اخبار اقتصادی جمهوری آذربایجان (هفته دوم مهر ماه 1399)

مهمترین اخبار اقتصادی جمهوری آذربایجان در هفته دوم مهر ماه 1399که در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور انتشار یافته است به شرح زیر اعلام می‌گردد.

اخبار اقتصادی داخلی

عبور صادرات جمهوری آذربایجان از مرز 9.9 میلیارد دلار (تودی آذ)

مرکز صادرات و ارتباطات اصلاحات اقتصادی جمهوری آذربایجان در "بررسی صادرات" خود در ماه سپتامبر گزارش داد که حجم صادرات جمهوری آذربایجان در طول هشت ماه اول سال 2020 به بیش از 9.9 میلیارد دلار رسیده است. از این میزان، صادرات در بخش غیرنفتی 1.1 میلیارد دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال 2019 به میزان 9.7 درصد یا 124 میلیون دلار کاهش داشته است. در این مدت محصولات غیرنفتی به ارزش 450.3 میلیون دلار به روسیه، 226.9 میلیون دلار به ترکیه، 138.5 میلیون دلار به سوئیس، 92 میلیون دلار به گرجستان و 32.7 میلیون دلار به چین صادر شده است. در فهرست صادرات غیرنفتی جمهوری آذربایجان در دوره مذکور، گوجه فرنگی با 167 میلیون دلار در رتبه اول و طلا با 124.4 میلیون دلار و پنبه با 78.6 میلیون دلار به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. ارزش صادرات سایر محصولات غیرنفتی نیز به ترتیب عبارتند از  میوه و سبزیجات 376.3 میلیون دلار، الیاف پنبه 77.6 میلیون دلار، آلومینیوم و محصولات آن 63.6 میلیون دلار، محصولات شیمیایی 52.4 میلیون دلار، فلزات آهنی و محصولات آن 31.5 میلیون دلار، مس و فرآورده‌های آن 12.5 میلیون دلار، پلاستیک 118.5 میلیون دلار، نخ پنبه 11.3 میلیون دلار، نوشابه‌های الکلی و غیرالکلی 8.4 میلیون دلار، شکر 11.5 میلیون دلار، روغن نباتی 15 میلیون دلار و چای 6.2 میلیون دلار.

لازم به ذکر است که صادرات میوه و سبزیجات در مقایسه با مدت مشابه سال  2019 به میزان 4 درصد، روغن نباتی 28.9 درصد و چای 0.2 درصد افزایش داشته است. پنج کشور برتر از نظر واردات محصولات غیرنفتی از جمهوری آذربایجان عبارتند از روسیه با 31.7 میلیون دلار، سوئیس با 31 میلیون دلار، ترکیه با 27.8 میلیون دلار، گرجستان با 7.5 میلیون دلار و افغانستان با 2.2 میلیون دلار. خاطر نشان می‌سازد سهم شرکت‌های خصوصی و دولتی در صادرات غیرنفتی جمهوری آذربایجان به ترتیب برابر با 32.7 و 31.2 درصد بوده است.

احتمال کاهش صادرات غیرنفتی جمهوری آذربایجان(اسفرا.آذ)

بررسی وضعیت صادرات جمهوری آذربایجان در 8 ماهه سال 2020 نشان می‌دهد که در سال جاری صادرات محصولات غیرنفتی کاهش داشته است. به طوری که در این مدت کل صادرات جمهوری آذربایجان 9.9 میلیارد دلار و صادرات غیرنفتی 1 میلیارد 153 میلیون دلار بوده است. بر این اساس 11.65 درصد کل صادرات جمهوری آذربایجان را محصولات غیرنفتی تشکیل داده است. در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، صادرات غیرنفتی به میزان 124 میلیون دلار و یا 9.7 درصد کاهش یافته است. با توجه به افزایش چشمگیر صادرات غیرنفتی در سال 2019 انتظار می‌رفت در سال 2020 صادرات غیرنفتی افزایش داشته باشد. علت اصلی این کاهش را می‌توان به بیماری کرونا و کاهش تقاضا در بازار نسبت داد. یکی از محصولاتی که به علت کاهش تقاضا قیمت آن کاهش یافته نفت است. کاهش قیمت نفت موجب کاهش قیمت تمامی محصولات انرژی، از جمله گاز طبیعی و برق نیز شد. تجربه 10 سال گذشته نشان می‌دهد که میزان رشد صادرات کالاهای غیرنفتی آذربایجان به وضعیت مالی کشورهای واردکننده این کالاها بستگی دارد. برای افزایش قدرت خرید، باید وضعیت این کشورها خوب باشد. خریداران اصلی کالاهای غیرنفتی آذربایجان روسیه، عراق، افغانستان، ترکمنستان، ترکیه و قزاقستان هستند. وضعیت اقتصادی در این کشورها به قیمت نفت و ثبات ارز بستگی دارد. کشورهای یاد شده در دو سال گذشته با کاهش قیمت نفت و کاهش ارزش پول ملی روبرو شده‌اند که این امر موجب کاهش واردات آنها و در نتیجه کاهش صادرات غیرنفتی جمهوری آذربایجان به این کشورها شده است. به احتمال قوی با گران شدن نفت و ثبات پول ملی، واردات کشورهای مذکور و صادرات آذربایجان افزایش خواهد یافت.

