هرات ، چهار راه اتصال راه آهن در افغانستان

مجلس نمایندگان افغانستان چند روز پیش قرضه درازمدت کشور ایتالیا به ارزش ۶۵ میلیون یورو برای تأمین بودجه فاز دوم قطعه چهارم خط آهن خواف – هرات را تأیید کرد. قرارداد ساخت فاز اول قطعه چهارم این خط آهن چند ماه قبل با یک شرکت قزاقستانی امضا شد. از دید مقام‌های محلی هرات بهره‌برداری از خط آهن خواف – هرات آرزوی دیرینه‌ی هراتیان است و وصل شدن هرات از طریق خط آهن به شبکه‌ «ریلی» ایران و بندر چابهار و بندر عباس می‌تواند برای توسعه این ولایت مؤثر باشد. با این وجود کار قطعه سوم این خط آهن که بر اساس تفاهم امضا شده میان افغانستان و ایران بر عهده ایران است، ۱۰ سال تأخیر داشته است. تحولات اقتصادی ایران و ناامنی در خاک افغانستان، دلایل مهم تأخیر و توقف کار پروژه عنوان می‌شود.مسوولان اداره خط آهن هرات از پیشرفت ۹۰ درصدی کار قطعه سوم و آغاز کارهای فنی و بررسی دو بخش باقی‌مانده قطعه چهارم این خط آهن خبر می‌دهند

با موافقت مجلس نمایند‌گان افغانستان با دریافت قرضه درازمدت از ایتالیا، به نظر می‌رسد گام مهمی‌برای تکمیل شدن قطعه چهار خط آهن خواف – هرات برداشته شده است.خط آهن خواف – هرات در چهار قطعه به طول مجموعی ۲۲۵ کیلومتر میان ایران و افغانستان ساخته می‌شود. دو بخش اول این پروژه از خواف ایران تا مرز «شمتیغ» به طول ۷۶ کیلومتر قبلاً تکمیل شده است.قطعه سوم آن نیز از منطقه «شمتیغ» آغاز و به طول ۶۲ کیلومتر تا روستای «روزنک/ جونو» در شهرستان غوریان هرات امتداد یافته است. ایران از کمک‌های بلاعوض خود به افغانستان هزینه سه قطعه خط آهن خواف – هرات را پرداخت می‌کند و ایتالیا از طریق قرضه دراز‌مدت بودجه فاز اول قطعه چهارم آن را تعهد کرده است.سیدعظیم کبرزانی، نماینده هرات در مجلس نماینده‌گان کشور، در صفحه‌ی رسمی «فیس‌بوک» خود از موافقت پارلمان افغانستان با اخذ قرضه درازمدت از ایتالیا برای قطعه چهارم خط آهن خواف – هرات خبر داده است.آقای کبرزانی در مطلبی نگاشته است: «موافقت‌نامه‌ قرضه طویل‌المدت برای پروژه‌ی خط آهن خواف – هرات به مبلغ ۶۵ میلیون یورو، از طرف ایتالیا بعد از ارائه گزارش کمیسیون مالی، بودجه، محاسبات عمومی و امور بانک‌ها مورد تأیید اعضای محترم مجلس قرار گرفت.»این اقدام به حکومت اجازه می‌دهد تا قرضه درازمدت ایتالیا را برای تأمین بودجه مورد نیاز فاز اول قطعه چهارم این خط آهن مصرف کند.

پیش از این حکومت افغانستان قراردادی را با شرکت قزاقستانی «INKON KZ» به ارزش ۵۸.۵ میلیون دلار برای اجرای فاز اول قطعه چهارم امضا کرده بود.فاز اول قطعه چهارم خط آهن خواف – هرات ۴۳ کیلومتر طول دارد و از شهرستان‌های غوریان، زنده‌جان و انجیل ولایت هرات می‌گذرد. فاز دوم بخش چهارم، خط آهن را از منطقه «رباط پریان» به شهرک صنعتی، میدان هوایی و بزرگ‌راه هرات – کابل متصل می‌کند.اداره محلی هرات باور دارد که بهره‌برداری از خط آهن خواف – هرات آرزوی دیرینه‌ی هراتیان است و مردم به ویژه بازرگانان روی انتقال اموال‌شان از طریق خط آهن حساب می‌کنند. سخنگوی والی هرات، می‌گوید که با بهره‌برداری از خط آهن خواف – هرات سهولت‌های زیادی در بخش انتقال کالا به میان خواهد آمد و افغانستان می‌تواند از طریق شبکه ملی «ریلی» ایران به بندر چابهار و بندر عباس و شبکه‌ی ریلی ترکیه وصل شود.مسوولان اداره خط آهن هرات نیز باور دارند که با تکمیل هر چهار قطعه خط آهن خواف – هرات، ولایت هرات به چهارراه اتصال خط آهن افغانستان مبدل خواهد شد.

