ظرفیتهای بازرگانی، صنعتی، معدنی و کشاورزی روسیه در سال 2019 و روابط تجاری با ایران

در سال 2019 حجم تجارت خارجی فدراسیون روسیه 2. 663 میلیارد دلار بوده که از این رقم 4 . 420 میلیارد دلار صادرات و 8. 242 میلیارد دلار واردات بوده است. بیشترین صادرات روسیه در بخش های معدن، فلزات، ماشین آلات، فراورده‌های شیمیایی، چوب، غلات، وسایل حمل و نقل و غیره بوده و بیشترین واردات روسیه در بخش های ماشین آلات و وسایل مکانیکی، فراورده‌های شیمیایی، وسایل حمل و نقل، فلزات، پلاستیک و کائوچو، پارچه و مواد غذایی بوده است. روسیه در بخش های صنعتی واردات بیشتری دارد و بیشترین صادرات ایران نیز در بخش کشاورزی است. بنابراین در بخش های صنعت و کشاورزی، کشورمان می‌تواند سهم قابل ملاحظه ای را داشته باشد. به این دو بخش باید بیشتر توجه کرد تا وارد این بازار بزرگ مصرف شد زیرا در حال حاضر بیشترین صادرات ایران به روسیه مواد غذایی می‌باشد که آن هم در سهم تجارت خارجی روسیه درصد ناچیزی می‌باشد. نزدیکی جغرافیائی ایران به این کشور همسایه و توانایی‌های تولیدی و کشاورزی می‌تواند ایران را به یک شریک اصلی روسیه در بخش های فراورده‌های نفتی و محصولات غذایی تبدیل نماید.

ظرفیت های بازرگانی، صنعتی، معدنی و کشاورزی روسیه به شرح ذیل می‌باشد:

اصلی ترین کالاهای صادراتی روسیه به جهان در سال 2019 عبارتند از:

• محصولات معدنی( عمدتا نفت و گاز) 53.4%صادرات روسیه به جهان را تشکیل می دهد
• محصولات فلزات و مواد متالوژی 9%صادرات روسیه به جهان
• محصولات مواد شیمیایی 4.6%صادرات روسیه به جهان
• ماشین آلات، تجهیزات و ابزارآلات 3.4% صادرات روسیه به جهان
• محصولات طلا و جواهر3.6% صادرات روسیه به جهان
• محصولات نباتی 2.4% صادرات روسیه به جهان
• چوب و محصولات چوبی 2.1% صادرات روسیه به جهان
• مواد پلاستیکی و اشیاء ساخته شده از این مواد، کائوچو و اشیاء ساخته شده از کائوچو 1.4%
• وسایل نقلیه1.2%صادرات روسیه به جهان

اصلی ترین کالاهای وارداتی روسیه از جهان عبارتند از:

• ماشین آلات، تجهیزات و لوازم آنها 30%واردات روسیه از جهان
• محصولات شیمیایی 13.9% واردات روسیه از جهان
• وسایل نقلیه 10.9%واردات روسیه از جهان
• فلزات و محصولات آنها 7.3% واردات روسیه از جهان
• مواد پلاستیکی و اشیاء ساخته شده از این مواد ، کائوچو و اشیاء ساخته شده از کائوچو 5.7% واردات روسیه از جهان
• محصولات نباتی4.5% واردات روسیه از جهان
• نساجی4.7% واردات روسیه از جهان
• مواد غذایی، نوشیدنی‌ها، تنباکو 3.4% واردات روسیه از جهان
• کد سری2.5% واردات روسیه از جهان
• محصولات غذایی(حیوانی) 2.8% واردات روسیه از جهان

اقلام و کالاهای عمده صادراتی روسیه :

ظرفیت های صادراتی روسیه در بخش  صنعتی:

