صنعت گردشگری در بوسنی و هرزگووین

صنعت گردشگری در بوسنی و هرزگووین در سالهای اخیر رشد چشمگیری داشته و به یکی از ارکان اصلی اقتصاد این کشور تبدیل شده است. این صنعت نقش مهمی در اقتصاد این کشور دارد و یکی از منابع اصلی درآمد آن محسوب می‌شود.

الف) صنعت گردشگری در بوسنی

 در سالهای اخیر سهم این بخش در تولید ناخالص داخلی (GDP) 10 الی 12 درصد بوده است. این سهم شامل تاثیر مستقیم مانند هتلها و خدمات مسافرتی و تاثیرات غیر مستقیم از قبیل ایجاد شغل در بخشهای مرتبط می‌شود.

در سال 2024، بوسنی و هرزگووین با جذب نزدیک به دو ملیون گردشگر، افزایش 10.3 درصدی نسبت به سال قبل از آن را تجربه کرد. تعداد اقامت شب گردشگر نیز به بیش از 4 میلیون نفر رسید که 8.5 درصد رشد سالانه را نشان می داد.

دولت بوسنی و هرزگووین با همکاری اتحادیه اروپا استراتژی جامعی برای افزایش گردشگر و توسعه پایدار این صنعت تدوین کرده است که شامل موارد زیر می‌باشد:

• تنوع بخشی به زمینه‌های گردشگری: توسعه گردشگری در زمینه‌های ماجراجویی، گردشگری فرهنگی، اکوتوریسم، سلامت و مذهبی شامل فعالیتها و اجرای برنامه‌هایی مانند کوهنوردی، دوچرخه سواری و ورزشهای آبی در فصول مختلف سال. برگزاری جشنواره‌های فرهنگی و مذهبی در طول سال. توسعه مراکز سلامت و اسپا. ترویج اقامتگاههای بومگردی و تجربه زندگی روستایی.
• زیرساخت و بازاریابی: بوسنی در سالهای اخیر با حمایتهای اتحادیه اروپا، برنامه‌های سازمان ملل (UNDP) و سایر نهادهای بین المللی اقدامات متعددی برای بهبود زیرساختها، دیجیتال سازی و ارتقاء مهارتهای نیروی کار از جمله اقداماتی شامل موارد زیر انجام داده است: برنامه EU4AGRI با سرمایه گزاری 215 هزار مارکی (110 هزار یورویی) برای بهبود مسیرهای پیاده روی، دوچرخه سواری، ارتقاء امکانات اقامتی و آموزش کشاورزان محلی برای ارائه خدمات بهتر به گردشگران. ارتقاء مراکز گردشگری با کمک مالی 280 هزار مارکی (143 هزار یورویی) اتحادیه اروپا شامل طرح حفاظت از محیط زیست و مشارکت جوامع محلی در برنامه‌های اجرایی. ویا دیناریتسا (Via Dinarica) با بودجه دو میلیون یورویی آژانس همکاری‌های توسعه ایتالیا برای بهبود زیرساختهای گردشگری طبیعت محور مانند مسیرهای کوهنوردی، کمپهای تابستانی و امکانات ورزشی آبی در امتداد مسیرهای دیناریکا. بهبود خدمات حمل و نقل شهری با ارائه آموزشهای مهمان نوازی به 485 راننده تاکسی و تجهیز تاکسیها به QR کد با همکاری USAID Turizam و آژانس تاکسی داران
• کاهش فصلی بودن: ترویج گردشگری در تمام فصول که در این خصوص می‌توان گفت این کشور برای جذب توریست در بازه‌های زمانی غیر از فصول گردشگری اقدامات زیر را انجام داده است: راه اندازی کمپینهای تبلیغاتی، تشویق و همکاری با تورگردانها برای ارائه بسته‌های سفر در فصول مختلف،
• حمایت از کسب و کارهای محلی: در این خصوص میتوان به آموزش تولید کنندگان برای ارتقاء کیفیت محصولات خود، افزایش همکاری میان تولید کنندگان محلی و همچنین معرفی 14 روستا بعنوان زیباترین مقاصد گردشگری روستایی در حمایت از کسب و کارهای محلی و روستایی اشاره نمود.

ب) سیاست فرامرزی بوسنی در توسعه گردشگری

بوسنی و هرزگووین همچنین در کنار موارد مذکور برای توسعه پایدار صنعت گردشگری در این کشور پروژه PA.CON2 با بودجه 2.15 میلیون یورویی به توسعه پایدار در مناطق مرزی با کرواسی و مونته نگرو از طریق بهبود سایتهای طبیعی و مسیرهای دوچرخه سواری و پیاده روی کمک کرده است. این اقدامات نشان دهنده تعهد بوسنی به توسعه پایدار این صنعت و بهبود زیرساختهای مرتبط می‌باشد.

ج) سرمایه گذاری خارجی در بوسنی در حوزه توریسم

در سالهای اخیر بوسنی و هرزگووین به یکی از مقاصد جذاب برای سرمایه گذاری خارجی در حوزه گردشگری تبدیل شده است. این کشور با بهره گیری از منابع طبیعی، فرهنگی غنی و سیاستهای حمایتی توانسته توجه سرمایه گذاران بین المللی در برخی پروژه‌های بزرگ را جلب کند. اجرای پروژه Buroj Ozon nv  در ترنوو با سرمایه گذاری دو میلیارد پوندی از سوی شرکت اماراتی شامل ساخت تعدادی ویلا، بیمارستان، استادیوم ورزشی و بزرگترین مرکز خرید در بالکان و همچنین هتلهای تحت برند Accor در سارایوو با سرمایه گذاری سعودیها و همکاری گروه هتلداری Ibis Style و Novotel را میتوان از نمونه‌های سرمایه گذاری‌های خارجی در حوزه گردشگری نام برد.

همچنین لغو روادید توریستی و مشوقهای مختلف از جمله معافیتهای مالیاتی و تسهیل فرایند اداری از سیاستهای حمایتی بوسنی و هرزگووین برای جلب سرمایه گذاری خارجی است.

د) روابط گردشگری ایران و بوسنی

پس از گذر از بحران بیماری همه گیر کرونا اما، در راستای سیاستهای کشور برای جذب گردشگران خارجی، با تلاشها و پیگیریهای مکرر و ملاقاتهای متعدد رایزنی فرهنگی و بخش اقتصادی سفارت با مدیران آژانسهای معتبر و مشهور بوسنی و اینفلوئنسرهای پر مخاطب، نمایندگی توانست سال گذشته دو نفر از بلاگرهای معروف بوسنی را برای تهیه فیلمها و کلیپهای توریستی به شهرهای ایران اعزام نماید. همچنین دو نفر از مدیران آژانسهای توریستی در همایش بین المللی صد تورگردان در اصفهان شرکت نمودند که بلافاصله پس از بازگشت از ایران هر کدام اقدام به ثبت نام دو گروه برای سفر به ایران نمودند که اولین گروه اواخر این هفته با تعداد 25 نفر عازم شهرهای یزد، اصفهان، میبد و روستای ابیانه می‌باشند. همپنین با تلاش سفارت، رئیس اتحادیه آژانسهای گردشگری کانتون دوبوی-زنیتسا در همایش بین المللی گردشگری که در حاشیه نمایشگاه توانمدیهای صادراتی ایران (ایران اکسپو 2025) برگزار شد، شرکت نمود.