معرفی مرکز استناد و انفورماتیک مالزی

مرکز استناد و انفورماتیک مالزی ملزم به پوشش جامعی از مجلات و مقالات علمی منتشر شده در مالزی است. این مرکز در سال 2011 میلادی به منظور ساماندهی، جمع آوری و ارائه آثار علمی منتشر شده در مجلات معتبر مالزیایی و نیز برآورده کردن نیازهای اساتید و دانشجویان داخلی و پشتیبانی از آموزش و تحقیق در این کشور توسط وزارت آموزش عالی تاسیس شد.

مهم ترین دلیل تاسیس مرکز استناد و انفورماتیک مالزی [1]تاکید وزارت آموزش عالی مالزی بر اهمیت ایجاد یک سیستم متمرکز ارزیابی علمی‌ برای مجلات و مقالات علمی مالزی بود بعلاوه وزارت آموزش عالی مالزی اهداف زیر را نیز در تاسیس این مرکز مدنظر داشت:

• توانمندسازی و غنی سازی مخزن علمی‌کشور با کمک نشریات علمی
• تجزیه و تحلیل داده‌های تحلیلی در مورد عملکرد نشریات علمی‌کشور
• ارتقا بخشیدن دیدگاه علمی‌کشور از طریق همکاری با آژانس های نمایه سازی استنادی منطقه ای و بین المللی
• نظارت بر عملکرد مجلات علمی-پژوهشی داخلی
• برجسته کردن  پژوهشگران و نیز مؤسسات آموزش عالی کشور بر اساس کیفیت نشریات علمی
• همکاری گسترده تر محققان با مراکز علمی و تحقیقاتی مالزی در جهت بهبود کیفیت تحقیق و انتشارات خود
• تشویق و کمک به محققان در چاپ مقاله در مجلات با کیفیت داخلی بجای انتخاب مجلات بین المللی
• جمع آوری استانداردهای بین المللی، نظارت و بهبود در انتشار مجلات علمی مالزی

 

• چشم انداز این مرکز این است که به عنوان یک سازمان شناخته شده از یافته‌ها ودانش علمی مالزی حمایت کند.
• مأموریت این مرکز توانمندسازی یافته‌های علمی در جهت توسعه اکوسیستم های نوآورانه و بهبود کیفیت و تعالی آموزش عالی و تحقیقات در مالزی است.

در طی سالهای گذشته، تخمین زده می‌شود که حدود 1000 مجله علمی در مالزی منتشر می‌شدند که در وضعیت کیفیتی مختلفی هستند و ممکن است در حال حاضر، نامنظم یا متوقف باشند و یا نام آنها تغییر کرده باشد. البته قابلیت استفاده و استناد به مقاله‌های منتشر شده در مجله‌هایی که انتشار آن متوقف شده، به ویژه در حوزه‌هایی مانند علوم اجتماعی و علوم انسانی همچنان ادامه دارد.

تجزیه و تحلیل های علمی نشان داده است که معرفی و استفاده از کلیه مجلات علمی منتشر شده در جهان غیر عملی است زیرا در واقع تنها تعدادی از مجلات از نظر اعتبار داده‌های علمی قابل استناد است. در مالزی نیز تعداد مجلات مالزیایی معتبر و تحت پوشش آژانس های بین المللی نمایه سازی استنادی مانند Web of Science ، تامسون رویترز ، Scopus ,Elsevierو ISI  نسبتاً محدود است.

به این ترتیب مرکز استناد و انفورماتیک مالزی سعی می‌کند تا درحد امکان تعداد مجلات علمی (از جمله مجلات مربوط به علوم پایه، فناوری، پزشکی ، علوم اجتماعی و علوم انسانی) بیشتری از  مالزی (که معیارهای آژانس های بین المللی نمایه سازی استنادی را برآورده می‌کنند) را معرفی و پوشش دهد.

اعضا کمیته راه اندازی این مرکز شامل 16 نفر از اساتید دانشگاه‌های مختلف مالزی است. ریاست این مرکز در حال حاضر خانم پروفسور ذوریدا بین مناف[2] از دانشگاه " مارا " می‌باشد.

دو سایت توسط این مرکز راه اندازی شد:

1. مای ژورنال[3]

مای ژورنال یک سیستم آنلاین است که توسط بخش استنادی و انفورماتیک برای جمع آوری و فهرست بندی کلیه مجلات مالزی استفاده می‌شود.  اهداف اصلی این سایت افزایش دسترسی به محتوای مجلات علمی داخلی در جامعه جهانی و تشویق به استفاده و ایجاد استناد به مقالات انتشار یافته داخلی است.

  مای ژورنال یک سیستم آنلاین بصری و کاربر پسند با مجموعه ای از مجلات علمی مالزی است که امکان دسترسی رایگان به متن کامل مقالات منتشر شده در جایی که حق چاپ مجاز است را به کاربران می دهد. بعلاوه ناشران تشویق می‌شوند تا مقاله‌ها را در مجلات داخلی ثبت و بایگانی کنند تا تأثیر آنها در مالزی محقق شود.

