وضعیت احداث سد توسط کشور ارمنستان طی سالهای اخیر

در ارمنستان 87 سد وجود دارد که 12 عدد از آن جزو سدهای بزرگ محسوب می‌شود.آخوریان بزرگترین سد ارمنستان است که 525 میلیون متر مکعب گنجایش دارد و ترکیه بر اساس  موافقتنامه ای از آن آب سهم دارد. آرپی، دومین سد بزرگ ارمنستان است که از طرف کارشناسان، آسیب دیده ارزیابی می‌شود و اجازه بارگیری حجم کامل آب به آن داده نمی‌شود.  حجم آب سالانه سدهای ارمنستان، 1 میلیارد و 200 میلیون و میزان کل حجم آبهای سطحی جاری در این کشور 7 میلیارد متر مکعب است که  از این میزان 1 میلیارد و 500 میلیون متر در زمینه آبیاری استفاده می‌شود و بقیه از ارمنستان خارج و به سمت کشورهای همسایه جاری می‌شود.

در سال 2017 در ارمنستان احداث و بازسازی 4 سد (وِدی، سه لاو ماستارا، یقوارد و کاپس) در اولویت قرار داشت که ارزش کلی آنها 350 تا 450 میلیون دلار برآورد می‌شد. قرار بود کار احداث سدهای مذکور تا سال 2022-2021 به اتمام می رسید لیکن طبق اطلاعات منتشر شده در  سال 2017 سدهای سه لاو ماستارا و یقوارد تامین مالی نشد و کار احداث مرحله دوم سد کاپس نیز نامشخص ماند.

سد وِدی

سد وِدی اولین سد ارمنستان در زمان استقلال محسوب می‌شود که کار احداث آن در سال 2017 آغاز شد و قرار بود تا پایان سال 2021 به اتمام رسد.این سد در استان آرارات واقع است و باحجم 29 میلیون متر مکعب از محل رودخانه‌های خسرو و وِدی تغذیه می‌شود و در نتیجه احداث سد از ریختن دو رودخانه مذکور به رود ارس جلوگیری خواهد شد. سد ودی با تخصیص 90 میلیون یورو از طرف آژانس توسعه فرانسه و میزان 15 میلیون یورو از بودجه دولتی ارمنستان تامین مالی شد.

 

سد سه لاو ماستارا

ارزش اولیه احداث سد سه لاو ماستارا 31.5 میلیون دلار برآورد می‌شود. بنیاد توسعه اروپا و کشورهای آسیای مرکزی در سال 2015  میزان 670 هزار دلار کمک بلاعوض برای مطالعات اقتصادی و فنی این سد تخصیص داد . حجم این سد 10 میلیون متر مکعب برآورد می‌شود که قرار است آبیاری 3794 هکتار زمین را پوشش دهد. محل احداث این سد روستای میاسنیکیان از توابع استان آرماویر ارمنستان بر روی رودخانه ماستارا می‌باشد.

سد کاپس

این سد در استان شیراگ و در بخش شمالی شهر گیومری در جلگه رودخانه آخوریان واقع است. سد کاپس از سال 1994 نیمه تمام رها و تنها 20 متر از دیواره آن احداث شده بود. کار بازسازی سد مذکور از سال 2015 آغاز شد و قرار بود طی دو مرحله به اتمام برسد. ارزش کلی این برنامه 60 میلیون یورو بود که قرار بود 50 میلیون یورو توسط بانک توسعه و بازسازی آلمان و 10 میلیون یورو توسط دولت ارمنستان تامین اعتبار گردد.در مرحله اول قرار بود تا حجم سد به 25 میلیون متر مکعب افزایش یابد و دیواره ای به ارتفاع 55 متر احداث گردد.طی مرحله دوم قرار بود تونل و همچنین در 750 هکتار از راضی، سیستم آبیاری احداث گردد.کار احداث سد می‌بایست در سپتامبر 2019 آغاز و در سال 2021 به اتمام می رسید.وزارت انرژی ارمنستان در تاریخ 17 اکتبر 2017 از گرفتن وام برای احداث این سد منصرف گردید.

سد یقوارد

سد یقوارد در استان کوتایک واقع است و از سال 1984 طراحی و کار احداث آن آغاز و تا 40 درصد پیشرفت کار داشت و بعدها متوقف گردید. این سد بزرگترین سد نیمه ساز در ارمنستان محسوب می‌شود که حجم آن 228 میلیون متر مکعب است و قرار است آبیاری 30 هزار هکتار زمین را پوشش دهد.کار بررسی موضوع بازسازی سد از ماه جون 2014 آغاز شد. آژانس همکاریهای بین المللی ژاپن بر اساس کمک بلاعوض، کار بررسی قابلیت کاربرد سیستم آبیاری سد را بررسی کرد و نتایج مطالعات فنی و اقتصادی اش را به دولت ارمنستان ارائه داد. طبق محاسبات صورت گرفته کار احداث سد به 220 میلیون دلار اعتبار نیازمند است و این در حالیست که سرنوشت این سد هنور نامشخص است.منبع تغذیه این سد آب رودخانه سوجور می‌باشد که به دلیل کم شدن آب آن رودخانه  قرار بود کار احیاء سد توسط آب رودخانه هرازدان در فصل بهار تامین شود.

منبع:هتک ای ام