بازار مواد غذایی سوئد

براساس آمار موجود در سایت مرکز آمار ملی سوئد ، این کشور در سال 2018 حدود 15.7 میلیارد یورو (حدود 157 میلیارد کرون ) انواع مواد غذایی و محصولات کشاورزی وارد کرده است. این رقم در سال 2017 حدود 14.4 میلیارد یورو ( 144 میلیارد کرون) بود. سهم صادرات این محصولات در سال 2018 و 2017 به ترتیب حدود 9 میلیارد یورو ( 91 میلیارد کرون ) و 8.3 میلیارد یورو ( حدود 83 میلیارد کرون) بود.

 در این میان موادغذایی فرآوری شده سهم زیادی از بازار مواد غذایی سوئد را چه از نظر صادرات و چه واردات تشکیل می دهد.  براساس گزارش هیات ملی بازرگانی سوئد، واردات مواد غذایی فرآوری شده به سوئد در سال 2018 حدود 8 میلیارد یورو ( 82.9 میلیارد کرون ) وصادرات آن بالغ بر  4.2 میلیارد یورو ( 44 میلیارد کرون ) بوده است.   

براساس گزارشات موجود حدود 90 درصد مصرف مواد غذایی در سوئد مواد غذایی فرآوری شده ، غذاهای کنسروی و منجمد است که به نوبه خود در سطح بین المللی رقم بسیار بالایی است. در عین حال علاقه به مواد غذایی  مانند آجیل ، غلات و حبوبات نیز افزایش داشته است.  همچنین علاقه زیادی به محصولات غذایی سایر کشورها به ویژه برای غذاهای به اصطلاح قومی مانند محصولات ایتالیایی، چینی، هندی و مکزیکی وجود دارد. همچنین تقاضا برای مواد غذایی از کشورهای خاورمیانه و آفریقا افزایش یافته است.

 

شرکای وارداتی :

اگرچه سوئد به طور سنتی در غذاهای اساسی مانند گوشت، لبنیات و غلات کم و بیش خودکفاست اما در طول سالهای گذشته، واردات مواد غذایی به صورت سالانه افزایش داشته است. در حال حاضر حدود  50٪ از کل مواد غذایی موجود در فروشگاه‌های سوئد وارداتی هستند. کشورهای دانمارک، آلمان، هلند، نروژ و ایتالیا مهمترین شرکا و تامین کنندگان اصلی مواد غذایی سوئد در بخش واردات هستند. با این حال باید درنظر داشت که  بسیاری از مواد غذایی وارداتی از اروپا، ممکن است منشاء خارج از اروپا داشته باشد. به عنوان مثال بسیاری از مواد غذایی ابتدا وارد بنادر آلمان  و هلند شده وسپس وارد سوئد می‌شوند.  

مهمترین دسته بندی محصولات وارداتی مواد غذایی از کشورهای درحال توسعه عبارتند از:  قهوه ، چای و کاکائو،  میوه و سبزیجات ،  ماهی و محصولات دریایی ، روغن و خانواده چربی‌ها ، نوشیدنی‌ها و آب میوه‌ها ، ادویه جات ، انواع سس ها ، غذاهای کنسروی ، یخ زده و خشک ، خشکبار ، گوشت ، لبنیات و غلات ( که در سالهای اخیر واردات آن زیاد شده است) و خوراک دام

ساختار بازار و بازیگران اصلی :

فروشگاههای بزرگ زنجیره ای از جمله ICA ( با بیشترین سهم )، سپس Axfood (شامل willys , Hemshop ، Coop  ، Bergendahls از جمله City Gross  و Lidel )  بازار مواد غذایی سوئد را در اختیار دارند ( شکل زیر). البته فروشگاههای دیگر نیز هستند که سهم آنها ناچیز است.

 

  لازم به ذکر است برچسب های خصوصی یا مارک های خرده فروشان  در بازار سوئد رو به افزایش است. سهم برچسب های خصوصی در کل بازار سوئد در سال 2019 حدود 33 درصد بود. برچسب های خصوصی را می‌توان تقریبا در هر محصولی که توسط سوپر مارکت ها فروخته می‌شود ، یافت. روند ارگانیگ نیز در برچسب های خصوصی قابل مشاهده است.  مثلا ICA  از برچسب «I love eco  » و فروشگاه Coop  از برچسب « Anglamark » در محصولات ارگانیک استفاده می‌کند.   

به غیر از فروشگاههای بزرگ زنجیره ای ،  عمده فروشان بزرگ دیگری نیز در صنعت خدمات مواد غذایی مانند هتل ها و رستوران‌ها فعالند. بازیگران اصلی در این بخش عبارتند از :  Martin & Servera ، Menigo  و  Svensk Cater .

