سرمایه گذاری برزیل برای افزایش تولید اتانول از ذرت

براساس پیش بینی شرکت دولتی عرضه محصولات کشاورزی برزیل (کوناب) میزان تولید اتانول از ذرت در سال آینده میلادی افزایش دو برابری خواهد داشت. این امر موجب افت 15 درصدی صادرات این محصول ( ذرت ) خواهد شد. افزایش قیمت اتانول در بازار و اجرایی شدن قانون تشویق استفاده از سوخت ­های زیستی باعث افزایش سرمایه گذاری در زمینه تولید اتانول از ذرت شده است. به نظر می رسد کاهش صادرات ذرت در نتیجه تولید اتانول سبب افزایش قیمت صادراتی این کشور شده و این امر بر ایران به عنوان اولین کشور وارد کننده ذرت از برزیل تاثیر گذار باشد.

  شرکت دولتی عرضه محصولات کشاورزی برزیل (کوناب) پیش نموده که میزان تولید اتانول[1] از ذرت در سال زراعی 2020-2019 افزایش بیش از دو برابر خواهد داشت. براساس پیش بینی این شرکت اتانول تولیدی از ذرت در سال آینده میلادی به 1.7 میلیارد لیتر خواهد رسید که افزایش 114 درصدی نسبت به سال زراعی 2019-2018 خواهد داشت و افزایش استفاده از ذرت برای تولید اتانول بر روند صادرات این محصول تاثیر گذار بوده و سبب افت 15 درصدی صادرات ذرت این کشور خواهد شد.   

براساس برآورد کوناب کل تولید اتانول برزیل در سال آینده میلادی با رشد 7 درصدی به 35.5 میلیارد لیتر خواهد رسید. با این رقم برزیل همچنان پس آمریکا (با 51 میلیارد لیتر) دومین تولید کننده بزرگ اتانول خواهد بود. تولید اتانول از نیشکر با 33.8 میلیارد لیتر سهم 95 درصدی از کل تولید اتانول را در اختیار خواهد داشت. از  627 میلیون تن تولید نیشکر خام تولید شده در سال جاری زراعی (2020-2019) حدود 65 درصد برای تولید اتانول و 35 درصد برای تولید شکر استفاده خواهد شد. سهم ذرت از تولید اتانول نیز به 5 درصد خواهد رسید.

کوناب پیش بینی کرده تقاضا برای ذرت جهت تولید اتانول در ایالت ماتو گروسو (بزرگترین ایالت تولید کننده ذرت برزیل) از 4.5 میلیون تن فعلی به 9.1 میلیون تن در 5 سال آینده خواهد رسید. این شرکت دولتی برزیل همچنین کل برداشت ذرت  در سالجاری زراعی را 98.4 میلیون تن پیش بینی نموده که کاهش 1.6 میلیون تنی نسبت به سال زراعی 2019-2018 دارد. میزان صادرات نیز از 40 میلیون تن به 34 میلیون تن کاهش خواهد یافت.

خبرگزاری رویترز نیز گزارش داد که شرکت چینی[COFCO [2و دو شرکت برزیلی Amaggi  (بزرگترین شرکت تولید کننده ذرت برزیل) و رائیزن (بزرگترین شرکت تولید کننده شکر دنیا) بر روی سرمایه گذاری مشترک برای کارخانه تولید اتانول  از ذرت در برزیل کار می‌کنند.

ثبت رکورد 1.86 دلار در هر گالن (قبل از اعمال مالیات) برای اتانول و همچنین اجرایی شدن قانون تشویق استفاده از سوخت های زیستی(biofuel) اشتیاق به تولید اتانول را بیشتر نموده است. برزیل در حال حاضر 8 کارخانه تولید سوخت زیستی  از ذرت  دارد، شش کارخانه دیگر در حال ساخت است و 7 کارخانه دیگر در مرحله طراحی می‌باشد. البته در این رقم در مقایسه با 349 کارخانه تولید اتانول از نیشکر بالا نیست.

