تهدیدات موجود برای توسعه طرح های تولید گاز در موزامبیک

پس از اکتشافات ذخایر گاز در سواحل شمالی موزامبیک در یک دهه پیش، ساخت و سازها با جدیت آغاز شدند. یک فرودگاه جدید و ساخت تعدادی جاده از شروع حرکتی خبر می داد که چهره یکی از فقیرترین کشورهای آفریقائی جهان را دگرگون کند. همزمان با توسعه اولیه تاسیسات ساحلی برای تبدیل گاز به مایع برای صادرات، چاه‌های تولید در آستانه حفر قرار داشتند. کشور موزامبیک قصد داشت به آرزوی خود برای تبدیل شدن به نیرویی 60 میلیارد دلاری در بازار گاز طبیعی دست یابد.

این کشور جنوب شرقی آفریقا، برای درآمدزایی نزدیک به 100 میلیارد دلار طی 25 سال، بیش از هفت برابر تولید ناخالص داخلی فعلی آن ، روی بزرگترین طرح های سرمایه گذاری در این قاره حساب باز کرده است.نمودار زیر پیش بینی رشد تولید ناخالص داخلی موزامبیک در فاصله زمانی 2024 - 2017 را نشان می دهد :

شرکت Anadarko Petroleum مهمترین اکتشافات گاز آفریقای شرقی را بیش از 10 سال پیش در آب های نسبتاً ناشناخته موزامبیک انجام داد. Cove Energy Ltd یکی از شرکایی بود که برای سهام در این پروژه اندوخته گرد می آورد.
پروژه LNG موزامبیک متعلق به Anadarko سرانجام توسط شرکت Occidental Petroleum Corp تحت کنترل قرار می‌گیرد و پس از مدتی به Total فروخته می‌شود. با تغییر مالکیت پروژه، انتظارات و جدول زمانی نیز تغییر یافت.
درباره این طرح انتظارات زیادی بوجود آمده بود. مردم موزامبیک به کشور قطر، که بزرگترین صادر کننده  LNG در جهان در سال 2018 بود، نگاه می‌کردند و می‌گفتند که ما طی 5 سال همان جایگاه را خواهیم داشت.
اما حوادثی این روند را مختل کردند. در حال حاضر سکوهای بهره برداری و سایت های تولیدی بدون فعالیت هستند که دلیل آن فقط شیوع کرونا ویروس نیست. برنامه‌های شرکت هایی از جمله Total SA و Exxon Mobil Corp از سه جبهه تهدید می‌شوند که هر کدام در نوع خود ویرانگرند. این جبهه‌های متفاوت که هیچ قرابتی با هم ندارند به تنهایی می‌توانند هر طرح سازنده ای را زمین گیر کنند:

1- سقوط قیمت نفت که باعث افت هزینه‌های صنعت در سراسر جهان شده است؛

2- گسترش ویروس کرونا در محل اجرای طرح؛

3- شدت گرفتن حملات شورشیان وابسته به گروه‌های سلفی مذهبی و داعش .

اکسون که بزرگترین بخش این پروژه به ارزش 30 میلیارد دلار را در اختیار دارد، تا زمان نامشخصی سرمایه گذاری نهایی را به تعویق انداخته است. هر چند توتال هدف خود را برای شروع صادرات طی چهار سال تغییر نداده است. بر اساس گزارش اخیر صندوق بین المللی پول، ممکن است تولید در پروژه اکسون تا یکسال به تأخیر بیفتد. توتال نیز ممکن است با یکسال تاخیر روبرو شود.
قربانیان کرونا ویروس متعلق به سایت توتال بوده اند. تقریباً همه عفونت های تأیید شده در کشور شامل همین سایت می‌شود. در حال حاضر این شرکت می‌گوید فعالیت های خود را محدود به خدمات اساسی کرده است.
سخنگوی این پروژه گفته است با توافق با مقامات بهداشتی موزامبیک، ما تعداد افراد موجود در محل را به میزان قابل توجهی کاهش می دهیم تا برنامه کامل ضد عفونی را انجام دهند. این بهترین راه برای خلاص شدن از شر ویروس و اطمینان از آماده بودن کارها می‌باشد.
اما حتی وقتی این بیماری به پایان برسد و قیمت های جهانی نفت بهبود یابند، یعنی موزامبیک از سوی دو جبهه به آرامش برسد، دولت همچنان باید خشونت هایی را که صدها نفر را در استان کابو دلگادو به کشتن داده است فرو بنشاند. در سال گذشته هیچ نقطه ای از جهان شاهد چنین افزایش حملات شبه نظامیان سلفی نبوده است. در چهار ماه اول سال 2020 تعداد این حملات با 300 درصد جهش مواجه بود.
فلوروال موکاوی، رئیس اتاق نفت و گاز موزامبیک گفته است در حالی که سرمایه گذاران طرح های گازی در نهایت از رکود خارج می‌شوند، ما از این نکته غافلیم که این شورش ها پاشنه آشیل طرح ها هستند. شورش ها در هفته‌های اخیر رو به افزایش گذاشته است و به نظر می رسد دولت در حال از دست دادن جبهه پیروزی است.
در ماه آوریل، این حملات قربانی زیادی گرفت اما دولت مدعی شد به موفقیت هایی دست یافته است. در تاریخ 7 آوریل، ستیزه جویان 52 غیرنظامی را در شهری به نام Xitaxi پس از امتناع از پیوستن به این گروه کشتند. دولت گفت این قتل عام در پاسخ به موفقیت هفته گذشته نیروهای دفاعی در کشتن ده‌ها شورشی بود.