روندها :

-تمایل به گزینه‌های گیاهی به جای گوشت: به نظر میرسد این روند به ویژه در بین جوانان در حال افزایش است. 

-  تمایل به غذاهای فراسودمند یا غذاهای عملگرا (Functional Food):  توجه به سلامتی باعث شده تمایل به مواد غذایی فراسودمند مانند سبوس دار، عاری از لاکتوز،  عاری از ژلاتین یا سرشار از ویتامین‌های گیاهی افزایش یابد. مواد غذایی فاقد شکر یا کم شکر و دارای فیبر بالا نیز در همین دسته بندی جای می‌گیرند که مصرف کننده برای آن هزینه می‌کند.

- افزایش سهم تجارت آنلاین در بازار مواد غذایی

-محصولات ارگانیک: سهم مواد غذایی فرآوری شده ارگانیک مانند مصرف محصولات ارگانیک به صورت کلی ، رشد  چشم گیری داشته است.

لازم به توضیح است محصولات ارگانیک سریعترین و قوی ترین رشد را دارند که تقریبا در سالهای گذشته 100درصد افزایش یافته است. بطور کلی این روند مشخص است که مصرف کنندگان سوئدی به طور فزاینده غذاهای ارگانیک را انتخاب می‌کنند. دلیل افزایش فروش طی سالهای اخیر ، افزایش آگاهی بهداشتی در بین مصرف کنندگان است. بیشترین رشد در  نوشیدنی‌های ارگانیک و مواد غذایی بسته بندی شده ارگانیک مشاهده شده است. KRAV (سازمان مسئول برچسب زدن ارگانیک سوئد) برند محصولات ارگانیک است و از محبوبیت زیادی برخوردار است. به غیر از محصولات ارگانیک ، نوشیدنی‌های غنی شده / کاربردی (FF) ، نوشیدنی‌های طبیعی (NH) سالم و مواد غذایی بسته بندی شده تحت عنوان food intolerance  (بیتابی غذایی یا  حساسیت غذایی) ، رشد جدی را به ثبت رسانده اند.

گواهینامه‌ها  :

واردکننده ، مسئول محصولی است که به بازار سوئد عرضه می‌کند و به منظور رعایت مقررات اتحادیه اروپا ، اغلب به دنبال صدور گواهینامه ایمنی مواد غذایی است. Global GAP  به یک پیش نیاز برای صادرات به سوئد / اروپا در نظر گرفته می‌شود. Global GAP شامل ایمنی ، ردیابی مواد غذایی ،  محیط زیست ، رفاه اجتماعی و همچنین HACCP است که از جمله بخشی از قوانین اروپا است.

به غیر از Global Gap  ، صدور گواهینامه ایمنی مواد غذایی به طور کلی توسط همه وارد کنندگان اروپایی و سوئدی لازم است و اکثرا نیاز به صدور گواهینامه ، مطابق استاندارد ایمنی محصول را دارند که توسط ابتکار جهانی ایمنی مواد غذایی به عنوان مثال BRC  و یا FSSC22000  تصویب می‌شود.

 

پیدا کردن و حفظ یک شریک تجاری :

1- کانالهای خرید و توزیع :

 چهار گروه تجاری ، ICA ، Coop ، Axfood و Bergendahls  از طریق فعالیتهای خرده فروشی و عمده فروشی ، بر توزیع مواد غذایی ، نوشیدنی و سایر کالاهای روزمره در حوزه مواد غذایی در سوئد تسلط دارند. هر چهار گروه همچنین بخش خرید و واردات خود را ایجاد کرده اند . این گروه‌های تجاری برخی از مواد غذایی عمومی‌به ویژه کالاهایی که با حجم زیاد خریداری می‌شوند را خود وارد می‌کنند و برخی نیز از طریق فروشندگان مستقل که به عنوان واردکننده یا نماینده فعالیت می‌کنند. همه این گروه‌ها به ویژه در مورد واردات با گروه‌های خرده فروشی در سایر کشورهای اسکاندیناوی یا اروپا نیز همکاری می‌کنند.

از طریق سایت های زیر می‌توان با این شرکتها تماس برقرار کرد  :

- COOP TRADING : www.cooptrading.com

- ICA SOURCING AND SERVICES THROUGH AMS SOURCING B.V : www.ams-sourcing.com

- AXFOOD : https://www.axfood.com

- bergendahls : www.bergendahls.se/en/kontakt

         

تعدادی عمده فروش تخصصی نیز وجود دارد که مهمترین آنها Axfood Närlivs ، Menigo و Privab هستند.در عین حال واردکنندگان و نمایندگان دیگری نیز  در این بخش فعالیت می‌کنند. مهمترین آنها عبارتنداز :

- Bodén & Lindeberg (https://bodenlindeberg.se/ ).

