اخبار اقتصادی برزیل
گزیده اخبار و تحولات اقتصادی برزیل در هفته دوم شهریور ماه 1404، مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور؛ به شرح ذیل ارائه می‌گردد.
برزیل فرآیند «قانون عمل متقابل اقتصادی» علیه تعرفه‌های آمریکا را آغاز کرد
وزارت امور خارجه برزیل (Itamaraty) روز جمعه ۲۹ اوت ۲۰۲۵ رسماً به دولت دونالد ترامپ اطلاع می‌دهد که فرآیند بررسی اقدامات متقابل در برابر تعرفه ۵۰ درصدی ایالات متحده بر محصولات برزیلی آغاز شده است. این تصمیم پس از تأیید رئیس‌جمهور لوئیز ایناسیو لولا دا سیلوا و با درخواست وزیر خارجه مائورو ویرا اتخاذ شد. بر اساس گزارش‌ها، Camex(شورای تجارت خارجی) ظرف ۳۰ روز آینده یک گزارش فنی تهیه خواهد کرد تا ارزیابی کند آیا تعرفه‌های آمریکا مشمول قانون عمل متقابل اقتصادی که اخیراً در کنگره تصویب و توسط لولا امضا شد، می‌شوند یا خیر. در صورت تأیید، کمیته‌ای ویژه پیشنهاد اقدامات تلافی‌جویانه را بررسی خواهد کرد که می‌تواند شامل تجارت کالا، خدمات و حتی مالکیت فکری باشد. مقام‌های برزیلی تأکید کرده‌اند که این اعلامیه به معنای پایان مذاکره نیست؛ بلکه فرصتی برای گفت‌وگوهای دیپلماتیک باقی می‌گذارد. به گفته منابع دولتی، ایالات متحده می‌تواند در طول تحقیقات اظهارنظر کرده و وارد مسیر مذاکره شود. لولا و تیم اقتصادی (آلکمین، حداد و رویی کوستا) بارها تأکید کرده‌اند که برزیل مذاکره را رد نمی‌کند، اما برای دفاع از تولیدکنندگان ملی لازم است از ابزارهای قانونی استفاده شود. این اقدام نشان‌دهنده آغاز یک روند طولانی و مرحله‌ای است؛ با این حال، برای برزیل اهمیت دارد که پیام روشنی به واشنگتن بدهد: اگر مسیر گفت‌وگو به نتیجه نرسد، اقدامات متقابل اقتصادی روی میز خواهد بود.
https://www.cnnbrasil.com.br/blogs/jussara-soares/politica/itamaraty-comunicara-hoje-eua-sobre-inicio-do-processo-de-reciprocidade/
برزیل در ژوئیه ۲۰۲۵ کسری ۷.۱ میلیارد دلاری در حساب‌های خارجی ثبت کرد
گزارش تازه بانک مرکزی برزیل نشان می‌دهد که حساب‌های خارجی این کشور در ژوئیه ۲۰۲۵ با کسری ۷.۱ میلیارد دلار مواجه بوده است؛ رقمی‌بالاتر از کسری ۵.۲ میلیارد دلاری مدت مشابه سال قبل. کسری حساب جاری در دوازده ماه منتهی به ژوئیه به ۷۵.۳ میلیارد دلار معادل ۳.۵٪ تولید ناخالص داخلی رسید، در حالی‌که این رقم در سال گذشته تنها ۳۰.۷ میلیارد دلار (۱.۳۷٪ از GDP) بود. تراز تجاری کالاها همچنان مازاد ۶.۵ میلیارد دلاری ثبت کرد، زیرا صادرات به ۳۲.۶ میلیارد دلار (۴.۸٪) و واردات به ۲۶.۱ میلیارد دلار (۸.۳٪) رسید. اما کسری حساب خدمات با ۵ میلیارد دلار و کسری درآمدهای اولیه با ۸.۹ میلیارد دلار (۱۸٪ نسبت به سال قبل) فشار اصلی را ایجاد کردند؛ افزایش شدید خروج سود و سود سهام (۴.۷ میلیارد دلار) از عوامل کلیدی بود. در همین حال، هزینه‌های سفرهای بین‌المللی برزیلی‌ها در ژوئن ۳۴٪ رشد داشت و به ۱.۶ میلیارد دلار رسید. با وجود این وضعیت، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) در ژوئیه ۸.۳ میلیارد دلار ورودی خالص داشت، بیشتر از ۷.۲ میلیارد دلار سال قبل، و در بازه ۱۲ ماهه به ۶۸.۲ میلیارد دلار (۳.۱۷٪ GDP) رسید که نشانه‌ای از تداوم جذابیت برزیل برای سرمایه‌گذاران است. در مقابل، سرمایه‌گذاری‌های پرتفوی خروج خالص ۱۹۲ میلیون دلاری ثبت کردند، عمدتاً به دلیل خروج از سهام و صندوق‌ها. این داده‌ها بیانگر فشارهای مضاعف بر تراز پرداخت‌های خارجی و نیاز دولت برزیل به سیاست‌های پایدار برای مدیریت کسری و همزمان جذب سرمایه‌های بلندمدت است.