 اگرچه برخی از تولید کنندگان سنتی اتانول با شک و تردید نسبت به روند تولید اتانول از ذرت نگاه می‌کنند ولی برخی از کارخانه‌ها از انعطاف پذیر نمودن واحدهای تولید به منظور استفاده از نیشکر و ذرت استقبال کرده­اند. در برخی از نقاط برزیل نیز که به دلیل قیمت بالای حمل و نقل صادرات ذرت سودآوری بالایی ندارد ، احداث کارخانه تولید اتانول به دلیل حاشیه سود بالا مورد توجه قرار گرفته است.  

انجمن ملی اتانول ذرت[3] که تولید کنندگان اتانول از ذرت را نمایندگی می‌کند، برآورد نموده که سرمایه گذاری در این بخش طی هشت سال آینده به طور میانگین حدود 2 میلیارد رئال (477 میلیون دلار) در سال خواهد بود. میزان تولید اتانول از ذرت تا سال 2028 به 8 میلیارد لیتر و ذرت تقطیر شده با حلال [DDGS)[4)به 6 میلیون تن  خواهد رسید.

صادرات ذرت برزیل در سال 2018 به 4.4 میلیارد دلار بالغ گردید. ایران با 1.1 میلیارد دلار سهم 25 درصدی در کل صادرات این محصول داشت. ویتنام(515 میلیون دلار)، اسپانیا (386 میلیون دلار)، مصر (344 میلیون دلار)، مالزی (215 میلیون دلار)، کره جنوبی (207 میلیون دلار  ) دیگر مقاصد عمده صادراتی ذرت این کشور بودند. ذرت همچنین اولین کالای صادراتی برزیل به ایران در سال 2018 بود و سهم 48 درصدی از کل صادرات برزیل به ایران داشت.  

میزان عرضه محصولات کشاورزی همچون دیگر کالاهای اقتصادی تابعی از میزان عرضه و تقاضا می­باشد. طی ماه‌های گذشته قیمت صادراتی گوشت برزیل افزایش قابل ملاحظه ای یافت. این امر متاثر از شیوع تب خوکی آفریقایی در چین و در نتیجه روی آوری چین به واردات بیشتر از گوشت از برزیل بود. قیمت سویای صادراتی این کشور نیز به دلیل اعمال تعرفه چین بر روی سویای صادراتی آمریکا افزایش یافته بود که با حل و فصل نسبی جنگ تعرفه ای آمریکا و تعهد چین به واردات محصولات کشاورزی از آمریکا قیمت سویا و گوشت صادراتی برزیل کاهش یافته است.

کاهش عرضه ذرت برزیل به بازارهای جهانی در سال آینده میلادی در نتیجه گرایش به سمت تولید اتانول و همچنین  کاهش 1.6 میلیون تنی تولید (براساس پیش بینی‌های کوناب) می‌تواند بر قیمت صادراتی این محصول اثر گذار باشد. با عنایت به اینکه ایران اولین مقصد صادراتی ذرت برزیل بوده وذرت تولیدی این کشور حدود نیمی از واردات ایران از برزیل را تشکیل می دهد، بایستی تمهیدات لازم از جمله واردات از دیگر کشورهای تولید کننده را در نظر داشت. 

[1] . اتانول در کنار بنزین سوخت رایج خودروهای سبک در برزیل است. بیشتر خودروهای جدید تولید شده در این کشور قابلیت سوخت گیری با هر دو سوخت بنزین و اتانول را دارند.

[2].  China National Cereals, Oils and Foodstuffs Import & Export  Corporation

[3]. União Nacional do Etanol de Milho- UNEM

[4] . ذرت تقطیر شده با حلال(Distillers grains) محصول جانبی حاصل از فرآوری ذرت به اتانول می‌باشد و به صورت روز افزون به صورت غذای دام به مصرف می رسد. نشاسته  ذرت، اتانول و دی اکسید کربن در نتیجه تخمیر ذرت بدست می آید. از هر بوشل از ذرت (4.25 کیلوگرم) تخمیر شده در کارخانه اتانول خشک 2.1 لیتر اتانول و 2.8 کیلو گرم  DDGS می‌شود.