توسعه صنعت تولید نیکل در کوبا در سال 2025

صنعت نیکل یکی از منابع اصلی و دارایی‌هایی است که کشور کوبا می‌تواند بر روی آورده‌های اقتصادی آن تکیه کند.

روز 11 فوریه 2025، برنامه تلویزیونی میزگرد تلویزیون دولتی کوبا به یکی از حیاتی ترین بخش ها برای اقتصاد این کشور یعنی صنعت نیکل اختصاص یافت. مهندس لئوناردو راسل لوپز، مدیر عامل شرکت کوبانیکل ( CUBANIQUEL ) و دکتر خوان رویز کوینتانا، مدیر کل معادن وزارت انرژی و معادن کوبا ، دیدگاه‌ها و نظریات خود را در مورد این بخش حیاتی با مخاطبین به اشتراک گذاشته و در مورد اقدامات و استراتژی‌های در حال اجرا برای تقویت صنعت نیکل در کوبا و اهمیت آن برای اقتصاد کشور مطرح نمودند:

راسل لوپز در این برنامه توضیح داد که صنعت نیکل یکی از منابع اصلی و دارایی‌هایی است که کشور کوبا می‌تواند بر روی آورده‌های اقتصادی آن تکیه کند . نیکل یک ماده معدنی بسیار مرتبط با اقتصاد جهانی است که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و کوبا دارای پنجمین ذخیره نیکل در جهان است و اگرچه تخمین زده می‌شد که نیکل موجود در معادن کشور طی 17 سال تمام شود، لیکن این کشور کارائیب دارای منابع بهره برداری نشده ای است که می‌تواند در دسترس بودن آن را برای بیش از یک قرن طولانی تر کند. بهر حال نیکل کالای اصلی صادراتی جزیره کوبا است.

در سال 2024 شرکت سرمایه گذاری مشترک " کوبانیکل " بدلیل مشکلات انرژی و از جمله سه نوبت قطع سیستم ملی برق در کشور و نیز تحت تأثیر کاهش قیمت نیکل و کبالت در سطح بین‌المللی ، روند ریاضتی داشت که رشد آن و سرمایه‌گذاری‌های جدید را کمی‌کند کرد، لذا لازم بود هزینه‌ها کاهش و  همزمان به فعالیت تولیدی خود ادامه دهد . این کار با اجرای یک طرح اضطراری که با کاهش قابل توجه هزینه‌ها همراه بود و در عین حال عملیات صنعتی شرکت را تداوم داد انجام گردید .

اما در سال 2025  ، گروه تجاری " کوبانیکل "  با هدف بهبود فرآیندهای تولیدی خود ، تحول سازمانی را آغاز کرده است که شامل تمرکز بر ثبات نیروی کار، بهبود شرایط، افزایش حقوق، صادرات و درآمد برای کشور است. این امر با پنج هدف اساسی طراحی شده است:

اولین هدف ، شناسایی، آموزش و گماردن کارآفرینان متعهد و توانمند در پست های کلیدی است. باید با جوانان و نهادهای آموزشی مانند دانشگاه همکاری نزدیک داشت تا این روند تسریع شده و کیفیت کادرها ارتقا یابد. هدف این است که آنها روی نیازها تمرکز کنند و نه بر مشکلات روزمره تا خلاق باشند و تصمیمات درست بگیرند.

هدف دوم بر بهبود ساختار، سیستم های کاری، شرایط کار و بهره وری متمرکز است. نیروی انسانی منبع اصلی این مجموعه است و رفع محدودیت برای توسعه آنها در اولویت قرار دارد. این شامل بهبود شرایط حمل و نقل و غذا و همچنین بهینه سازی سطح زندگی کارکنان و بهره گیری از نوسانات به عنوان یک فرصت است. در این رابطه  معرفی فن آوری‌های جدید می‌تواند منجر به استفاده کارآمدتر از پرسنل شده و تعداد آنان نیز کمتر شود. همچنین فرآیند آموزش بمنظور ارتقاء شایستگی در کوبا نیکل در حال انجام است تا کارگران ، مهارت‌های جدیدی کسب کنند و بهره‌ وری آنان افزایش یابد.

سومین هدف بر توسعه کسب و کار، تولید و خدمات جدید در تمام شرکت های گروه متمرکز است. این امر کاهش هزینه‌ها و جذب جریان‌های ارز خارجی را تضمین می‌کند و با توسعه شرکت های خدماتی می‌توان درآمد ارزی کشور را افزایش داد .