مجلات این سایت به 5 حوزه پزشکی با 69 مجله، مهندسی و تکنولوژی با 125 مجله، هنر با 137 مجله، علوم پایه با 140 مجله و علوم اجتماعی 276 مجله طبقه بندی می‌شوند.

 در بین این مجلات یک مجله با QUARTILE=Q2)، 2 ) ، دو مجله Q3 و ده مجله Q4 هستند. در حال حاضر مجله Asia-pacific journal of public health برترین مجله در مالزی با ضریب تاثیر مجله (IF) برابر با  IF=1.013 می‌باشد.

این بخش در ارتباط با دانشگاه‌ها بوده وبیشترین همکاری دانشگاهی با این سایت را دانشگاه‌های پوترا مالزی، دانشگاه تکنولوژی مالزی و دانشگاه علوم مالزی دارند و بیشترین مجلات ثبت شده در این سایت مربوط به دانشگاه مالایا می‌باشد.

2. مای سایت[4]

مرکز استناد و انفورماتیک مالزی یک سیستم آنلاین استنادی به نام مای سایت را به منظور دسترسی به متن کامل مقالات علمی مجلات که در مالزی منتشر می‌شود، راه اندازی کرد.  مای سایت در سال 2012 رسما راه اندازی شد و جوانترین پایگاه داده‌های استنادی در منطقه شرق آسیا است. چشم انداز این سایت این است که تعداد 283 مجله علمی‌که در این سایت ثبت شده اند و فعالیت دارند محتویات آنها در سطح جهانی قابل مشاهده باشد تا محققان مالزیایی بتوانند بر اساس تخصص خود زمینه‌های همکاری احتمالی را شناسایی کنند و افراد آکادمیک نیز می‌توانند از آثار علمی چاپ شده در مالزی مطلع شوند و مقالات را به رایگان دریافت کنند. این سایت دسترسی به این اطلاعات را از طریق اینترنت برای کاربران اسان کرده است.

داده‌های این سایت براساس گزارش عملکرد مجلات نمایه شده استخراج می‌شود. این گزارش در عملکرد مجلات مالزی و برجسته کردن تالیفات و امتیاز آنها و سایر شاخص ها مانند ضریب تاثیر مجله (IF)، ایندکس و غیره تمرکز دارد.

مای سایت در حال حاضر شامل  86437 مقاله به چاپ رسیده در مجلات علمی ثبت نام شده در مای جورنال و مای سایت است که در 5 طبقه دسته بندی می‌شوند: پزشکی، مهندسی و تکنولوژی، هنر، علوم پایه و علوم اجتماعی. از این بین 66% مقالات مربوط به پژوهش های دانشگاه‌های خصوصی و دولتی، 12% مربوط به ارگان‌های دولتی، 15% مربوط به ارگان‌های خصوصی و 7% مربوط به پژوهش های صنعت است.

استانداردهای اصلی برای معرفی یک مجله توسط مرکز استناد و انفورماتیک مالزی

ناشران مجلات فقط درصورتی که تمام معیارهای مشخص شده در ضوابط و مقررات مرکز استناد و انفورماتیک مالزی را داشته باشند، برای فهرست بندی در مای ژورنال در نظر گرفته می‌شوند. این معیارها شامل موارد زیر می‌باشد:

• مجله باید در حال چاپ در مالزی باشد.
• از کنوانسیون‌های بین المللی مجلات تبعیت کند
• به زبان انگلیسی یا مالایی منتشر شود. (ترجمه‌های انگلیسی برای مقالاتی که به زبان مالایی نوشته شده اند باید ارائه شود). 53% مقالات به زبان انگلیسی، 2% به زبان مالایی و 35% به زبان‌های دیگر مثل عربی، چینی و ... است.
• مجله باید دارای شماره سریال استاندارد بین المللی[5] باشد
• مجله باید نشان دهد که یک فرآیند ویراستاری، بررسی و داوری مناسب و با کیفیت را اعمال می‌کند
• منابع ارجاع شده باید کامل باشند و از یک قالب معتبر پیروی کنند
• موضوع مقالات باید شامل یافته‌های علمی‌که توسط دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی، بنیادها یا سازمان‌های علمی غیردولتی منتشر می‌شود باشد
• مجلاتی که توسط ناشران تجاری و صنعت منتشر شده اگر محتوای آنها از ارزش علمی‌برخوردار باشد، پذیرفته می‌شوند
• بخش قابل توجهی از مجله باید از مقالات پژوهشی تشکیل شود و کلیه مطالب باید با متن کامل در دسترس باشد
• تحقیقات در مورد موضوعات جدید و به روز باشند
• ویراستاران مجلات از افراد فعال و به نام باشند
• مجله بصورت الکترونیکی نیز منتشر شود
• اعضای تحریریه به نوبه خود مولفان فعال و به نام باشند که دقت نظردرنگارش علمی را درک و عمل می‌کنند
• نویسندگان مقالات باید تنوع بین المللی (جهانی) و منطقه ای (به عنوان مثال آسیا و اقیانوسیه) را در کار نشان دهند. بطور مثال مناسب است که حداقل 40٪ (یا بیشتر) مقاله توسط نویسندگان بین المللی و 60٪ آن توسط نویسندگان محلی نوشته شده باشد
• تنوع بین المللی یا منطقه ای داوران مقالات به عنوان شاخصی مبنی بر اینکه مقالاتی منتشر شده در یک مجله توسط اشخاصی مسلط در زمینه‌های پوششی مجله تأیید شده، حائز اهمیت است. 