• فلزات 48.096  میلیارد دلار
• فلزات آهنی18.1 میلیارد دلار
• محصولات فلزات آهنی  3.69 میلیارد دلار
• مس و محصولات مسی 5.21  میلیارد دلار
• نیکل و فرآورده‌های نیکلی  2.97 میلیارد دلار
• آلومینیوم و فرآورده‌های آلومینیوم  6.21 میلیارد دلار
• کود 8.4 میلیارد دلار
• محصولات شیمیایی آلی 3.67 میلیارد دلار
• محصولات شیمی غیر آلی 3.44 میلیارد دلار
• محصولات دارویی 835.28 میلیون دلار
• روغن‌های اسانسی و شبه رزین‌ها ، محصولات عطرسازی یا بهداشتی آماده و فرآورده‌های آرایشی770.7 میلیون دلار
• محصولات گوناگون صنایع شیمیایی990.37 میلیون دلار
• صابون، مواد آلی تانسیو اکتیو ( مواد شوینده برای شستشوی پوست و بدن ) ،مواد شوینده، روان کننده‌ها، واکس ها، شمع، 485.76 میلیون دلار
• رآکتورهای هسته ای، دیگ های بخار و آبگرم، ماشین آلات و وسایل مکانیکی؛ اجزاء و قطعات آنها 8.92 میلیارد دلار
• ماشین آلات و دستگاه‌های برقی و اجزاء و قطعات آن‌ها؛ تجهیزات صوتی، تجهیزات تلویزیون؛ و قطعات آنها 5.51 میلیارد دلار
• مواد پلاستیکی و اشیاء ساخته شده از این مواد 66 میلیارد دلار
• کائوچو و اشیاء ساخته شده از کائوچو 6.01 میلیارد دلار
• وسایل نقلیه زمینی غیر از نواقل روی خط راه آهن یا تراموا و اجزاء و قطعات و متفرعات آنها 3.73 میلیارد دلار
• کشتی‌ها، قایق ها و سازه‌های شناور 480 میلیون دلار
• لوکوموتیوهای راه آهن یا تراموا، مهارکننده‌های خط راه آهن و تجهیزات و علائم مکانیکی و ترافیک 902 میلیون دلار

ظرفیت های صادراتی روسیه در بخش  معدن:

محصولات معدنی و فسیلی صادر شده 224.5 میلیارد دلار شامل :

• نفت خام و محصولات نفت خام 219.3 میلیارد دلار، نفت و محصولات نفتی (به جز خام) 67 میلیارددلار
• زغال سنگ 16.1 میلیارد دلار،
• سنگ آهن2.09 میلیون دلار،
• سنگ معدن فلزات گرانبها 796 میلیون دلار،
• سنگ معدنی سرب 560 میلیون دلار،
• فسفات کلسیم330 میلیون دلار،
•  انواع گوگرد 271 میلیون دلار
• آزبست ( پنبه کوهی ) 188 میلیون دلار
• مروارید طبیعی، سنگهای گرانبها یا نیمه گرانبها، اشیاء ساخته شده از این مواد؛ زیورآلات بدلی، سکه 16.3 میلیارد دلار

ظرفیت های صادراتی روسیه در بخش کشاورزی و مواد غذایی :

• غلات 7.88 میلیارد دلار
• دانه و میوه‌های روغنی/ دانه و بذر و میوه‌های گوناگون، نباتات صنعتی یا دارویی1 میلیارد دلار
• سبزیجات 466 میلیون دلار
• قهوه، چای و ادویه جات 170 میلیون دلار
• چوب و محصولات آن و زغال چوب 8.66 میلیارد دلار

ظرفیت های وارداتی روسیه در بخش صنعت:

• راکتورهای هسته ای، دیگهای بخار، تجهیزات و دستگاه‌های مکانیکی؛و قطعات آنها 43.2 میلیارد دلار
• ماشین آلات و تجهیزات الکتریکی؛ تجهیزات صوتی، تجهیزات تلویزیون؛و قطعات آنها 29.7 میلیارد دلار
• محصولات دارویی 14.1 میلیارد دلار
• محصولات شیمیایی آلی 4.44 میلیارد دلار
• سایر محصولات شیمیایی 3.4 میلیارد دلار
• عطر، لوازم آرایشی و بهداشتی3.47 میلیارد دلار
• محصولات شیمی غیر آلی 3.8 میلیارد دلار
• وسایل نقلیه زمینی غیراز نواقل روی خط راه آهن یا تراموا و اجزاء و قطعات آنها 23.7 میلیارد دلار
• کشتی‌ها، قایق ها و سازه‌های شناور 1.74 میلیارد دلار
• محصولات آهنی و فولادی  6.45 میلیارد دلار
• فلزات آهنی  4.98 میلیارد دلار
• ابزار، آداپتور، کارد و چنگال، قاشق و چنگال ساخته شده از فلزات ارزان 1.72 میلیارد دلار
• مصنوعات گوناگون از فلزات معمولی 1.63میلیارد دلار
• آلومینیوم و محصولات آلومینیومی 1.17 میلیارد دلار
• مس و محصولات مسی 1.03 میلیون دلار
• مواد پلاستیکی و اشیاء ساخته شده از این مواد 9.77 میلیارد دلار
• کائوچو و اشیاء ساخته شده از کائوچو 3.99 میلیارد دلار
• لباس و محصولات فرعی ،  لباس های غیرکشباف یا غیرقلاب باف 3.78 میلیارد دلار
• لباس و محصولات فرعی، کشباف یا قلاب باف 3.53 میلیارد دلار

