آثار اقتصادی جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی علیه ایران بر کره جنوبی

جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه ایران، تأثیرات پرمخاطره‌ای بر اقتصاد کره جنوبی بر جای گذاشته است. این بحران ژئوپلیتیکی منجر به افزایش شدید عدم‌اطمینان در بازار، نوسانات قابل توجه مالی، کاهش جریان سرمایه و اختلال در تجارت خارجی کشور شده است.

در پی تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران،  اقتصاد کره با توجه به سهم بالای واردات نفت و فعالیت گسترده در بازارهای مالی و صادراتی، به سرعت نسبت به شوک‌های ژئوپلیتیک واکنش نشان داد.

۱. تاثیر جنگ بر ارزش وون کره جنوبی و نوسانات آن (KRW)

با شروع جنگ و جهش قیمت جهانی نفت، تقاضا برای ارزهای امن افزایش یافت و وون تضعیف شد. خروج سرمایه خارجی و افزایش هزینه تولید ناشی از رشد بهای انرژی نیز مزید بر علت شد.

جدول 1- نرخ برابری وون به دلار آمریکا (USD/KRW)

تاریخ 23 خرداد (۱۳ ژوئن) 26 خرداد (۱6 ژوئن) 30 خرداد (20 ژوئن) 3 تیر (24 ژوئن) 6 تیر (27 ژوئن) 9 تیر (30 ژوئن) نرخ USD/KRW ۱۳۲۰ ۱۳۴۰ ۱۳۶۵ ۱۳۷۰ ۱۳۵۰ ۱۳۴۵

منبع: بانک مرکزی کره، ژوئن ۲۰۲۵

جدول 1 نوسان نرخ برابری وون به دلار آمریکا را در بازه بحران، به تفکیک تاریخ‌های کلیدی نمایش می‌دهد. ارقام جدول، رشد ناگهانی نرخ دلار نسبت به وون را منعکس می‌کند که نشان‌دهنده تضعیف ارزش پول ملی کره در مواجهه با شوک ژئوپلیتیک و نگرانی از آینده تأمین انرژی است. این افزایش نرخ تبدیل به طور مشخص از حوالی شروع جنگ تا اوج تنش یعنی 3 تیر (24 ژوئن) مشاهده می‌شود، (نمودار 1) به طوری که نرخ از ۱۳۲۰ به ۱۳۷۰ می‌رسد. کاهش تدریجی تا پایان ماه نیز در اثر آرام‌تر شدن وضعیت سیاسی و امیدواری به آتش‌بس رخ داده است. لازم به ذکر است در کل بازه زمانی مورد اشاره، وون حدود ۳.۷درصد نسبت به دلار تضعیف شده است.

نمودار 1- نرخ برابری وون به دلار آمریکا (USD/KRW)- 13 تا 30 ژوئن 2025

منبع: بانک مرکزی کره، ژوئن ۲۰۲۵

پس از 3 تیر (24 ژوئن) با فروکش کردن تنش‌ها، شاهد نزولی شدن نرخ تا حدود ۱۳۴۵ هستیم که البته هنوز بالاتر از سطح آغاز بحران است. این رفتار الگویی معمولی برای شوک‌های ژئوپلیتیک است که ابتدا پول ملی آسیب می‌بیند و سپس با کاهش ریسک، وضعیت نسبتاً بهبود می‌یابد.

۲. تاثیر جنگ بر بورس کره جنوبی (KOSPI)

شاخص بورس کره (KOSPI) همسو با بازارهای جهانی تحت تأثیر قرار گرفت. احساس ریسک و تمایل به فروش، باعث افت ارزش سهام صنایع حساس به انرژی و حمل‌ونقل شد، در حالی که افت سهام صنایع فناوری و خودروسازی کمتر از بقیه بود.

 صنایع متأثر:

نیمه‌هادیها: سهم‌های Samsung Electronics و SK Hynix با افت ۸-۹ درصد (نگرانی از صادرات به خاورمیانه).

خودروسازی: Hyundai و Kia با کاهش ۶.۵ درصد (افزایش هزینه‌های لجستیک).

پتروشیمی: LG Chem و Lotte Chemical تا ۱۰درصد سقوط (وابستگی به نفت خام).

جدول ۲- تغییر شاخص KOSPI

تاریخ 23 خرداد (۱۳ ژوئن) 26 خرداد (۱6 ژوئن) 30 خرداد (20 ژوئن) 3 تیر (24 ژوئن) 6 تیر (27 ژوئن) 9 تیر (30 ژوئن) KOSPI ۲۸۳۰ ۲۷۷۰ ۲۷۴۵ ۲۷۵۵ ۲۷۸۲ ۲۷۹۰

منبع: KRX بازار بورس کره

جدول ۲ تغییرات شاخص بورس KOSPI را در بازه زمانی ۱۳ تا 9 تیر (30 ژوئن) نشان می‌دهد. این داده‌ها بازتاب‌دهنده تأثیرات نوسانات اقتصادی و سیاسی ناشی از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه ایران بر بازار سرمایه کره جنوبی هستند.

در ابتدا، شاخص KOSPI در روز 23 خرداد (۱۳ ژوئن) عدد ۲۸۳۰ را ثبت کرده است که نشان‌دهنده وضعیت نسبتا پایدار بازار پیش از تشدید درگیری‌ها می‌باشد. پس از آغاز جنگ، شاخص به آرامی‌کاهش یافت و در 30 خرداد (20 ژوئن) به پایین‌ترین سطح ۲۷۴۵ رسید که تقریباً ۳ درصد کمتر از مقدار اولیه است. این افت متناسب با نگرانی فعالان بازار نسبت به پیامدهای بحران ژئوپلیتیکی، افزایش ریسک‌های بازار و اثرات منفی بر تجارت و سرمایه‌گذاری تفسیر می‌شود.