این مجلات در اولویت قرار خواهند گرفت:

الف: مجلات ثبت شده در ISI یا  Scopus

ب: مجلات ثبت شده در  IEExplore ، Inspec ، Compendex ، PubMed  و غیره

طبقه بندی مجلات

طبقه بندی مجلات بر اساس معیارهای مشخص شده در مرکز استناد و انفورماتیک مالزی می‌باشد و عبارتند از:

• سطح 5
• عملکرد عالی در حد استانداردهای انتشارات بین المللی
• پوشش کامل زمینه ای که در حوزه فعالیت مجله می‌باشد
• تنوع بین المللی یا منطقه ای خوب از نظر مشارکت و چاپ مقالات
• 50% یا بیشتر نویسندگان، داوران و ویراستاران بینالمللی هستند
• سطح 4
• عملکرد خوب در حد استاندارد انتشارات بین المللی
• پوشش کامل زمینه ای که مجله فعالیت می‌کند
• تنوع خوب بین المللی یا منطقه ای از نظر مشارکت و چاپ
• 25-49 % نویسندگان، داوران و ویراستاران اینترنشنال هستند
• سطح 3
• عمل مناسب در حد استاندارد انتشارات و مجلات بین المللی
• پوشش مناسب زمینه ای که مجله فعالیت می‌کند
• تا حدودی تنوع بین المللی و منطقه ای از نظر مشارکت و چاپ
• 10-24٪ نویسندگان، داوران و ویراستاران اینترنشنال هستند
• سطح 2
• عملکرد متوسط در حد استانداردهای انتشارات بین المللی
• نویسندگان، داوران و ویراستاران داخلی هستند
• تحت پوشش هیچ استناد یا فهرست ملی نیست
• در دسترس نبودن شاخص های استاندارد با کیفیت
• سطح 1
• عملکرد ضعیف نسبت به استانداردهای انتشارات بین المللی
• نویسندگان، داوران و ویراستاران از داخل مرکز هستند
• تحت پوشش هیچ استناد یا فهرست ملی نیست
• عدم دسترسی به شاخص های استاندارد با کیفیت

فرایند به ثبت رسیدن یک مجله در مرکز استناد و انفورماتیک مالزی و سایت های تابعه آن به این ترتیب است که مجلات در ابتدا می‌بایست در سایت http://www.myjurnal.my/public/register.php ثبت نام اولیه داشته باشند. در مرحله بعد تمامی مدارک ارائه شده توسط ناشران توسط کمیته مرکز استناد و انفورماتیک مالزی با دقت بررسی می‌شود. در صورت موافقت مجله در مای ژورنال نمایه می‌شود. بعد از گذشت 2 الی 3 سال مجدد فعالیت های مجله توسط کمیته ارزشیابی بررسی شده و در صورت کسب امتیازات لازم در مای سایت نمایه می‌شود.

ضمنا فرایند نمایه شدن یک مجله از ابتدا تا معرفی توسط پایگاه‌های استنادی معتبر بین المللی در زیر بیان شده است.

• ارسال مدارک و ثبت نام انلاین در سایت
• http://www.myjurnal.my/public/register.php
• بررسی و موافقت اولیه
• نمایه شده در سایت مای ژورنال
• گذشت 2 الی 3 سال ارزیابی بر اساس  معیارهای مای سایت
• نمایه شدن در سایت مای سایت در صورت موافقت
• بعد از گذشت 2 الی 3 سال ارزیابی بر اساس معیارهای پایگاه استنادی اتحادیه آسه آن [6]
• در صورت موافقت معرفی توسط پایگاه استنادی آسهآن
• ارزیابی توسط دبیرخانه پایگاه استنادی آسه آن
• نمایه شدن توسط پایگاه استنادی آسه آن در صورت موافقت
• معرفی توسط SCOPUS, ESCI, etc 

[1]  Malaysia citation and informatic center

[2]Prof. Madya D. Zuraidah Binti Manaf                                                                                     

[3] My Journal

[4] My Cite

[5] International standard serial number

[6] ASEAN CITATION INDEX