکه بسیاری از مشاغل و اقشار اجتماعی به صورت زنجیروار به مدارس متصل هستند و نقش قابل توجهی در انتشار ناخواسته ویروس داشته‌اند. فشارهای اقتصادی از مجاری همین مشاغل و اصناف نیز در ترغیب دولت به بازگشایی موثر بوده‌اند. مخصوصا در کشوری همچون ترکیه که بخش خدمات، اهمیت بسزایی در چرخه اقتصادی دارند.

از سوی دیگر، بنا به آمار اعلامی از سوی وزارت آموزش ملی ترکیه، در این کشور، 18 میلیون و 108 هزار و 860 نفر دانش‌آموز در مقاطع تحصیلی ابتدایی، راهنمایی و پیش دبستانی مشغول به تحصیل هستند که رقم هنگفتی است و سازماندهی آموزش این حجم از دانش‌آموزان به روش غیرحضوری و از راه دور، کار دشواری می‌باشد. چرا که هم زیرساخت‌های لازم از منظر دسترسی به اینترنت و ابزارهای دریافت‌کننده آموزش (رایانه، لپ تاپ، تلویزیون و ...) برای همه دانش‌آموزان به میزان عادلانه فراهم نیست و هم دولت، فرصت کافی جهت سازماندهی محتوای دروس در حال تدریس، مطابق با معیارهای آموزش از راه دور در اختیار نداشته است. این ملاحظات، مسئولین آموزش ترکیه را در دوراهی انتخاب خطر تکثیر ویروس از مسیر مدارس و یا تن دادن به معایب آموزش از راه دور قرار داده است.

پیشکسوتان حوزه آموزش و پروش در ترکیه عنوان می‌کنند؛ در شرایط جاری کشور در صورت غیرحضوری کردن کامل مدارس، تربیت و پرورش مطلوب استعدادهای دانش‌آموزان ممکن نخواهد بود و صرفا درجاتی از آموزش آن هم با توجه به سطح اقتصادی خانوارها و میزان انطباق‌پذیری دانش‌آموزان، منتقل خواهد شد. لکن از آنجا که حفاظت از سلامتی دانش‌آموزان و معلمین و به طور کلی شهروندان اولویت نخست دولت به شمار می‌رود، چاره‌ای جز بستن مدارس و برگشتن از تصمیم اشتباه بازگشایی مدارس نیست.