https://www.cnnbrasil.com.br/economia/macroeconomia/brasil-registra-deficit-de-us-71-bilhoes-nas-contas-externas-em-julho/
فناوری سه برداشت در سال و رکورد تولید در مزرعه را تضمین می‌کند
گزارش ویژه استادو از ایالت ماتو گروسو، که بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر مزارع را پوشش داده، نشان می‌دهد که چگونه نوآوری‌های فناورانه در کشاورزی—از بیوتکنولوژی و آبیاری مدرن تا ماشین‌آلات خودران و سیستم‌های یکپارچه زراعت-دامداری-جنگلداری—توانسته‌اند برزیل را به رکورد تولید ۳۴۰.۵ میلیون تن محصولات کشاورزی در سال ۲۰۲۵ برسانند، یعنی ۱۶.۳٪ بیشتر از سال قبل. محصولاتی چون سویا (۱۶۵.۵ میلیون تن) و ذرت (۱۳۷.۶ میلیون تن) با رشدهای چشمگیر ۱۴٪ و ۲۰٪ پیشتاز هستند. در مزارعی همچون «فازندا پریماوِرا» آبیاری هوشمند با ۲۱ پیوت که از طریق موبایل کنترل می‌شوند، امکان سه برداشت سالانه از سویا، ذرت، پنبه و حبوبات را فراهم کرده است؛ برخی پیوت‌ها به وسعت ۲۲۰ زمین فوتبال را پوشش می‌دهند. در کنار این، سیستم ILPF (زراعت-دامداری-جنگلداری یکپارچه) که در مزرعه‌های دیگر اجرا می‌شود، با ترکیب سویا و ذرت در مراتع برکیاریا میان ردیف‌های اوکالیپتوس، بهره‌وری را بالا برده، رفاه دام را افزایش داده و خاک را غنی کرده است. فناوری‌های نوین مانند تلقیح مصنوعی زمان‌بندی‌شده (FTAI) در دامپروری، استفاده از ضایعات غلات در خوراک دام، کشت دانه‌های جدیدی مثل کنجد برای صادرات به آسیا، و توسعه زیرساخت‌های ذخیره‌سازی و خشک‌کنی هوشمند، باعث شده‌اند که برزیل بدون نیاز به گسترش سطح زیرکشت یا جنگل‌زدایی، تولید بالاتری داشته باشد. کارشناسان «امبراپا» تأکید می‌کنند که با تغییرات اقلیمی، این فناوری‌های پایدار اجتناب‌ناپذیر است و کشاورزان دریافته‌اند که برای حفظ حاصلخیزی خاک و افزایش بازده، باید به سرمایه‌گذاری در حفاظت و ترمیم منابع طبیعی ادامه دهند. نتیجه آن، تثبیت موقعیت ماتو گروسو به‌عنوان سومین تولیدکننده بزرگ سویا در جهان (اگر به‌تنهایی یک کشور فرض شود) و تقویت نقش برزیل به‌عنوان قدرت برتر کشاورزی در دهه آینده است.