ظرفیت های وارداتی روسیه در بخش کشاورزی و مواد غذایی :

• میوه‌ها و آجیل ها 5.07 میلیارد دلار
• دانه و میوه‌های روغنی/ دانه و بذر و میوه‌های گوناگون 1.72 میلیارد دلار
• سبزیجات، نباتات و ریشه‌های خوراکی 1.82 میلیارد دلار
• ماهی 1.79 میلیون دلار
• گوشت و محصولات گوشتی 1.86 میلیارد دلار

مزیت‌های مبادلات تجاری با روسیه (اعم از کالاهای صنعتی، تجاری و نظامی) برای ایران در چارچوب اولویت های وارداتی عبارتند از:

تقریبا تمام مواد معدنی از جمله: زغال سنگ، نفت، گاز، مواد شیمیایی، فلزات،

صنایع سنگین فلزی

هواپیماسازی، صنایع فضایی،

خودروسازی،

وسایل حمل و نقل، تراکتور، راهسازی (ریل، لوکوموتیو، واگن، ماشین‌های راهسازی)،

ارتباطی،  مخابرات، رادارها

تولید برق، انرژی هسته‌ای،

منسوجات،

پزشکی، دارویی،

صنایع غذایی،

صنایع دستی،

مواد معدنی استراتژیک، عناصر خاکی کمیاب،

محصولات کشاورزی شامل الوار، چوب،  غلات، گندم، شکر، جو، دانه گل آفتابگردان، میوه، شیر و گوشت

نکات مهم:

• در سال 2019 تجارت خارجی روسیه 663.2 میلیارد دلار بوده  که از آن 420.4 میلیارد دلار صادرات و 242.8 میلیارد واردات بوده است.
• بیشترین صادرات روسیه در بخشهای معدن، فلزات، ماشین آلات، فراورده‌های شیمیایی، چوب، غلات، وسایل حمل و نقل و غیره بوده است.
• بیشترین واردات روسیه در بخشهای ماشین آلات و وسایل مکانیکی، فراورده‌های شیمیایی، وسایل حمل و نقل، فلزات، پلاستیک و کائوچو، پارچه و مواد غذایی بوده است.
• طبق آمارها و بررسی‌های انجام شده اگر صادرات و واردات روسیه را مقایسه نماییم بیشتر از 50% صادرات روسیه را مواد نفتی و معدنی تشکیل می دهد و به این معنی است که روسیه با توجه به وسعت و جمعیت بیش از 144 میلیون نفری یک کشور مصرفی و وارد کننده می‌باشد.
• روسیه در بخش های صنعتی واردات بیشتری دارد. در بخش صنعت، کشورمان میتواند سهم قابل ملاحظه ای را در حوزه‌های مواد شیمیایی، پتروشیمی و پلاستیک، دارویی، پوشاک، پارچه و کفش داشته باشد. به بخش های ماشین آلات مکانیکی، و تکنولوژی باید بیشتر توجه کرد تا وارد این بازار بزرگ مصرف کننده شد زیرا در حال حاضر بیشترین صادرات ایران به روسیه مواد غذایی می‌باشد که آن هم در سهم تجارت خارجی روسیه درصد ناچیزی می‌باشد.
• نزدیکی ایران به این کشور و توانایی‌های تولیدی و کشاورزی می‌تواند ایران را به یک شریک اصلی روسیه در بخش های فراورده‌های نفتی و محصولات غذایی تبدیل نماید. ولی در حال حاضر سهم ایران در این بخش نیز بسیار کوچک می‌باشد که باید توجه عمیقی به فرصت های این بازار شود.