پایگاه اطلاع رسانی معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران- ناوگان تجارت دریایی عربستان سعودی و مقایسه آن با سایر کشورهای منطقه

۱۴۰۴/۰۵/۲۰- ۰۸:۰۰

ناوگان تجارت دریایی عربستان سعودی و مقایسه آن با سایر کشورهای منطقه

بخش ناوگان‌تجارت دریایی عربستا‌ن‌سعودی طی سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته و شمار کشتی‌ها به ۴۰۹ فروند با ظرفیت بیش از ۱۶.۵ میلیون تن رسیده است.

بخش[ ناوگان‌تجارت] دریایی عربستا‌ن‌سعودی طی سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته و شمار کشتی‌ها به ۴۰۹ فروند با ظرفیت بیش از ۱۶.۵ میلیون تن رسیده است. این درحالی است که تعداد دریانوردان سعودی ثبت‌شده نیز به ۳۰۰۰ نفر افزایش یافته است که حاصل برنامه‌ها و ابتکارات منظم و هدفمند عربستان سعودی است.

قدرت ناوگان تجارت دریایی عربستان به نقل از خبرگزاری این کشور
ردیف	عنوان	تعداد
1	تعداد شناورهای تجاری	409 فروند
2	ظرفیت کلی شناورها	16.5 میلیون تن
3	تعداد دریانوردان	3000 نفر

این تلاش‌ها در راستای ادامه نقش فعال عربستان در سازمان بین‌المللی دریانوردی است و با هدف ایجاد یک نظام دریایی پیشرفته جهانی مبتنی بر بهره‌وری عملیاتی، توسعه منابع انسانی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین برای دستیابی به آینده‌ای پایدار در صنعت دریایی است.

صالح بن ناصر الجاسر، وزیر حمل و نقل و خدمات لجستیکی تاکید نمود که عربستان با تکیه بر چشم‌انداز ۲۰۳۰ و سرمایه‌گذاری در نیروی انسانی و فناوری‌ها با گام‌های مطمئن به سوی پیشتازی در حمل‌ونقل دریایی و تقویت جایگاه خود به‌عنوان مرکز لجستیک جهانی حرکت می‌کند.

مروری بر قدرت ناوگان تجارت دریایی کشورهای منطقه

براساس شاخص‌های مندرج در تارنمای اینترنتی سازمان‌اطلاعات مرکزی ایالات‌متحده‌آمریکا، جمهوری اسلامی ایران به لحاظ قدرت تجارت دریایی و دارا بودن 965 فروند از انواع کشتی در میان 188 کشور جهان، رتبه 24 جهانی و در بین 16 کشور منطقه غرب آسیا، رتبه 2 منطقه‌ای، از آن خود کرده و بعد از ترکیه به عنوان بزرگترین قدرت تجارت دریایی در منطقه خاورمیانه به شمار می رود.

در رتبه بندی فوق جمهوری اسلامی ایران بالاتر از شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس قرار دارد به طوری که امارات متحده عربی، عربستان سعودی، بحرین، کویت ، قطر و عمان بعد از کشورمان و به ترتیب در رتبه‌های سوم، چهارم، ششم، هفتم، هشتم و دهم جدول قرار دارند.

بنابر آخرین آمار منتشره توسط کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (آنکتاد) ارزش ناوگان دریایی ایران بیشترین افزایش در جهان را بین سال‌های 2019 و 2022 ثبت کرده است و براساس مطالعات اقتصادی سازمان اطلاعات مرکزی امریکا، ایران با 32 کشتی فله بر، 28 کشتی کانتینری، 86 نفتکش، 398 کشتی باری عمومی و 421 فروند کشتی از انواع دیگر در سال 2024 در مجموع دارای 965 فروند کشتی بوده و در منطقه غرب آسیا بعد از ترکیه به عنوان بزرگ‌ترین قدرت تجارت دریایی در منطقه خاورمیانه شناخته شده است. این درحالی است که طبق این رده‌بندی کشورمان بیش از یک سوم کشتی‌های تجاری کلیه کشورهای واقع در منطقه غرب آسیا را به خود اختصاص داده است. بر اساس منبع اطلاعاتی فوق الذکر، رتبه سایر کشورهای منطقه به شرح ذیل می‌باشد:

ترکیه:

ترکیه با دارا بودن 1170 فروند کشتی شامل: 43 کشتی فله بر، 43 کشتی کانتینری، 134 نفتکش، 223 کشتی باری عمومی و 727 فروند کشتی از انواع دیگر در ابتدای سال ۲۰۲4 در رتبه نخست در منطقه و 22 جهانی این رده بندی قرار دارد.