https://www.estadao.com.br/economia/agronegocios/tecnologia-garante-tres-safras-ano-e-producao-recorde-no-campo/
اگر ماتو گروسو یک کشور بود، سومین تولیدکننده بزرگ سویا در جهان محسوب می‌شد
ایالت ماتو گروسو در قلب برزیل به تنهایی توانسته است در برداشت ۲۰۲۴/۲۵ با تولید ۵۰.۶ میلیون تن سویا از آرژانتین پیشی بگیرد و پس از برزیل و ایالات متحده در جایگاه سوم جهان قرار گیرد؛ این رقم معادل ۳۰٪ تولید ملی و بیش از ۱۲٪ تولید جهانی است و حدود ۶۰٪ آن به شکل دانه، روغن یا کنجاله صادر می‌شود. این ایالت نه‌تنها در سویا، بلکه در تولید ذرت (۵۵ میلیون تن، دو برابر ده سال پیش و ۴۰٪ کل کشور)، پنبه (۲.۹ میلیون تن، ۷۲.۵٪ تولید ملی و ۱۱٪ تولید جهانی) و گوشت گاو (۳۲.۸ میلیون رأس دام، ۱۴.۳٪ گله ملی) نیز پیشتاز است. بخش کشاورزی ۷۱٪ و دامپروری ۲۹٪ اقتصاد ایالت را تشکیل می‌دهند و در مجموع حدود ۲۳۰ میلیارد رئال به GDP آن می‌افزایند که معادل ۵۶٪ کل تولید کشاورزی کشور است. رشد سریع بیورفاینری‌های ذرت، صنایع وابسته به اتانول و کنجاله (DDG) و نیز توسعه صنایع تبدیلی از پنبه، لبنیات و کشتارگاه‌ها باعث شکل‌گیری ۳۲۱ واحد صنایع کشاورزی در ایالت شده است. همزمان، استفاده از فناوری‌های نوین مانند یکپارچه‌سازی زراعت و دامپروری (ILP) امکان بهره‌برداری دوباره از ۵.۱ میلیون هکتار زمینهای تخریب‌شده را فراهم کرده و سه برداشت در سال (دو محصول زراعی و یک برداشت دامی) را ممکن ساخته است. با وجود این، گلوگاه‌های لجستیکی در حمل و نقل محصولات (به‌ویژه از مناطق داخلی به بنادر صادراتی) چالشی اساسی باقی مانده است. در مجموع، ماتو گروسو موتور اصلی کشاورزی برزیل است و نقشی تعیین‌کننده در جایگاه جهانی این کشور در بازار سویا، ذرت، پنبه و گوشت دارد.
https://www.estadao.com.br/economia/agronegocios/se-fosse-pais-mato-grosso-seria-3-maior-produtor-mundial-soja/
گلوگاه‌های لجستیکی، برداشت رکوردی برزیل را به چالش می‌کشند
برداشت بی‌سابقه‌ی ۳۴۵ میلیون تن غلات در سال زراعی ۲۰۲۴/۲۵ در برزیل تصویری دوگانه ایجاد کرده است: رکورد تولید از یک سو و بحران لجستیک از سوی دیگر. تنها ۶۳٪ از محصول ظرفیت انبار دارد و ۳۷٪ دیگر بدون زیرساخت ذخیره‌سازی باقی می‌ماند. در ایالت ماتو گروسو (قلب کشاورزی برزیل) بیش از ۱۰۵.۶ میلیون تن سویا و ذرت تولید شده که حدود ۶۰٪ آن با جاده حمل می‌شود. مسیر اصلی یعنی بزرگراه BR-163، ساخته‌شده در دهه ۱۹۷۰، هنوز در بسیاری از بخش‌ها یک بانده و با ترافیک روزانه ۷۹ هزار وسیله نقلیه (۶۰٪ کامیون) دچار گره‌های چند کیلومتری است؛ رانندگان بعضاً تا چهار روز در صف تخلیه می‌مانند و هزینه‌های بالای عوارض جاده‌ای هم مشکل را تشدید کرده است. پروژه‌هایی برای رفع این گلوگاه در جریان‌اند: دو بانده کردن ۳۸۰ کیلومتر از مسیر تا سال ۲۰۳۱، ساخت راه‌آهن ایالتی ماتو گروسو (۷۴۰ کیلومتر با ظرفیت ۱۰ میلیون تن در سال از ۲۰۲۶) و طرح استراتژیک فروگرائو به طول ۹۳۳ کیلومتر که می‌تواند هزینه‌های لجستیک را تا ۲۰٪ (معادل ۸ میلیارد رئال سالانه) کاهش دهد. با وجود این، تأخیرها در اجرا و کمبود ظرفیت حمل‌ونقل ریلی و آبی باعث شده است که بخش کشاورزی همچنان وابسته به جاده‌های ناکافی بماند—مشکلی که در صورت حل نشدن می‌تواند دستاوردهای بزرگ تولید برزیل را تضعیف کند.
