تثبیت جایگاه بخش کشاورزی در دنیا و اقتصاد برزیل در دوره همه گیری ویروس کوید-19

گسترش ویروس کوید19 علیرغم تمام تبعات منفی که بر اقتصاد جهان و برزیل داشته است، فرصتی برای بخش کشاورزی برزیل به منظور نشان دادن ظرفیت آن را فراهم آورده است. بخش کشاورزی برزیل از شرایط پیش آمده در پی شیوع کوید19 در جهان که در آن کشورهای صادر کننده محصولات کشاورزی در فرآیند صادرات محصولات خود با مشکل مواجه شده یا اینکه برای تامین نیاز داخلی، صادرات کالاهای خاص را ممنوع کردند، استفاده نموده تا ظرفیت خود به عنوان یک تامین کننده قابل اعتماد محصولات کشاورزی را نشان دهد. طی این مدت برزیل توانسته است که بازارهای جدیدی برای محصولات کشاورزی خود باز کند و ثبت بالای جدیدی برای صادرات محصولات کشاورزی خود ایجاد کند. براساس گزارش وزارت کشاورزی برزیل، از زمان همه گیری بیماری کوید19 این کشور توانسته 21 بازار جدید به روی صادرات محصولات کشاورزی به ویژه گوشت گاو، گوشت مرغ، گوشت خوک و لبینات باز بگشاید.

در دوران شیوع کوید19 در جهان، فعالیت هیچ یک از بنادر برزیل متوقف نشده و بارگیری محصولات از برزیل ادامه داشت. مقامات وزارت کشاورزی برزیل عدم توقف صادرات این کشور را به عنوان دستاورد آن در بازار محصولات کشاورزی دانسته و استدلال می‌کنند که برزیل نه تنها بازار داخلی خود را تامین نموده و شرکای سنتی صادراتی خود را حفظ کرده است بلکه توانسته  بازارهای جدیدی نیز به دست آورد. اهمیت این موضوع زمانی روشن می‌شود که کشورهایی مثل روسیه که بازیگر مهم بازار جهانی گندم هستند، در دوران کوید19 صادرات خود را متوقف کردند. 

برآورد ها نشان می­دهد که بازار محصولات کشاورزی در جهان در دوران پسا کوید19 متفاوت تر از قبل خواهد بود و کشورهایی نظیر برزیل و آرژانتین قویتر از قبل ظاهر شده و ایالات متحده آمریکا از قافله رقابت عقب خواهد ماند ولی برزیل یکی از رقابتی ترین کشورها در زمینه کشاورزی باقی خواهد ماند. صادرات محصولات کشاورزی برزیل به دلیل تقاضا برای محصولات آن از آسیا، شرایط اقلیمی مناسب و تولید بالا، کاهش ارزش رئال ( ارز ملی برزیل) در مقابل دلار و میزان بالای سرمایه گذاری در فناوری تولید محصولات کشاورزی بالاتر خواهد رفت.

در حالی که بیشتر موسسات و نهادهای اقتصادی رشد منفی بالای اقتصادی[1] برای این کشور را در نظر می­گیرند، موسسه مطالعات اقتصاد کاربردی برزیل(IPEA) رشد 2.5 درصدی تولید ناخالص داخلی(GDP) بخش کشاورزی را پیش بینی نموده است.کنفدراسیون کشاورزی برزیل نیز رشد بین 2 تا 3 درصدی برای این بخش را پیش بینی کرده و برآورد نموده که سهم این بخش از تولید ناخالص داخلی برزیل از 21.4 درصد در سال 2019 به 23.6 درصد در سال 2020 برسد. تولید ناخالص داخلی بخش کشاورزی در سه ماهه اول سال 2020 متاثر از ثبت بالای جدید در برداشت سویا رشد 0.6 درصدی در مقایسه با سه ماهه آخر سال 2019 داشت این در حالی بود که  کل اقتصاد برزیل 1.5 درصد کوچکتر شد.

آمار کنفدارسیون ملی کشاورزی برزیل بیان گر آن است که در چهارماهه اول سال 2020  ارزش صادرات محصولات کشاورزی برزیل به 31.4 میلیارد دلار رسیده که نسبت به مدت مشابه سال 2019 افزایش 1.75 میلیارد دلاری (5.9 درصدی) داشته است. چین پیشتاز خرید محصولات کشاورزی برزیل طی این مدت بوده و 37 درصد کل صادرات محصولات کشاورزی برزیل به این کشور صادر شده است. اتحادیه اروپا با 16.3 درصد و ایالات متحده آمریکا با 6.1 درصد در رده بعدی مقاصد اصلی صادراتی برزیل قرار دارند. دانه سویا به عنوان اولین محصول صادراتی برزیل سهم 35.7 از کل صادرات محصولات کشاورزی برزیل داشت. صادرات سویا در این مدت 29.4 درصد افزایش داشت که دلیل عمده این افزایش خرید، نگرانی کشورها از بدتر شدن شرایط به دلیل گسترش ویروس کوید19 بود. صادرات سویا به چین به عنوان اولین مقصد صادراتی برزیل به 8.4 میلیارد دلار رسید که سهم 73.3 درصد از کل صادرات این محصول بود. ارزش صادرات گوشت گاو برزیل  نیز به 2 میلیارد دلار رسید که 50 درصد آن جذب  بازارهای چین شد.

برزیل در زمینه میزان برداشت محصولات کشاورزی نیز سال خوبی را خواهد داشت. براساس پیش بینی موسسه آمار جغرافیای برزیل (IBGE)، میزان برداشت غلات برزیل در سال 2020 به 246 میلیون تن خواهد رسید که ثبت بالای جدید در تاریخ تولید غلات برزیل خواهد بود. موسسه آمار جغرافیای برزیل ( IBGE ) در پیش بینی اولیه برداشت 250 میلیون تن را پیش بینی کرده بود ولی خشکسالی در ایالت ریو گرانده دو سول و گسترش ویروس کووید-19 باعث کاهش تولید گردید. سویا با 120 میلیون تن، در جایگاه اول غلات برزیل قرار دارد.  با این میزان تولید، برزیل با ایالات متحده آمریکا برای جایگاه بزرگترین تولید کننده سویا دنیا رقابت خواهد کرد. میزان برداشت ذرت نیز 96.7 میلیون تن خواهد بود که شاهد کاهش 3.8 درصدی نسبت به سال 2019 می‌باشد. 27.5 درصد تولید ذرت برای نوبت اول کشت و 72.5 درصد نیز برای نوبت دوم کشت خواهد بود.

[1]. بانک جهانی هفته گذشته رشد منفی 8 درصد برای برزیل را پیش بینی و این هفته سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه (OECD) رشد منفی 9 درصدی برای این کشور را پیش بینی کرده است.