شرکت سوکار پلیمر اولین شرکت صادرکننده کالای غیرنفتی(رپورت)

به گزارش مرکز تحلیل اصلاحات اقتصادی و ارتباطات جمهوری آذربایجان، شرکت «سوکار پلیمر» در ماه‌های ژانویه تا اوت سال جاری اولین صادرکننده محصولات غیرنفتی بوده است. بر اساس آمار مذکور سهم شرکت‌های غیر دولتی در صادرات غیرنفتی 32.7 درصد بوده است. هم‌چنین اولین شرکت دولتی در صادرات غیر نفتی «اداره بازرگانی و عملیات‌های اقتصادی» شرکت سوکار بوده است. گفتنی است در 8 ماه سال 2020، صادرات شرکت «سوکار پلیمر» به ارزش 82.1 میلیون منات بوده است. این رقم در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته 24.7 میلیون دلار و یا 43.03 درصد بیشتر است. صادرات «اداره بازرگانی و عملیات‌های اقتصادی» شرکت سوکار در هشت ماهه سال جاری نیز به ارزش 90.7 میلیون دلار بوده است که این رقم در مقایسه با هشت ماهه سال گذشته 66.5 میلیون دلار و یا 42.3 درصد کمتر است.

مالیات‌دهندگان متضرر از کرونا درخواست حمایت مالی از دولت کردند(نیوز آذ)

جمهوری آذربایجان برای جلوگیری از تأثیرات منفی بیماری همه‌گیر کرونا بر اقتصاد این کشور، به حمایت از کارآفرینان و مشاغل کوچک ادامه می‌دهد. بر این اساس رسانه‌های محلی گزارش داده‌اند، که حدود 148،292 نفر از مالیات‌دهندگان آذربایجانی که بر اثر کرونا متضرر شده‌اند، از تاریخ 28 سپتامبر درخواست خود را برای دریافت حمایت‌های دولتی ارائه کرده‌اند. از 28 سپتامبر، آژانس خزانه‌داری وزارت دارایی، پرداخت 98.89 میلیون منات کمک مالی به کارآفرینان را تضمین نموده است. حمایت‌های مالی از شرکتهای آسیب‌دیده از کرونا در مناطق تأثیرپذیر آذربایجان، مطابق با دستور رئیس جمهور این کشور و مصوبات هیأت وزیران، طی چند مرحله پرداخت خواهد شد که مرحله اول آن به پایان رسیده است.

اخبار اقتصادی دوجانبه با ایران

افزایش دو برابری حمل کالا از طریق راه آهن آستارا( آذر نیوز)