https://www.estadao.com.br/economia/agronegocios/gargalos-logistica-desafiam-safra-recorde-brasileira/
رشد سالانه ۲۰٪ اتانول ذرت، برزیل را به دومین تولیدکننده بزرگ جهان تبدیل کرد
صنعت اتانول ذرت در برزیل با سرعتی چشمگیر در حال گسترش است و اکنون این کشور را پس از ایالات متحده به دومین تولیدکننده بزرگ جهان تبدیل کرده است. تنها در سال ۲۰۲۴، واحد اینپاسا در سینوپ (ماتو گروسو) ۳.۷ میلیارد لیتر اتانول تولید کرد، تقریباً نیمی از کل سوخت زیستی مبتنی بر ذرت کشور برزیل و در مجموع سهمی ۱۲٪ در بازار اتانول (که هنوز عمدتاً تحت سلطه نیشکر است) به خود اختصاص داد. اتحادیه ملی اتانول ذرت (Unem) پیش‌بینی می‌کند که تولید در برداشت ۲۰۲۵/۲۶ به ۱۰ میلیارد لیتر برسد، ۲۰٪ بالاتر از سال گذشته. این رشد به پشتوانه موقعیت برزیل به‌عنوان سومین تولیدکننده بزرگ ذرت جهان و افزایش ۴۰٪ تولید طی یک دهه اخیر ممکن شده است. اهمیت این تحول تنها به سوخت محدود نیست؛ محصولات جانبی همچون DDGS (کنجاله خشک غنی از پروتئین) جایگزینی باارزش برای کنجاله سویا در خوراک دام، روغن ذرت و بیوالکتریسیته (۸۰۴ گیگاوات ساعت) نیز تولید می‌شوند. همچنین امکان ذخیره‌سازی و سه برداشت سالانه از ذرت، انعطاف و امنیت بیشتری به کشاورزان می‌دهد. سرمایه‌گذاری‌های میلیاردی در ساخت پالایشگاه‌های جدید، ایجاد هزاران شغل، تقویت زنجیره دوم کشت (safrinha) و الزام به رعایت استانداردهای اجتماعی-زیست‌محیطی، اتانول ذرت را به موتور تازه‌ای برای تنوع‌بخشی به کشاورزی برزیل، توسعه منطقه‌ای و جذب سرمایه در ماتو گروسو تبدیل کرده است. این تحولات نشان می‌دهد که ذرت، که پیش‌تر بیشتر به‌عنوان محصول صادراتی یا پوششی کشت می‌شد، اکنون در مسیر تبدیل شدن به محور استراتژیک انرژی و صنعت غذایی برزیل قرار گرفته است.