هدف چهارم به پروژه‌های فناوری جدید مرتبط است که با تحول دیجیتال، اتوماسیون و هوش مصنوعی پشتیبانی می‌شود.  امسال نتیجه قابل توجهی در این زمینه حاصل خواهد شد و پیش بینی‌ها برای سال 2025 سه برابر شدن تولید و محصولات شرکت است. توضیح آنکه در حال حاضر شرکت کوبانیکل در فرآیند تولید از راکتورهای عمودی استفاده می‌کند که بسیار کارآمد هستند. در دنیا، فرآیندهای مشابهی بطور مثال در اندونزی و استرالیا برای تولید نیکل وجود دارد که آنها با راکتورهای افقی ساخته شده اند و کارایی کمتری دارند، بنابراین نمی‌توانند از صنعت فنی کوبا پشتیبانی کنند.

هدف پنجم افزایش سهم کوبانیکل در حفظ و ارتقاء محیط زیست است . در این روند توجه ویژه ای به بقایای مواد مایع، جامد و گازی منتشر شده از دو کارخانه تولید نیکل شرکت صورت گرفته و این مواد بمنظور کاهش اثرات نامطلوب آنها بر محیط زیست به طور روزانه مورد پایش قرار می‌گیرند. از این حیث، احیای جنگل های مناطق متاثر از معادن یکی دیگر از اقدامات اصلی مورد توجه است. در سال 2024، این طرح به طور 100 درصد محقق شد و حدود 60 هکتار درختکاری در جنگل های اطراف معادن انجام گردید . همچنین پروژه‌های بازیابی آب ، توسعه یافته و چند پروژه‌ تصفیه آب به مرحله اجرا درآمد که وضعیت جمعیت و محیط اطراف شرکت را بهبود بخشیده است. در شرکت ارنستو چه گوارا، از سه الکتروفیلتر در حال کار آن، در سال 2023 دو واحد از آنها با پروژه سرمایه‌گذاری تعمیر شدند. بین سه ماهه اول و دوم سال 2025 نیز ، سه واحد دیگر به طور کامل تعمیر و باید شروع به کار کنند.

در کوبا، از زمانی که صنعت نیکل در سال 1943 در منطقه نیکارو آغاز شد، ذخائری از سنگ باطله معدن نیکل به نام های " دم سیاه " و " دم سرخ " نیز شکل گرفت . رویز کوینتانا تصریح کرد که پسماندهای صنعت نیکل در کوبا حاوی محصولات سمی یا مضر نیستند. مواد ته نشین شده در این فرآیند تصفیه شده و حاوی تقریباً 48 تا 50 درصد آهن به شکل غیر مغناطیسی است. که استخراج سنگ آهن از این باطله‌ها را اقتصادی و مقرون به صرفه می سازد . وی همچنین خاطرنشان کرد بیش از 300 مطالعه برای روی جداسازی آهن و همچنین تحقیقات مرتبط با استخراج آلومینیوم از این سنگ های باطله در کوبا انجام شده است. علاوه بر این کشور دارای ذخایر خاک لاتریتی ( Lateritic ) ، غنی از آهن است که حاوی لیتیوم و کبالت نیز می‌باشد که عمدتاً در مناطق هولگوین موآ، نیکارو، مایاری و در استان کاماگوئی واقع شده است.

رویز کوینتانا اظهار داشت که بازار نیکل تحت تأثیر وضعیت ژئوپلیتیکی است. لذا اگر دنیا روی خودروهای برقی و انرژی‌های پاک سرمایه گذاری کند، تعداد پروژه‌های تولید نیکل افزایش می‌یابد و وقتی پروژه‌ها رشد می‌کنند، بازار اشباع می‌شود. از سوی دیگر در این زمان به دلیل عرضه و تقاضای ماده معدنی نقره ، تاثیر زیادی بر روی تولید نیکل دارد که کوبانیکل را مجبور می‌کند با سخت گیری‌ها و محدودیت ها برای کنترل هزینه‌های تولید، خود را با زمان وفق دهد

بورس اصلی عرضه کننده نیکل در دنیا نیز بورس لندن است، اما در سال 2008 چینی‌ها محصولی را معرفی نمودند که آلیاژ فرو نیکل با عیار پایین است و آنها نیز شروع به عرضه این محصول در بورس کردند که به عنوان کلاس دو شناخته شد. محصولات کلاس یک با خلوص 99.9 درصد نیکل و محصولات کلاس دو با درصد کمتر نیکل ، هر دو در بازار وجود دارند.

منابع:

https://www.ahora.cu/en/holguin/23241-nickel-industrial-process-drives-economic-development-in-cuba

http://mesaredonda.cubadebate.cu/mesa-redonda/2025/02/11/cubaniquel-avanza-en-sustentabilidad-y-eficiencia-en-2025/