بنابر گزارش رسانه‌های محلی، صادرات کالا از ایستگاه راه آهن آستارا به جمهوری آذربایجان بیش از دو برابر شده است. 104 هزار و 220 تن بار از طریق پایانه راه آهن آستارا در سال 2020 به جمهوری آذربایجان صادر شده است که 109 درصد بیشتر از مدت مشابه سال 2019 است. بنابراین، علی‌رغم همه‌گیری کرونا، عملیات واردات و صادرات بین ایران و جمهوری آذربایجان هم‌چنان ادامه دارد. لازم به ذکر است که مواد شیمیایی، لوازم خانگی و مصالح ساختمانی در بین کالاهای صادراتی از ایران به آذربایجان بیش از سایر کالاها است. پیش از این گزارش شده بود که ایران در میان سه کشور برتر خلیج فارس قرار دارد که آذربایجان بیشترین عملیات تجاری را با آنها انجام داده است. بنابراین، حجم تجارت خارجی آذربایجان با ایران از ژانویه تا آگوست سال 2020 به 204.2 میلیون دلار رسیده است. پس از ایران امارات متحده عربی و عربستان سعودی به ترتیب با گردش تجاری 26 میلیون دلار و 8.3 میلیون دلار در رده‌های بعدی طرف‌های تجاری جمهوری آذربایجان در خلیج فارس هستند. ضمنا ایران از نظر واردات محصولات آذربایجانی در بین سه کشور مذکور رتبه اول را در خلیج فارس به خود اختصاص داده است. لازم به ذکر است در مدت مذکور واردات از ایران بالغ بر 181.6 میلیون دلار، از امارات متحده عربی 18.7 میلیون دلار و از عربستان سعودی 7.1 میلیون دلار بود.

همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای و بین‌المللی

افزایش 23.1 درصدی صادرات گاز  جمهوری آذربایجان به ترکیه (تودی آذ)

بر اساس گزارش‌های منتشره از سوی سازمان تنظیم بازار انرژی ترکیه، جمهوری آذربایجان در مدت زمان ژانویه تا جولای سال 2020، صادرات گاز طبیعی خود به ترکیه را به میزان 23.1 درصد افزایش داده است. بر اساس این گزارش در مدت مذکور، آذربایجان 6.5 میلیارد متر مکعب گاز حاصل از میدان شاه دنیز را به ترکیه صادر کرده است. شایان ذکر است از مجموع گاز صادر شده به ترکیه، تنها 1.9 میلیارد متر مکعب آن در ماه جولای به ترکیه تحویل داده شده که این میزان 35.17 درصد از کل حجم گاز ارسال شده به ترکیه را شامل می‌شود. لازم به ذکر است که صادرات گاز در ماه جولای 21.54 درصد نسبت به مدت مشابه جولای 2019 افزایش داشته است. ضمنا در ماه جولای، آذربایجان در میان کشورهای صادرکننده گاز طبیعی به ترکیه، هم‌چنان در صدر قرار داشته و پس از آن روسیه با 27.11 درصد، ایران با 21.36 درصد و الجزایر با 12.47 درصد قرار دارند. خاطر نشان می‌سازد مجموع گاز صادر شده به ترکیه در ماه جولای بالغ بر 3.1 میلیارد متر مکعب بوده است. یادآوری می‌نماید جمهوری آذربایجان گاز طبیعی خود را تنها از میدان گازی شاه دنیز و به دو روش به ترکیه صادر می‌کند. این گاز از سال 2007 از طریق خط لوله باکو - تفلیس - ارزروم و علاوه بر آن از سال 2018  نیز از طریق خط لوله تاناپ به ترکیه صادر می‌شود. جمهوری آذربایجان از زمان راه اندازی خط لولهTANAP   بیش از 6.2 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی خود را  به ترکیه انتقال داده است.

انتقال 279 هزار تن نفت شرکت SOCAR از طریق خط لوله باکو-نووروسییسک (تودی آذ)       

بنابر گزارشات منتشره شرکت دولتی نفت جمهوری آذربایجان  (SOCAR) به میزان 278،910 تن نفت را از طریق خط لوله باکو-نووروسییسک صادر کرده است. از مجموع 278،900 تن نفتی که در طول 9 ماه اول سال 2020 از طریق خط لوله باکو-نووروسیسک حمل شده ، 79،760 تن نفت در ماه سپتامبر حمل شده است. لازم به ذکر است که صادرات نفت جمهوری آذربایجان از طریق خط لوله باکو-نووروسیسک نسبت به مدت مشابه سال  2019 به میزان 51.4 درصد کاهش داشته است. کاهش حجم صادرات نفت در سال 2020 از طریق خط لوله باکو-نووروسیسک به این دلیل است که خط لوله مذکور از ژانویه تا جولای 2020 در حال تعمیرات بود و تنها از 17 جولای 2020 ، SOCAR  صادرات خود را از این طریق از سر گرفته است. یادآوری می نماید خط لوله باکو-نووروسییسک از اکتبر 1996 مورد بهره‌برداری قرار گرفته و حداکثر ظرفیت آن 105000 بشکه در روز است. قطر این خط لوله 530 میلی متر و طول آن 1330 کیلومتر است. طول این خط لوله در خاک جمهوری آذربایجان  231 کیلومتر و دارای سه ایستگاه پمپاژ در مناطق سنگاچال، سومقائیت و سیازان است.