امارات متحده عربی:

امارات متحده عربی با دارا بودن 655 فروند کشتی شامل: 2 کشتی فله بر، 3 کشتی کانتینری، 16 نفتکش، 122 کشتی باری عمومی و 512 فروند کشتی از انواع دیگر در ابتدای سال ۲۰۲4 در رتبه سوم در منطقه و 35 جهانی قرار دارد.

عربستان سعودی:

عربستان سعودی با داشتن 433 فروند کشتی شامل 9 کشتی فله بر، 1 کشتی کانتینری، 55 نفتکش، 20 کشتی باری عمومی و 348 فروند کشتی از انواع دیگر در ابتدای سال ۲۰۲4 در رتبه چهارم در منطقه و 46 جهانی قرار دارد.

آذربایجان:

آذربایجان با دارا بودن 312 فروند کشتی شامل 44 نفتکش، 40 کشتی باری عمومی و 228 فروند کشتی از انواع دیگر در ابتدای سال ۲۰۲4 در رتبه پنجم در منطقه و 56 جهانی قرار دارد.

بحرین:

بحرین با داشتن 184 فروند کشتی شامل 3 کشتی نفتکش، 12 کشتی باری عمومی و 169 فروند کشتی از انواع دیگر در ابتدای سال ۲۰۲4 رتبه ششم در منطقه‌ و 71 جهانی را کسب کرده است.

کویت:کویت با دارا بودن 176 فروند کشتی شامل 28 نفتکش، 15 کشتی باری عمومی و 133 فروند کشتی از انواع دیگر در ابتدای سال ۲۰۲4 رتبه هفتم در منطقه و 72 جهانی را از آن خود کرده است.

قطر:

قطر با داشتن 123 فروند کشتی شامل 5 کشتی فله بر، 4 کشتی کانتینربری، 2 نفتکش، 4 کشتی باری عمومی و 108 فروند کشتی از انواع دیگر در ابتدای سال ۲۰۲4 دارای رتبه هشتم در منطقه و 80 جهانی می‌باشد.

عراق:

عراق با داشتن 74 فروند کشتی شامل 6 کشتی نفتکش، 1 کشتی باری عمومی و 67 فروند کشتی از انواع دیگر در ابتدای سال ۲۰۲4 دارای رتبه نهم در منطقه و 103 جهانی می‌باشد.

عمان:

عمان با دارا بودن 57 فروند کشتی شامل 11 کشتی باری عمومی و 46 فروند کشتی از انواع دیگر در ابتدای سال ۲۰۲4 رتبه دهم در منطقه و 117 جهانی داشته است.

اختلاف قدرت تجارت دریایی ایران با کشور بعدی یعنی امارات متحده عربی بیش از ۳1۰ فروند کشتی با عربستان سعودی 532 فروند با بحرین 781 فروند با کویت 789 فروند با قطر 842 و با عمان 908 فروند است. ناوگان کشتیرانی ایران بیش از دو برابر ناوگان کشتیرانی عربستان سعودی است.

رده بندی کشورهای خاورمیانه بر اساس قدرت تجارت دریایی
ردیف	نام کشور	تعداد کشتی(به فروند)	رتبه‌جهانی	رتبه‌منطقه‌ای
1	ترکیه	1170	22	1
2	ایران	965	24	2
3	امارات متحده عربی	655	35	3
4	عربستان سعودی	433	46	4
5	آذربایجان	312	56	5
6	بحرین	184	71	6
7	کویت	176	72	7
8	قطر	123	80	8
9	عراق	74	103	9
10	عمان	57	117	10
11	لبنان	51	120	11
12	رژیم صهیونیستی	41	123	12
13	اردن	34	131	13
14	یمن	30	133	14
15	گرجستان	26	139	15
16	سوریه	24	144	16

جدول وضعیت بنادر کشورهای واقع در غرب آسیا

وضعیت بنادر کشورهای واقع در غرب آسیا
ردیف	نام کشور	تعداد بنادر	بنادر بزرگ	بنادر متوسط	بنادر کوچک	بنادر خیلی‌کوچک	بنادر نفتی	بنادر مهم
1	ترکیه	54	3	3	6	42	28
2	ایران	18	0	4	5	8	13
3	امارات	20	1	4	9	6	17
4	عربستان	16	0	1	7	8	10
5	آذربایجان	-	-	-	-	-	-
6	بحرین	4	0	3	1	نامشخص	1
7	کویت	6	0	2	1	3	4
8	قطر	6	0	1	2	3	5
9	عراق	6	0	1	1	4	3
10	عمان	7	0	1	4	2	6