از 31 خرداد به بعد، با فروکش نسبی تنش‌ها و اقدامات حمایتی دولت و مؤسسات مالی، شاخص به تدریج روند تثبیت و بازیابی را در پیش گرفت. به‌گونه‌ای که در 9 تیر (30 ژوئن) به عدد ۲۷۹۰ رسید که نشان‌دهنده بهبود جزئی اما هنوز پایین‌تر از سطح پیش از بحران است. این الگو حاکی از بازگشت اعتماد نسبی سرمایه‌گذاران و کاهش اضطراب بازار تا پایان ماه ژوئن می‌باشد.

۳. تاثیر جنگ بر صادرات و واردات کره جنوبی

کره جنوبی واردکننده عمده نفت خام و متان از خاورمیانه است و حدود 80 درصد از نفت مصرفی خود را از خاورمیانه وارد می‌کند. اثرات جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه ایران بر تجارت کره جنوبی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

صادرات:

در زمینه صادرات، نظرسنجی‌های انجام شده توسط اتحادیه تجارت کره (KITA)  حاکی از کاهش ۱۲ درصدی ثبت سفارشات جدید است که به ویژه در بخش‌هایی مانند قطعات خودرو، پتروشیمی و کالاهای مصرفی بیشتر به چشم می‌خورد. این کاهش نشان‌دهنده نگرانی صادرکنندگان نسبت به شرایط ناپایدار بازار و اختلالات پیش‌بینی شده در تجارت بین‌المللی است.

علاوه بر این، هزینه‌های حمل و نقل دریایی در مسیر آسیا به اروپا با افزایش چشمگیر ۲۵ درصدی مواجه شده است. این افزایش عمدتاً ناشی از تأثیرات جنگ تحمیلی ۱۲ روزه در منطقه خلیج فارس است که به یکی از مناطق استراتژیک اصلی برای حمل و نقل دریایی تبدیل شده و موجب اختلال در جریان کالاها و افزایش هزینه‌های لجستیکی شده است.

واردات:

در بخش واردات، شوک قابل‌توجهی در بازار انرژی رخ داد؛ قیمت نفت دبی از ۸۵ دلار در هر بشکه به ۱۰۰.۵ دلار افزایش یافت که معادل رشد ۱۸ درصدی است. این افزایش چشمگیر موجب بالا رفتن هزینه واردات نفت خام برای کره جنوبی شد. همچنین، قیمت مواد اولیه مانند فولاد و پلی‌اتیلن بین ۸ تا ۱۰ درصد افزایش یافت که فشار بیشتری بر هزینه‌های تولید وارد کرد.

در نتیجه این تغییرات، تراز تجاری کره نیز تحت تأثیر قرار گرفت و مازاد تجاری کشور از ۴.۲ میلیارد دلار در میانه ژوئن به ۲.۸ میلیارد دلار در پایان ماه کاهش یافت، که نشان‌دهنده کاهش قابل توجه در موازنه تجاری در این بازه زمانی است.

۴. تاثیر بر سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی

شاخص «احساس ریسک» سرمایه‌گذاران خارجی به شدت افزایش یافت و خروج سرمایه کوتاه‌مدت از بازار سهام و اوراق قرضه قابل مشاهده بود.

در حوزه سرمایه‌گذاری داخلی نیز، مؤسسه IFKR پیش‌بینی رشد سرمایه‌گذاری ثابت بخش خصوصی در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۵ را از ۳.۴ درصد به ۲.۱ درصد کاهش داده است. افزون بر این، برخی پروژه‌های بزرگ صنعتی و فناوری، مانند طرح توسعه کارخانه نیمه‌هادی در پیونگتک، به دلیل بی‌ثباتی اقتصادی و سیاسی ناشی از جنگ تحمیلی، با تأخیرهایی همراه شدند که می‌تواند آثار منفی بر روند رشد اقتصادی و نوآوری‌های این بخش‌ها داشته باشد. البته بخش فناوری و خودروها کمتر آسیب دیدند و برخی صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی به سمت بازارهای دیگر مانند آسیای جنوب‌شرقی متمایل شدند.

جدول ۴- تغییر سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت خارجی

تاریخ سرمایه‌گذاری خارجی (میلیون دلار روزانه) 23 خرداد (۱۳ ژوئن) 450+ 26 خرداد (۱6 ژوئن) 140- 30 خرداد (20 ژوئن) 230- ۲۵ ژوئن 70- 9 تیر (30 ژوئن) 50-

منبع: Reuters South Korea Capital Flows

جمع بندی و نتیجه گیری

در مجموع، جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه ایران، به واسطه اختلال در عرضه انرژی و افزایش نااطمینانی ژئوپلیتیک، تاثیر قابل توجهی بر اقتصاد کره جنوبی گذاشت:

تضعیف ارزش وون

افت قابل توجه بازار سهام و افزایش نوسانات

افزایش هزینه‌های وارداتی و مختل شدن بخشی از صادرات

کاهش سرمایه‌گذاری خارجی و تغییر جهت سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های کم‌ریسک

تداوم آتش‌بس و کاهش نسبی نگرانی‌ها می‌تواند آرامش نسبی به بازارهای کره بازگرداند، اما ریسک‌های ژئوپلیتیک همچنان سایه خود را بر اقتصاد این کشور حفظ کرده‌اند.

منابع

Korea Exchange Rate Data, Bank of Korea

Oil Price Data, Bloomberg (June 2025)

South Korea Capital Flows, Reuters (June 2025)

KRW Volatility Index, Investing.com

KOSPI Historical Data, Korea Exchange (KRX)

Korea Customs Service – Trade Statistics

Yonhap News, Economic impacts of Middle East conflict