https://www.estadao.com.br/economia/agronegocios/etanol-milho-cresce-20-ao-ano-e-faz-brasil-segundo-maior-produtor-mundial/
پیلائو به معامله عظیم قهوه می‌پیوندد که می‌تواند تعرفه‌های آمریکا را دور بزند
معامله‌ی ۱۸ میلیارد دلاری خرید شرکت هلندی JDE Peet’s توسط شرکت آمریکایی Keurig Dr Pepper (KDP)، که مالک برندهای شناخته‌شده‌ای چون پیلائو (Pilão) و L’OR است، بزرگ‌ترین ادغام تاریخ صنعت قهوه به شمار می‌رود و موجب نگرانی فعالان بازار شده است. این ادغام، KDP را به غول بی‌رقیب بازار جهانی تبدیل می‌کند که در بیش از ۴۰ کشور در جایگاه اول یا دوم قرار خواهد گرفت و سالانه میلیاردها فنجان قهوه را به مصرف‌کنندگان عرضه می‌کند. اهمیت این رویداد فراتر از ابعاد مالی آن است، زیرا در بحبوحه‌ی افزایش تعرفه‌های آمریکا بر قهوه برزیلی (۵۰٪)، این معامله می‌تواند زمینهای برای دور زدن محدودیت‌های تجاری از طریق مثلث‌سازی صادراتی باشد؛ به این معنا که قهوه خام برزیل به اروپا یا مکزیک منتقل و پس از فرآوری مجدد به‌عنوان محصول صنعتی وارد آمریکا شود. تحلیلگران تأکید دارند که اگرچه انگیزه‌ی اصلی KDP از این خرید مقابله با تعرفه‌ها نبوده، اما در شرایط فعلی می‌تواند به استراتژی حیاتی شرکت برای حفظ بازار آمریکا تبدیل شود. پس از تکمیل معامله در نیمه نخست ۲۰۲۶، ساختار جدید به نام Global Coffee Co. فعالیت خود را آغاز خواهد کرد، با مدیریت بیش از ۴۰ کارخانه، ۱۲۵ خط تولید کپسول و قهوه بسته‌بندی، و شبکه‌ای از ۴۸۰ فروشگاه در آمریکا و جهان؛ در نتیجه، این شرکت به بزرگ‌ترین پلتفرم جهانی قهوه صنعتی با درآمد خالص سالانه ۱۶ میلیارد دلار تبدیل می‌شود. این تحول، علاوه بر تغییر موازنه بازار جهانی قهوه، به‌طور مستقیم با آینده صادرات برزیل گره خورده است، زیرا اصلی‌ترین قربانی تعرفه‌های آمریکا همین تولیدکنندگان قهوه برزیلی هستند.
آلکمین: توافق‌های تجاری بخشی با مکزیک سال آینده امضا می‌شود
جرالدو آلکمین، معاون رئیس‌جمهور و وزیر توسعه، صنعت و تجارت برزیل، در جریان سفر به مکزیکوسیتی و دیدار با رئیس‌جمهور کلودیا شینباوم اعلام کرد که دو کشور در نظر دارند تا آگوست ۲۰۲۶ چند توافق‌نامه تجاری بخشی (sectoral agreements) امضا کنند. او تأکید کرد که به دلیل الزامات مِرکوسور، برزیل نمی‌تواند به‌طور مستقل وارد یک توافق تجارت آزاد کامل (FTA) با مکزیک شود، اما توافق‌های تکمیلی می‌توانند مسیر همکاری‌های جدید را باز کنند.
در کنفرانس مطبوعاتی، آلکمین سه محور اصلی همکاری را برجسته کرد:
- تولید مشترک باتری‌های خودروهای برقی با مشارکت صنایع دو کشور؛
- انتقال تجربه برزیل در قانون سوخت‌های زیستی، که به افزایش اختلاط سوخت‌های تجدیدپذیر با فسیلی‌ها الزام می‌کند؛
- فروش هواپیمای نظامی امبرائر به مکزیک، پیشنهادی که مقامات محلی از آن حمایت کرده‌اند.
از سوی دیگر، وزیر اقتصاد مکزیک مارسلو ابرارد تصریح کرد که دو کشور به دنبال به‌روزرسانی توافق‌های مکمل موجود هستند و توافق تجارت آزاد جامع در دستور کار قرار ندارد. این موضع همسو با دیدگاه برزیل است که مذاکره جداگانه بدون چارچوب مرکوسور را غیرممکن می‌داند. این تحولات نشان می‌دهد برزیل و مکزیک، دو اقتصاد بزرگ آمریکای لاتین، در حال تمرکز بر بخش‌های راهبردی (انرژی پاک و فناوری خودرو) هستند تا در میانه جنگ تعرفه‌ای آمریکا-برزیل و تغییرات ژئو‌اقتصادی، همکاری‌های خود را تقویت کنند.
https://www.cnnbrasil.com.br/economia/macroeconomia/alckmin-diz-esperar-acordos-comerciais-setoriais-com-mexico-no-proximo-ano/