طاهری، رییس اداره خط آهن هرات، می‌گوید که براساس برنامه درازمدت حکومت افغانستان قرار است خط آهن هرات – تورغندی و خط آهن شمال به غرب کشور در هرات به خط آهن خواف – هرات متصل شود.هم‌چنان در صورت گسترش شبکه ملی ریلی افغانستان به جنوب کشور، شبکه ریلی پاکستان می‌تواند از طریق افغانستان به کشورهای آسیای میانه متصل شود. به این ترتیب هرات به چهارراه اتصال شبکه ملی ریلی کشور مبدل خواهد شد.مسوولان اداره خط آهن هرات تأکید دارند که انتقال کالا از طریق خط آهن نسبت به لوکوموتیوهای باربری هزینه و زمان کمتری می‌برد و برای بازرگانان خط آهن نسبت به ماشین‌های باربری و کامیون به‌صرفه‌تر است.افزون بر این قطارهای مسافربری نیز می‌توانند از طریق خط آهن خواف – هرات مسافران را به کشور ایران انتقال دهند و تراکم رفت‌و آمد ماشین‌ها از بزرگ‌راه  هرات – اسلام‌قلعه که هرات را به ایران وصل می‌کند، کاهش یابد.هرچند تهدیدهای امنیتی پیش از این مانع بزرگی برای پیشبرد ریل‌گذاری خط آهن خواف – هرات بود و نگرانی‌ها در این مورد هم‌چنان وجود دارد، اما مقام‌های محلی هرات اطمینان می‌دهند که نگرانی امنیتی کاهش یافته و امنیت این مسیر به درستی تأمین شده است.

بر اساس اطلاعات واصله از  اداره خط آهن هرات، تفاهم‌نامه ساخت خط آهن خواف – هرات در سال ۱۳۸۵ خورشیدی میان حکومت افغانستان و ایران امضا شد و بر مبنای آن کار ساخت خط آهن باید طی مدت سه سال یعنی در سال ۱۳۸۸ خورشیدی به پایان می‌رسید، اما از آن زمان تا کنون به دلایل مختلف بارها کار آن به تعویق افتاده است.این خط آهن در داخل خاک ایران از راه‌آهن «سنگان – تربت ‌حیدریه» در نزدیکی ایستگاه خواف شروع می‌شود و در امتداد شمال‌غربی و جنوب‌شرق این منطقه ادامه دارد.پیش از این مقام‌های ایرانی دلیل تأخیر در کار پروژه و کندی پیش‌رفت آن را کم‌بود بودجه و ناامنی‌ در خاک افغانستان عنوان کرده بودند. به گفته‌ی مقام‌های ایرانی  نبود بودجه لازم و کشته ‌شدن یک مهندس ایرانی در مسیر راه آهن خواف – هرات از دلایلی به شمار می‌رود که سبب کندی کار شده است.مسوولان اداره خط آهن هرات نیز می‌گویند که تحولات اقتصادی ایران، کاهش شدید ارزش ریال ایرانی و مشکلات اقتصادی این کشور، در تأمین بودجه خط آهن خواف – هرات مؤثر بوده است.ذبیح‌الله طاهری، رییس اداره خط آهن هرات، از پیشرفت  ۹۰ درصد کار عملی خط آهن خبر داده و تأکید می‌کند که براساس اطلاعات  ارایه شده از سوی مقام‌های ایرانی قرار است این پروژه در بهار سال ۱۳۹۹ خورشیدی رسماً به بهره‌برداری برسد.به گفته‌ی او به دلیل سرمای هوا و بارش برف کارهای نهایی قطعه سوم به کندی پیش می‌رود و با مساعد شدن شرایط جوی آخرین مراحل کار از جمله تجهیز امکانات ارتباطی و مخابراتی در آینده تکمیل خواهد شد.

پیش از این افغانستان با استفاده از خط آهن با کشور چین در بندر حیرتان، از مناطق شمالی افغانستان وصل شده بود. آگاهان امور اقتصادی به این باور اند که وصل شدن افغانستان به منطقه با استفاده از خطوط آهن، سبب رشد اقتصادی و توسعه سرمایه‌گذاری در کشور می‌شود.به باور آگاهان امور، افغانستان با استفاده از این فرصت می‌تواند خود را از انزوای اقتصادی که حالا دامنگیر شده است، بیرون کند. در این میان ، مرکزیت  هرات به چهارر اه اتصال شبکه ملی ریلی کشور نیز می‌تواند این ولایت را به قطب ترانسپورتی و حمل و نقل  افغانستان بدل کند.

منبع: سایت خبری هشت صبح افغانستان