شرکت دولتی نفت جمهوری آذربایجان در زمینه اکتشاف و تولید نفت و گاز، پردازش و حمل و نقل نفت، گاز و میعانات گازی، بازاریابی محصولات نفتی و پتروشیمی در بازارهای داخلی و بین‌المللی و هم‌چنین تأمین گاز طبیعی مورد نیاز صنایع داخلی فعالیت می‌نماید. این شرکت دارای دو پالایشگاه در جمهوری آذربایجان و یکی در ترکیه است. علاوه بر این شرکت سوکار دارای تعداد زیادی پمپ بنزین در  جمهوری آذربایجان، ترکیه، گرجستان، رومانی و سوئیس است.

جمهوری آذربایجان و اتحادیه اروپا اجرای پروژه Twinning را آغاز می‌کنند (آذر نیوز)

پروژه  Twinning که قرار است با تأمین بودجه از سوی اتحادیه اروپا برای حمایت از کمیته آمار دولتی و خدمات مالیاتی جمهوری آذربایجان در راستای تقویت توان جمع‌آوری، پردازش، تجزیه و تحلیل، و انتشار اطلاعات آمار تجاری و اقتصادی دولت به اجرا درآید در تاریخ 29 سپتامبر 2020 در قالب یک نشست ویدیوکنفرانسی افتتاح شد.

این پروژه قرار است توسط کنسرسیومی متشکل از اداره آمار فنلاند، اداره آمار لیتوانی و اداره آمار مرکزی هلند اجرا شود. شایان ذکر است کمیته آمار دولتی آذربایجان و خدمات مالیاتی دولتی این کشور زیر نظر وزارت اقتصاد جمهوری آذربایجان، سازمان‌های ذینفع اصلی در این پروژه هستند. هدف کلی پروژه  Twinning که قرار است ظرف مدت 17 ماه به اجرا درآید، ایجاد ظرفیت مناسبی برای متخصصان محلی در جمهوری آذربایجان جهت جمع‌آوری، پردازش، تجزیه و تحلیل و انتشار اطلاعات مربوط به بخش‌های خصوصی و فعالیت‌‌های تجاری واحدهای کوچک و متوسط در آذربایجان است.

با اجرای این پروژه فرآیند عملیات ثبت آماری در بنگاه‌های اقتصادی بهبود یافته و ظرفیت کمیته آمار دولتی و خدمات مالیاتی جمهوری آذربایجان نیز برای انطباق با روش‌های آماری تجارت بر اساس استانداردهای اتحادیه اروپا افزایش خواهد یافت. علاوه بر آذربایجان کشورهای الجزایر، ارمنستان، مصر، گرجستان، رژیم صهیونیستی، اردن، لبنان، مولداوی، مراکش، تونس و اوکراین نیز در همین چارچوب با اتحادیه اروپا همکاری می‌کنند. لازم به ذکر است که روابط اتحادیه اروپا با جمهوری آذربایجان بر اساس توافق‌نامه همکاری میان این اتحادیه و آذربایجان در زمینه تقویت تجارت و سرمایه‌گذاری و تقویت همکاری‌های اقتصادی، تقنینی و فرهنگی شکل گرفته و از سال 1999 لازم الاجرا گردیده است. اتحادیه اروپا بزرگترین شریک تجاری و بزرگترین سرمایه‌گذار خارجی در آذربایجان، با نزدیک به 7 میلیارد یورو سرمایه‌گذاری مستقیم در این کشور به شمار می‌آید.

کاهش میزان صادرات فندق  جمهوری آذربایجان به گرجستان (ای آر بی نیوز)

بنابر گزارش رسانه‌های محلی، جمهوری آذربایجان طی 8 ماهه سال 2020 به میزان 35 تن فندق به ارزش بیش از 209 هزار دلار به گرجستان صادر کرده است. بنابراین صادرات فندق از آذربایجان 6.7 برابر در مقایسه با مدت مشابه سال 2019 کاهش داشته است. لازم به ذکر است که جمهوری آذربایجان طی هشت ماهه سال 2019، به میزان 237 تن فندق به ارزش 1.2 میلیون دلار به گرجستان صادر کرده بود.