از وارد کنندگان اصلی خشکبار ، کاکائو ، شکلات ، دانه‌ها و  میوه‌های خشک 

=================

- Tore Smith Food (https://www.toresmithfood.se/sv ).

وارد کننده مواد غذایی و مواد اولیه صنایع غذایی در شمال اروپا

====================

در خصوص شیرینی جات و محصولات نانی شرکت های 

KåKå   (https://www.kaka.se/sv-se/  )

 Kobia (https://www.kobia.se/sv/hem/ )

====================

- Mini Ellada (http://www.minella.se/ ) .

یکی دیگر از واردکنندگان مواد غذایی  در سوئد

==============

-  Cladic Nordic (https://www.caldic.dk/en )

وارد کننده مواد غذایی در منطقه نوردیک

==================

- شرکتهای Everfresh/Totalproduct group, ICA Frukt & Grönt,   ، Saba Trading واردکننده وتوزیع کننده اصلی میوه و سبزیجات

- آب میوه‌ها (Arla Foods ، Skånemejerier ، Normmejerier) ،

- ماهی و غذاهای دریایی (Abba و Findus) ،

-سبزیجات یخ زده (Findus ، Procordia Food) ،

-  قهوه (Mondelez، Nestlé، Löfbergs، Arvid Nordquist)،

- شکلات (Mondelez، Cloetta)

-ادویه جات ، ترشی جات و غذاهای قومی (Santa Maria)

-  خوراک دام شرکتهای Lantmännen و Svenska Foder

  - شرکت مواد غذایی  Food  Sedir نیز یکی دیگر فعالان بازار مواد غذایی در سوئد است. آدرس سایت این شرکت عبارت است از : https://sedirfood.com/

2- نمایشگاههای تجاری :

نمایشگاه صنعت مواد غذایی نوردیک در سوئد یکی از مهمترین نمایشگاههای حوزه مواد غذایی است که می‌توان در آن شرکای تجاری پیدا کرد . علاوه بر در نمایشگاههای مواد غذایی در سایر کشورهای اروپایی نیز میتوان ، شرکایی را برای بازار مواد غذایی سوئد پیدا کرد. از جمله مهمترین این نمایشگاهها عبارتند از : نمایشگاه SIAL  فرانسه ، نمایشگاه Anuga  در آلمان . در حوزه برچسب های خصوصی ، نمایشگاه PLMA در آمستردام هلند از جمله مهمترین می‌باشد.  در حوزه غذاهای ارگانیک نیز نمایشگاه Biofach  در نورنبرگ آلمان  و نمایشگاه مواد غذایی ارگانیک در مالمو سوئد از بزرگترین رویدادها هستند.

در عین حال می‌توان خارج از نمایشگاههای تجاری نیز مستقیما با خرده فروشان بزرگتر و یا از طریق وب سایت هایشان مانند Axfood   و یا ICA  تماس برقرار کرد.

راه دیگر یافتنِ خریدار ، سیستم های آنلاین است که علاوه بر اطلاعات بازارها ، فرصت معرفی شرکت ها و ظرفیتهای صادراتی آنها را نیز دارد. شبکه‌های اجتماعی نیز امکانات خوبی برای معرفی دارند. پر واضح است که قبل از برقراری تماس و نزدیک شدن به خریداران بایستی در خصوص نقش آنها در زنجیره تامین تحقیق کرد.

صادرات مواد غذایی ایران به سوئد :

          صادارات مواد غذایی، یکی از اقلام اصلی صادرات ایران به سوئد را تشکیل می دهد . آمار صادرات مواد غذایی از ایران به سوئد طی سالهای گذشته به شرح زیر می‌باشد.

SITC Rev 4	LINE	2014	2015	2016	2017	2018	2019
		(A)	(B)	(C)	(D)	(E)	(F)
0,1,22,4	Food, drinks, tobacco etc.	47	63	81	78	77	71
05	Fruits and vegetables	27	32	44	40	45	43
057	Fruits and nuts (does not include "oil nuts"), fresh or ...	20	24	34	31	35	33
075	Spices	16	25	31	32	24	19
075.28	Saffron	15	24	30	31	24	19

* برحسب میلیون کرون

* منبع : سایت هیات ملی بازرگانی سوئد 

بیش از یکصد هزار نفر ایرانی نیز در سوئد زندگی می‌کنند که این به نوبه خود فرصت خوبی برای افزایش صادرات مواد غذایی ایرانی به سوئد است.علاو بر این ، حضور در بازار سوئد ، امکان دسترسی به بازار سایر کشورهای اسکاندیناوی را نیز فراهم می‌کند.  

منابع :

- هیات ملی بازرگانی سوئد (https://www.kommerskollegium.se/ )

- مرکز ملی آمار سوئد  (https://www.scb.se/ )

- سایت شرکت ( Axfood   https://www.axfood.com )

- سایت https://www.market.se/